شمیم فقاهت
بسم الله الرحمن الرحیم به حول و قوه الهی و ذیل توجهات مولایمان حضرت بقیه الله الاعظم عجل الله تعا
با سلام واحترام
مکان بحث شرایط عوضین از مدرسه امام کاظم علیه السلام به مدرس صاحب الزمان عج واقع در میدان روح الله ره منتقل شد.
با استعانت از خداوند منان، جلسه فردا در مدرس صاحب الزمان عج، طبقه اول، حجره ۱۵ برگزار خواهد شد.
@shamim_fegahat
#جلسه_پنجم
#شروط_عوضین
باسمه تعالی
🔸 بحث اول در زمین مفتوح عنوه
◀ حکم خرید و فروش
1- عدم جواز فروش اصل زمین به صورت مستقل
2- عدم جواز بیع اصل زمین به تبع آثار زمین که زمین جزء مبیع قرار گیرد.
3- جواز فروش آثار روی زمین
مثلا شخصی یک بنا روی زمین عراق در شهر کربلا ساخته است وی حق فروش این بنا را دارد و تمام ثمن در برابر این بنا قرار می گیرد.
◀ ایجاد بنا نیازمند اذن یا اجازه
1- اذن یا اجازه عمومی به همه یا شیعیان
2- اذن در زمان غیبت
3- اذن عمومی به شیعیانی که از سلاطین جائر هدیه گرفته اند.
◀ بررسی فتاوای فقها
1- ظاهر مبسوط شیخ عدم فروش حتی آثار است.
توجیه
مراد زمان حضور فرض بدون اجازه است. و یا هم خرید و فروشی که قصد تملک اصل زمین باشد.
2- شهید اول، بین حضور و غیبت تفصیل داده است و خرید و فروش آثار را در زمان حضور منع نمده است.
برخی گمان کرده که ایشان در زمان حضور خرید و فروش اصل زمین را هم اجازه داده اند که خلاف واقع است.
3- شهید ثانی خرید و فروش و وقف و هبه آثار را جایز دانسته است.
مادامی که آثار و ابنیه باقی است حق مشتری و موقوف علیه ثابت است.
4- ظاهر تهذیب شیخ خرید و فروش اصل زمین است که برای این حکم به روایت ابی برده تمسک نموده است لکن مطابق روایت که در جلسه سابق گذشت خرید و فروش ابنیه و حقوق جایز است پس مراد شیخ در تهذیب هم همان قول مشهور است.
♻ مطالعه و تامل بیشتر
روش شناسی مصنف در نقل اقوال👇
1- اهتمام به قول شیخ طوسی در کلام شیخ اعظم
2- عدم توجه به اقوال تقطیع شده فقها
3- توجیه و تفسیر اقوال در یک مجموعه و نظام فقهی
4- تفسیر اقوال بر اساس ادله قائل
5- تا حد امکان رجوع اقوال به قول واحد
6- تجمیع ظنونی و نقش اقوال در تفسیر ادله
الحمدلله رب العالمین
@shamim_fegahat
۵
#جلسه_بیست_دوم
#شروط_متعاقدین
باسمه تعالی
مصنف بعد از اینکه فرمود غیر توریه مانند توریه می باشد و مانع از صدق اکراه و حکم اکراه نمی شود،
دربحث تجدید نظر نموده و بین توریه و غیر توریه با یک الانصاف تفاوت می گذارد.
انصاف: عدم صدق اکراه در فرض فرار کردن
اگر تفصی از اکراه با غیر توریه مقدور است اکراه صادق نخواهد بود. زیرا مقوم اکراه خوف ضرر وعده داده شده است و در فرض تخلص با فرار کردن و غیر آن دیگر خوف ضرر وجود ندارد. فرد مخیر است که معامله اکراهی انجام دهد و یا از طریق فرار کردن خودش را نجات دهد در اینجا فرد مختار است و اکراهی وجود ندارد و معامله وی صحیح خواهد بود.
