🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #اشاره_روایی (بقره/84)
❇️ عَنِ العَسکَرِیّ (ع): قالَ رَسولُ اللهِ (ص) لَمّا نَزَلَت «وَاِذ اَخَذنا میثاقَکُم لا تَسفِکونَ دِماءَکُم» الآیَةُ فِی الیَهودِ اَیِ الَّذینَ نَقَضوا عَهدَ اللهِ وَکَذَّبوا رُسُلَ اللهِ وَقَتَلوا اَولِیاءَ اللهِ اَفَلا اُنَبِّئُکُم بِمَن یُضاهیهِم مِن یَهودِ هٰذِهِ الاُمَّةِ؟ قالوا: بَلیٰ یا رَسولَ اللهِ. قالَ: قَومٌ مِن اُمَّتی یَنتَحِلونَ اَنَّهُم مِن اَهلِ مِلَّتی یَقتُلونَ اَفاضِلَ ذُرِّیَّتی وَاَطایِبَ اَرومَتی وَیُبَدِّلونَ شَریعَتی وَسُنَّتی وَیَقتُلونَ وَلَدَیَّ الحَسَنَ وَالحُسَینَ کَما قَتَلَ اَسلافُ الیَهودِ زَکَرِیّا وَیَحییٰ.
❇️ امام عسکری (ع): رسولخدا (ص) هنگام نزول آیه «زمانی (را یاد كنید) كه از شما پیمان گرفتیم كه خون همدیگر را نریزید» فرمود: آنان یهودیانی هستند که پیمان خدا را شکسته، پیامبرانش را انکار کرده و اولیاء او را به قتل رساندند. آیا میخواهید شما را از یهودیان این امّت که با آنها یکسان هستند باخبر سازم؟ عرض کردند: بله ای رسول خدا. فرمود: گروهی از امّت من ادّعا میکنند که اهل ملّت من هستند. آنها شایستگان خاندان من و پاکان نسل مرا به قتل میرسانند و شریعت و سنّت مرا دگرگون میکنند و نوههای من حسن و حسین را میکشند؛ همانگونه که در اجداد یهودیان، زکریّا و یحیی را کشتند.
🔸منبع: برهان، ج1، ص268
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 وَاِذ اَخَذنا ميثاقَكُم لا تَسفِكونَ دِمآءَكُم وَلا تُخرِجونَ اَنفُسَكُم مِن دِيارِكُم ثُمَّ اَقرَرتُم وَاَنتُم تَشهَدونَ (بقره/84)
زمانی (را یاد کنید) که از شما پیمان گرفتیم که خون همدیگر را نریزید و یکدیگر را از سرزمینتان بیرون نکنید. پس (به این پیمان) اقرار کردید و شما (یهودیانِ زمان نزول قرآن، به آن پیمان الهی و اقرار پیشینیانتان) گواهی میدهید.
✅ عوامل شکست ملتها:
1️⃣ شکست ملتها، نتیجه به هم خوردن #همبستگی آنان و پدید آمدن کشمکشها و جنگهای داخلی است. ملتی که در برابر هم صفآرایی کنند و سنگ #تفرقه در میان خود اندازند و به جای کمک به یکدیگر، به جان هم افتند و در پی تصرف اموال و سرزمینهای هم برآیند و برای ریختن خون یکدیگر آستین بالا زنند دیر یا زود #نابود میشوند. چنین ملتی، کشورش #ویران میشود و افرادش #بیچاره و بدبخت میشوند.
