✳️ میانجیگر پیمان #کمپ_دیوید ؛ خیانت #محمدرضا_پهلوی به جهان اسلام
شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسیاش با عمده دولتها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانهای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمکهای متعددی بهویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود و همین روابط زمینه خیانت محمدرضا پهلوی به جهان اسلام را فراهم کرد
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ محمدرضا پهلوی نقش پررنگی در نزدیکی #مصر به #اسرائیل و امضای پیمان کمپ دیوید داشت. شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسیاش با عمده دولتها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانهای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمکهای متعددی بهویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود. پس از برقراری روابط دیپلماتیک قوی میان دو کشور، شاه که از بیمیلی سادات به شوروی آگاه شده بود، در قدم بعدی بنا داشت مصر را به اسرائیل نزدیک کند؛ بر همین اساس تلاش کرد بدبینی و نگرانی اسرائیل نسبت به مصر را کاهش دهد. او در اردیبهشت ۱۳۵۲ در گفتوگو با گُلدا مایر، نخستوزیر وقت اسرائیل، از او خواست که سیاست معتدلتری نسبت به مصر اتخاذ کند.
متن کامل را در پست بعد بخوانید...
#شرح_عکس
محمدرضا پهلوی در سفر به مصر هنگام دیدار با محمد #انورسادات ، رئیسجمهور آن کشور
شماره آرشیو: 404-11ع
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ میانجیگر پیمان #کمپ_دیوید ؛ خیانت #محمدرضا_پهلوی به جهان اسلام
شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسیاش با عمده دولتها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانهای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمکهای متعددی بهویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود و همین روابط زمینه خیانت محمدرضا پهلوی به جهان اسلام را فراهم کرد
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ محمدرضا پهلوی نقش پررنگی در نزدیکی #مصر به #اسرائیل و امضای پیمان کمپ دیوید داشت. شاه پهلوی برخلاف رابطه سینوسیاش با عمده دولتها و سران کشورهای عربی، با سادات ارتباط بسیار خوب و صمیمانهای داشت و همین مسئله سبب شده بود کمکهای متعددی بهویژه در زمینه مالی از ایران به سوی مصر سرازیر شود. پس از برقراری روابط دیپلماتیک قوی میان دو کشور، شاه که از بیمیلی سادات به شوروی آگاه شده بود، در قدم بعدی بنا داشت مصر را به اسرائیل نزدیک کند؛ بر همین اساس تلاش کرد بدبینی و نگرانی اسرائیل نسبت به مصر را کاهش دهد. او در اردیبهشت ۱۳۵۲ در گفتوگو با گُلدا مایر، نخستوزیر وقت اسرائیل، از او خواست که سیاست معتدلتری نسبت به مصر اتخاذ کند. همزمان نیز، دوستی میان محمدرضا پهلوی و سادات این فرصت را فراهم کرد که شاه مشوق اصلی سادات برای مذاکره با اسرائیل و بهبود روابط میان دو دولت گردد. به نظر میرسد یکی از نقاط اشتراک فکری و استراتژیکی انور سادات و محمدرضا پهلوی، علاقه به ایجاد رابطه مسالمتآمیز با اسرائیل بوده است؛ چرا که هنگامی که انورسادات در سال ۱۳۵۴ ش در برابر چشمان بهتزده مصریها، اعراب و مسلمانان به سرزمینهای تحت اشغال رژیم غاصب اسرائیل سفر کرد، پس از کارتر، شاه ایران دومین رئیس کشوری بود که از این حضور حمایت کرد و آن را آغازی برای شروع مذاکرات میان مصر و اسرائیل دانست؛ امری که در واقع خیانتی دیگر به جهان اسلام بود.[1]
پینوشت:
[1]. #عبدالرضا_هوشنگ_مهدوی ، سیاست خارجی ایران در دوران پهلوی 1357-1300، تهران، پیکان، 1391، ص 441.
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نخستین پژوهش مستقل و جامع درباره مراسم هزاره فردوسی منتشر شد؛ «شاهنامهای برای شاه» در پیشخوان کتابفروشیها قرار گرفت
نخستین پژوهش مستقل و جامع درباره چرایی و چگونگی برپایی مراسم #هزاره_فردوسی در مهرماه ۱۳۱۳ در دوره حکومت پهلوی اول با عنوان «شاهنامهای برای شاه: ناسیونالیسم شاهنشاهی و مراسم هزاره فردوسی در دوره پهلوی اول» به قلم علیمحمد طرفداری به همت پژوهشکده تاریخ معاصر روانه بازار نشر شد.
برپایی مراسم جشن و کنگره هزاره فردوسی و بزرگداشت هزارمین سال تولد حکیم ابوالقاسم فردوسی، سراینده شاهنامه، در مهر ۱۳۱۳، از نمودهای اصلی جریان ناسیونالیسم شاهنشاهی دوره پهلوی اول بهشمار میآید. این مراسم با حضور شخص رضاشاه و مهمترین رجال سیاسی و فرهنگی این حکومت همراه با احداث و افتتاح آرامگاه فردوسی در شهر توس اجرا شد و فصل نوینی را در بازنمایی زندگی و زمانه فردوسی و مطالعات شاهنامهشناسی در سطح ملی و بینالمللی و با هدف تقویت ایدئولوژی ناسیونالیسم شاهنشاهی رقم زد.
