🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 57 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: 44go ✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی ✓ نوع خط: #کوفی سبک #نوین احتمالاً اوایل سده چهارم هجری ✓ تعداد برگ‌ها: 260 برگ ✓ ابعاد هر برگ: 12*17 سانتی‌متر ✓ جنس برگه: پوست ✓ تعداد سطور: 23 سطر در هر صفحه ✓ واقف نسخه: شاه‌طهماسب صفوی ✓ نشان پایان آیات: در اصل، فاقد علامت است و بعدها سه دایره طلایی‌رنگ کوچک به شکل مثلث در پایان آیات اضافه شده است. ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به خط #کوفی و به قلم طلایی ✓ علامت تعشیر: یک دایره طلایی که شماره عدد، به حروف درون آن نوشته شده است، مانند: ثلاثون، اربعون، خمسون و... ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به خط #کوفی و به قلم زر به همراه یک نقش مذهّب و در حاشیه؛ البته در برخی سوره‌های ابتدا و انتهای مصحف، این نام، درون یک مستطیل طلایی‌رنگ مذهّب آمده است. ✓ نقط الاعجام: نسخه فاقد نقط الاعجام است. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از نقاط قرمزرنگ مدور به شیوه #ابوالاسود ✓ تقسیمات: نشانه‌های تقسیمات 30گانه و 150گانه در حاشیه مصحف در یک کادر منقش و مذهّب نوشته شده است. ✅ چهار صفحه نخست، دارای تذهیب‌های ابتدایی است، استفاده از مربع‌های کوچک در کنار یکدیگر که با طلا و نقاط مشکی و قرمزرنگ پر شده است و یک تاج گل در کنار آن از مشخصه‌های این صفحات است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/57) ظَلَّلنا... الغَمامَ: ابر را سایه‌بان قرار دادیم یا سایه افکندیم با ابر. 👈 الغَمامَ: ابر المَنَّ: ترنجبین (نوعی ماده صمغ‌گونه شیرین) السَّلویٰ: نوعی پرنده طَیِّبٰتِ: جمع طیبة: مطبوع یا پاک 👈 طَیِّبٰتِ ما رَزَقنٰكُم: روزیِ پاک که به شما روزی کردیم، اضافه صفت به موصوف است؛ یعنی «مِن طَيِّباتِ ما رَزَقناکُم»؛ نه به معنای: از بین آنچه به شما روزی کردیم، طیباتش را، یعنی: «الطَیِّباتِ مِمّا رَزَقناکُم»، زیرا خداوند، چیز خبیث را روزی نمی‌کند. ما ظَلَمونا: از ما [چیزی را] کم نگذاشتند و حقی از ما ضایع نکردند. اَنفُسَهُم: فقط [حق] خودشان را [ضایع کردند]. 👈 تقدیم مفعول، #حصر را می‌رساند. 🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص32 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/57) ❇️ الرَّسولُ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِهٖ: خَمسَةٌ فی کِتابِ اللهِ تَعالیٰ مَن کُنَّ فیهِ کُنَّ عَلَیهِ. قیلَ: وَما هِیَ یا رَسولَ اللهِ؟ قالَ: النَّکثُ وَالمَکرُ وَالبَغیُ وَالخِداعُ وَالظُّلمُ... وَاَمَّا الظُّلمُ فَقالَ اللهُ تَعالیٰ: «وَما ظَلَمونا وَلٰكِن كانوٓا اَنفُسَهُم يَظلِمونَ». ❇️ پیامبر صلّی الله علیه و آله: پنج خصلت است که در کتاب خدا ذکر شده؛ هرکس دارای آنها باشد ضرر آنها به خودش برمی‌گردد. گفتند: ای رسول خدا، آن پنج چیز کدام است؟ فرمودند: عهد شکستن، مکر کردن، ستمکاری، فریبکاری و ظلم نمودن... و امّا درباره ظلم، خداوند در قرآن فرموده است: «و (آنان با ناسپاسی‌شان،) به ما ستم نكردند؛ بلكه به خودشان ستم می‌كردند». 🔸 منبع: معدن الجواهر، ص48 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَظَلَّلنا عَلَيكُمُ الغَمامَ وَاَنزَلنا عَلَيكُمُ المَنَّ وَالسَّلویٰ كُلوا مِن طَيِّبٰتِ ما رَزَقنٰكُم وَما ظَلَمونا وَلٰكِن كانوٓا اَنفُسَهُم يَظلِمونَ (بقره/57) (در صحرا) ابر را بر شما سایه‌بان قرار دادیم و «منّ» (که نوعی خوراک شیرین بود) و «سلویٰ» (که نوعی پرنده بود) را بر شما فروفرستادیم (و گفتیم:) «از چیزهای پاکیزه‌ای که به شما روزی داده‌ایم، بخورید». و (آنان با ناسپاسی‌شان،) به ما ستم نکردند؛ بلکه به خودشان ستم می‌کردند. ✅ برخی از مفسران گفته‎‌اند هنگامی که حضرت #موسی علیه‌السلام بنی‌اسرائیل را از رود عظیم نیل عبور داد، در بیابانی فرود آمدند. آنها به موسی علیه‌السلام گفتند: ای موسی، ما را هلاک کردی؛ ما را از شهر و دیار آبادمان به بیابانی آوردی که نه سایه‌ای دارد، نه درختی و نه آبی. خداوند ابری را فرستاد تا روزها بر آنها سایه بیفکند. شب‌ها هم «منّ» که نوعی #شیره لذیذ بود می‌فرستاد و آن را روی گیاهان و درختان و سنگ‌ها قرار می‌داد. به هنگام عصر نیز «سلویٰ» که #مرغ بریانی بود در سفره آنها قرار می‌گرفت. سنگی هم همراه حضرت موسی علیه‌السلام بود که با عصا به آن می‌زد و #دوازده_چشمه به عدد قبایل بنی‌اسرائیل از آن جاری می‌شد و هر قبیله از چشمه مخصوص خود استفاده می‌کرد. 🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص 8 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/57) 💢 «طَیِّبٰتِ»: این کلمه مانند دیگر کلماتی که طی مطالب قبلی گفته شد از نوع اسم و #جمع_سالم مؤنث است. در این کلمه نیز همچون کلمات قبلی از این دست، بر اساس قاعدهٔ #رسم_المصحف مبنی بر حذف الف از کلمات اسم جمع سالم مذکر یا مؤنث، الف به روال عادی حذف شده است. ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : طَیِّبَـٰتِ ضبط #هندی و #کم_علامت : طَیِّبٰتِ ضبط #ترکی : طَیِّبَاتِ ضبط #ایرانی : طَیِّبٰاتِ 💢 «رَزَقنٰکُم»: قاعدهٔ رسم المصحف که شامل این کلمه می‌شود و در مطالب گذشته نیز به آن اشاره شده این است که «در کلماتی که در آخر آنها ضمیر فاعلیِ "نا" آمده و بلافاصله ضمیر مفعولی به آن چسبیده باشد، #الف حذف می‌شود». ✓ علامت‌گذاری این کلمه: ضبط #مصری : رَزَقْنَـٰکُمْ ضبط #هندی : رَزَقْنٰکُمْ ضبط #ترکی : رَزَقْنَاکُمْ ضبط #ایرانی : رَزَقْنٰاکُمْ ضبط #کم_علامت : رَزَقنٰکُم طبق روال معمولِ شیوه‌های ترکی و ایرانی، در این شیوه‌ها #الف در این کلمات اثبات شده که با اصول و قواعد رسم المصحف، مغایر است. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ یکشنبه 20 آبان 1403 🔅 وَاِذ قُلنَا ادخُلوا هٰذِهِ القَريَةَ فَكُلوا مِنها حَيثُ شِئتُم رَغَدًا وَادخُلُوا البابَ سُجَّدًا وَقولوا حِطَّةٌ نَغفِر لَكُم خَطايٰكُم وَسَنَزيدُ المُحسِنينَ (بقره/58) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری

🔰 بر کرانه آیه‌ها 1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 58 سوره مبارکه بقره) 💢 شماره نسخه: 1 ✓ محل نگهداری: حرم امیرالمؤمنین امام علی علیه‌السلام، نجف اشرف ✓ نوع خط: #کوفی BII بر اساس طبقه‌بندی فرانسوا دروش ✓ تعداد برگ‌ها: 309 برگ ✓ ابعاد هر برگ: 12.3*18.2 سانتی‌متر ✓ جنس برگ: پوست ✓ تعداد سطور در هر صفحه: از ابتدا تا پایان صفحه 74 در هر صفحه 16 سطر و پس از آن در هر صفحه 17 سطر ✓ نشان پایان آیات: ندارد ✓ علامت تخمیس: حرف «هاء» به خط کوفی و قلم طلایی ✓ علامت تعشیر: دو دایره که دایره میانی با طلا و نقاط سبز و قرمز تزیین شده است. ✓ نام سوره‌ها و تعداد آیات: به قلم زر و با خط #کوفی ✓ نقط الاعجام: نسخه، فاقد نقط‌الاعجام است. ✓ روش علامت‌گذاری: استفاده از نقاط قرمزرنگ مدوّر به شیوه #ابوالاسود ✅ در پایان نسخه نوشته شده است: «كتبه علی بن ابی طالب فی سنة اربعين من الهجرة» و همین امر سبب اشتهار این نسخه و انتساب کتابت آن به امام علی علیه‌السلام شده است. ❇️ در صفحه نخست نسخه، وقف‌نامه‌ای با خط نستعلیق نوشته شده که نشان می‌دهد این نسخه تا اواخر قرن دوازدهم هجری در حرم علوی قرار نداشته بلکه در سال 1189 ه‍.ق از سوی واقفی به نام محمد مهدی در این مکان وقف شده است. ✴️ جهت آشنایی بیشتر با این نسخه و ویژگی‌های کامل آن به کتاب #قرآن_های_کوفی_در_ایران ، صفحات 189 تا 227 مراجعه کنید. 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/58) القَريَةَ: آبادی يا شهر [احتمالا بيت‌المقدس يا حبرون] رَغَدًا: گوارا يا به‌فراوانی البابَ: دروازه [دروازه بيت‌المقدس يا حبرون] سُجَّدًا: متواضعانه يا سجده‌کنان، جمع ساجد؛ يا در حالی که سجده خواهيد کرد. حِطَّةٌ: پايين گذاشتن [بار گناه] 📝 کنايه از آمرزش نَغفِر: تا بيامرزيم. 📝 در جواب امر، مجزوم شده است. اصلِ «غفر» به معنای پوشاندن است. سَنَزيدُ: خواهيم افزود. 📝 «زاد» دومفعولی است؛ يعنی بر توفيق يا هدايت محسنين می‌افزاييم، مثل: «وَيَزيدُ اللهُ الَّذينَ اهتَدَوا هُدًی» (مريم/76)؛ نه اينکه تعداد محسنين را زياد می‌کنيم، آن چيز که زياد می‌شود مفعول دوم و محذوف است. 🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، صص 32 و 33 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 3️⃣ #اشاره_روایی (بقره/58) ❇️ عَنِ الباقِرِ عَلَیهِ السَّلامُ فی قَولِهِم بابُ اللهِ مَعناهُ اَنَّ اللهَ احتَجَبَ عَن خَلقِهٖ بِنَبِیِّهٖ وَالاَوصِیاءِ مِن بَعدِهٖ وَفَوَّضَ اِلَیهِم مِنَ العِلمِ ما عَلِمَ احتِیاجَ الخَلقِ اِلَیهِ وَلَمَّا استَوفَی النَّبِیُّ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَآلِهٖ عَلیٰ عَلِیٍّ عَلَیهِ السَّلامُ العُلومَ وَالحِکمَةَ قالَ اَنَا مَدینَةُ العِلمِ وَعَلِیٌّ عَلَیهِ السَّلامُ بابُها وَقَد اَوجَبَ اللهُ عَلیٰ خَلقِهٖ الِاستِکانَةَ لِعَلِیٍّ عَلَیهِ السَّلامُ بِقَولِهِ «ادخُلُوا البابَ سُجَّدًا وَقولوا حِطَّةٌ نَغفِر لَکُم خَطاياكُم وَسَنَزیدُ المُحسِنینَ» اَیِ الَّذینَ لایَرتابونَ فی فَضلِ البابِ وَعُلُوِّ قَدرِهٖ. ❇️ امام باقر علیه‌السلام: معنای «بابُ اللّه» این است که خداوند به‌واسطۀ [حضور] پیامبرش صلّی الله علیه و آله و امامان علیهم‌السلام پس از او، از بندگان خویش پوشیده ماند و تمام علومی را که می‌دانست بندگان به آن نیاز دارند به ایشان (پیامبران و امامان) ارائه نمود. هنگامی که پیامبر، آن علوم و حکمت را به علی علیه‌السلام سپرد، فرمود: من شهر علم و علی علیه‌السلام درب آن است؛ و خداوند بر بندگانش واجب کرده که در برابر علی علیه‌السلام خاضع و خاشع باشند؛ چرا که در قرآن می‌فرماید: «سجده‌كنان از این درب وارد شوید و بگویید (خدایا،) گناهانمان را ببخش، تا خطاهایتان را ببخشیم، بی‌شک بر (پاداش) نیكوكاران خواهیم افزود» یعنی کسانی که در فضیلت و برتری این درب (امام علی علیه‌السلام) و والامقامی آن شک نمی‌کنند. 🔸منبع: بحارالانوار، ج24، ص202 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 4️⃣ #شرح_تفسیری_آیه 🔸 وَاِذ قُلنَا ادخُلوا هٰذِهِ القَريَةَ فَكُلوا مِنها حَيثُ شِئتُم رَغَدًا وَادخُلُوا البابَ سُجَّدًا وَقولوا حِطَّةٌ نَغفِر لَكُم خَطايٰكُم وَسَنَزيدُ المُحسِنينَ (بقره/58) (نیز به یاد آورید) هنگامی را كه گفتیم: به این شهر (مقدّس و پربركت) وارد شوید و از هر جای آن خواستید، فراوان و گوارا بخورید، و سجده‌كنان از این در وارد شوید و بگویید «(خدایا،) گناهانمان را ببخش»، تا خطاهایتان را ببخشیم. (آری،) بی‌شک بر (پاداش) نیكوكاران خواهیم افزود. ✅ امام صادق علیه‌السلام در این خصوص می‌فرمایند: «نَحنُ بابُ حِطَّتِکُم»؛ بدین مفهوم که ما برای شما همچون دری هستیم که بنی‌اسرائیل می‌بایست از آن وارد می‌شدند و «حطّة» می‌گفتند تا گناهانشان بخشیده شود و پاداش الهی را دریافت کنند و اگر مسلمانان هم می‌خواهند مشمول آمرزش و #رحمت_الهی شوند، باید به #ولایت اهل‌بیت علیهم‌السلام اعتراف کنند و به حریم محبت آنها وارد شوند. ✅ در ارتباط با #اختلاف_قرائت آیه شریفه گفتنی است: نافع و ابوجعفر «یُغفَر لَکُم»، ابن عامر «تُغفَر لَکُم» و باقی قراء به‌صورت «نَغفِر لَکُم» تلاوت کرده‌اند. 🔸منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص9 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🔰 بر کرانه آیه‌ها 5⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/58) 💢 «وَادخُلُوا البابَ»: در اتصال میان این دو کلمه، سه حرف ناخوانا وجود دارد که قواعد ناخوانا بودن آنها بر اساس ضبط #کم_علامت در مطالب گذشته بررسی شده است. در این مطلب این قواعد را برای یادآوری مرور می‌کنیم: 1. واو بعد از ضمه این حرفِ بدون علامت، به دلیل وجود حرکت #ضمه قبل از آن، ناخواناست، البته این قاعده در مورد حروف «الف بدون علامت بعد از فتحه» و «یاء بدون علامت بعد از کسره» نیز صادق است. 2. الف بعد از واو آخر کلمه مطابق قواعد ضبط کم علامت، الف بعد از واو آخر کلمه، همواره ناخواناست. 3. الف بدون علامت در اول کلمه اگر حرف الف در ابتدای کلمه، بدون علامت باشد، در حالت وصل، ناخواناست. ← به این ترتیب در شیوهٔ علامت‌گذاری کم‌علامت، با وضع سه قاعدهٔ کوتاه، از گذاشتن هزاران علامت که منجر به #شلوغی_خط و به تَبَع آن، شلوغی صفحات می‌شود جلوگیری شده است. کما اینکه در شیوهٔ #مصری (عثمان‌طه) برای همین سه قاعده، به سه شکل #متفاوت عمل شده و علائمی بر خط، وارد شده است که در زیر مشاهده می‌کنید. ✓ علامت گذاری این دو کلمه: ضبط #مصری : وَٱدْخُلُواْ ٱلْبَابَ ←واو بدون علامت، الف بعد از واو با علامت دایره توخالی، الف ابتدای کلمهٔ دوم با علامت صاد همزهٔ وصل. ضبط #هندی : وَادْخُلُوا الْبَابَ ضبط #ترکی : وَٱدْخُلُوا الْبَابَ ضبط #ایرانی : وَادْخُلوُا الْبٰابَ ← ضمه بر روی واو ضبط #کم_علامت : وَادخُلُوا البابَ 💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم 👇👇👇👇👇 🔹@moshaf_org🔹

🗓️ دوشنبه 21 آبان 1403 🔅 وَاِذِ استَسقیٰ موسیٰ لِقَومِهٖ فَقُلنَا اضرِب بِعَصاكَ الحَجَرَ فَانفَجَرَت مِنهُ اثنَتا عَشرَةَ عَينًا قَد عَلِمَ كُلُّ اُناسٍ مَشرَبَهُم كُلوا وَاشرَبوا مِن رِزقِ اللهِ وَلاتَعثَوا فِی الاَرضِ مُفسِدينَ (بقره/60) 📝 فهرست نکات: 1️⃣ معرفی نسخه 2️⃣ نکات لغوی-ادبی 3️⃣ اشاره روایی 4️⃣ شرح تفسیری 5️⃣ نکات نگارشی و علامت‌گذاری