2️⃣ پیامبر گرامی اسلام در خصوص کینه فرمودند: #مرض امتهای قبل در شما نفوذ کرده است؛ #حسد و #دشمنی که تراشنده است؛ البته نه تراشنده موی؛ بلکه تراشنده دین. به خدایی که جان محمد در کف اوست، به #بهشت نمیروید تا #مؤمن شوید و مؤمن نمیشوید تا یکدیگر را #دوست بدارید. آیا میخواهید کاری را به شما بیاموزم که اگر بکنید، یکدیگر را دوست خواهید داشت؟ به همدیگر #سلام کنید.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه دانشجویان)، ص 13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه
💢 شماره نسخه: 51go
✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی مشهد
✓ خط: #کوفی تحول یافته یا سبک نوین بر اساس دسته بندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگها: 248 برگ
✓ ابعاد برگها: 85*109 میلیمتر
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 21 سطر
✓ نشان پایان آیات: چهار نقطه مستطیل که به شکل لوزی روی هم قرار گرفتهاند.
✓ علامت تخمیس: حرف هاء در متن و یک قندیل مذهب و طلایی با نوار لاجورد در حاشیه
✓ علامت تعشیر: یک دایره طلاییرنگ در متن و یک شمسه زرین در حاشیه که در میان آن، کلمه عشر رسم شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری: استفاده از علائم خلیل بن احمد
❇️ استفاده از یک دایره قرمز رنگ برای نشان دادن مواضع وقف
✅ نام و تعداد آیات سوره در یک قاب مستطیل و مذهب نوشته شده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ دوشنبه 12 آذر 1403
🔅 ثُمَّ اَنتُم هٰٓؤُلآءِ تَقتُلونَ اَنفُسَكُم وَتُخرِجونَ فَريقًا مِنكُم مِن دِيارِهِم تَظٰهَرونَ عَلَيهِم بِالاِثمِ وَالعُدوانِ وَاِن يَأتوكُم اُسٰریٰ تُفٰدوهُم وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيكُم اِخراجُهُم اَفَتُؤمِنونَ بِبَعضِ الكِتٰبِ وَتَكفُرونَ بِبَعضٍ فَما جَزآءُ مَن يَفعَلُ ذٰلِكَ مِنكُم اِلّا خِزیٌ فِی الحَيوٰةِ الدُّنيا وَيَومَ القِيٰمَةِ يُرَدّونَ اِلیٰٓ اَشَدِّ العَذابِ وَمَا اللهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعمَلونَ (بقره/85)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ نکات لغوی-ادبی
2️⃣ اشاره روایی
3️⃣ شرح تفسیری
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/85)
ثُمَّ: با اين همه...
اَنتُم هٰٓؤُلآءِ: شماها، اين شماها
تَظٰهَرونَ عَلَيهِم: [در حالیکه] يکديگر را عليه آنان کمک میدهيد، عليه آنان پشتيبان يکديگر میشويد.
📝 در اصل، «تَتَظاهَرونَ» بوده؛ جمله حاليه است.
الاِثمِ: گناه، کار زشتی که استحقاق ملامت و مذمّت دارد.
العُدوانِ: ظلم، افراط در ظلم
يَأتوکُم: بيايند به نزد شما.
اُسٰریٰ: اسيران؛
📝 اُسٰریٰ حال است، يعنی در حالیکه در دست دشمن اسير هستند، آنها را نزد شما بياورند و آنها از شما کمک بخواهند.
تُفٰدوهُم: فديه آنها را پرداخت میکنيد که آزاد شوند.
📝 يا از خود آنها فديه میگرفتيد و آزادشان میکرديد (در اين صورت «يَأتوکُم اُسٰریٰ» يعنی «اسير شما شوند»).
وَهُوَ: در حالیکه مطلب از اين قرار است که...
فَما: پس نيست، يا پس چيست؟
الحَيوٰةِ الدُّنيا: زندگی نزديكتر و دم دست.
القِيٰمَةِ: برخاستن از قبور.
يُرَدّونَ: برگردانده میشوند.
مَا اللّٰهُ بِغافِلٍ = مَا اللهُ غافِلًا: خدا غافل نیست.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص43
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #اشاره_روایی (بقره/85)
❇️ اَبی عَمرٍو الزُّبَيرِیِّ عَن اَبی عَبدِ اللهِ (ع): قُلتُ لَه اَخبِرنی عَن وُجوهِ الكُفرِ فی كِتابِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ. قالَ: اؘلكُفرُ فی كِتابِ اللهِ عَلىٰ خَمسَةِ اَوجُهٍ... وَالوَجهُ الرّابِعُ مِنَ الكُفرِ تَركُ ما اَمَرَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهٖ وَهُوَ قَولُ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ: «... اَفَتُؤمِنونَ بِبَعضِ الكِتابِ وَتَكفُرونَ بِبَعضٍ فَما جَزاءُ مَن يَفعَلُ ذٰلِكَ مِنكُم» فَكَفَّرَهُم بِتَركِ ما اَمَرَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ بِهٖ وَنَسَبَهُم اِلَى الايمانِ وَلَم يَقبَلهُ مِنهُم وَلَم يَنفَعهُم عِندَه، فَقالَ: «فَما جَزاءُ مَن يَفعَلُ ذٰلِكَ مِنكُم اِلّا خِزیٌ فِی الحَيوٰةِ الدُّنيا وَيَومَ القِيامَةِ يُرَدّونَ اِلیٰ اَشَدِّ العَذابِ وَمَا اللهُ بِغافِلٍ عَمّا تَعمَلونَ».
❇️ ابى عمرو زبیری از امام صادق (ع): عرض کردم اقسام کفر در قرآن را برایم بیان نمایید. حضرت (ع) فرمودند: کفر در کتاب خدا بر پنج وجه است... وجه چهارم کفر، ترک آنچه خداوند به آن دستور داده و آن قول خداوند است: «... آیا به بخشی از کتاب (آسمانی تان) ایمان میآورید و به بخشی دیگر کافر میشوید؟! پس سزای کسی از شما که چنین (کاری) کند چیست؟» پس خداوند بهخاطر ترک فرمانش آنها را کافر دانسته و نسبت ایمان به آنها داده ولی (آن ایمان را) از آنها نپذیرفته و نزد خداوند برایشان سودی ندهد. سپس فرمودند: «پس سزای کسی از شما که چنین (کاری) کند، جز خواری و رسوایی در زندگی دنیا نیست و روز قیامت (نیز) به سختترین عذاب برگردانده خواهند شد و خداوند از آنچه میکنید، غافل نیست».
🔸منبع: کافی، ج4، ص151
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 ... اَفَتُؤمِنونَ بِبَعضِ الكِتٰبِ وَتَكفُرونَ بِبَعضٍ فَما جَزآءُ مَن يَفعَلُ ذٰلِكَ مِنكُم اِلّا خِزیٌ فِی الحَيوٰةِ الدُّنيا وَيَومَ القِيٰمَةِ يُرَدّونَ اِلیٰٓ اَشَدِّ العَذابِ... (بقره/85)
... آیا به بخشی از (کتاب آسمانیتان) ایمان میآورید و به بخشی دیگر کافر میشوید؟! پس سزای کسی از شما که چنین (کاری) کند، جز خواری و رسوایی در زندگی دنیا نیست و روز قیامت (نیز) به سختترین عذاب برگردانده خواهند شد...
✅ یکی از نکات آیه این است که #اثر_ایمان و #تسلیم آنجا ظاهر میشود که قانونی بر ضد #منافع_شخصی انسان باشد و آدمی آن را محترم بشمارد؛ وگرنه عمل به دستورهای الهی زمانی که حافظ منافع انسان است، نه افتخار است و نه نشانه ایمان؛ ازاینرو همیشه میتوان #مؤمنان را به این روش از #منافقان بازشناخت؛ زیرا مؤمنان در برابر همه قوانین الهی تسلیماند و منافقان، اهل تبعیض.
✅ بسیاری از مفسران در ذیل این آیه گفتهاند که طایفههای «بنیقریظه» و «بنینضیر» که هر دو از طوایف #یهود بودند و با هم خویشاوندی نزدیکی داشتند، به دلیل منافع دنیا با یکدیگر به مخالفت برخاستند. بنینضیر به طایفه «خزرج» پیوست و بنیقریظه به طایفه «اوس» ملحق شد که هر دو طایفه از #مشرکان مدینه بودند و در جنگهایی که میان دو قبیله اوس و خزرج روی میداد، بنیقریظه و بنینضیر نیز طایفه همپیمان خود را کمک میکردند؛ اما هنگامی که آتش جنگ فرومینشست، همه یهود جمع میشدند و دست به دست هم میدادند تا با پرداختن #فدیه (مالی که برای آزادی اسیر پرداخت میشود) اسیران خود را آزاد کنند و در این عمل، به حکم قانون #تورات استناد میکردند؛ درحالیکه اولاً اوس و خزرج هر دو #مشرک بودند و کمک به آنها جایز نبود و ثانیاً همان قانون که دستور فدیه دادن را داده بود، دستور خودداری از #قتل را نیز صادر کرده بود. یهود، همانند اقوام لجوج و نادان دیگر، از این اعمال ضد و نقیض فراوان داشتند.
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
4️⃣ #نکات_نگارشی_و_علامتگذاری (بقره/85)
💢 بر اساس قواعد علم رسمالمصحف، هر سه واژه «تَظٰهَرونَ»، «اُسٰریٰ» و «تُفٰدوهُم» به #حذف_الف نگارش شده است. در اینجا شایسته است به یکی از اصول اساسی در علم #رسم_المصحف اشاره شود:
✍️ در واژگانی که دارای بیش از یک قرائت هستند، رسمی برگزیده میشود که #تحمل_قرائات متعدد را داشته باشد.
✅ بر همین مبنا در واژه «اُسٰریٰ» که بهصورت «اَسری» نیز خوانده شده، وجهی برگزیده شده که تحمل هر دو قرائت را داشته باشد.
✅ همچنین در واژه «تُفٰدوهُم» که دارای قرائت «تَفدوهُم» نیز هست، بر اساس اصل مذکور، به #حذف_الف نگارش شده است.
✴️ لازم به ذکر است نگارش این سه واژه در تمامی مصاحف به #حذف_الف صورت پذیرفته، غیر از مصاحف #ترکی و برخی مصاحف قدیمی #ایرانی همچون مصحف نیریزی، که خلاف قاعده عمل کردهاند.
✴️ جهت آشنایی بیشتر با انواع ضبط این عبارت در مصاحف مختلف کشورهای اسلامی میتوانید به دانشنامه قرائت و کتابت قرآن کریم مرکز طبع و نشر به نشانی زیر مراجعه کنید:
http://pediaquran.ir/word?wid=652000&type=rasm
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🗓️ سهشنبه 13 آذر 1403
🔅 اُولـٰٓئِكَ الَّذينَ اشتَرَوُا الحَيوٰةَ الدُّنيا بِالـٔاخِرَةِ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/86)
📝 فهرست نکات:
1️⃣ معرفی نسخه
2️⃣ نکات لغوی-ادبی
3️⃣ شرح تفسیری
4️⃣ نکات نگارشی و علامتگذاری
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #معرفی_نسخه (تصویر مربوط به مطالب آیه 86 سوره مبارکه بقره)
💢 شماره نسخه: 67go
✓ محل نگهداری: کتابخانه آستان قدس رضوی، مشهد
✓ نوع خط: #کوفی تحولیافته یا سبک نوین بر اساس دستهبندی فرانسوا دروش
✓ تعداد برگها: 247 برگ
✓ ابعاد برگها: 175*273 میلیمتر
✓ جنس برگها: کاغذ
✓ تعداد سطور در هر صفحه: 21 سطر
✓ نشان پایان آیات: در اصل نسخه فاقد نشان پایان آیه میباشد اما در دورانی متأخرتر از کتابت، یک دایره زردرنگ در بالای کلمه آخر آیه رسم شده است.
✓ علامت تخمیس: ندارد.
