هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام باقر (علیه السّلام) چه آثاری در فرهنگ و دانش اسلامی شيعی از خود به يادگار گذاشته است؟ (بخش اول)
🔹با نگاهی کوتاه به مسانید فقهی و تفسیری شیعه، به خوبی می توان دریافت که بخش زیادی از #روایات_فقهی، #اخلاقی و #تفسیری شیعه از #امام_باقر (علیه السّلام) نقل شده است. وسائل الشیعة و کتب تفسیری مانند البرهان از بحرانی و صافی از فیض کاشانی، حاوی #روایات_زیادی در زمینه #تبیین‌مسائل‌فقهی و #توضیح‌آیات‌قرآن و شأن نزول آنهاست که از آن حضرت روایت شده است. علاوه بر اینها مقدار زیادی اخبار تاریخی درباره امیر المؤمنین (عليه السلام) و جنگ صفین نیز از آن حضرت نقل شده است. [۱]
🔹همچنین در زمینه #اخلاقیات، جملات گهربار و پرمغزی از #امام_باقر (علیه السّلام) #روایت گردیده است؛ جملات قصاری که در نهایت زیبایی و برخاسته از #روح_عصمت و #کمالات_درونی امام (علیه السّلام) است. «اربلی» نوشته است که اخبار انبیاء فراوان از #امام_باقر (علیه السّلام) نقل شده و مردم اخبار «مغازی» را از ایشان نقل کرده اند، و در #احکام و #مناسک_حج به آنچه ایشان از #رسول_خدا (صلّی اللّه علیه و آله) نقل کرده استناد کرده اند. آنها همچنین اخباری در #تفسیر_قرآن از وی نوشته و خاصه و عامه از آن بزرگوار #حدیث نقل کرده اند. [۲]
🔹در این مورد «ابو زهره» نیز می نویسد: «آن حضرت #مفسر_قرآن و #مبیّن‌فقه‌اسلامی بود و فلسفه اوامر و نواهی را درک می کرد و هدف آن را در حد نهایی آن می فهمید». [۳] همچنین وی در زمینه اندیشه ها و جملات اخلاقی- اجتماعی امام (عليه السلام) می نویسد: «به خاطر #کمال_نفسانی و روشنی قلب و قدرت درکش، خداوند #حکمت های اعجاب انگیزی بر زبان او جاری ساخت، و عباراتی درباره #اخلاق_شخصی و اجتماعی از آن حضرت روایت شده که اگر مرتب شوند یک روش گرانبها و جامعی از آن در #زمینه‌های‌اخلاقی به وجود می آید». [۴]
🔹#امام_باقر (علیه السّلام) به ویژه درباره #تفسیر، شهرت بسزایی دارد؛ به همین جهت درباره #شخصیت_علمی او گفته اند: «لَمْ يَظْهَرْ عَنْ أَحَدٍ مِنْ وُلْدِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ ع مِنَ الْعُلُومِ مَا ظَهَرَ مِنْهُ مِنَ التَّفْسِيرِ وَ الْكَلَامِ وَ الْفُتْيَا وَ الْأَحْكَامِ وَ الْحَلَالِ وَ الْحَرَام». [۵] «مالک ابن اعین جهنی» در شعری #امام_باقر (علیه السّلام) را چنین ستوده است: «اذا طلب الناس علم القرآن * کانت قریش علیه عیالا ؛؛ و ان فاه فیه ابن بنت النبی * تلقت یداه فروعا طوالا»؛ (اگر مردم در صدد جستجوی #علم_قرآن برآیند، باید بدانند که #قریش اهل و عائله ایشان هستند، و اگر #فرزنددختررسول‌خدا (صلّی الله علیه و آله) [امام باقر (علیه السّلام)] درباره #علوم_قرآن لب به سخن بگشاید، فروع زیادی برای آن ترسیم می کند).