کتاب «شاهنامهای برای شاه: ناسیونالیسم شاهنشاهی و مراسم هزاره فردوسی در دوره پهلوی اول» به قلم علیمحمد طرفداری، بر مبنای رجوع به منابع و اسناد دست اول این دوره ضمن ارائه تاریخی نسبتا کامل از این رخداد بزرگ فرهنگی ایران در آن ایام و نیز ارزیابی روایتهای مربوط به این مراسم، چرایی و چگونگی برگزاری این مراسم و پیامدها و تأثیر آن مطالعات شاهنامهپژوهی و تبیین نسبت آن با ملیگرایی شاهنشاهی حاکم بر فضای سیاسی و فرهنگی عهد پهلوی اول را بررسی میکند.
متن کامل معرفی کتاب
https://eitaa.com/iichs_ir/6240
@iichs_ir
پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ نخستین پژوهش مستقل و جامع درباره مراسم هزاره فردوسی منتشر شد؛ «شاهنامهای برای شاه» در پیشخوان
✳️ نخستین پژوهش مستقل و جامع درباره مراسم هزاره فردوسی منتشر شد؛ «شاهنامهای برای شاه» در پیشخوان کتابفروشیها قرار گرفت
انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر این کتاب را در قطعه رقعی برای نخستین بار در سال 1403 در پانصد نسخه و ۳۱۴ صفحه به چاپ رسانده است.
جهت تهیه کتاب «شاهنامهای برای شاه: ناسیونالیسم شاهنشاهی و مراسم هزاره فردوسی در دوره پهلوی اول» و نیز سایر کتابهای انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر، به سایت فروشگاه کتاب پژوهشکده تاریخ معاصر یا مراکز پخش کتابهای این پژوهشکده در تهران و شهرستانها مراجعه فرمایید.
فهرست مطالب را در این لینک مشاهده کنید!
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ پس از سالها تلاش علمی و پژوهشی؛ نخستین اثر پژوهشی طرح کلان «دانشنامه مشروطیت» وارد حوزه نشر شد
به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ به همت انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) کتاب « #دانشنامه_مشروطه » (رجال سیاسی) به بازار نشر آمد.
در کتاب «دانشنامه مشروطه» (رجال سیاسی) نویسندگانی که در تهیه مقالات بخش رجال سیاسی با این مجموعه همکاری کردهاند عبارتاند از: حجج اسلام استاد علی ابوالحسنی (منذر)، دکتر محمد ملکزاده، خادم حسین فاضلی، علی احمدیخواه، اسلام افضلی، ماشاءالله حشمتی و آقایان دکتر ابوالفتح مؤمن، دکتر سیدعلی علوی، دکتر سلمان قاسمیان، دکتر حسین حاتمی، مجـتبی زندیه، جواد بهمنی، محمدحسین محمدی، مهدی مقدم نوین، غلامرضا کبیری و سرکار خانم دکتر فاطمه معزی.
برای تهیه کتاب کتاب «دانشنامه مشروطه» (رجال سیاسی) به فروشگاه کتاب پژوهشکده تاریخ معاصر در فضای مجازی یا مراکز پخش کتابهای این پژوهشکده در تهران و شهرستانها مراجعه فرمایید؛ همچنین میتوانید با شمارههای زیر تماس بگیرید: 22605073-021/ 09333900755
متن کامل معرفی را در پیوست بخوانید...
https://eitaa.com/iichs_ir/6242
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ پس از سالها تلاش علمی و پژوهشی؛ نخستین اثر پژوهشی طرح کلان «دانشنامه مشروطیت» وارد حوزه نشر شد
✳️ پس از سالها تلاش علمی و پژوهشی؛ نخستین اثر پژوهشی طرح کلان «دانشنامه مشروطیت» وارد حوزه نشر شد
به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ به همت انتشارات پژوهشکده تاریخ معاصر و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) کتاب « #دانشنامه_مشروطه » (رجال سیاسی) به بازار نشر آمد.
https://eitaa.com/iichs_ir/6241
از مباحث مهم مشروطهشناسی شناخت رجال مشروطه است. بیشک بررسی زندگی مواضع و ویژگیهای شخصیتی افراد مهم و مؤثر در یک حادثه میتواند تا حدود زیادی در روشن شدن ماهیت و ابعاد گوناگون آن واقعه همچون زمینهها، روند و پیامدها یاری رساند؛ همچنین بررسی ویژگیهای شخصیتی رجال مشروطه که ناظر به اعتقادات خلقیات و منش سیاسی و اجتماعی ایشان است ما را در شناخت انگیزهها و نیز نوع نگاه رجال به نهضت یاری میکند. همین طور بررسی عملکرد رجال مشروطیت در سه مقطع پیش از مشروطه، در مشروطه و پس از مشروطه، نتایج مفید و پراهمیتی در بردارد: اولا ارزیابی کلی از زندگینامه و عملکرد رجال بهدست میدهد؛ ثانیا نشان میدهد که چه تعداد از رجال مشروطه در زمینه مشروطهخواهی صادق و ثابتقدم بودهاند و چه تعداد به اقتضای منافع شخصی یا گروهی مشروطهخواه شدند یا پس از مشروطه دست از مشروطه شستند و حامی استبداد شدند.
منظور از رجال در این اثر، همه افراد شناختهشده و مؤثر به لحاظ اجتماعی و سیاسیاند که نهضت مشروطیت به کارگزاری آنها به سامان رسیده یا نافرجام مانده است. در این دانشنامه رجال مشروطیت به دو دسته کلی تفکیک شدهاند: دسته اول رجال دینی (علما و فقها) و دسته دوم رجال سیاسی. در میان این دو دسته نیز همه گرایشها اعم از مشروطهخواه، مخالف مشروطه و مشروعهخواه مدنظر قرار گرفتهاند.
