بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
☔️رحمت فراگير(الرحمن) و رحمت ويژه(الرحیم)
❄️خداي سبحان دو گونه رحمت دارد:
🔆 #رحمتي_مطلق، فراگير و بي مقابل، و #رحمتي_خاص كه در برابر #غضب اوست و چنانكه گذشت، «الرّحمن» بر رحمت مطلق و فراگير و «الرّحيم» بر رحمت متناهي و خاصّ الهي دلالت دارد.
🎯رحمت رحمانيه خداوند همه چيز (كلّ شيء) را زير پوشش دارد: #دنيا_و_آخرت و #مؤمن_و_كافر و رحمتي است نامتناهي؛ همانند آفتابي كه بر زندگي #همه مي تابد و باراني كه بر هر سرزمين مي بارد: (ورحمتي وَسِعَتْ كلّ شيء*#رحمتم #همه_چیز را فرا گرفته)، (ربّنا وَسِعْتَ كلّ شيء رحمة)، «وبرحمتك التى وَسِعَتْ كلّ شىء»، «يا من سبقت رحمتُه غضبَه».
🔊بنابراين، مقابل چنين رحمت فراگيري «عدم» است، نه «غضب»؛ زيرا تقابل آن با غضب الهي موجب خروج غضب از پوشش رحمت رحمانيّه و تقييد رحمت مطلقه خواهد بود.
🕊اما #رحمت_رحيميّه در مقابل عذاب و سخط الهي قرار دارد و متناهي[پاورقی:مراد از تناهي، محدوديّت نسبت به رحمت مطلق است وگرنه رحمت خاص نيز از نظر دوام واستمرار نامتناهي است.] و #محدود است؛ همان گونه كه #سخط_الهي محدود است. #توفيق_ياري_دين و #فراگيري معارف الهي، انجام دادن عمل صالح در دنيا و رسيدن به بهشت و رضوان الهي در آخرت، از مظاهر بارز رحمت رحيميّه است[پاورقی:چون توفيقِ ياري دين از بهترين مظاهر رحمت خاص الهي است وگروهي بر اثر ناشايستگي از آن محرومند، خداي سبحان با خطابي عتاب آميز به آنان مي گويد: بنشينيد (كه دين خود را به دست ديگران ياري مي كنم): (ولكن كره الله انبعاثهم فثبّطهم وقيل اقعدوا مع القاعدين* ولی خداوند برانگیختن آنان را خوش نداشت پس آنان را از حرکت باز داشت و گفته شد با نشستگان بنشینید).
🖌رحمت رحمانيّه و رحيميّه در قرآن
🕯در برخي از آيات قرآن كريم تنها #رحمت_خاصّ الهي مطرح شده است؛ مانند:
1⃣ (يعذب من يشاء و #يرحم من يشاء وإليه تُقلبون*عذاب می کنیم و #رحمت می فرستیم به هر کسی که بخواهیم و فقط به سوی او بازگردانده می شوید ). در اين آيه كريمه، رحمت الهي در برابر عذاب او قرار گرفته است و چنين #رحمتي همان #رحمت_خاصّ الهي است.
2⃣ (ولا تفسدوا في الأرض بعد إصلاحها وادعوه خوفاً وطمعاً إنّ #رحمت الله قريب من #المحسنين *در زمین بعد از اینکه اصلاح کردید فساد ایجاد نکید و او را با خوف و طمع بخوانید چرا که #رحمت خدا به نیکوکاران نزدیک است). رحمتي كه به محسنان نزديك است، #رحمت_خاصّ است وگرنه نيكوكار و تبهكار، #هر_دو مشمول #رحمت_مطلق خدا هستند.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
📌در بعضي از آيات نيز تنها به #رحمت_مطلق اشاره شده است؛ مانند:
1⃣(أ أتّخذ من دونه آلهةً إنْ يردن #الرّحمن بِضُرٍّ لا تغن عنّي شفاعتهم شيئاً ولا ينقذون...آیا غیر خدا را به خدایی میگیرید در حالی که اگر خدای #رحمان ضرری را برای شما بخواهد هیچ چیزی شفیع او نیست و نمی توانند نجاتش دهند). با اين كه در اين آيه سخن از عذاب است از خداي #رحمان ياد شده است، نه از خداي قهار و منتقم؛ زيرا #رحمت_رحمانيّه خداوند شامل #عذاب نيز هست.
2⃣ (الرّحمن علّم القرآن...خدای رحمن قرآن را تعلیم داد). در سوره مباركه «الرّحمن» پس از ذكر نام شريف «الرّحمن»، در شمار نعمتها و رحمتهاي الهي، همانند: تعليم قرآن و نعيم بهشتي، از جهنّم ياد كرده، مي فرمايد: (هذه #جهنّم التي يكذب بها المجرمون يطوفون بينها وبين حميم ءآن فبأيّ آلاء ربّكما تكذبان...این همان #جهنمی است که مجرمان آن را انکار می کردند، آنان در میان آتش و آب جوشان رفت و آمد می کنند، پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار می کنید؟) #جهنّم #كمالي_وجودي و در #رديف #بهشت و ساير آلاء خداي سبحان، #زيرِ_پوشش رحمت مطلق اوست.
3⃣(فإن كذّبوك فقل ربّكم #ذو_رحمة_واسعة ولا يُرَدّ بأسه عن القوم المجرمين...پس اگر تو را تکذیب کردند بگو پروردگارمان صاحب #رحمت گسترده است ولی #عذاب او نیز از مجرمان برداشته نخواهد شد) #رحمتي كه در كنار #تكذيبِ كافران و تعذيبِ مجرمان ذكر شده است، #رحمت_مطلقه است.
🔍در برخي از آيات نيز هر دو قسم رحمت آمده است؛ مانند: (واكتب لنا في هذه #الدنيا حسنة وفي #الآخرة إنّا هُدنا اليك قال عذابي أُصيب به من أشاء و #رحمتي وسعت كلّ شيء فسأكتبها للذين يتقون ويؤتون الزكاة والذين هم بآياتنا يؤمنون... برای ما در دنیا و در آخرت حسنه بنویس که ما به سوی تو بازگشته ایم. خداوند: #عذابم به هر کس که بخواهم می فرستم در حالی که #رحمتم همه چیز را فراگرفته پس آن را برای کسانی مینویسم که تقوا پیشه کنند، زکات بدهند و به آیات من ایمان داشته باشند ).
🎯خداي سبحان در پاسخ حضرت موساي كليم (عليهالسلام) كه تثبيت حسنه (رحمت خاص) را در دنيا و آخرت مسئلت مي كند، اصول #سه_گانه زير را تبيين مي كند:
1 ـ عذاب الهي بر اساس #مشيّت حكيمانه اش بر افرادي #خاصّ نازل ميشود (عذاب خاصّ).
2 ـ گستره #رحمت فراگير الهي همه چيز (حتي عذاب) را شامل ميشود (رحمت مطلق).
3 ـ در عين فراگيريِ #رحمت، آن را به مؤمنان #پرهيز_كار عطا ميكند (رحمت خاص).
🔑رحمتي كه تنها بهره پرهيزكاران است، #رحمت_خاص (رحيميّه) است، نه رحمت عام و مطلق (رحمانيّه) كه هم پرهيزكار و هم تبهكار را زير پوشش دارد.
💎تذكّر: بحث در #تفاوت و امكان تفكيك #رحمان_و_رحيم، فرع بر آن است كه هر كدام تعيّن خاص و وصف مخصوص را دربرداشته باشد؛ اما بنابر اين كه مجموع هر دو، اسم خاص باشد مانند بعلبك و رامهرمز، چنانكه برخي از بزرگان اهل معرفت برآنند.
