مدرسه مطالعات فقه نظام
🔻 آیت الله هادوی تهرانی در درس خارج «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» ذکر کرد:
⬅️ مبانی اقتصای یعنی امور اعتبارای که شارع در بستر آن سامان اقتصادی را که آن نیز یک امر اعتباری میباشد، تشکیل میدهد تا ما را به اهداف اقتصاد برساند.
⬅️ شاخص در تحقق مبانی و نظام، اهداف است؛ به این معنا که برای سنجش میزان موفقیت در تحقق اقتصاد اسلامی، باید این سوال پاسخ داده شود که چه میزان در تحقق اهداف اقتصاد اسلامی موفق بودهایم.
⬅️ اولین مبنا در اقتصاد اسلامی، مالیت و ارزش است. مباحثی مانند تعریف مال و حق را در ذیل آن مطرح کردیم. گفته شد مال امری است که مورد رغبت عقلا، کم یاب و در نزد عقلا قابل تملک باشد.
⬅️ اسلام مالیت و ارزش را پذیرفته است؛ بر این اساس باید گفت اگر رمز ارز دارای مالیت باشد و مالیت آن نیز دارای پشتوانه باشد که به صورت ناگهانی از بین نرود، میتوان آن را خرید و فروش کرد. بنظر میرسد در میان رمز ارزها بیتکوین عاری از پشتوانه قابل اعتمادی باشد.
⬅️ دومین مبنا مالکیت است: در حوزه تئوریک برخی مانند سوسیالیستها با مالکیت مخالفت کردهاند. اسلام علاوه بر اینکه اصل مالکیت را پذیرفته، اقسام آن شامل مالکیت خصوصی، دولتی و عمومی را نیز قبول کرده و برای هر کدام حریمی را تعریف نموده و احترام همه را لازم دانسته است.
⬅️ مبنای سوم آزادی اقتصادی است؛ به این معنا که هرگونه فعالیت و اقدام اقتصادی جایز میباشد مگر مواردی که به صورت خاص نهی شده باشد. چهار معیار در غرب برای آزادی اقتصادی بیان شده است که عبارتند از؛ حاکمیت قانون، اندازه دولت، کارایی نظارتی و باز بودن بازار که ذیل این شاخصهها معیارهایی نیز وجود دارد. عموم این شاخصه ها مورد پذیرش اسلام است و فقط در مواردی نیازمند تعدیل میباشد.
📝 متن کامل: yun.ir/3ejuv9
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#اقتصاد
#آیت_الله_هادوی_تهرانی
🔎@fiqhenezam_com
📢 فراخوان یادداشت علمی
✍️ ماهنامه #رویش_اندیشه از همۀ صاحبنظران، پژوهشگران و نویسندگان در عرصۀ #اقتصاد دعوت میکند آثار خود را به این نشریه ارسال نمایند.
✴️ محورهای موضوعی:
🔹 ماهیت تورم و عوامل بروز آن
🔹 کانالهای تأثیر جهشهای نرخ ارز بر بروز تورم در اقتصاد ایران
🔹 مشکلات نظام عرضۀ کالا و خدمات و اثر آن بر بروز تورم در اقتصاد ایران
🔹 تأثیر مسائل نظام بانکی بر بروز تورم در اقتصاد ایران
🔹 اثر ورود درآمدهای نفتی در بودجه و تأثیر آن بر بروز تورم در اقتصاد ایران
🔳 راههای ارتباطی و ارسال #یادداشت:
📧 rouyeshandisheh@gmail.com
🆔 @rouyesh_andisheh
مدرسه مطالعات فقه نظام
❇️ آیت الله سید محمد موسوی در درس خارج «فقه» ذکر کرد:
⬅️ بانکها برای حلیت بخشیدن به دیرکرد از دو روش استفاده میکنند؛ نخست گذاشتن نام جبران خسارت بر روی دیرکرد که عنوان فقهی آن «تاخیری که موجب خسارت شده است» می باشد. دوم اجرای قاعده لاضرر و المومنون عند شروطهم است. اینکه شخص ضرر رساننده یعنی مشتری باید ضرر بانک را جبران کند یا اینکه وفای به شرط لازم است و هر شرطی که ضمن عقد لازم و مخالف کتاب و سنت نباشد، لازم الوفا است.
🔻 بنظر میرسد دو روش ذکر شده خالی از اشکال نیستند؛
⬅️ در خصوص خسارت تاخیر باید گفت: در ابتدا باید بیان داشت که محل جریان خسارت تاخیر، جایی است که خسارت به مال شخص وارد شود نه مال دیگران. غالب پولهای نزد بانک پول مردم است، پس مالک پول، مشتریهای بانک هستند؛ از این رو اگر خسارتی به پولها وارد شود، خسارت به پول مشتریهای بانک است.
