🔘«ذاتگرایی» یک جریان فلسفی جدید!
🔹 یکی از اصلیترین مبانی هستیشناختیِ فلسفههای مدرن و بلکه پستمدرن «نفی ذاتگرایی» است. اینکه #حقیقت برخلاف تلقّی ارسطو و افلاطون، یک ذاتِ متعیّن و مشخص ندارد؛ بلکه امری سیّال و بلکه نسبی است. این البته ریشه در سوبژکتیویسم کانتی و شکاف عمیقی دارد که در حوزهی معرفت میان سوژه و ابژه قرار داده شد که از نیوتن شروع شد و در کانت به اوج رسید.
🔸 اما طی چهار دهۀ اخیر جریان فلسفیای نرمنرم از میان فلسفههای پستمدرن سر بر آورد که احیاء ذاتگرایی را ضروری میداند. پروژۀ چندسالۀ دکتر ابراهیم دادجو بازشناسی این جریان و معرّفی آن به جریان علمی داخل کشور است.
🔗حضور مجازی در نشست علمی (ساعت ۱۴ -۱۶)
https://www.skyroom.online/ch/masoudgh92/icscs
@Maktabkhaaneh
مکتبخانه
ذاتگرایی جدید در فلسفۀ علم معاصر.pdf
924.3K
📜مقاله علمی پژوهشی:
«ذاتگراییِ جدید در فلسفه (جریانی مهم اما ناآشنا در ایران معاصر)»
✍️ دکتر ابراهیم دادجو
🔻 چكيده
«در عرصه فلسفهی علم معاصر» دو جريان قابل تشخيص است: ١ .جريان ضدذاتگرایی ۲.جريان ذاتگرايی؛
جريان نخست از زمان باركلی و هيوم تا پيش از چهل سال اخير يكهتاز ميدان بود و از طريق پوزيتيويستها و فلسفههای تحليلی و زبانی منشأ فراموشی جريان دوم شده است.
جريان دوم در چهل سال اخير به ظهور رسيده و در تقابل با مابعدالطبيعهی هيومی بهشدت به گسترش و تقویت مابعدالطبيعۀ ذاتگرايانه همت گماشته است.
متأسفانه ايران معاصر از جريان دوم تا حدود زيادی بیاطلاع است. در نوشتار پيشرو كوشيدهايم نشان دهيم ما و فلسفۀ اسلامی ما كه در بنياد خود، ذاتگرا و واقعگراست، بهشدت به جريان دوم نيازمنديم و با أخذ و نقادی جريان دوم بهخوبی ميتوانيم در عرصههای گوناگون علم و عمل، در عرصههايي همچون فلسفۀ اسلامی، فلسفۀ علم، علوم انسانی اسلامی، علم دينی، الگوی اسلامي ايرانی پيشرفت، اسناد بالادستی علمی و مديريتی و در عرصههای ديگری، در مسيرهايی واقعبينانه قرار گيريم.»
@Maktabkhaaneh
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
❇️ سه عنصر هویّتیِ ما
@Maktabkhaaneh
هدایت شده از مدرسه علمیه حکمت و عرفان باقرین علیهماالسلام
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🌺 به مناسبت سالروز ازدواج حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه سلام الله علیها
🔹 شاکله وجودی زن به لحاظ زن بودن، جمالی است.
🔸و مرد، جلالی است.
🔹 و خانواده کمالی است.
🔚جمع جمال و جلال، کمال می شود.
🕊 خانواده قرار است از دو بال تشکیل بشود.
✖️منظور از جمال، زیبایی ظاهری نیست.
❓لطافت برخورد زن با فرزندش چگونه است؟
🌱 لطیف ترین برخورد پدر با فرزند به پای متوسطترین حالتهای مادر نمیرسد.
💧این (ویژگی زن)، لطف خداییاست برای کارْ ویژه خاص زنانهای که باید داشته باشد.