🔹درباره #مسائل_کلامی نیز #امام_باقر (علیه السّلام) بسیاری از خطبه های امیر مؤمنان #امام_علی (علیه السّلام) را در مسائل مربوط به توحید و صفات خدا [۶] روایت کرده اند. همینطور آن حضرت بیانگر بسیاری از نکات دقیق #مسائل_کلامی مورد اختلاف بین #شیعه و #اهل_سنت می‌باشند. این روایات در اصول کافی به وفور دیده می شوند. «ابن ندیم» در «الفهرست»، کتاب تفسیری به #امام_باقر (علیه السّلام) نسبت داده و گفته است که آن را «ابو الجارود زیاد بن منذر» از امام نقل کرده است. [۷] بخش بزرگی از این روایات در تفسیر قمی و تفسیر پر ارج «مجمع البیان» آمده است. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، دار احیاء الکتب العربیه، ۱۳۷۸ق، ج۲، ج۳، ج۴ و ج۶؛ [۲] كشف الغمة فی معرفة الأئمة، اربلى، بنى هاشمى، تبريز، چ۱، ج۲، ص۱۲۶؛ [۳] الامام الصادق(ع)، ابو زهره، دار الثقافة العربیه، بی تا، ص۲۴؛ [۴] همان؛ [۵] بحارالانوار، دار احیاء التراث العربی، چ۲، ج۴۶، ص۲۹۴؛ [۶] حیاة الامام الباقر(ع)، شریف قرشی، باقر، دار البلاغه، ۱۹۹۳م، ج۱، ص۱۹۰؛ [۷] تأسیس الشیعة العلوم الاسلام، صدر، سید حسن، منشورات الاعلمی، تهران، بی تا، ص۳۲۷
📕حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (علیهم‌السلام)، جعفریان، رسول، موسسه انصاریان، قم، ۱۳۸۱ش، چ ۶، ص ۳۰۲
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️از ديدگاه قرآن و روايات چگونه می توان ثابت کرد انسان دو جنبه «جسمانی» و «روحانی» دارد و منحصر به جسم و مادّه نیست؟
🔹#روحانيّت_انسان يكى از مسائلى است كه از ديرباز فكر بشر را به خود مشغول ساخته است. توجّه به اين مسئله باعث شده كه موضوع #روحانيّت_انسان در فلسفه، فرهنگ و هنر نيز جایگاه خاصى پيدا كند. همچنين در #قرآن و #حديث بارها بدان اشاره شده و در #فلسفه_اسلامى نيز اين مسئله مطرح بوده است. در اينجا به گوشه اى از آنچه در «قرآن» و «حديث» در اين باره آمده است، مى پردازيم: #انسان موجودى دو جانبه است كه در ميانه دو #جهان_مادّه و #مجرّدات قرار دارد و داراى #روح و #جسم است. از جانب «روح»، متعالى است و دست بر آسمان دارد و از سوى «جسم»، متسافل است و بر زمين دست نهاده است.
🔹#قرآن پس‌از آنكه #مراحل_آفرينش انسان را ـ در دوران جنينى ـ وصف مى كند، در مراحل پى در پى او را به جايى مى رساند كه از جهان مادّه فراتر رفته و #روح_متعالى در او دميده مى شود: «وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِی قَرَارٍ مَّكِينٍ - ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَاماً فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْماً...» [۱] (و ما #انسان را از عصاره اى از #گِل آفریدیم - سپس او را #نطفه‌اى در قرارگاهِ مطمئن [رَحِم] قرار دادیم - سپس نطفه را بصورت #علقه [خون بسته]، و علقه را بصورت #مضغه [چیزى شبیه گوشت جویده شده]، و مضغه را به صورت #استخوان هایى درآوردیم؛ و بر استخوان ها #گوشت پوشاندیم...».
🔹#قرآن تا اينجا مراحل وجود مادّى انسان را مطرح مى كند، آن گاه مى فرمايد: «...ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقاً آخَرَ فَتَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ» [۲] (...سپس آن را #آفرینش_تازه‌اى بخشیدیم؛ پس بزرگ و پر برکت است خدایى که #بهترین_آفرینندگان است!). اين آفرينش ديگر، همان #روح_انسان است كه پس از گذشت چهار ماه ـ دوران جنين ـ بر او دميده مى شود. در آيه ديگرى نيز به اين دو مرحله آفرينش اشاره شده است: «وَ بَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلَالَةٍ مِّن مَّاءٍ مَّهِينٍ - ثُمَّ سَوَّاهُ وَ نَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ...» [۳] (#آفرینش_انسان را از گِل آغاز کرد - سپس نسل او را از عصاره اى از آب ناچیز و بى قدر آفرید - سپس [اندام] او را نظام بخشید و از #روح_خویش [روحى شریف و برجسته] در وى دمید...».
🔹نكته جالب در اين آيه آن است كه #روح دميده شده در انسان از سِنخ #عالَم_ملكوت معرفى مى شود، «مِن رُّوحِهِ» و به خود #پروردگار نسبت داده مى شود و نشان مى دهد كه روح فراتر از سنخ #ماديات است. #امام_صادق (علیه السلام) در اين زمينه مى فرمايد: «إِنَّ اللهَ خَلَقَ خَلْقاً وَ خَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ مَلَكاً فَنَفَخَ فِيه...» [۴] (خداوند #آفريده‌اى آفريد و #روحى آفريد، سپس فرشته اى را دستور داد تا #روح را در آفريده بدمد...».