ان قلت: وجود اختیار در فرض فرار کردن
شما در دفع دو ضرر اختیار و طیب نفس موجود را رافع حکم اکراه ندانستید اینجا چگونه این اختیار را مانع از اکراه می دانید.
قلت: عدم بدلیت فرار دکردن
تخلص در اینجا یکی از افرادی که فرد بر آن اکراه شده است نمی باشد بلکه قبل از وقوع اکراه با فرار کردن اکراه را از خود دفع می کند در حالیکه در مثال دو ضرر اکراه بر جامع دو فعل آمده بود یا خانه ات را بفروش و یا ماشینت را خراب می کنم و شخص که خانه را می فروشد یک فعل اکراهی انجام می دهد. و هر دو فعل بدل یکدیگر است ولی در مقام، خلاص شدن بدل اکراه نمی باشد
ان قلت: وحدت مناط فرار با توریه
انچه در رفع صدق اکراه در موضوع خلاص شدن گذشت بعینه در توریه هم می اید و تفاوتی بین فرار کردن و توریه نمودن نیست.
قلت: تفاوت توریه با فرار از حیث حکم اکراهی
بله از حیث موضوع اکراه تفاوتی بین توریه و فرار کردن نیست لکن از حیث حکم بین این دو تفاوت است زیرا اطلاق روایات و فتاوا در فرض امکان توریه می باشد و در حالی که نسبت به فرض امکان فرار کردن اطلاق و شمول ندارد پس بیع شخص ممکن از تخلص با فرار کردن صحیح خواهد بود.
علاوه بر اینکه برخی از روایات اطلاق دارد برخی از روایت مانند قضیه عمار ظاهر در فرض امکان توریه است که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم تخلص از اکراه با توریه را شرط ندانسته اند.
الحمدلله رب العالمین
@shamim_fegahat
هدایت شده از شمیم فقاهت
🔺 امام صادق(علیه السلام) میفرماید:
🔹 هنگامی که شام پنجشنبه و شب جمعه فرا میرسد، فرشتگانی از آسمان نازل میشوند که به همراه خود قلمهایی از طلا و کاغذهایی از نقره دارند. آنها در طی این مدت تا غروب روز جمعه، هیچ عملی به جز صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را ثبت نمیکنند.
📚 من لا یحضره الفقیه،ج ۱ ص ۴۲۴
@shamim_fegahat
#جلسه_ششم
#شروط_عوضین
باسمه تعالی
✳ اذن عمومی برای تصرف در زمین مفتوح عنوه
◀ در زمان حضور اذن عمومی وجود ندارد و هر تصرفی در زمین مفتوح عنوه نیازمند اذن از امام علیه السلام است چون این زمین ملک مسلمین است و امام بر ملک مسلمین ولایت دارد.
◀ در زمان غیبت چند قول در مساله وجود دارد.👇
1- اذن عمومی به تصرف در زمین های اهدایی توسط سلاطین جائر
در روایات پرداخت خراج به سلاطین جایز شمرده شده است و این جواز از حیث پرداخت شیعیان است و الا سلاطین ضامن آن مال دریافتی هستند.
2- اذن عمومی به شیعیان و حلال نمودن زمین ها برای شیعیان
روایات اختصاصی به تحلیل انفال ندارد و شامل زمین های مفتوح عنوه می شود.
اینکه در روایات آمده است که شیعیان می توانند خراج را از دیگر مسلمین بگیرند موید این تحلیل است.
3- مشروط به اذن فقیه است و زمان حضور و غیبت تفاوتی ندارد.
فقیه به منزله امام است و مادامی که به فرد یا گروهی اذن خاص نده کسی حق تصرف در اموال مسلمین را ندارد.
4- اذن عمومی برای تصرف در حق کسانی که مستحق خراج هستند و چون حقی از بیت المال برای آنان است می توانند تصرف کنند.
در روایت آمده است برای تو نصیبی از بیت المال است پس حق تصرف دارد.
5- اذن عمومی برای تصرف در زمینی که بعدا بائر شده است ولی در زمین هایی که محیات و آباد است حق تصرف ندارند.