☀️ از آن طرف جلال در مرد به خاطر کارْ ویژه خاص مردانه به او داده شده.
✖️این(تفاوت ها) نقص نیست.
✔️ تنوعی است که باید در عالم باشد.
⚡️مانند دو جریان مخالف الکتریسته که باید باشد تا برق تشکیل شود.
#استاد_یزدان_پناه
🎙نشست حضرت استاد با خواهران مدرسه علمیه رفیعه المصطفی ۱۴۰۰/۱۱/۱۲
#ازدواج
https://eitaa.com/joinchat/1103298577C35a67e59ab
هدایت شده از حمیم (صلح میرزایی)
✅سالها است که از محضر حضرت آیت الله اراکی بهرهمند هستیم.
✅ایشان را خوب میشناسم.
📚انس با قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام و درک دقیق از فقه جواهری و اصول، در کنار شناخت تمدنی و درک زمانه و شجاعت در بیان اسلام ناب و موضعگیری بر ضدّ جریانات انحرافی در شیعه ایشان را از بسیاری از علمای قم و نجف، متمایز کرده است.
🗣#حمید_علیمی را نیز میشناسم و ساعتها با او مباحثه کردهام. بشدت دلداده اهل بیت علیهم السلام و تا قبل از فتنه اخیر، تصور نمیکردم اینگونه باشد. و این سزای گریه سکولار بر اباعبدالله الحسین علیه السلام -آن سیاسیترین شهید دنیا- است.
این جمله را اولین بار از او شنیدم که گفت: «شهید سلیمانی از سردار سلیمانی برای دشمن خطرناکتر است.»
❌این بیادبیاش به استاد اراکی را نمیفهمم و مطمئنم که معنای خبیث را نمیداند.
❌او نفهمیده یا نخواسته بفهمد که وظیفه حوزه، دنبال کردن هدف انبیا و ائمه است که به دنبال خارج کردن مردم از حکومت طاغوت و گسترش حاکمیت الله در همه زمینهها از جمله #سیاست بودهاند.
🚫علیمی بازیچه شده است و نمیدانم تا کجا پیش خواهد رفت اما یقینا لجاجت هر کسی را زمین خواهد زد.
بقول شهید سلیمانی: والله هرکس تیر به سمت این نظام انداخت آواره شد.
🤲و خدا کند روضههایی که خوانده است به دادش برسد و زودتر سرش به سنگ بخورد و بازگردد.
https://eitaa.com/hamim1/952
@hamim1
هدایت شده از مکشوفات🇮🇷🇵🇸
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
چگونگی محاسبه شعاع کره زمین توسط دانشمند ایرانی ابوریحان بیرونی.
🔸کار زیبایی از بخش ریاضی دانشگاه شیراز
🔹شکی نیست که کمتر از یک درصد مردم چنین اشخاص برجسته ای را بیشتر از اسمشان میشناسند، هنوز خیلی جا برای انجام کارهای فرهنگی و ایجاد خودباوری وجود دارد.
پی نوشت:
ابوریحان بیرونی اولين فردى بود که با ابتدايىترين امكانات آن زمان،شعاع زمین را ۶۳۴۰ کیلومتر حساب کرد که تا حد زيادی به مقدار صحیح آن يعنى (۶۳۷۱ کیلومتر) نزدیک بود!
🔻به مکشوفات بپیوندید
https://eitaa.com/joinchat/2471821559C0d3be59a31
هدایت شده از ساندویچ فلسفه
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 #تکست_ویدئو | فلسفهی هستی و این زندگی، عشقه
👤 استاد #حسن_رحیمپور_ازغدی
📚 #فلسفه_اسلامی | #عمومی
📮 ایتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات
هدایت شده از حمیم (صلح میرزایی)
رهبر معظم انقلاب، تصمیمات مختلفی میگیرند. گاهی در موضوعی سخن میگویند گاهی سکوت میکنند، گاهی رفتاری انجام میدهند و گاهی خیر. این موارد تصمیمات جزئی است. این تصمیمات، حتما براساس یک سیاستهای رفتاری است که همچون چارچوبی به رفتارها و گفتارها، سکوتها و عدم فعل های در مواقع لزوم ایشان جهت میدهد.
