#اروند یا #دجله (۱)
در کرانهی باخترانیِ(=غربیِ)ایرانزمین، رودی پُر آب جریان دارد. #فردوسی در #شاهنامه از آن به اروندرود یاد کرده و نامِ دجله را تازی میداند:
اگر پهلوانی ندانی زبان
به تازی تو اروند را دجله خوان
آنگونه که از منابعِ کهنِ ایران برمیآید، نامِ دجله خود پارسی است. چنانچه در پارسیِ باستان tigrā و به پهلوی digtal/diglet(دجله)است.
معنیِ آن، تیزی و خروشندگی است. نامِ دجله در سه سنگنبشتهی دورهی #هخامنشیان آمده است. در #سالنامه_نبونید که گزارشِ پیروزیهای کوروش است و اکنون در موزهی بریتانیا نگهداری میشود، در #استوانه_کوروش و در #سنگ_نبشته_بیستون.
در سنگنبشتهی بیستون، بندِ ۱۸، ستونِ یکم، نامِ دجله به پارسی tigrā و به ایلامی ti-ig-ra آمده است. در #اوستا نیز از اروند(ranghā)نام برده شده و خودِ این واژه از arwand/arang گرفته شده است که پهلوی است.
در #سنگ_نبشته_نرسی(۲۹۳-۳۰۳ م)، پادشاهِ #ساسانی، در پایکولی در شمالِ قصرشیرین و جنوبِ سلیمانیه در کشورِ عراق، نامِ دجله Dglty آمده است. این تنها سنگنبشته از دورهی ساسانی است که نامِ دجله در آن آورده شده است. هماکنون در #زبانهای_اروپایی Tigris کاربرد دارد که از اصلِ باستانیِ آن گرفته شده است. #لسترنج میگوید، دجله را عربها نامگذاری کردهاند.
منبع: پژوهشگاه ایران شناسی
#سازمان_جغرافیایی_ن_م
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO
❇️⭕️ ایرانیان باستان و آناهیتا...(۸)
✅ در #فارسی_کهن و #میانه؛ #طهارت و #شست_و_شو را « #پادیا»، یا « #پادیاوی» و نیز تشت آبی را که با آن شست وشو میکردند، « #پادیابدان» میگفتند. آنها، جایگاههایی را هم که برای شستوشو میساختند، « #پادیاو» مینامیدند.
✅ #پادیاو به طور معمول #چهار_دیواری_کوچکی بود که #جوی_آب یا #برکهای در میان و رختکنها و طاقنماهایی در پیرامونش داشته است، همین « #پادیاو» با همه ویژگی هایش #بعد_از_اسلام، در پیش و جلو در #مساجد و #زیارتگاه_ها، به نام #وضوخانه مورد استفاده قرار گرفت.
✅ #آتشکدهی_آذرگشسب_آذربایجان نیز که به نام « #آذرخسروان» و شاهنشاهان ایران معروف شد در #کنار_دریاچه یا #برکهای قرار دارد. این باورها و این #تقدس_آب در #نزد_ایرانیان بوده که #آب را #جزو_۴_عنصر_مقدس دانستهاند.
✅ حتی #ایرانیان_قبل_از_زرتشت، #عناصر_چهارگانه، یعنی #باد، #خاک، #آب و #آتش را #گرامی_میداشتند و آن را به وجود آورندهی گیتی و #گردانندهی_نظام_هستی میشمردهاند.
✅ باید دانست که این #توجه به #وجود_آب در کنار #آتشکدهها، نشانگر #اهتمام_ایرانیان به #نیایش_آب و الهه آن یعنی « #آناهیتا» در کنار #آتش است. در #آئینهای_کهن_ایران، #ناهید یا #ایزد_پاکی و #آب، #ستوده_شده است و سرچشمه آبهای پاک در #اوستا، مانند ایزدان دیگر نیایش شده است.
ادامه دارد...
منبع: عصر ایران
#اندیشکده_حکمرانی_آب
@WaterGovernanceThinkTankNGO