فقه مالی کردن آموزه های الحادی_سکولاریستی روشنفکران/بخش دوم
مروری بر درسگفتارهای جنجالی #سروش_محلاتی
[صفحه 1از2]
احمد علوی/علی شمس آبادی
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
◽️جناب آقای #محلاتی در سلسله جلسات درس تابستانه خود با موضوع «تفاوت و تغییر در احکام شرعی»، با نگاهی عجیب به مسئله نسخ میپردازد که نیازمند تأملات جدی است.
#لجنه_حکمت_انقلاب_اسلامی جلسه اول از این جلسات را قبلا مورد نقد قرار داد که به فضل الهی با استقبال نخبگان و فضلای حوزوی روبرو شد:
https://eitaa.com/rozaneebefarda/4548
🔻در این یادداشت جلسه دوم بحث وی اجمالاً مورد بررسی قرار می گیرد. طبعاً این قبیل یادداشت ها به عنوان گام نخست تلقی می شود و ضرورت نقدهای تفصیلی علمی همچنان بر جای خود باقی است که انشاءالله در آینده و به همت فضلای متعهد به انجام خواهد رسید.
▪️آقای محلاتی با تحلیل تغییر در قوانین الهی وارد بحث شده، می گوید:
«اساسا تغییر در قانون الهی چه فلسفه ای دارد و چرا اتفاق میافتد؟! از این زاویه توجه به این بحث برای ما لازم هست.»
و بحث خود را با #چرایی_نسخ، پیش می برد. او در ادامه #تابعیت_احکام_از_مصالح_و_مفاسد(به عنوان دیدگاه مشهور امامیه) را مطرح کرده، مصالح زندگی بشر را به دو قسم کلی؛
1.مصالح ثابت/یک نواخت/دائمی
2. مصالح موقت/قابل تغییر.
تقسیم می کند و در تبیین آن می گوید:🔻
«احکام و قوانین مطابق #مصالح_انسان است لذا برای مصالح ثابت و همیشگی قهرا قوانین ثابت و همیشگی وجود دارد و برای مصالح موقت هم قوانین موقت چون قانون بر طبق مصلحت و درشعاع مصلحت است. قهرا اگر مصلحت، مصلحت موقت باشد قانون مطابق با آن هم موقت خواهد بود و اگر مصلحت ، مصلحت دائمی هست قهرا قانون مربوط به آن هم دائمی خواهد بود.»
▫️او برای مدعای خود شواهدی از #المیزان و #البیان ذکر میکند و بعد از آن در تفسیر مبنای عقلی مساله نسخ، چنین می گوید:
«پس اگر بپذیریم که احکام مبتنی بر مصالح است (مقدمه اول)/ و اگر بپذیریم که برخی مصالح در گذر زمان تغییر پیدا میکند (مقدمه دوم) / قهرا باید بپذیریم که برخی از احکام در معرض تغییر و دگرگونی قرار دارند».
🔹محلاتی پس از آن بحث را جلوتر میبرد و با اینکه مطلب مورد نظر را صراحتا بیان نمیکند به مقدمات آن اشاره کرده، توضیحات تفصیلی را به جلسات بعدی موکول میکند:
« این مساله البته یک مساله جدی است در گذشته البته به صورت بسیار محدود مورد توجه قرار میگرفت. در شعاع چند مساله که در #قرآن_کریم آمده و نسخ درباره آنها مطرح است. ولی در گذر زمان این تغییر مصالح و تغییر شرایط، میدانِ بسیار گستردهای پیدا کرد و دیگر محدود به آن موارد خاصی که در قرآن کریم آمده مثل مساله تغییر قبله یا مساله صدقه دادن درهنگام نجوا کردن با پیغمبر محدود به آن موارد نیست».
🔸وی در جایی دیگر از همین جلسه میگوید:
«البته ممکن است اینجا این پرسش مطرح بشود یا این فکر برای برخی به وجود بیاید که اگر تغییرات زمان بتواند چنین تاثیراتی را داشته باشد، خب تغییرات زمان که اختصاص به زمان پیغمبر ندارد. اگر در طول 23 سال نبوت پیغمبر اکرم این تغییرات میتوانست اتفاق بیفتد که اتفاق هم افتاده و این تغییرات در زمان و درشرایط اجتماعی میتوانست موجب تغییرات در احکام بشود که شد، و نسخ در احکام اتفاق افتاد، خب پس از آن هم این اتفاق هست.
ما نمیتوانیم بگوییم که تغییرات اختصاص به یک دوره 23 داشته و بعد که پیامبر از دنیا رفت دیگر این گردش ایام و تحولات زندگی بشر متوقف شد، زمان متوقف شد، دیگر ما زمان نداریم تغییرات در زمان نداریم لذا شریعت ثابت و پایدار است . این که امر غیر معقولی است. اگر آن 23 سال تغییر بود پس از آن هم تغییر هست.
و در طول زمان بالنسبه آن تغییرات در مقایسه با اون 23 سال افزایش هم پیدا میکند. خب تا اینجا البته روشن است ولی آیا میشود از اینجا نتیجه گرفت پس چون نسخ در دوران پیغمبر برای تغییرات 23 سال امکان پذیر بوده و واقع شده پس نتیجه میگیریم که برای بعد از دوران رسول خدا هم در دوران ائمه حدود 250 سال و بعد از دوران ائمه هم الی زماننا هذا باید نسخ اتفاق بیفتد. یا نسخ ممکن است؟»
در آخر جلسه هم در ضمن طرح چند سوال، شبهاتی را نسبت به بحث نسخ #شهید_مطهری مطرح میکند.
ادامه یادداشت را اینجا بخوانید:
https://eitaa.com/rozaneebefarda/4923
@rozaneebefarda
ادامه👇