⬅️ همچنین موضوع خسارت موضوع شخصی است و قاعده کلی نیست که همیشه تاخیر موجب وارد شدن خسارت به طلبکار شود. در مواقعی نیز فقط عدم سود برای بانک حاصل شده نه خسارت.
⬅️ بانک با وکالت داشتن از ناحیه سپرده گذاران پول را به سرمایه کار تبدیل و در امور اقتصادی مشارکت میکند اما هیچ وکالتی از مشتریها دریافت نکرده است که بر اساس آن، جریمه دیرکرد از گیرندگان سرمایه دریافت کند.
⬅️ بانک باید وجه جریمه را به شخص خسارت دیده که مشتریهای بانک هستند، پرداخت کند.
⬅️ در هر موردی نیازمند تحقیق کارشناس هستیم که مشخص کند آیا تأخیر در پرداخت، موجب خسارت شده است یا خیر. اگر خسارتی وارد نشده باشد، دریافت جریمه اکل مال به باطل است.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/y88515
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#بانک
#آیت_الله_سید_محمد_موسوی
🔎@fiqhenezam_com
🔻 آیت الله محسن فقیهی در درس خارج «پیشگیری از جرم» بیان داشت:
✅ آیا اسلام وظیفه مکلفین در مقابل با جرم و گناه را رفع میداند یا دفع؟ به این معنا که آیا باید منتظر وقوع جرم در خارج باشیم و سپس با آن مبارزه کنیم یا قبل از وقوع جرم یا گناه باید از آن پیشگیری کنیم؟
✅ تقوا یعنی قبل از اینکه گناه در خارج محقق شود، خود را از آن حفظ کنیم. بنابراین این کلمه دلالت بر این دارد که قبل از محقق شدن جرم و گناه باید اقدامات پیشگیرانه را انجام بدهیم. از این جهت همه آیات و روایاتی که در خصوص تقوا بیان شده است دلالت بر پیشگیری از جرم دارند.
✅ وظیفه اولیه مکلفین، پیشگیری از وقوع گناه و جرم است؛ از این رو وظیفه اولیه در برخورد با فسادهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، فراهم کردن زمینه پیشگیری از وقوع آنان است نه اینکه اجازه تحقق فساد داده شود سپس در مقام مبارزه با آن قرار بگیریم.
✅ دفع یا پیشگیری دارای دو معنای موسع و مضیق است. معنای موسع یعنی تدابیری که مانع از ارتکاب هر جرمی اعم از کیفری و غیر کیفری میشود؛ از این جهت تمامی مجازاتهای حدود، قصاص، دیات، زندانها و ... نسبت به جرایم آینده به معنای دفع و پیشگیری خواهند بود. معنای مضیق یعنی تدابیر غیر کیفری؛ به این نحو که بهوسیله ایجاد موانعی، مانع از ارتکاب جرم شویم؛ مانند اینکه قوه قضاییه نسبت به افرادی که زمینه فساد برای آنها فراهم است و به دنبال فساد نیز میباشند، قبل از ارتکاب فساد، به آنها تذکر بدهد.
متن کامل: http://fiqhenezam.com/%d9%88
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_پیشگیری_از_جرم
#آیت_الله_محسن_فقیهی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله کعبی در درس خارج «حقوق اساسی» مطرح کرد؛
⬅️ خداوند متعال جهت تشکیل جامعۀ مطلوب فقط احکام تشریعی را بیان کرده و تکویناً چنین جامعهای را ایجاد نکرده است.
⬅️ همانطور که جامعه بر شخصیت و رفتار افرادِ آن اثر دارد، افراد نیز با عمل یا ترک احکام الهی، در نوع شکلگیری جامعه اثرگذارند.
⬅️ برای تحقق جامعۀ مطلوب اسلامی، دو سازوکار مهمی از لحاظ فقهی وجود دارد که عبارتاند از: 1- رهبر الهی 2- روابط مبتنی بر برادریِ الهی. جهت تحقق جامعۀ اسلامی برادر بودنِ مسلمانان با یکدیگر از لحاظ فقهی واجب است. به همین علت پیامبر اکرم (ص) جهت تشکیل جامعه و دولتسازی، بین مسلمانان برادری ایجاد کرد.
⬅️ اصل در خطابات قرآنی، عام استغراقی بودن آنها است. نتیجه چنین خطابی این است که اگر هیچ فردی آن را انجام ندهد حاکم اسلامی باید تدبیری بیاندیشد تا آن تکلیف در جامعه انجام شود.
⬅️ اگر در جامعهای همۀ مسلمانان خمس و زکات خود را داده ولی همچنان در جامعه فقیر وجود داشته باشد، باید مسلمانان به دلیل آیۀ «وَ أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ الله» به فقرا انفاق کنند. اگر انفاق صورت نگیرد، حاکم میتواند مالیاتی خاص قرار داده تا خطابِ «وَ أَنْفِقُوا فِي سَبِيلِ الله» محقق شود.