🔮 نتيجه اين است كه #پرورش_نظام-هستي امكاني بر محور تلفيق و #جمع رحمت #عام و #خاص است و براي تفكيك مجالي نيست.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۳: (اَلْرحمنِ الرَّحیمِ)
🔘قرآن كريم گاهي با صفات سلبيه و با زبان نفي، نقص و ظلم را از حريم ذات اقدس الهي دور ميكند و گاهي با #لسان_اثبات مي فرمايد: #پرورنده جهان هستي «رحمان» و «رحيم» است و بر اساس رحمت فراگيرِ خود جهان را تدبير ميكند و چون تربيب و تدبير او بر اساس رحمت است و در ربوبيّت او نيز ستم راه ندارد ، پس #ربوبيّتش محمود و ممدوح است.
🎯قرآن كريم #دو_گونه ربوبيّت ترسيم ميكند: ربوبيّت ممدوح و ربوبيّت مذموم. و در مواردي سخن از #ربوبيّت_مذموم دارد؛ مانند سخن فرعون كه خود را ربّ برتر بني اسرائيل معرفي كرد: (فقال أنا ربّكم الأعلي...گفت: من پروردگار برترم) و يا سخن حضرت يوسف (عليهالسلام) به مصاحب خود در زندان: (اذكرني عند ربّك...مرا نزد اربابت یاد کن) و كلام خداي سبحان: (فأنسیه الشيطان ذكر ربّه...پس شیطان یاد کردنِ از یوسف را نزد اربابش، از یاد او برد)كه درباره #ربوبيّت_مذموم عزيز مصر است.
🔊 و يا سخن ديگرِ حضرت يوسف (عليه لسلام) كه ربوبيّت مذموم ارباب متفرق را نفي ميكند: (يا صاحبي السجن أأرباب متفرقون خيرٌ أم الله الواحد القهّار...ای یار زندانی آیا ارباب های گوناگون بهتر اند یا خدای واحد و مقتدر)
📢 امّا ربوبيّت خداي سبحان كه بر اساس #رحمت است محمود و پسنديده است.
💬لطايف و اشارات
1⃣ ـ #رسالت نامهاي خدا در سومين آيه حمد:
🎲چنانكه در بخش لطايف و اشارات آيه كريمه «بسم الله...» گذشت، اسماي حسناي «الرحمن» و «الرحيم» كه سومين آيه سوره حمد را تشكيل ميدهد، #تكرار همان نامها در اولين آيه اين سوره #نيست؛ زيرا اين نامهاي شريف در اين آيه #مقيد بوده، عهده دار اثبات حصر حمد در خداي سبحان و تبيين محمود بودن ربوبيّت آن ذات اقدس است، ولي در آيه اول سوره در #فضايي_باز قرار گرفته، چنين محدوديتي ندارد.
2⃣ ـ #اختلاف نِطاق(مرز) در براهين حصر حمد:
⌚️گرچه همه براهيني كه از اسماي حسناي «الله»، «ربّ»، «الرحمن»، و «الرّحيم» بر #حصر_حمد براي خداي سبحان استفاده ميشود، در پي اثبات محموديّت انحصاري ذات اقدس الهي است، ولي نطاق و مرز هر برهان متناسب با موضوع و حدّ وسط خاص #همان برهان است.
💡مثلاً برهاني كه حدّ وسط آن #ربوبيّت_مطلق خداي سبحان بر عوالم هستي است، انحصار حمد و مدحي را اثبات ميكند كه از ناحيه #ربوبيّت_خداوند است و برهاني كه حد وسط آن #رحمت_رحيميّه و فيض خاص الهي است، حصر ستايش هاي مربوط به چنين #رحمتي (خاص) را اثبات ميكند. پس محدوديت حد وسط هر برهاني، #نطاق و قلمرو برهانِ مزبور را مشخص ميكند.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۵: (إِيِّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ)
⛓بحث:گزیده تفسیر
💎گزيده تفسير
🔮#شناخت و #پذيرش اسماي حسناي خداوند (الوهيّت، ربوبيّت، رحمانيّت، رحيميّت، مالكيّت) انسان غايب از خدا را به #محضر او آورده، شايسته خطاب با وي مي كند و از اين رو عبد سالك پس از #معرفت خدا و اعتقاد به اسماي حسناي او، خود را در محضر خدا يافته، با التفات از غيبت به خطاب مي گويد: بارخدايا #تنها تو را مي پرستيم و #تنها از تو مدد مي جوييم و جز تو كسي شايسته #خضوع نيست.