✓ علامت تعشیر: یک دایره منقش در حاشیه که با دو دایره بزرگتر محاط شده و روی دایره بیرونی، نقاط سبز و قرمز رسم شده است.
✓ نقط الاعجام: تمام حروف در این نسخه نقطهگذاری شدهاند.
✓ روش علامتگذاری:
← استفاده از نقاط مدوّر قرمزرنگ برای نشان دادن حرکات و تنوینها به شیوه #ابوالاسود
← استفاده از علائم مد، تشدید، همزه و سکون به رنگ سبز و به شیوه #خلیل بن احمد
✓ نام سور و تعداد آیات: خط #کوفی و به قلم زر
❇️ استفاده از یک دایره سبزرنگ برای نشان دادن مواضع #وقف
✅ در حاشیه مصحف به #قرائات مختلف و با رموز قراء اشاره شده است.
❇️ نسخه را شخصی به نام محمد بن محمد در روستای #بان از آبادیهای #ارغیان در سوم شوال سال 606 ه.ق کتابت کرده است.
سمعانی، ارغیان را ناحیهای از نواحی #نیشابور دانسته و قریههایی همچون سبنج، بان و راونیر را از آبادیهای این ولایت نام برده است. (الانساب، ج1، ص186)
طبق نوشتهای که در پایان این مصحف آمده این کاتب پیش از این، 20 مصحف دیگر کتابت کرده و این نسخه، قرآن بیست و یکمی است که او توفیق نگارش آن را پیدا کرده است.
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/86)
اشتَرَوا: برگزیدهاند.
لا يُخَفَّفُ: سبک نمیشود، تخفيف داده نمیشود.
عَنهُم: بعيد نيست «عَن»، معنای اِبعاد و دوری را در «لا يُخَفَّفُ» تضمين کرده باشد.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص44
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
3️⃣ #شرح_تفسیری_آیه
🔸 اُولـٰٓئِكَ الَّذينَ اشتَرَوُا الحَيوٰةَ الدُّنيا بِالـٔاخِرَةِ فَلا يُخَفَّفُ عَنهُمُ العَذابُ وَلا هُم يُنصَرونَ (بقره/86)
آنان کسانی هستند که زندگی دنیا را به بهای آخرت خریدهاند؛ ازاینرو عذابشان سبک نمیشود و یاری نخواهند شد.
✅ چگونگی رابطه مؤمنین با دنیا:
1️⃣ خداوند در قرآن کریم بارها زندگی #دنیا را نکوهش کرده و به انسان متذکر شده که «پس مبادا زندگی دنیا شما را بفریبد» (لقمان/33). دلیل این نکوهش این است که قرآن به انسانها زندگی و حیاتی وعده کرده که زندگی دنیا در مقابل آن بسیار بیارزش است و نباید آن را به زندگی دنیا فروخت. خدا در آیه 38 سوره توبه درباره نسبت دنیا و آخرت میفرماید: «آیا بهجای آخرت، به زندگی دنیا دلخوش کردهاید؛ (حال آنکه) زندگی دنیا در کنار آخرت فقط (چیز) اندکی است.»
2️⃣ آنجا که انسان بر سر #دوراهی دنیا و آخرت قرار میگیرد، اگر دنیا را برگزیند، مورد ملامت قرآن است، و الّا بهرهگیری حلال از نعمات و لذّات دنیا، مورد نکوهش قرآن نیست؛ چنانکه در آیه 32 سوره اعراف میفرماید: «بگو: چه کسی زیور(های) خدا را که برای بندگانش پدید آورده و (نیز) روزیهای پاکیزه را حرام کرده است؟ بگو: اینها در زندگی دنیا برای مؤمنان (و کافران) است؛ درحالیکه در روز قیامت، ویژه (مؤمنان) است. اینچنین آیات (خود) را برای افرادی که (حقایق را) میدانند، توضیح میدهیم.»
🔸 منبع: قرآن حکیم (ویژه عموم مردم)، ص13
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