گفتنی است «دانشنامه مشروطه» نخستین اثر پژوهشی طرح کلان «دانشنامه مشروطیت» است. دانشنامه مشروطیت یکی از طرحهای بنیادینی است که از حدود سال ۱۳۸۵ با هدف فراهم کردن اثری جامع و تفصیلی درباره نهضت مشروطیت بدون رویکرد غربی و مدرن شکل گرفت.
اعضای شورای سیاستگذاری دانشنامه مشروطه عبارتاند از: حجج اسلام دکتر جواد سلیمانی، دکتر ابوذر مظاهری، دکتر علیرضا جوادزاده، دکتر مهدی ابوطالبی، دکتر رضا رمضاننرگسی، دکتر ذبیحالله نعیمیان، دکتر احمد رهدار و دکتر عبدالرسول یعقوبی.
در کتاب «دانشنامه مشروطه» (رجال سیاسی) نویسندگانی که در تهیه مقالات بخش رجال سیاسی با این مجموعه همکاری کردهاند عبارتاند از: حجج اسلام استاد علی ابوالحسنی (منذر)، دکتر محمد ملکزاده، خادم حسین فاضلی، علی احمدیخواه، اسلام افضلی، ماشاءالله حشمتی و آقایان دکتر ابوالفتح مؤمن، دکتر سیدعلی علوی، دکتر سلمان قاسمیان، دکتر حسین حاتمی، مجـتبی زندیه، جواد بهمنی، محمدحسین محمدی، مهدی مقدم نوین، غلامرضا کبیری و سرکار خانم دکتر فاطمه معزی.
برای تهیه کتاب کتاب «دانشنامه مشروطه» (رجال سیاسی) به فروشگاه کتاب پژوهشکده تاریخ معاصر در فضای مجازی یا مراکز پخش کتابهای این پژوهشکده در تهران و شهرستانها مراجعه فرمایید؛ همچنین میتوانید با شمارههای زیر تماس بگیرید: 22605073-021/ 09333900755
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️عنوان «انقلاب سفید»؛ لباسی که به تن صاحبش زار میزد
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ چهرههای مهم اداری کشور در دوران #انقلاب_سفید ، در درون حزب ایران نوین و #حزب_رستاخیز همان چهرههایی بودند که قبل از انقلاب سفید نیز در مشاغل عالی دولتی و یا در مجلس شورای ملی و سنا بر مصدر کار بودند. درحالیکه انقلاب باید خودبهخود مزایا و شرایط و امتیازات اجتماعی و اقتصادی خدمتگزاران نظم قدیم را از آنها بگیرد، نه تنها چیزی از مزایا و امتیازات گذشته آنها کم نشد، بلکه بسیاری موارد نیز به آن مزایا اضافه شد.[1]
پینوشت:
[1]. پژوهشکده تاریخ معاصر، سند شماره 65-1-151-خ.
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ پیامدهای افزایش و کاهش ناگهانی قیمت نفت بر ایران دوره پهلوی؛ طرحهایی که آن همه اعتبار بلعیده بودند
قیمت نفت در سال 1353 چهار برابر شد. با این افزایش چهاربرابری، کشورهای دارنده نفت واکنشهای متفاوتی از خود نشان دادند در این بین، ایران بهظاهر استراتژی توسعه اقتصادی را پیش گرفت، اما در عمل با واردات فزاینده مواد غذایی، تکنولوژیهای پیشرفته غربی، تجهیزات سرمایهداری مدرن و واردات فزاینده تسلیحات نظامی و... که همگی وابسته به درآمد نفت بود، نتوانست این استراتژی را بهدرستی اجرا کند و همه اینها درحالی بود که در سال 1355 اتفاقی رخ داد.
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ با چهار برابر شدن قیمت جهانی نفت در دهه 1350ش، کشورهای دارنده نفت واکنشهای متفاوتی از خود داشتند: بسیاری از کشورهای دارنده نفت با همه وابستگیهایشان چون با چهار برابر شدن قیمت نفت، به اندازه شاه دچار غرور و دستپاچگی نشده بودند، هنوز مشغول دادن وامهای کوچک به این و آن و سرمایهگذاری در نقاط سودآور جهان بودند. سال 1355 نشانههای پایان خواب و خیالها را با خود داشت، لیکن هنوز اوضاع چندان نبود که شاه از بلندپروازیهای خود دست بردارد یا اوضاع تازه را به مردم منتقل کند. هر چه سال جلوتر میرفت اوضاع سختتر شد. درحالیکه شرایط نشان میداد که دولت به هیچکدام از هدفهای تجدیدنظر شده برنامه عمرانی دست نخواهد یافت، طرحهایی که آن همه اعتبار بلعیده بودند، آنقدر کند جلو میرفتند که پیشبینی میشد رسیدن به هدفهای قبلی نیز غیرممکن باشد، ولی شاه مصمم بود طرحهای بزرگ و خریدهای تسلیحاتی به هر قیمت ادامه یابد.[1]
پینوشت:
[1] . #مسعود_بهنود ، دولتهای ایران از سید ضیاء تا بختیار، تهران، جاویدان، 1366، صص 668-669.
✅ ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✳️ اسب زین شده اقتصاد ایران در دوره پهلوی؛ از تبلیغات تا واقعیت!
#اکونومیست_لندن ۳۱ شهریور ۱۳۵۷ در گزارشی به این تبلیغات پاسخ می دهد، تصویری واقعی و نه رسانه ای که اقتصاد دوره پهلوی در آستانه انقلاب را تشریح می کند...
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ روابط نفتی پهلوی و رژیم غاصب #اسرائیل ؛ نفت رژیم صهیونیستی را چه کسی تأمین میکرد؟
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در زمان پهلوی #نفت ایران برای رژیم صهیونیستی جنبه حیاتی داشت و رهبران این کشور تمام تلاش خود را برای جریان عادی و مطمئن آن بهکار میبستند. محمدرضا پهلوی همواره در دیدار با مقامات اسرائیلی نسبت به وعدههای خود درباره ادامه روند صدور نفت اطمینان خاطر میداد و دراینباره همواره به وعدههای خود صادق بود. هرچند که وی در تریبونهای رسمی چنین موضوعی را انکار میکرد، اما اسناد گویای صادرات گسترده نفت ایران به سرزمینهای اشغالی است؛ چنانکه بین 80 تا 90 درصد واردات نفت اسرائیل از ایران تأمین میشد. سند زیر که از سفارت آمریکا در تهران در تاریخ 17 دسامبر 1976م (26 آذر 1355) بهدست آمده، ضمن تأیید واردات نفت اسرائیل از ایران در سال بیانگر همکاری مشترک و گسترده ایران دوره پهلوی و اسرائیل در حوزه نفت، به منظور رساندن نفت به کشورهای اروپایی و دیگر مناطق است:
«اطلاعات (بهدستآمده) از منابع مختلف نشاندهنده این است که حداقل 75 درصد مصرف کنونی داخلی اسرائیل، که در حدود 150 هزار بشکه در روز میباشد، بهوسیله ایران تأمین میشود. از این گذشته، تنها نفتی که از طریق خط لوله ترانس ـ اسرائیل (تیپلین) جاری و از طریق خلیج عقبه به بندر مدیترانه اشلگون به سمت شمال در حرکت میباشد از جانب ایران است. تیپلین در اواخر 1960 با دویستمیلیون دلار هزینه برپا گردید و گنجایش کنونیاش 45 میلیون تن در سال میباشد (در حدود 850 هزار بشکه در روز) در جریان است. در 1976 به نظر میرسد که چیزی در حدود 350 هزار بشکه از نفت خام ایران روزانه از طریق تیپلین بـرای مشتریـان در اروپا و نقاط دورتر انتقال و ارسال میشد».[1]
پینوشت:
[1]. اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 12، تهران، انتشارات مؤسسه فرهنگی هنری بزرگ اندیشه، ص 5022.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ مسئله مالکیت ایران بر جزایر سهگانه در مصاحبه مدیر روزنامه «سندی تایمز» لندن با مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه؛ از چه زمانی دنیا حکمرانی دزدان دریایی را پذیرفته است؟!
به گزارش روابط عمومی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در مصاحبه فرانک جیلز، مدیر روزنامه «سندی تایمز» چاپ لندن، با #محمدرضا_امیرتیمور [1]، مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه، در خصوص مالکیت ایران بر جزایر #خلیج_فارس و دفاع از آن به مدیر روزنامه اعلام میشود:
ادعای شیوخی که خود را مالک این جزایر میدانند و در این زمینه از حمایت انگلیس برخوردارند بیپایه و اساس بوده؛ زیرا تا چند دهه گذشته انگلیسیها این امارات خلیج را ساحل دزدان دریایی مینامیدند و از چه زمانی میتوان گفت که دنیا حکمرانی دزدان دریایی را پذیرفته است! اگر انگلستان خلیج فارس را تخلیه کند کسی که بهحق میتواند در این مناطق نفوذ و قدرت داشته باشد دولت ایران است؛ زیرا هیچ یک از شیوخ آن نمیتوانند ادعا کنند که برای تأمین امنیت خلیج فارس بر ایران برتری دارند.[2]
پینوشت:
[1]. محمدرضا امیرتیمور کلالی پسر ارشد محمدابراهیم امیرتیمور کلالی، وزیر کار و کشور کابینه دکتر #مصدق ، است.
[2]. پژوهشکده تاریخ معاصر، سند شماره 31-2001-693الف.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ عاقبت طرح انگلستان برای نیروهای نظامی ایران؛ چرا انگلیس حقوق قزاقهای ایرانی را پرداخت؟
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ نقش انگلستان در کودتای 3 اسفند 1299 و تحولات ایران دوره #پهلوی_اول از مباحث مهم و جنجالی تاریخ معاصر ایران است. در متون مرتبط با ارتش نوین دوره پهلوی اول دوگانه: نقش و بازیگری انگلستان در مقابل استقلال و بیگانهستیزی #رضاخان، محور مباحث را شکل داد؛ منازعهای که برخی منابع با اختفای حمایتهای انگلستان و تبلیغ ملیگرایی رضاخان #سردار_سپه آن را تشدید کردهاند.
منازعه فوق، با بررسی نقش اغماضناشدنی انگلستان و سیاستهای آنها در دوره پهلوی اول و تحولات نظامی کشور ملموس خواهد بود. در راستا میتوان ادعا کرد: ارتش نوینی که رضاخان ادعای پایهگذاری آن را داشت به واقع یک طرح انگلیسی بود و در حالت کلان خود برای تحقق اهداف آنها مجال شکلگیری پیدا کرد. شواهد متعددی برای این ادعا میتوان ارائه داد، اما در این مختصر به دو محور کلی اکتفا میشود:
اول اینکه انگلیسیها در اواخر دوره قاجار برای محدود کردن بلشویکها از وجود ارتش سازمانیافته و دولت نظامی در ایران حمایت میکردند و برای تحقق این مهم «کمیته ایران» و «کمیته شرق» را در وزارت خارجه خود شکل دادند،[1] «قرارداد 1919» را طراحی کردند، کمیسیون مطالعات نظام ایران و انگلیس ایجاد کردند، حقوق قزاقهای ایرانی را پرداخت و در نهایت امر از کودتا و رضاخان حمایت نمودند.[2]
دوم: با اینکه بسیاری تلاش دارند رهبر نظامی کودتا را فردی ضد بیگانه معرفی کنند، اما صرف توجه به این واقعیت که رضاخان در درجه اول طرح انگلستان در خصوص نیروهای نظامی ایران را تکمیل کرد و بعدها لندن مناسبات نظامی وسیعی با قشون متحدالشکل داشت میتواند کلیتی بر ادعای ارائهشده باشد.
پینوشتها:
[1]. پرسیمولزورث سایکس، سفرنامه ژنرال سایکس یا دههزار مایل در ایران، ترجمه حسین سعادت نوری، تهران، ابن سینا، 1336، صص 438-439.
[2]. سیروس غنی، برآمدن رضاخان افتادن قاجار و نقش انگلیسیها، ترجمه حسن کامشاد، تهران، انتشارات نیلوفر، 1377، ص 46.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ وضعیت نهضت ساخت داخله در دوره پهلوی دوم؛ سیاست صنعتی کردن کشور تا چه حد مورد توجه دولت بود؟
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در دهههای 1340 و 1350 اقتصاد ایران به سمت تمرکز و برنامهریزی دولتی در همه حوزهها بهویژه در حوزه صنعت پیش رفت؛ بهطوریکه دولت در این دوران تعیینکننده نهایی بسیاری از حوزهها و فعالیتهای اقتصادی کشور گردید. در دهه 1350، بعد از شوک نفتی، به دلیل کمبودهای جدی در این حوزه، دولت به وارد کردن بسیاری از قطعات از خارج مجبور شد و از این جهت تولیدات صنعتی ایران بیشتر جنبه مونتاژ به خود گرفت. این وضعیت در شماره 1240 نشریه «تهران اکونومیست» (19 فروردین 1357) چنین بیان شده است:
«وقتی از صنایع حمایت میکنند این حمایت به قدری زیاد است که صنایع به فکر بهبود کیفیت محصولات خود نیستند و وقتی حمایت نمیشوند به قدری زیاد است که زندگی آنها به خطر میافتد؛ در نتیجه در سه سال اخیر باید اقرار کرد که به طور کلی صنایع کشور ما بر اثر سیاست غلط تعیین و کنترل قیمتها، تشویق واردات و عوامل بیشمار بینالمللی و داخلی، نه تنها پیشرفت نکردهاند، بلکه به عقب برگشتهاند تا آنجا که حتی پیشرفتهای مهمی نظیر ساخت اتومبیلهای مدرن و شیک این اصل را رد نمیکند؛ زیرا قسمت اعظم آن مونتاژ است و بنابراین کندی رشد صنایع ما یک امر عبثی است؛ با این عبارت که نهضت ساخت در داخله تضعیف شده در عوض مونتاژ و واردات جای آن را گرفته است و این وضع درست در جهت عکس سیاست ملی اقتصادی ماست. با این جهت دولت بهویژه وزارتخانههای صنایع و معادن و امور اقتصادی و بازرگانی باید برنامه و سیاست خود را روشن کنند تا معلوم شود ما به چه سویی در حرکت هستیم و سیاست صنعتی کردن کشور تا چه حد مورد توجه دولت است».[1]
پینوشت:
[1]. #تهران_اکونومیست ، سال 26، ش 1240 (19 فروردین 1357)، ص 16.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
تصویری از تشرف شهید سیدهاشم صفیالدین در کنار شهید سیدحسن نصرالله دبیرکل شهید حزبالله لبنان به حرم سیدالکریم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در ۱۲ مرداد ۸۴ را به مناسبت شهادت این عالم و مجاهد بزرگ جبهه مقاومت می بینید
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
ضروریست به زمامداران جوان امارات یادآور شد، آن زمانکه اجداد شما در خلیج همیشه فارس مشغول دزدی دریایی بودند، نادرشاه افشار برای ایجاد امنیت در این #خلیج_فارس اقدام به احداث پایگاه نظامی در رأس الخیمه فعلی جهت رصد تنگه هرمز و مقابله با اجداد دزد شما کرد.
گواه این حقیقت نقشه خلیج فارس چاپ ۱۸۹۲ است.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ دوران تاریک قحطی در ایران (4)؛ کودکانی که از درون دیگ غذا سر درمیآوردند
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ داناهو، خبرنگار مشهور جنگی که به ارتش انگلستان پیوسته بود، در 5 آوریل 1918م، یعنی در بحبوحه جنگ جهانی اول، وارد ایران شد. او در بخشی از گزارش خود درباره اوضاع شهرهای مختلف ایران، به آنچه در همدان میدید اشاره کرده است:
«... حوادث بدتری در راه بود. مردم گرسنهای که رنج بیغذایی آنها را به جنون دچار کرده بود، به خوردن گوشت یکدیگر روی آورده بودند. آدمخواری جرمی است که تاکنون در ایران ناشناخته بوده و ازاینرو مجازاتی برای آن در قوانین این کشور وجود ندارد. مجرمین اغلب زنان هستند و قربانیان، کودکانی که از جلوی خانههایشان ربوده میشوند و یا در شلوغی بازار قاپیده میشوند.
مادران از اینکه برای گدایی تکه نانی، نوزادانشان را تنها بگذارند، میهراسند؛ زیرا ممکن است در غیبت آنان کودکانشان ربوده و خورده شوند. هرگز نتوانستم در کوچه و بازار و معابر باریک و ناهموار ایـــن سـرزمیـن گــام بردارم، بیآنکه وحشتی بیمارگونه نسبت به دیدن این همه بدبختی احساس کنم.
کودکانی که پوست و استخوان بودند دور آدم جمع میشدند و برای لقمه نانی و یا پولی که بتوانند با آن نان بخرند التماس میکردند و هنگامی که چند پول سیاه به آنها میدادی نمیتوانستی این فکر رنجشآور را از ذهن بیرون کنی که شاید سرنوشت آنها هم دیر یا زود، سر درآوردن از درون دیگ غذاست».
وی در ادامه درباره بازداشت تعدادی از مجرمین به دست نیروهای نظمیه نوشته است: «آنها ده زن را بازداشــت کــردهانـد کـه اعتراف کردهاند تعدادی کودک را ربوده و خوردهاند و با این بهانه که گرسنگی آنها را به چنین جرایم هولناکی وادار کرده از خود دفاع کرده اند».
داناهو درباره موارد دیگری نوشته است: «روز بعد در 8 می مورد هولناکتر دیگری از آدمخواری کشف شد. دو زن، مادر و دختر، با دستان خونآلود دستگیر میشوند. آنها دختر هشتسالهای را کشته و مشغول پختن جنازه او بودند که نظمیه مانع از مقدمات این ضیافت میشود. قطعات نیمپخته باقیمانده در یک سبد ریخته شده و گروهی از دموکراتهای شکمسیر و خشمگین مجرمین بیچاره را به مرگ تهدید کرده و تا مقر نظمیه همراهی میکنند. روز بعد آن دو زن اعدام شدند» [1]
#مطالب_مرتبط
https://eitaa.com/iichs_ir/6224
https://eitaa.com/iichs_ir/6229
https://eitaa.com/iichs_ir/6234
پینوشت:
[1]. محمدقلی مجد، قحطی بزرگ (1298-1296ش)، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1386، صص 55-56.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
✳️ روزهایی که شاه خلاف جهت آب شنا می کرد/ حمایت ظاهری از اعراب و تامین کننده اصلی نفت اسرائیل/ این رویه تا پایان عمر پهلوی ادامه یافت!
20 خرداد 1346 #ساواک در یکی از اسناد خود به سخنان شیخ #احمد_کافی علیه اسرائیل اشاره کرده و نوشت: «باید جلوی تحریکات ضد اسرائیلی این شخص ایستاد»!
شاه این روزها خلاف جهت آب شنا می کرد و علیرغم حمایت جهان اسلام از کشورهای درگیر با رژیم صهیونیستی تامین کننده اصلی نفت اسرائیل بود، حمایتی که تا روزهای پایانی عمر حکومت پهلوی ادامه یافت!
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ کارشکنیهایی غرب در تأسیس ذوب آهن در ایران؛ گویا ما توقیف کردیم!
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در مصاحبه #فرانک_جیلز ، مدیر روزنامه « #سندی_تایمز » چاپ لندن با #محمدرضا_امیرتیمور ، مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه، در مورد کارشکنیهایی که غربیها در تأسیس #ذوب_آهن داشتهاند و تمایل نداشتن آنها به توسعه اقتصادی ایران و توافق با شوروی برای انتقال تکنولوژی ضعیف این صنعت باید به بخشی از این گفتوگو اشاره کرد:
متن کامل را در این جا بخوانید!
https://eitaa.com/iichs_ir/6256
#شرح_عکس
بقایای ساختمانهای نخستین کارخانه ذوبآهن ایران که درحال تخریب است
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
پژوهشکده تاریخ معاصر
✳️ کارشکنیهایی غرب در تأسیس ذوب آهن در ایران؛ گویا ما توقیف کردیم! پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تا
✳️ کارشکنیهایی غرب در تأسیس ذوب آهن در ایران؛ گویا ما توقیف کردیم!
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ در مصاحبه #فرانک_جیلز ، مدیر روزنامه « #سندی_تایمز » چاپ لندن با #محمدرضا_امیرتیمور [1]، مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه، در مورد کارشکنیهایی که غربیها در تأسیس #ذوب_آهن داشتهاند و تمایل نداشتن آنها به توسعه اقتصادی ایران و توافق با شوروی برای انتقال تکنولوژی ضعیف این صنعت باید به بخشی از این گفتوگو اشاره کرد:
فرانک جیلز: تا آنجا که من میدانم ما حتی شما را از این صنعت منع هم میکردیم، راستی چرا ما شما را منع میکردیم؟ پاسخ دادم میدانم که شما ما را منع میکردید، ولی دلیل آن را باید از رجال مسئول غرب سؤال کنید. آقای جیلز گفت: نمیدانستم که این موضوع چهل سال سابقه داشته است. گفتم: بلی. چهل سال ملت ایران در این آرزو به سر برد. مقارن شروع جنگ مقدمات تأسیس این صنعت فراهم شده بود و آلمانها حتی مقداری از وسایل و ماشینآلات را هم به سوی ایران حمل کردند، اما متأسفانه کشتیهای حامل ماشینآلات در اسکندریه توقیف شد و این کار انجام نگرفت.[2]
آقای جلیز گفت: گویا ما توقیف کردیم. گفتم صحیح است.[3]
پینوشتها:
[1]. محمدرضا امیرتیمور کلالی پسر ارشد محمدابراهیم امیرتیمور کلالی، وزیر کار و کشور کابینه دکتر #مصدق ، است.