در روایات آمده است کسی که زمین بائر را احیا کند مالک می شود یا حق اولویت دارد و این اختصاصی به زمین انفال ندارد.
🔸 اوفق به قواعد قول سوم است زیرا فقیه مانند امام بر حق مسلمین ولایت دارد.
این بحث در استناد ولایت فقیه به شیخ اعظم کارگشاست.
✳ حکم تصرف در میوه ها و اجزای منفصل زمین مفتوح عنوه
◀ میوه ها و اجزایی که هنگام فتح در زمین بوده است حق مردان جهادی است که در جنگ حاضر بوده اند و مانند دیگر اموال منقول مالک می شوند.
◀ اجزایی که بعدا در ملک مسلمین ایجاد شده است در مساله سه قول است.
1- ملک عموم مسلمین است و کسی حق تصرف ندارد مگر اینگه حاکم شرعی یا سلطان جائر اذن خصوصی دهد.
2- اذن سلطان جائر فایده ای ندارد چون مطابق روایاتی که گذشت فقط اذنش در انتفاع بردن صحیح است ولی در اصل اجزای زمین نافذ نیست.
3- حکم مباحات اصلیه را دارد که هرکس زودتر اقدام نماید مالک آن می شود.
دلیل بر قول سوم، سیره مستمره است.
خرید و فروش تربت امام حسین علیه السلام با اینکه از اجزای زمین مفتوح عنوه است سیره دال بر جواز آن می باشد.
همین طور خرید و فروش کوزه ها و ظروف ساخته شده از خاک کربلا و ...
الحمد لله رب العالمین
۶
@shamim_fegahat
#جلسه_بیست_سوم
#شروط_متعاقدین
باسمه تعالی
فرق گذاشتن بین اقسام تفصی
استدراک از جواب:
تفاوت توریه با فرار کردن از حیث صدق اکراه
علاوه بر مساله حکم اکراه که بخاطر روایات در فرض توریه می باشد، در صدق اکراه هم بین فرض امکان توریه و فرار کردن تفاوت می باشد و اگر شخص می تواند فرار کند مکره نمی باشد ولی اگر توریه می تواند بکند باز هم مکره خواهد بود.
شاهد بر ادعا
فقهادر شروط صدق موضوع اکراه نوشته اند:
مکره می داند که اگر امتناع نماید ضرر متوجه وی خواهد شد.
بنابراین ملاک اکراه امتناع ظاهری شخص مکره است و اینکه در واقع با توریه کردن می تواند امتناع نماید ملاک اکراه قرار نگرفته است.
در اعتقاد شخص اکراه کننده، فردی که فرار می کند امتناع نموده است ولی ضرری متوجه وی نخواهد شد.
و فردی که توریه می نماید اگر شخص اکراه کننده متوجه توریه وی شود به وی ضرر خواهد زد. بنابر فرمایش فقها اگر شخص مکره تفصی به غیر توریه داشته باشد ضرری متوجه به وی نخواهد شد ولی اگر توریه کند و شخص اکراه کننده متوجه شود به وی ضرر خواهد زد.
فافهم
🔰مطالعه و تامل بیشتر
روش شناسی مصنف در نقل اقوال👇
1- اهتمام به قول شیخ طوسی در کلام شیخ اعظم
2- پرهیز از بیان مجموعه اقوال هر چند غیر مرتبط
3- توجیه و تفسیر اقوال در یک مجموعه و نظام فقهی نه تقطیع اقوالی
4- تفسیر اقوال بر اساس ادله قائل
5- تا حد امکان رجوع اقوال به قول واحد
6- تجمیع ظنونی و نقش اقوال در تفسیر ادله
الحمدلله رب العالمین
@shamim_fegahat
شخص اعتباری 5.mp3
6.12M
#جلسه_پنجم
#شخص_اعتباری
@shamim_fegahat
با سلام و تبریک
جلسه پنجم شخص اعتباری
مجازی برگزار می شود و فردا شنبه جلسه حضوری نخواهیم داشت.
جلسه حضوری
روز یک شنبه