🌍خداي سبحان يگانه معبود و يكتا مستعان(یاری کننده) جهان آفرينش است؛ زيرا او تنها مبدئي است كه همه #كمالات را دارد: (الله)،و هر موجودي را #مي_پروراند: (ربّ العالمين) و #رحمتي بيكران براي همه و #رحمتي_ويژه براي مؤمنان دارد: (الرّحمن الرحيم) و او تنها مرجعي است كه سلطه #مالكانه اش در قيامت بر همگان آشكار مي شود و در آن روز بر اساس عدالت و حكمت پاداش و كيفر مي دهد: (مالك يوم الدين).
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
🌍کانال تلگرامی:https://t.me/javadiamolii
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه #جوادی آملی
📖تفسیر سوره: #بقره
💎آیه۲۴"فَإِن لَّمْ تَفْعَلُوا وَلَن تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ"
⛓بحث: #روایی
3⃣ #وصف آتش دوزخ
📕 ـعن أنس: تلا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم « وقودها النّاس والحجارة » فقال: «أوقد علیها ألف عام حتی احمرّت وألف عام حتی ابیضّت وألف عام حتی اسودّت، فهی سوداء مظلمة لا یطفأ لهبها».
📗 ـعن أمیرالمؤمنین(علیه السلام) فی قوله تعالی: « فاتّقوا النّار الّتی وقودها النّاس والحجارة » : یا معاشر شیعتنا اتّقوا الله واحذروا أن تکونوا لتلک النّار حطباً وإن لم تکونوا بالله کافرین فتوّقوها بتوّقی ظلم إخوانکم المؤمنین... ».
📘 ـ«... ونار شدیدٍ کَلَبُها، عالٍ لَجَبُها، ساطعٍ لَهَبُها، متغیّظٍ زفیرُها، متأجِّجٍ سعیرُها، بعیدٍ خُمُودُها، ذاکٍ وُقُودُها، مخوفٍ وعیدُها، عَمٍ قرارُها، مُظْلِمَةٍ أقطارها حامیةٍ قدورُها، فظیعةٍ أمورُها».
📙 ـ«واعلموا أنّه لیس لهذا الجلد الرقیق صبر علی النّار فارحموا نفوسکم فإنّکم قد جرّبتموها فی مصائب الدّنیا. أفرأیتم جزع أحدکم من الشوکة تصیبه والعثرة تُدْمیه والرمضاء تُحرقه؟ فکیف إذا کان بین طابقین من نار، ضجیع حَجَر وقرین شیطان. أعلمتم أنّ مالکاً إذا غضب علی النّار حطم بعضُها بعضاً لغضبه وإذا زجرها توثّبت بین أبوابها جزعا من زجرته».
📖 اشاره: از آن جهت که دوزخ مظهر غضب محض خداست و هیچ گونه #رحمتی در آن نیست: «دارٌ لیس فیها رحمةٌ» عذاب آن توانفرساست و تحلیل اجمالی از شدت عذاب این است: عذاب گاهی در مکان معین است و کسی که در آن مکان محبوس شد امید یا آرزوی رهایی از آن برای او متصور است و زمانی به صورت «پارچه تعذیب» ظهور می کند؛ مانند: « قُطّعت لهم ثیاب من نار » یا برتر از آن به صورت «جامه تعذیب» درمی آید؛ مانند: « سرابیلهم من قطران ». کسی که به چنان پارچه یا چنین جامه مبتلا شد آرزوی رهایی در نهاد او خطور می کند، اما اگر #خود_انسان به صورت وَقُود دوزخ در آمد، فرار از چنین حکومت قهرآلود الهی متصوّر نیست؛ زیرا در این حال عذاب و مُعذَّب متحدند، و آرزوی فرار و رهایی نظیر فرضی است که محال باشد، نه از قبیل فرض محال.
بســـوے ظــــــــهور💫✨
#اللﮩـم_عجـل_لولیـڪ_الفـرجــ
🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:
https://eitaa.com/bourhan