⬅️ مراحل دعوت پیامبر (ص) نشان میدهد ایشان درصدد تشکیل جامعۀ مستقل سیاسی بوده است. بیعت عقبه ثانیه برخلاف بیعت عقبه اولی که تنها ایدئولوژیک و اعتقادی بود، به هدف جامعهسازی بوده و متضمن پذیرفتن ولایت رسول اکرم (ص) و جهاد در راه ایشان بود.
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#حقوق_اساسی
#آیت_الله_کعبی
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله علیدوست در درس خارج «فقه سیاسی» مطرح کرد؛
⬅️ با تمسک به آیه «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ» میتوان گفت ولایت باید بر عهده عالمان عادل و عاقل باشد. سه وصف عالم، عاقل و عادل شرط لازم برای ولایت میباشند و شرط کافی، انتخاب آنها توسط مردم است؛ زیرا بر اساس روایت «الناس مسلطون علی اموالهم» مردم در شئونی که مرتبط به آنها است باید خود یا نماینده ایشان حضور داشته باشد و لذا اگر فردی فاقد علم، عقل و عدل لازم را انتخاب کنند، رأی ایشان اثر نخواهد داشت.
⬅️ بر اساس اقتضای اسناد دال بر اعتبار رأی مردم در اداره امور خویش، باید گفت: آن چه اصالت دارد، رضایت مردم است و اگر در جایی رضایتی باشد، نیازی به آرای مردم نیست. رضایت مردم مانند زمان حکومت پیامبراکرم صلاللهعلیهوآله در مدینه، برای تثبیت حکومت بود نه برای شروع کار حکومت.
⬅️ اصالت رضا در مقایسه با رأی و انتخاب؛ به این معنا است که رأی و انتخاب برای کشف رضا، موضوعیت دارند. پس رضایت اصل و رأی مردم طریق به رضایت میباشد.
⬅️برخی گفتهاند: در حکومت پیامبر، امیرالمومنین و امام حسن علیهمالسلام مشاهده نشده است که مردم رأی بدهند؛ بنابراین رأی مردم اعتبار ندارد. در پاسخ باید گفت نباید از عدم رأیگیری، عدم اعتبار را برداشت کرد؛ زیرا اولا: تساویانگاری مقام عصمت و غیر عصمت در امور سیاسی و اجتماعی نیازمند دلیل محکمی است. ثانیا: در حکومتی مانند حکومت پیامبر اکرم صلاللهعلیهوآله بیعت مردم با ایشان به معنای رضایت آنها از حکومت پیامبر میباشد. ثالثا: تشابه حکومت بسیط، ساده و غیر مدرن قدیم با حکومتهای مدرن گسترده امروزی، نامتناسب و اشتباه است.
متن کامل: https://b2n.ir/g36376
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_سیاسی
#آیت_الله_علیدوست
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله شبزندهدار در سخنانی بیان داشت؛
⬅️ تبیین وظیفه حوزه در قبال فقه نظام توسط آیتالله شبزندهدار در دیدار مدیران مرکز جامع علوم اسلامی ولی امر و پژوهشگاه فقه نظام
⬅️ از این ساختار فعلی شورای محترم نگهبان نمیتوان انتظار پرداختن به فقه نظام با آن مبانی، رویکردها و اهداف را داشت. اینقدر درگیر کار و مصوبات مجلس، هیئت وزیران، دیوان عدالت و آییننامهها هستیم که دیگر نوبت به فقه نظام و رسیدن به اهداف شریعت اسلام نمیرسد.
⬅️ اینکه برای رسیدن به اهداف و مقاصد اسلامی باید چطور برنامهریزی کرد، نیازمند جایگاه دیگری است که فقه نظام عهده دار آن است. یعنی فقه نظام باید اهداف کلان و میان مدت را کشف کرده، برای طریق وصول به آن برنامهریزی کند. این کاری است که حوزههای علمیه میتوانند انجام بدهند و باید هم انجام بدهند.
⬅️ خواندن دروس حوزه به شکل قوی حتما لازم است که عرض کردم. اما این که آدم بخواهد با صرف خواندن درسهای حوزوی به این نقطه برسد نمیشود. حتما اطلاعات مربوط به مسائل و موضوعات جدید را لازم دارد.
⬅️ یادم هست وقتی نوجوان بودم، مرحوم آقای مصباح و پدرم کتابهای جامعهشناسی و روانشناسی را تهیه کرده بودند. آقایی هم که در دانشگاه اینها را خوانده بود دعوت کرده بودند. این شخص دانشگاهی میآمد و این کتابها را برای این دو نفر تدریس میکرد. چون میخواستند با جوانها ارتباط داشته باشند لازم بود که این مطالب را بدانند.
📝 متن کامل: yun.ir/e96tya
ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_ـ_
#فقه_نظام
#آیت_الله_شب_زنده_دار
🆔 @fiqhenezam_com