.
شعرِ شعر
ساختن آهنگ برای وزنهای پرکاربرد شعر فارسی دستکم برای اهل فن کار چندان دشواری نیست، مثل این است که شما به فروشگاهی بروید تا به قوارهٔ تن خودتان لباسی انتخاب کنید. حتی دیدهام آنها که تهصدایی دارند وقتی شعر حافظ را دکلمه میکنند، ناگهان احساساتشان غلبه میکند و فیالبداهه شعر را در شولایی از نغمهای میپیچند و کیف خودشان و احیاناً دیگران را دوچندان میکنند. اما ساختن آهنگ برای شعر نیمایی مانند دوختن لباس بر تن غول بداندامی است که هیچ چیزش جور درنمیآید، نه مصراعهایش مساوی است، نه رکنهایش در جای معین و ثابتی خاتمه مییابد، نه قافیه و ردیف درست و درمانی دارد. هیچ کس را هم سراغ ندارم که توانسته باشد فیالبداهه شعر نیمایی را در یکی از دستگاهها و گوشههای موسیقی ایرانی طوری بخواند که که اقلا خودش حالی بکند، اگر نه حالی به دیگران برساند؛ یعنی اصلا شعر نیمایی مال این کار نیست! درواقع کمتر خیاطی میتواند کت و شلواری برای قامت ناسازی بدوزد که هم به تن طرف بنشیند و هم بهاصطلاح عیبهایش را پنهان کند! حتی بزرگترین خوانندگان و نوازندگان هم وقتی پای شعر نیمایی به میان میآید به ناچار یکی دو تغییر در متن شعر میدهند- و البته این کاری است که خیاطها نمیتوانند بکنند، یعنی مثلاً نمیتوانند قدری از سر قوز یا دور شکم برآمدهٔ مشتری را ببرند، یا قدری دست ناسازش را بکشند تا هماندازهٔ دست دیگرش بشود!
باید دانست که اگر شعر نیمایی به قالب موسیقی ایرانی تن نمیدهد، به علت عادات شنیداری ما نیست، بلکه به علت تعمد نیما بوده است در سرودن شعری که در قالب موسیقی ایرانی نگنجد! در این معنا سیمین هم بهرغم همهٔ ارادت آشکار و نهانش به حمیدی شیرازی، در واقع پیرو نیماست!
آنها که نیما را دیوانه میپندارند نمیدانند که همین دیوانه شعری برای زبان فارسی پدید آورده که وزنی خاص خودش دارد که لزوماً تابع موسیقی ایرانی نیست. حتی بعد از دورهٔ اسلامی هم که قوالان و خنیاگران بهتدریج مردند و حساب شعر و موسیقی و آواز بهظاهر از هم جدا شد، چنین اتفاقی برای شعر فارسی نیفتاد. و ما حالا هم آن شعر زیبا و قدیم خودمان را داریم که به سنت موسیقایی خودمان مرتبط است، و هم شعر زیبای جدیدی که شعرِ شعر است و راهی هم به شعر جهان دارد.
دکتر امید طبیبزاده
"برکه و ماه"
#فاضل_نظری را میتوان شاعری متمایل به دو حوزهی ادبی دانست. از سویی او شاعری متمایل به سبک #اصفهانی است و از دیگر سو، جلوههایی از جریان شعر #رمانتیک را در غزلهایش میتوان دید. حاصل این تلفیق، کلیشهها و #تکرارهایی است که در #تصاویر و #مضامین اشعارش دیده میشود. اینکه مخاطبان دو جریان ادبی یادشده، عمدتا از طبقهی میانهی علاقهمندان مطالعات ادبی هستند، سبب میشود، در شعر فاضل، به دلیل اصراری که در جلب نظر این مخاطبان دارد، چندان نشانهای از نوآوری و جسارتهای ادبی نتوان دید.
به همین دلیل، اگر دفترهای شعری او را ورق بزنیم، با تصاویر و مضامینی روبهرو میشویم که بارها در شعر دیگران تجربه و تکرار شده و حتی در شعر خود شاعر هم نمودی فراوان دارد.