این سیاستهای رفتاری از یک نظام ارزشی و بینشی، سرمنشأ میگیرد. که اولا یک جهانبینی و یک ایدئولوژی دارد که در این نمودار، مبانی و امتدادها نام گرفته است. این مبانی و امتدادها نیز هدفی را میطلبد که در قرآن کریم به آن، حیات طیبه گفته میشود. حیات طیبه یعنی سعادت دنیا و آخرت. برای رسیدن به حیات طیبه نیز آرمانهایی باید به دست آید که مجموع این آرمانها، ما را به حیات طیبه میرساند.
بنا بر این نقشه، فهم تصمیمات رهبر انقلاب، آسانتر میگردد.
شایان ذکر است راهبردها یا همان سیاستهای رفتاری، براساس پژوهش ما، به بیش از سی مورد میرسیم که در این نمودار به 4 عنوان از مهمترین آن اشاره شده است.
https://eitaa.com/hamim1/962
@hamim1
عذاب صورت ملکی گناه.mp3
954.3K
📍نسبت میانِ مُلک و مَلکوت (این دنیا با آنچه در عالم برزخ و قیامت رخ میدهد) را در مقام تمثیل، میتوان به «برنامهنویسی» تشبیه کرد!
🔸 این گوشی همراهی که دست گرفتهایم و از طریق برنامهی اندروید با آن کار میکنیم، یا کامپیوتری که از ویندوز آن استفاده میکنیم، یک ظاهری دارد و یک باطن!
🔺 ظاهرش همین چیزیست که در صفحه نمایش مشاهده میکنم و با آن مستقیم سروکار دارم؛ اما باطن و حقیقتش برنامهای است که کُدنویسی شده و به سختافزارهای گوشی داده شده (اصطلاحاً اینطور برنامهنویسی شده) تا من بتوانم از گوشی استفاده کنم.
🔸 با هر استفادهای که من از نرمافزار این گوشی میکنم، در واقع بدون اینکه حواسم باشد و بدانم دقیقاً چگونه، در حال دستکاریِ آن کُدها هستم و حقیقت اینست که تا آن کدها تغییر نکنند، چیزی در این صفحه نمایش تغییر نمیکند.
من آن کدها را نمیشناسم و فقط این ظاهر را میبینم و با این ظاهر سروکار دارم؛ اما یک برنامهنویس، بهخوبی برایش روشن است که هر اتفاق ریز و کوچکی در این صفحه نمایش، ریشه در چه تغییری در آن کدها دارد.
🔹 نسبت میان مُلک (این دنیای مادی که به حواس ظاهری ادراک میشود) و ملکوت (عالَم مثال و عقل - جهانِ برزخ و قیامت) چیزی شبیه این، اما ظریفتر و دقیقتر است. هر اتفاقی که در اینجا رخ میدهد، ریشه در حقیقتی ملکوتی دارد و همچنین هر کاری که در اینجا میکنیم، دستکاریِ ملکوتِ وجود خودمان در آنجا است.
🔺 نسبت میان «گناه و عذاب / ثواب و نعمت بهشتی» از همین جنس است. عذاب، حقیقت ملکوتیِ همین گناهی است که -نعوذبالله- در این دنیا مرتکب میشویم، نعمت بهشتی نیز...
✍ ملااحمدی
@Maktabkhaaneh
هدایت شده از 🗝کلید واژه🗝
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎼🎼🎼🎼🎼
راز ماندگاری موسیقی سریال امام علی(ع) و نقش حروف ابجد در آن را از زبان سازنده آن (استاد فرهاد فخرالدینی) بشنوید.