[2]. هنوز مدت کوتاهی از شروع تأسیس ساختمان ذوب آهن ایران توسط کنسرسیوم آلمانی «دماک گروپ» نگذشته بود که جنگ جهانی دوم آغاز شد. در بحبوحه جنگ حمل ماشینآلات ذوب آهن ایران از راه دریا آغاز شد. ماشینآلات از بندر هامبورگ در آلمان روی کشتیها قرار داده شد و به طرف مدیترانه به راه افتاد. وقتی ماشینآلات به نزدیکی سواحل مصر رسید، ارتش انگلیس ماشینآلات و وسایل کارخانه ذوب آهن را در راه مصادره کرد و به مصر انتقال داد و نگذاشتند این تجهیزات به ایران برسد و کارخانه ساخته شود. «آخرین کشتی آن محموله به نام آرابیا نیز در مدیترانه توسط متفقین توقیف و به یکی از بنادر شمال آفریقا برده شد.» رک: محمد شیخ شاب بافقی، «سیری در صنعت ذوب آهن ایران»، نشریه دانشگاه انقلاب، ش 1 (بهار 1360)، ص 28.
[3]. پژوهشکده تاریخ معاصر، سند شماره 29-2001-693الف.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نفوذیها چگونه در #سازمان_برنامه_و_بودجه خرابکاری میکردند؟ غنیمتخواهی از بودجه
برنامهریزی دولتی توسعه در دوره پهلوی دوم، به دلایل مختلف اجتماعی و سازمانی، پیامدی جز نابهسامانی و ایجاد تضادهای چندگانه در لایههای زندگی اجتماعی مردم نداشت، اما افزون بر نوع برنامهریزی عامل دیگری که در این برنامهها خرابکاری میکردند نفوذیهای سازمان برنامه و بودجه بودند.
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ سرمایهداران در مجلس، مطبوعات، دربار و حتی در خود سازمان برنامه نفوذ داشتند و تا وقتی که سهم عادلانهای از این غنیمت به آنها داده نمیشد، قادر بودند که طرحهای سازمان برنامه را درهم بشکنند. در یک نمونه آنها موفق به این کار شدند. آنها برای پیشبرد منظور خود از شیوه اتهامات سیاسی استفاده میکردند؛ در عین حال که نسبت به اتهامات منطقی سیاسی که در دوران حکومت #مصدق به آنها زده میشد، بیتوجه بودند، اما وقتی پای منافعشان به میان میآمد، حاضر بودند در وارد کردن اتهامات سیاسی به سازمان برنامه، با نیروهای مخالف شاه نیز همدست شوند. اگر احساس میکردند در یک پروژه بزرگ ساختمانی سهم عادلانهای به آنها داده نشده است، توانایی این را داشتند که نظر اعضای حزب مخفی ایران و مصدقیها را در وزارتخانهها و سازمان برنامه به سوی خود جلب کنند و مانع پیشبرد برنامههای عمرانی شوند.[1]
#شرح_عکس
اسدالله، سیفالله و قدرتالله رشیدیان
شماره آرشیو: 3735-۲۸۸م
پینوشت:
[1]. پیتر آوری، تاریخ معاصر ایران (از کودتای 28 مرداد تا اصلاحات ارضی)، ترجمه محمد رفیعی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی عطائی، 1368، ص 50.
@iichs_ir
معرکه احمقانه صهیونیستها و پهلویست ها در رونمایی از سردیس بیوه فرتوت آخرین شاه فراری ایران، پیوند عمیق و ناگسستنی این دو رژیم نامشروع را به خوبی نمایان کرد. با خوانش کتاب " #ارتباط_ناشناخته " نوشته دکتر #رضا_زارع به ارتباط نحس آنان پی خواهید برد.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ چگونگی شناسایی دو فاکتوی رژیم غاصب اسرائیل توسط پهلوی؛ رشوه نجومی #اسرائیل به نخستوزیر ایران
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ همزمان با سفر محمدرضا پهلوی به آمریکا در آبان 1328 جهت جلب کمک مالی از آمریکا، لابیهای یهودی مانع پرداخت این کمکها به شاه شدند و به او فهماندند که ارائه کمکها منوط به شناسایی دولت جعلی اسرائیل است. شاه در مدت اقامت ۴۸روزه خود در آمریکا، ملاقاتهایی با سرمایهداران بزرگ و محافل یهودی آمریکایی داشت و در این ملاقاتها مسئله شناسایی اسرائیل نیز مورد بحث و مذاکره قرار گرفت؛ سرانجام در ۱۶ اسفند ۱۳۲۸ (۶ مارس ۱۹۵۰م)، دولت ایران به صورت دوفاکتو اسرائیل را به رسمیت شناخت و این موضوع به طور رسمی از جانب نماینده ایران در سازمان ملل اعلام شد و اطلاعیه رسمی دولت دراینباره نیز ده روز بعد صادر شد. ویلیام شوکراس در کتاب «آخرین سفر شاه» دراینباره نوشته است:
«...اسناد بایگانی اسرائیل معلوم میکند که اسرائیل شناسایی دو فاکتوی خود را در دیماه 1328 (ژانویه 1950م) با پرداخت رشوه قابل توجهی به محمدساعد مراغهای، نخستوزیر وقت ایران، بهدست آورد و مذاکرات را یک آمریکایی که هنوز "آدام" شناخته میشود و با موساد همکاری داشته است، از جانب دولت اسرائیل رهبری میکرد. او ضمنا یک تاجر ایرانی را میشناخت که با نخستوزیر دوست و شریک تجاری بود. از طریق این شخص، نخستوزیر چهارصدهزار دلار مطالبه کرد تا هیئت وزیران و شاه را متقاعد کند که شناسایی دو فاکتوی اسرائیل خدمت به منافع ایران است».[1]
پینوشت:
[1]. علی فلاحنژاد، مناسبات ایران و اسرائیل در دوره پهلوی دوم، ص 120.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ هویدا انتقالش از نخستوزیری به وزارت دربار را چگونه میدید؟؛ لانه افعیها
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ با کنارهگیری #اسدالله_علم از وزارت دربار و تغییر در طولانیترین دوره نخستوزیری ایران، یعنی دوره سیزدهساله امیرعباس هویدا، زمانی که تصمیم گرفته شد #هویدا به سمت وزارت دربار منصوب شود، او این تغییر و جابهجایی را اینگونه تشریح داد:
گرچه با اوضاع فعلی مملکت ایجاد تغییراتی در سطوح بالا واقعا ضروری است، ولی باید دانست که این گونه تغییرات بههیچوجه مسائل مملکت را حل نخواهد کرد. البته شخصا هم هیچ امیدی ندارم که بتوانم در شغل جدید توفیقی کسب کنم؛ چون وقتی که تشکیلات دولت فاسد باشد، وزارت دربار هم به طور طبیعی تبدیل به لانه افعیها میشود.[1]
#شرح_عکس
امیرعباس هویدا
شماره آرشیو: 8-131گ
پینوشت:
[1]. #پرویز_راجی ، خدمتگزار تخت طاووس، تهران، اطلاعات، 1364، ص 90.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ کمیته ایران و بانی واقعی ارتش نوین دوره پهلوی اول؛ مهره شطرنج قدرتمندان در بازی سلطه بر جهان
« #کمیته_ایران » یکی از گامهای مهم انگلستان برای شکلدهی به ارتش جدید در ایران به عنوان یکی از حلقههای مقابله با انقلاب بلشویکی روسیه بود. در این مورد جرج کرزن، سیاستمدار انگلیسی آشنا با ایران و آسیای مرکزی که موفق شده بود سکان وزارت امورخارجه این کشور را در دست گیرد، نقش محوری را داشت. این فرد در گام اول (1917م) به منظور ترسیم سیاستهای انگلستان در ایران، «کمیته ایران» را در وزارت امورخارجه تشکیل داد و در آن، اولین مباحث مرتبط با تحولات قوای نظامی کشورمان را مطرح کرد. فردی که حتی پیش از وزارت نیز معیار سیاست انگلستان در ایران بهشمار میآمد؛ ضمن اینکه اتکای کامل نیروی دریایی انگلستان به نفت ایران در جنگ جهانی اول و نیز مسئله دائمی دفاع از هند، دولت انگلستان و کرزن را ناچار ساخت در اواخر سال 1917 کمیته ایران را تشکیل دهند؛ بنابراین منظور از تشکیل کمیته ایران این بود که «قضیه ایران یک بار برای همیشه حل شود» و انگلستان سلطه خود را بر سراسر کشور برقرار سازد.
#شرح_عکس
#لرد_کرزن
متن کامل را در این لینک بخوانید!
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug
✳️ نگاه مصدق به محاکمه در دادگاه نظامی؛ تنها کسی که از این محاکمه استفاده میکند
پایگاه اطلاعرسانی #پژوهشکده_تاریخ_معاصر ؛ اگرچه مصدق بعدها در جریان محاکمهاش در دادگاه نظامی، این دادگاه را صالح به رسیدگی به اعمال نخستوزیر نمیداند و مرجع واقعی رسیدگی را مجلس ملّی و سنا و نیز دیوان عالی کشور میداند، امّا از اصل محاکمه خشنود به نظر میرسد و آن را برای بیان اثبات مظلومیت خود و حقانیت عملکرد دولتش مفید ارزیابی میکند:
«اکنون خادمین وطن در دادگاه نظامی محاکمه و محکوم میشوند و از بین میروند، تنها کسی که از این محاکمه استفاده میکند، دکتر محمد مصدق است و بس این هم خواست خداست. چه از این خوبتر که من در دنیا مظلوم معرفی شوم و چه افتخار از این بالاتر که با رأی دادگاه از بین بروم ... سیدالشهداء فرمودند: وقتی انسان برای مرگ آفریده شده، با شمشیر به مرگ برسد ارزندهتر است».[1]
#شرح_عکس
دکتر محمد #مصدق در حال ایراد دفاعیاتش در دادگاه نظامی سلطنتآباد
پینوشتها:
[1]. خاطرات جلیل بزرگمهر از دکتر محمد مصدق، تهران، ناهید، 1373، صص 181-182.
ما را در فضای مجازی دنبال کنید؛
eitaa.com/iichs_ir
https://instagram.com/iichs.ir
https://t.me/joinchat/AAAAAEEF2TeXL178eUH5ug