یکی از این #بنمایهها، تصویر #ماه در #برکه یا #آب است. مشهورترین شعر با این مضمون بیت زیر است:
مثل عکس رخ مهتاب که افتاده در آب
در دلم هستی و بین من و تو فاصلههاست
مضمونی شبیه به این تصویر را در شعر #قاآنی میتوان دید(بنگرید به پانوشت)؛ همچنین در اشعار بسیاری از شاعران معاصر از جمله #قدسی_قاضی_نور در #طرح زیر:
دیدار ما/ چون آب و ماه/ چه دور چه در هم
اما این تکرار، محدود به #دیگر_تکراری نیست. شعر فاضل سرشار از #خودتکراری است؛ بهطوری که یک تصویر موفق یا منسجم در اشعارش، خواننده را از مطالعهی دیگر تصویرهای مشابه، بینیاز میکند. اگر بیت موفق گذشته از او را در اولین غزل از اولین دفترش، #گریه_های_امپراتور بخوانیم، تکرار این تصویر را پس از این هم در دفترهای او شاهدیم، با این یادآوری که هیچیک از تصاویر بعدی به قوت تصویر نخستین پرداخت نشده است:
سنگ در برکه میاندازم و میپندارم
با همین سنگزدن ماه به هم میریزد
البته مضمون ساخته شده از برکه و ماه در این شعر، متفاوت با مضمون قبل است؛ اما عناصر سازندهی تصویر یکی است. با این حال مضمون ماه و برکه در بیت دیگری از گریههای امپراتور، دقیقا همان مضمون قبلی است:
کی به انداختن سنگ پیاپی در آب
ماه را میشود از حافظهی آب گرفت؟
در بیت زیر هم اساس تصویر بر ماه و برکه است:
چیزی ز ماه بودن تو کم نمی شود
گیرم که برکهای نفسی عاشقت شده است
همچنین ماه و دریا:
به تمنای تو دریا شدهام گرچه یکی است
سهم یک کاسهی آب و دل دریا از ماه
بگذریم از این که تصویر ماه در ظرف از مضامین رایج در ادب کهن به ویژه متون عرفانی نیز بوده است.
هنر آن است که عکس تو بیفتد در ماه
ماه در آب که همواره فرو ریختنی است
*
تو قرص ماهی و من برکهای که میخشکد
خود این خلاصهی غمهای روزگار من است
در دیگر دفترها هم تصویر ماه و آب نمودی مشخص دارد. از جمله در #اقلیت:
موج شوریده دل آشفتهی ماه است ولی
ماه را طاقت آشفتگی دریا نیست
هرچند در این دفتر تصاویری دیگر پر تکرار شدهاست.
نتیجه آنکه از میان عناصر طبیعی و اشیای پیرامون شاعر، تعدادی معدود را میتوان مشاهده کرد که در اشعار او انعکاس یافته و در دفترهایش تکرار شده است. تصویر ماه در برکه یکی از تصاویر پرتکرار شاعران رمانتیک اروپایی و فارسی است که حتی به تابلوهای نقاشی هم راه یافته و در معدود ابیات فاضل، بارها تکرار شده است. در یادداشت های دیگر، به معرفی دیگر مضامین پر تکرار در غزلهای او خواهیم پرداخت.
* قاآنی:
چو عکس ماه که افتد درون چشمه ی روشن
به چشم من همه نزدیکی و ز من همه دوری
✍ #محمد_مرادی
#یادداشت
#نقد
#غزل_معاصر
#فاضل_نظری
|خانه شعر و ادبیات خاتم| 🌿
@khatam_shz
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⭕️ تصاویر بزرگان سرزمین ما، ایران که در این ویدئو می بینید، بر اساس الگو برداری از نقاشی ها، مجسمه ها و اطلاعات موجود از شمایل این مشاهیر و با کمک هوش مصنوعی خلق شده است.
﷽
• آنچه در غیبتت ای دوست به من میگذرد
• نتوانم که حکایت کنم الاّ به حضور
[شیخ اجل سعدی]
✾•┈┈••✦❀✦••┈┈•✾
|⇦• اعلام برنامه - شعرخوانی یاران انجمن همزمان با عصر شعر کوثر
۳ تا ۵ بعدازظهر جمعه ۱۴۰۳/۰۸/۲۵
فرهنگسرای طاووسیه
(بلوار بوستان، حدفاصل آرامگاه سعدی و باغ دلگشا)
حضور گرم و به موقع تمامی دوستان همراه را چشم داریم...🌹
✾•┈┈••✦❀✦••┈┈•✾
انجمن شعر سعدی
اسلام فهندژ
[ @sheresaadi ]
بانوي پري پيرهن پوست پيازي
پنهان شده در پرده دنياي مجازي
آويخته از شاخه مو خوشه مستي
آميخته با الكل لب شهرت رازي
راضي نشو از روزنه خواب بگيرم
بازوي ترا ، در شب تقسيم اراضي!
هر جا كه منم حسرت يك لحظه حضوري
بي من همه جا بيشتر از حد مجازي!
بگذار نفس تازه كند توسن گيسو
وقتش شده با روسري اين بار بتازي
اي منظره زود گذر در گذر عمر
هر چند از اين فاصله هم چشمنوازي
گاهي به تماشا بنشين پنجره ام را
تا در شب من كوچه مهتاب بسازي
#مجید_آژ
قصیده ای به مناسبت هزارمین شعرم...
به حول قوّه ی حقّ و کمین ِ امکانات
هزار شعر سرودم به غیر تألیفات
به یک هزار و یک اکنون رسیده اشعارم
نه بی دلیل پی ذمَّم و نه تحسینات
به سی هزار قریب است جمع ابیاتش
به جز مقاله و تعبیرها و تمثیلات
چو میل خواندن اشعار بنده را داری
نشسته داخل پیجم بدون توضیحات
درون صفحه ی ِ ایتا و تلگرام برو
ببین و نقد کن و دل بده به این اوقات
تخیلات و شهود و اشاره ها درجند
در این چکامه سرای ِ مجازی الابیات
پُر از حماسی و آئینی و فکاهی هست
به طنز و جدی و انواع ِ دیگر آیات
رباعی و غزل و مثنوی و نیمایی
چهارپاره و بحرطویل و ترکیبات
دوبیتی و مَثَل و مستزاد با قطعه
قصیده ها و مسمط ، ترانه ، ترجیعات
هرآنچه را که سرودم بدون تشویش است
به قید همت و وجدان،به شوق تاثیرات
نه وامدار دروغم ، نه رو سیاه ِ نفاق
سپید روی ِ زمانم به رسم توفیقات
قلم فروش نبودم امیدوارم که
قلم فروش نباشم برای تمجیدات
اگر مجال دهد ، باز می سرایم شعر
دهَم به رشته ی تحریر از پی ِ اثبات
ازین سرودن و تحریر شعر دانستم
که شعر هدیه ی حق است در همه حالات
که بی نگاه خداوند شاعری هیچ است
که هیچ ِ هیچ منم کمترین موجودات
همیشه خوشدل عشق ِ خدای رحمانم
دهم به شاه ولایت سلام با صلوات
خدا کند که چراغی شوند در محشر
نگاه ِ حضرت یزدان مرا شود سوغات
#محمد_جعفر_زارع_خوشدل ۱۰۰۱
ایتا
https://eitaa.com/joinchat/3838312753Cd75444eef6
تلگرام
https://t.me/khoshdeltanzjedi
#یک_هزار_و_یکمین_شعر #قصیده #مجازی #قافیه_قالب #قلم_فروشی #تمجید #طنز_تعهد_تامل_خنده_شوخی_جدی #اشعار_حماسی_آئینی
برپایی نمایشگاه و فروشگاه کتاب «ایثار و شهادت» در شیراز
به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی نمایشگاه و فروشگاه کتاب «ایثار و شهادت» در شیراز برگزار میشود.
لینک خبر👇👇
https://fars.navideshahed.com/fa/news/579888/
با ما همراه باشید👇
🇮🇷ایتا
➡️https://eitaa.com/navideshahedfars
🇮🇷سروش
➡️https://splus.ir/navideshahedfars
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 نیما یوشیج و انقلابی که در شعر معاصر به پا کرد!
🍂 به مناسبت زادروز پدر شعر نو پارسی،#نیما_یوشیج
#فرزند_ایران 🇮🇷
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
نسل آن عاشقان منقرض شد
عشق هم عشقهای قدیمی
#علیرضا_نورعلیپور
#حضرت_زهرا_س_هجوم_به_بیت_ولایت
غنچه پرپر گشته بود و گل جدا افتاده بود
پشت در جانِ علیِ مرتضی افتاده بود
دست مولا بسته و بیت ولایت سوخته
آیهای از سورهی کوثر جدا افتاده بود
دست قنفذ رفت بالا بازوی زهرا شکست
پای دشمن باز شد، زهرا ز پا افتاده بود
مجتبی در آن میانه رنگ خود را باخته
لرزه بر جان شهید کربلا افتاده بود
فاتح خیبر برای حفظ قرآن در سکوت
کل قرآن در میان کوچهها افتاده بود
کاش ای آتش! بسوزی در شرار قهر حق
هُرم تو بر صورت زهرا چرا افتاده بود؟!
مادر مظلومه میپیچید پشت در به خود
دختر معصومه زیر دست و پا افتاده بود
فاطمه نقش زمین گردید «میثم» آه آه
فاطمه نه، بلکه ختمالانبیا افتاده بود
#غلامرضا_سازگار
فراخوان هشتمین همایش ملی ریحانهالنبی(س) اعلام شد
🔹دبیر همایش ملی سالانه ریحانهالنبی(س): امسال هشتمین دوره جایزه ادبی «ریحانه» و دومین همایش ملی رساله الحقوق امام سجاد(ع)، برنامههای هشتمین دوره همایش ملی ریحانه النبی(س) خواهند بود که فراخوان این دو رویداد اعلام شده است.