🔹#انسان از ديدگاه «قرآن» آفريده اى است كه از #جسم و #روح به وجود آمده است؛ ابتدا كالبدى آفريده شده و سپس روان جاويد در آن دميده شده است. از ديدگاه فلسفه، انسان يك موجود مادّى محض نيست. يعنى #انسان به همين #پديده_جسمانى كه از گوشت و پوست و استخوان و عضلات تشكيل يافته است منحصر نمى شود، بلكه #وجودى_والاتر دارد كه او را در مرتبه اى فراتر از جهان مادّه قرار مى دهد، و از چارچوپ جسمانى محض خارج مى كند. [۵]
پی نوشت‌ها؛
[۱] سوره مؤمنون، آیات ۱۲ الی ۱۴
[۲] همان، آيه ۱۴
[۳] سوره سجده، آیات ۷ الی ۹
#سایرمآخذدرمنبع‌موجوداست
📕علوم قرآنی، معرفت، محمد هادی، موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، ۱۳۸۱ش، ص ۱۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#انسان
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام باقر» (عليه السلام) از چه جایگاه علمی‌ای برخوردار بودند؟ (بخش دوم و پایانی)
🔹كتب و مولفات #دانشمندان و مورخان #اهل_تسنن مانند: طبرى، بلاذرى، سلامى، خطيب بغدادى، ابونعيم اصفهانى، و كتبى مانند: موطا مالك، سنن ابى داود، مسند ابى حنيفه، مسند مروزى، تفسير نقاش، تفسير زمخشرى، و ده ها نظير اينها، كه از مهمترين كتب جهان تسنن است، پر از «سخنان پرمغز» #امام_محمد_باقر (عليه السلام) است و همه جا جمله: «قال محمد بن على» و يا «قال محمد الباقر» به چشم مى خورد. [۱] #كتب_شيعه نيز در زمينه هاى مختلف سرشار از سخنان و #احاديث #امام_باقر (عليه السلام) است و هركس كوچكترين آشنايى با اين كتابها داشته باشد، اين معنا را تصديق مى كند.
🔹آوازه علوم و دانش هاى #امام_محمد_باقر (عليه السلام) چنان اقطار اسلامى را پر كرده بود كه لقب #باقر_العلوم (گشاينده دريچه هاى دانش و شكافنده مشكلات علوم) به خود گرفته بود. ابن حجر هيتمّى مى نويسد: #محمد_باقر (عليه السلام) به اندازه اى گنج‌هاى پنهان #معارف و #دانشها را آشكار ساخته، حقايق #احكام و #حكمتها و لطايف #دانشها را بيان نموده كه جز بر عناصر بى بصيرت يا بد سيرت پوشيده نيست و از همين جاست كه وى را #شكافنده و #جامع_علوم، و برافرازنده پرچم دانش خوانده اند. [۲]
🔹عبدالله بن عطأ كه يكى از شخصيت هاى برجسته و دانشمندان بزرگ عصر امام بود، می‌گويد: «من هرگز #دانشمندان_اسلام را در هيچ محفل و مجمعى به اندازه محفل #محمد_بن_على (عليه السلام) از نظر علمى حقير و كوچك نديدم. من «حكم بن عتيبه» را كه در علم و فقه مشهور آفاق بود، ديدم كه در خدمت #محمد_باقر (عليه السلام) مانند كودكى در برابر استاد عالی مقام، زانوى ادب بر زمين زده شيفته و مجذوب كلام و شخصيت او گرديده بود. [۳]
🔹#امام_باقر (عليه السلام) در سخنان خود، اغلب به #آيات_قرآن استناد نموده از كلام خدا شاهد مى آورد و می‌فرمود: «هر مطلبى گفتم، از من بپرسيد كه در كجاى #قرآن است تا آيه مربوط به آن موضوع را معرفى كنم». [۴] #حضرت_باقر (عليه السلام) شاگردان برجسته اى در زمينه هاى #فقه و #حديث و #تفسير و ديگر علوم اسلامى تربيت كرد كه هر كدام وزنه علمى بزرگى به شمار مى رفت. شخصيت هاى بزرگى همچون: محمد بن مسلم، زراره بن اعين، ابو بصير، بريد بن معاويه عجلى، جابربن يزيد، حمران بن اعين، و هشام بن سالم از تربيت يافتگان مكتب آن حضرتند.
🔹#امام_صادق (عليه السلام) می فرمود: «مكتب ما و احاديث پدرم را چهار نفر زنده كردند، اين چهار نفر عبارتند از: زراره، ابوبصير، محمد بن مسلم و بريد بن معاويه عجلى. اگر اينها نبودند كسى از تعاليم دين و مكتب پيامبر بهره اى نمى يافت. اين چند نفر حافظان دين بودند. آنان، از ميان شيعيان زمان ما، نخستين كسانى بودند كه با مكتب ما آشنا شدند و در روز رستاخيز نيز پيش از ديگران به ما خواهند پيوست». [۵] شاگردان مكتب #امام_باقر (عليه السلام) سرآمد فقها و محدثان زمان بودند و در ميدان رقابت علمى بر فقها و قضات غير شيعى برترى داشتند.