ملاحظه بفرمایید که ایشان چطور این موسیقی فاخر را مبتنی بر نت نویسی عبدالقادر مراغهای (شاعر و موسیقیدان قرن نهم هجری) و برپایه شعری که متعلق به زمان حضرت رسول(ص) بوده ارائه کرده است.
🗝@Klid_Vazheh🗝
﴿الحمدلله الذی جعلنا من المتمسکین بولایة علیّبن ابیطالب علیهالسلام﴾
🔰گروه جهادی خاتم الانبیاء (صلیالله علیهوآله) امسال نیز طبق سنوات گذشته قصد دارد جشن بزرگ غدیر را در روستاهای شیعهنشینِ محرومِ شهرستان زابل (سیستان و بلوچستان) برگزار نماید.
🔹هزینهی هر پرس غذا ۴۰٫۰۰۰ تومان.
📍شماره کارت گروه جهادی
۶۲۷۳۸۱۷۰۱۰۱۹۲۸۳۳🔖 با ضربه زدن رو شماره کارت، کپی میشود. جهت هماهنگی بیشتر با شماره برادر زمانی تماس حاصل فرمایید.
۰۹۱۲۸۹۸۹۱۶۶@Maktabkhaaneh
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
💯 عارفانهترین بیانِ ممکن دربارهی شخصیّت امیرالمؤمنین علیهالسلام
@Maktabkhaaneh
❇️ تعبیر عجیب ابنسینا دربارۀ شخصیّت امیرالمؤمنین(ع)
آیتالله جوادی آملی:
🔹 ابنسینا در رساله «معراجنامه» به زبان فارسی بیانی در وصف امیرالمؤمنین علیهالسلام دارد که چنین وصفی از غیرِمعصوم دربارۀ منزلت امیرالمؤمنین بینظیر است! جناب بوعلی میگوید:
🔹 «علیبنابيطالب (عليهالسلام) در بين ديگر صحابۀ رسول خدا (صلیاللهعليهوآلهوسلم) مانند معقول در ميان محسوس بود؛ «كَالْمعقول بين المحسوس». او عقل است و ديگران حسّ. حواس به عقل نيازمندند و عقل رهبر آنهاست؛ علی رهبر صحابه است و صحابه به او نيازمندند.
📖 حكمتعلوی، ص ۴۰
✅ متن سخن ابنسینا در معراجنامه:
🔹 شريفترين انسان و عزيزترينِ انبياء و خاتمِ رسولان (صلىاللهعليهوآلهوسلم) با «مركز حكمت» و «فلك حقيقت» و «خزينۀ عقل» اميرالمؤمنين (عليهالسلام) چنين گفت كه: «يا على! اذا رأيتَ الناسَ يَتَقَرَّبونَ إلَى خالِقِهِم بأنواعِ البِرِّ تَقَرَّب ألَيهِ بأنواعِ العَقلِ تَسبِقُهُم» و اينچنين خطاب، جز به چون او بزرگى صحیح نمیبود...
«كه او در ميان خلق، آنچنان بُوَد كه معقول در ميان محسوس است»
فرمود: يا على! چون مردمان در كثرت عبادت رنج برند، تو در ادراكِ معقول رنج بَر تا بر همه سبقت گيرى. لاجرم چون به ديدۀ بصيرتِ عقلى به درک اسرار نائل گشت، همۀ حقايق را دريافت و ديدن يك حكم دارد كه گفت: «لَو كُشِفَ الغِطاءُ ما ازدَدتُ يقيناً» که آدمى را مقامی هيچ برتر از درکِ معقول نيست.
📙 معراجنامه، ص ۱۵
@Maktabkhaaneh
🔰 تمثیل جالب رهبر انقلاب از موقعیّت تمدّنیِ انقلاب اسلامی:
«همانطور که در #مباهله همهی ایمان در مقابل کفر قرار گرفت، امروز، همهی ایمان در نظام جمهوری اسلامی در مقابل کفر قرار گرفته است؛
و همانطور که معنویّت و صفا و اقتدار معنوی پیغمبر اکرم و خانوادهاش توانست دشمن را از میدان خارج کند، به فضل الهی و به حولوقوّهی الهی ملّت ایران با اقتدار خود و با معنویّت خود دشمن را از میدان خارج خواهد کرد.»
🗓 ۱۳۹۴/۰۷/۱۵
@qom_khamenei_ir
هدایت شده از محسن عباسی ولدی
1⃣ مهدکودک، یتیمخانۀ دوران مدرن است. پای این یتیمخانه را به مراسم روضه باز نکنیم. بچهها در عزاداری باید در میان بزرگترها باشند، اشک ریختن و آه کشیدن و بر سر و سینه زدنشان را ببینند. اینها در تربیت معجزه میکند. عاقل، خودش را از برکت اعجاز محروم نمیکند.
2⃣ بچهها را به #مهدکودک_هیئت میفرستیم تا راحت عزاداری کنیم. اصالت رفاه حتی در روضهها؟! بیشک بچهها مایۀ جلب رحمت خدا هستند. آقا و خانم مداح! آقا و خانم سخنران! آقای پدر و خانم مادر! با راحتطلبی از رحمتطلبی غافل نشویم.
‼️ شاید نشر این مطلب از فرهنگ شدن یک اشتباه جلوگیری کند.
3⃣ میدانم دو ویراست قبلی سؤالات زیادی در ذهنها تولید میکند. به والدین، مسئولین هیئات و منتقدان پیشنهاد میکنم قبل از هر نقد و مخالفتی حتماً این دو صوت را گوش کنند.
صوت اول:
https://eitaa.com/abbasivaladi/12401
صوت دوم:
https://eitaa.com/abbasivaladi/12403
#محرم
#امام_حسین علیه السلام
✅ #ویراستی جدید حجت الاسلام عباسی ولدی
نشانی صفحه:
https://virasty.com/mohsen_abbasivaladi
@abbasivaladi
27.59M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغة می نویسد: عبد الله بن عمر، از بیعت با على(علیه السلام) سر باز زد؛ ولی در زمان حجاج شبانه، درِ خانه حجّاج را کوبید تا با عبدالملک، بیعت کند، مبادا آن شب را بدون امام به صبح رساند. این گمان، از آن جا برایش پیش آمد که او از پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) روایت کرده که فرمود: «هرکس بمیرد و پیشوایى نداشته باشد، به مرگ جاهلى مرده است» و کار بدان جا رسید که حجّاج، از سر تحقیر و خوار شمردن او پایش را از رخت خواب بیرون آورد و گفت: [براى بیعت] دستت را به پایم بزن.
اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا
#مهدی_نصیری
#مهسا_امینی
1438shab0110.mp3
7.6M
﴿-صلیالله علیکَ یا أباعبدالله-﴾
▪️«اَللَّـهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشّاكِرينَ لَكَ عَلی مُصابِهِمْ» خدایا تو را شاکریم که بار دیگر، محرّمِ حسینت را درک کردیم.
@Maktabkhaaneh
💠 سلوک ذیل نور حسین علیهالسلام
🔻 عارف بزرگ مرحوم سیدعلی قاضی طباطبایی(ره) ماجرای اولین تجربهٔ عرفانی خویش را چنین تعریف میکند:
«چهل سال را به عبادت و سلوک و توجه و ذکر میگذراندم و دم از پروردگار عالَم میزدم و هیچ نشانهای دریافت نمیکردم؛ در این مدت نه خوابی دیدم، نه مکاشفهای، نه رفیقی، نه همدردی...
روزی خدمت اباعبدالله علیهالسلام رسیدم و عرض کردم که «آقا میخواهم چهل شب در حرم شما بیتوته کنم....». به عهدم عمل کردم و چهل شب ، هرشب در یک نقطه از صحن و حرم مطهر حسین علیهالسلام شب را تا صبح به عبادت و مناجات و ذکر گذراندم. شبی که به نقطهی شروع رسیدم، انوار الهی بر من تابید و درهای توحید به رویم باز شد.
پس از روز چهلم ، از حرم بیرون آمدم و از بینالحرمین به سمت حرم حضرت ابوالفضل علیهالسلام حرکت کردم. در میانهی راه بودم که شخصی که در انظار عمومی چهره و ظاهر افراد مجنون و دیوانه را داشت، با همان حالت به من نزدیک شد و جملهای را خطاب به من گفت و رفت. جملهای که گویا پرده از یکی از رازهای عالَم برداشته باشد!
او گفت «سیدعلی، سیدعلی! امروز مرجعِ اولیای عالَم حضرت ابوالفضل است!» و من آنقدر سر در گریبان بودم که متوجه منظورش نشدم! و به حرم رفتم.
آنجا به نماز مغرب که ایستادم، تکبیرةالإحرام را که گفتم، ناگهان چهرهی عالَم دگرگون شد. آنچنان که نه چشمی تابهحال دیده و نه گوشی شنیده و نه به قلب بشری خطور کرده است. میدیدم که درب و دیوار حرم بههمراه من تسبیحگوی و ذاکر هستند.
بارِ این مکاشفه به جانم سنگینی میکرد و تحملش برایم مشکل بود. از مستحبات کاستم و نمام را تمام کردم و به منزل رفتم. بلافاصله رفتم به پشتبام و رو به آسمان دراز کشیدم. بار دیگر همان صحنه برایم تکرار شد. اینبار گویا تحملم بیشتر شده بود ...»
📖 برگرفته از کتاب «عطش» (زندگینامهی آیتالله سیدعلی قاضی طباطبایی رضوان الله علیه)
«ألا یا ایّها الساقی ، جوابی خواهش من را
بده از جام مشتاقی ، شرابِ مردافکن را
بریز از گوشهٔ صهبا ، شرابی از خُمِ بالا
که با یک جرعهاش از پا ، بیاندازد تهمتن را»
@Maktabkhaaneh
🔘 دربارۀ «معنا»
در محاورۀ عمومی، «معنا» آن حقیقتی است که در پسِ «لفظ» نهفته است و اساساً لفظ هست تا انسان را به آن دلالت کند.
هیچگاه واژهها و جملات خودشان هدف و مقصد نیستند، بلکه الفاظ، حداکثر معبریاند که از طریق آنها میتوان به معانی راه یافت و این معانیاند که مقصودِ انسانند. به همین دلیل است که نزد عاقلان، متوقّفماندن در واژهها و جملات و بیتوجّهیِ محض به معانی، امری سفیهانه قلمداد میشود.
برای راهیافتن به معنا هم راهی جز فرارَوی از لفظ نیست. معنا را باید در موطنی ورای واژهها و الفاظ -که محسوسِ چشم و گوش نیستند- جستجو کرد. معانی چون روح در کالبد لفظها جای گرفتهاند و انقدر مهمّ و تعیینکنندهاند که لفظها را هم به تبعِ خودشان دارای ارزش و اعتبار کردهاند.
لفظهایی که حاوی معانیِ قدسی هستند، نزد آدمیان -به اقتضای نظام ارزشیِ هر مکتب فکری و ملّیتی- تقدیس میشوند و لفظهایی که دلالت بر معنایی سخیف و بیارزش میکنند نیز همین جایگاه را از معانیشان اکتساب میکنند.
✍️ علیرضا ملااحمدی
@Maktabkhaaneh
◾️ هویّت عزاداری به چیست؟
آقای «محسن حساممظاهری» در جدیدترین نقدِ سیاسیاش، تلویزیون و بطور خاص برنامۀ #معلّی را هدف گرفته. او در نقد اجرای عزاداریهای محلّی که در استودیوی این برنامه جمعی از فلان شهرستان میآیند و برنامۀ عزاداریشان را اجرا میکنند، چنین میگوید:
♨️ «آیین مذهبی، یک فرم نمایشی نیست که بشود مثل تئاتر هر جا و هر زمان دوباره اجرایش کرد. آیین مذهبی و بهویژه فرمهای سنتی، یک پدیدهی زمانمند و مکانمند است که در لحظه، بهصورت جمعی، خلق میشود. در کنش و واکنش آیینگزاران.
بستر برپاییِ آیین مذهبی، استودیوی تلویزیون نیست. با نمایش آیین در رسانه، رسانه دینی و آیینی نمیشود؛ تنها آیین با خروج از زمینهاش تهی و بیمعنا میشود.
🔸 جای «غوغای شاهرودیها» (اشاره به یکی از همین اجراها) همان قالب زمانی (ایام آیینی: زمان مقدس) و مکانی (روستای خرقان شاهرود) است، نه یک لازمان بیرون از تقویم (برنامه ضبطی است) و فضای مصنوعی و نمایشی (استودیو).
🔻سینهزنی شاهرودیها در استودیو (حتی اگر اسمش را بگذارند حسینیه) و مقابل دوربین و پروژکتور و...، نمایش است، شو است، تصنّع است، اما آیین نیست. این همان تمایزی است که پیتر بروک (کارگردان بریتانیایی تئاتر) با فراست و نکتهسنجی بین یک تعزیه در روستایی در حاشیه مشهد با نمایش تعزیه در جشن هنر شیراز میبیند و میفهمد؛ اما مدیران فرهنگی ایرانی و شیعه درک نکرده و نمیکنند...»
📍در نقد تحلیل ایشان، به یک نکته بسنده میکنم:
🔺 ظاهر اینست که دغدغۀ ایشان محافظت از سنّتهای عزاداریست؛ اما در عمق این تحلیل که تأمّل کنیم، [قاعدتاً ناخواسته] عزاداری را از درون تُهی کرده و به امری زمانمند و مکانمند تقلیل داده است! اصلیترین عنصرِ عزاداری که «انسانِ عزادار» باشد را از صحنهی عزاداری حذف کرده و بجای آن، موقعیّت زمانی-مکانی را محور اصلی قلمداد کرده است!
🔹 «واقعه» را چه کسی خلق میکند؟ مسلماً «کنشگرِ واقعهساز». «مجلسِ عزا» را چه کسی تکوّن میبخشد؟ انسانِ عزادار.
ازمنظر علل اربعهی ارسطویی هم بخواهیم بنگریم، علّت فاعلی و قابلی و صوری را کدام هویّت سامان میدهد؟ انسانِ عزادار. زمان و مکان چه نقشی دارد؟ هیچ؛ فقط علّت معدّه است. علّت معدّه در هویّت پدیده هیچ [دقیقاً هیچ] موضوعیّتی ندارد؛ بهمین دلیل چهبسیار انسانهایی که فراتر از هر زمان و مکانی، در تجربهای درونی (اگزیستنسیل) یادی از مصیبت اباعبدالله علیهالسلام کردهاند و حقیقتاً در ملکوت عزادار شمرده شدهاند.
✔️ واقعه را #انسان است که «خلق» میکند؛ نه زمان و مکان. انسان عزادار در خلقِ واقعه، مقیّد به هیچ زمان و مکانِ خاصی نیست که اگر آن بسترِ خاص نبود، دیگر نتوان هویّت این پدیده را «عزاداری» خواند. بلکه برعکس، اساساً این انسان است که با خلقِ واقعه، به زمان و مکان معنا و هویّت میبخشد.
▪️ انسان عزادار حتی اگر استودیوی تلوزیون و یک روز معمولی هم باشد، باز میتواند با انعکاسِ سوزِ درونیاش، واقعهای را خلق کند که به اندازهی ایام محرّم خاصّ و دارای هویّت و جاودانگی در زمانها و مکانها باشد.
✍️علیرضا ملااحمدی
@Maktabkhaaneh