🔹جایزه ادبی ریحانه امسال در دو بخش اشعار نو در قالبهای نیمایی، سپید و موجنو و در بخش اشعار کلاسیک در قالبهای غزل، مثنوی، قصیده و رباعی و با محوریت جشن میلاد با سعادت حضرت زهرا (س) برگزار میشود.
https://farsnews.ir/alirezaparnian/1731312075022019831
طاعت آن نیست که بر خاک نهی پیشانی
صدق پیش آر که اخلاص به پیشانی نیست
#سعدی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 | شعری که تو را جان میبخشد، یک بار شاعرش را کشته است
۲۳ آبان سالروز درگذشت سعید نفیسی
(زاده ۱۸ خرداد ۱۲۷۴ تهران -- درگذشته ۲۳ آبان ۱۳۴۵ تهران) ادیب، شاعر، نویسنده، مترجم و تاریخنگار
او فرزند میرزا علیاکبر "ناظمالاطباء کرمانی" و از نوادگان حکیم نفیسبن عوضکرمانی "طبیب نامدار ایران در قرن نهم هجری" بود. در ۱۵ سالگی برای تحصیل به شهر نوشاتل سویس و دانشگاه پاریس رفت و در سال ۱۲۹۷ به ایران بازگشت. ابتدا در دبیرستانهای تهران بهتدریس زبان فرانسه پرداخت و بعد در وزارت فواید عامه مشغول خدمت شد. در سال ۱۲۹۷ بهگروه نویسندگان مجله دانشکده پیوست و در مدت یک ساله فعالیت این مجله، با ملکالشعرا بهار همکاری داشت.
در سال ۱۳۰۸ بهخدمت وزارت فرهنگ درآمد و علاوه بر تدریس زبان فرانسه در دبیرستانها، بهکار آموزش در مدارس علوم سیاسی، دارالفنون، مدرسه عالی تجارت و مدرسه صنعتی پرداخت. در سالهای بعد بهتدریس در دانشکدههای حقوق و ادبیات مشغول شد و بهعضویت فرهنگستان ایران درآمد.
وی از آغاز بنیان دانشگاه تهران در جایگاه استاد دانشکده حقوق و پس از آن، به استادی دانشکده ادبیات برگزیده شد.
او چندی در دانشگاههای کابل و شهرهایی چون دهلی، کلکته، دانشگاههای قاهره و بیروت به آموزش پرداخت.
يكى از ويژگیهاى نفيسى اين بود كه درخواست نويسندگان تازه كار را براى نگارش مقدمهاى بر آثار آنان مىپذيرفت و معتقد بود كه اين كار سبب تشويقشان مىشود. او در راديو نيز برنامهاى با عنوان "در مكتب استاد" داشت كه ازبرنامههاى پرشنونده بوده، در اين برنامه بهپرسشهاى ادبى شنوندگان پاسخ داده مىشد.
وی از بنیانگذاران مکتب نثر دانشگاهی است که از جمله ویژگی این نثر پیراستگی عبارات در لفظ و معنا بوده، بهطوری که نویسنده میکوشد، اندیشه خود را چنان ساده بیان کند که عبارات او از هر گونه پیچیدگی دور بماند و بهجای زیورهای بیهوده لفظی، از استحکام دستوری بهره بگیرد.
مدارج و افتخارات علمی نفیسی:
نفیسی را معمار نثر جدید معاصر ایران نامیدهاند و این تبحر و چیرگی، ناشی از احاطه کامل وی بهزبانهای یونانی، لاتین، فرانسه، روسی، اردو، پشتو، عربی و فارسی است. ترجمههای کمنظیر او از زبانهای بیگانه دارای معروفیت خاص است. بزرگترین خدمت وی بهزبان و ادب و فرهنگ فارسی، تصحیح و تنقیح متون قدیمی است که از گوشههای کتابخانههای جهان بیرون کشیده و روی آنها با جدیت تمام کار کرده و بهصورت کتاب عرضه داشته است. یکی از افتخارات وی، احیا و بنیانگذاری شیوه داستاننویسی تاریخ است که در آنها روح وطنپرستی و سلحشوری و قهرمانی را تقویت کرده، جوانان ایران زمین را بهوطندوستی و حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشور فرامیخواند.
نفیسی از بیماری آسم رنج میبرد و سالهای آخر عمر را در پاریس بهسر برد و زمانی که برای شرکت در نخستین کنگره ایرانشناسان بهتهران آمده بود درگذشت. آرامگاه وی تهران در کنار مزار پدرش و در بقعهای به نام آرامگاه سرقبر آقا "پایینتر از چهارراه مولوی است.
همصحبتِ این جهانِ مبهم نشدیم
بازیــچۀ شـاعـران عالـــم نشدیم
مـانند دو تـا واژۀ بـاران و درخــت
ما هیــچ زمان، قافیۀ هم نشدیم
#احسان_افشاری
✏️ خواندن برای همدلی
📝. به کتاب های من خوش آمدید..!
🌱 هفته کتاب وکتابخوانی
#حسین کیوانی