پی نوشت:
[۱] ابن شهر آشوب، مناقب آل ابیطالب، موسسه انتشارات علامه، ج ۴، ص ۱۹۵؛ [۲] الصواعق المحرقه، الطبعه الثانيه، قاهره، مكتبه القاهره، ص ۲۰۱؛ [۳] سبط ابن الجوزى، تذكره الخواص، منشورات المطبعه الحيدريه، ص ۳۳۷؛ [۴] طبرسى، احتجاج، المطبعه المرتضويه، ص ۱۷۶؛ [۵] شيخ طوسى، اختيار معرفه الرجال، دانشگاه مشهد، ص ۱۳۶ و ۱۳۷
📕سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، موسسه امام صادق(ع)، چ ۲۶، ص ۳۱۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#امام_باقر
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام کاظم (عليه السلام):
🔸«اِنَّ اَبْدانَكم لَيْسَ لَها ثَمَنٌ اِلاَّ الْجَنَّةُ، فَـلا تَبيعُـوها بِغَيْـرِها».
🔹«همانا بدن هاى شما را بهايى جز #بهشت نيست؛ پس آنـرا به غـير بهشت نفـروشـيد».
📕تحف العقول، ص ۳۸۹
#امام_کاظم #حديث
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام جواد (عليه السلام):
🔸«لا تُـعاجِلُوا الْأمْرَ قَبْلَ بُـلُوغِهِ فَتَـنْدَمُوا وَ لا يَطُولَنَّ عَلَيْكُمُ الْأمَدُ فَتَقْسُو قُلُوبُكمْ وَارْحَـمُوا ضُـعَفـاءَكُـمْ وَاطْلُبُوا مِنَ اللهِ الرَّحْمَةَ بِالرَّحْمَةِ فيهمْ».
🔹«در هيچ كارى قبل از آنكه وقتش برسد #عجله نكنيد كه پشيمان خواهيد شد؛ و زمان انجام آن #طولانى نشود كه سنگدل خواهيد شد؛ و به #ضعيفان رحم كنيد، و با اين كار #رحمت_خدا را به دست آوريد. (يعنى اگر به افراد ناتوان رحم كرديد، خـداوند به شـما رحـم خواهـد كرد)»
📕العقول المهمة، ۲۷۴/۲۷۵
#امام_جواد #حديث
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️پيامبر اکرم (صلی الله عليه و آله):
🔸«ألا اُخْبِرُكُمْ بِاَشبَهِكُم بى؟ قَالوا: بَلى يا رَسولَ اللهِ؛ قالَ: اَحسَنُكُم خُلقا وَ اَليَنُكُم كَنَفا وَ اَبَرُّكُم بِقَرَابَتِهِ وَ اَشَدُّكُم حُبّا لاِِخوانِهِ فى دينِهِ وَ اَصبَرُكُم عَلَى الحَقِّ وَ اَكظَمُكُم لِلغَيظِ وَ اَحسَنُكُم عَفْوا وَ أَشَدُّكُمْ مِنْ نَفْسِهِ إِنْصَافاً فِی اَلرِّضَا وَ اَلْغَضَبِ».
🔹آيا شما را از شبيه ترين‌تان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آرى اى رسول خدا! فرمودند: هر كس «خوش اخلاق‌تر»، «نرمخوتر»، «به خويشانش نيكوكارتر»، «نسبت به برادران دينى اش دوست دارتر»، «بر حق شكيباتر»، «خشم را فروخورنده‌تر» و «با گذشت‌تر» و در «خرسندى و خشم با انصاف‌تر» باشد.
📕كافى، ج ۲، ص ۲۴۰، ح ۳۵
#پيامبر_اکرم #حديث
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
هدایت شده از تبیین
⭕️امام حسین (عليه السلام):
🔸«لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيا إلاّ يَوْمٌ واحِدٌ لَطَوَّلَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ ذلِكَ الْيَوْمَ حَتّى يَخْرُجَ رَجُلٌ مِنْ وُلْدى، فَيَمْلاَءُها عَدْلاً وَ قِسْطاً كَما مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً، كَذلِكَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلی الله عَليه و آلِه يَقُول».
🔹اگر از دنيا به جز يك روز باقى نمانده باشد، خـداوند آن روز را طـولانى خواهـد كـرد، تا اينكه «مردى از خاندان» من #ظهور كند، و #دنـيا را پـر از #عـدل و #داد نماید، همانگونه كه از #ظلم و #ستم پر شده است، از رسول خدا صلی الله عليه و آله چنين شنيدم.
📕بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۳۳
#امام_حسین #حديث
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد