📜واژگان کلمات مازندرانی : #پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند 👇 #زِلیگ،سِلیک،زِلیک= قی چشم #سِما، سِماع= رقص #سِموار ،سِمبار= سَماوَر، این کلمه روسی هستش مثل استکان و سِمِشکه #سِوا= جداگانه،جدا #سِوا هِکاردِن=جدا کردن ،تقسیم کردن #سَوُک= سَبُک،کم،بی وزن #سیُو کالِش=سیاه سرفه #شادی= میمون #شال بِه ،غول بِه=میوه بِه جنگلی #شِت ، شِد= فاسد و خراب(شِد مِرغانه، شِت آغوز) 👇 #شِفت= ساده لوح ،جاهل و بی عقل ، دیوانه ، خُل ، #شَقِله= گردوی درشت و بزرگ و خوشدستی  برای هدف گیری و برنده شدن در آغوزبازی #شِکاری بِز= بُز کوهی #شَک شَکی= آدم شکاک و وسواسی،  پُر شک  و تردید #شِل= شلخته،ضعیف ناتوان،رقیق و آبکی، کسی که در انجام کاری نسبت به بقیه ضعیف تره و عقب می افتد #شِلاب= باران درشت ِ تند و شدید #شَلغِم= شلغَم #شِندِر غاز= کنایه از بسیار ناچیز و اند #شُوخی گَر= آدم شوخ طبع با مزه ، شوخی کننده #شُورِت ( اُ)= شهرت ،افتخار 👇 #شُونه ( اُ)= شانه یِ سر #شونه ( او)= میرود #شی خانه= خانه یِ شوهر ، خانه بخت #شیر= خیس تَر مرطوب ،   شیر ( حیوان)، شیر ( غذای مایع خوردنی) #شِطُون (اُ)= شیطان ، کنایه از آدم پر سرو صدا ، پر جنب جوش ، بی توجه ، حقّه باز ، چند چهره #صَرا= صحرا،مزرعه علفزار  دشت و دمن  مرتع #عاقِل مرد=آدم فهمیده و عاقل کسی که سرد و گرم روزگارُ چشیده #عَید گَردِش=عیددیدنی، دید و بازدید عید #قِراری=مزدگیر،کارگر پیمانی #قارزِم=گودی و قسمت عمیق رودخانه ، غرقاب 👇 #قرضی=نوعی جبرانِ همکاری و تعاون برای انجام کار مشکل که معمولا بین کشاورزان مازندران رایج بود ، مثلاً  آشنایان و همسایگان یک‌یا چند روز برای انجام کار کشاورزی و دامداری  به مزرعه قنبر میروند  بعد از اتمام کار ، قنبر هم به همراه دیگران، جهت جبران همکاری به کمک و یاریشان میپردازد.این رسم در میان روستاییان ایران " یاوری"خوانده میشود . #قِسمِت= قِسمَت ، سهم ، سرنوشت، نصیب ، قضا و قدر #قَوِر ، قَبِر=قبر #قَورِسُّون، قبرِستُون=آرامستان ، قبرستان ،گورستان #کارِمسِرا=کاروان سَرا ،توقف گاه کاروانیان #کُش،کلوش=کَفش #کاله=زمینی چند سال کشت نشده ،استفاده نشده، و علف های هرز در آن روییده است #کاتا، کِتا=کوتاه #بِلِند = بُلند #کَتِل=هیزم کلفت ،کنایه از بی حس و کرختی پا 👇 #کَتول=دام پرورشی، دامدار ،کوه ، کوهستان #کَتولی=از انواع ترانه های کوهستانی مازندران #کَر=یک بغل علف یا کاه ،از چند کَسو تشکیل شده است ، دوازده تا کَر ، یک خروار است خرمن #کَرزَنی=خرمنکوبی #کَسو= یک دسته شالی یا گندم #کَش=پهلو ، جواب،  کنار ، دو طرف شکم ، دفعه و بار ، بغل آغوش( کَش یا کَشه بَیتِن   بغل گرفتن بچه ) #کِش=ادرار ، شاش ، نجاست انسان (خوردِ کِش ) ، (گَتِ کِش = مدفوع ) #کَک ماریم=نیلوفر وحشی با گلهای شیپوری سفید ، گیاه پیچک روی پرچین #کال=نارِس ، نپخته ، نرسیده ، واحد شمارش گردو و تخم مرغ( آغوز کال ، مِرغانه کال)، لَنگ یا پای ناقص و معیوب #کَلِز،کَلیز=پیمانه شیر و ماست ، کاسه چوبی ِ دسته دار 👇 #که له پِه=کنار اجاق هیزمی روستایی #کَمِل کشی=حمل کاه از خرمن به خانه یا روستا #کومِه،کیمه=کلبه و خانه کوچک که در باغ و کشتزار و علفزار صحرا  از چوب و شاخه درختان و نی و کاه درست میکنند محلّ استراحت چوپان وکشاورز و انباری موقت می باشد #کَئی لَم=ساقه های رَوَنده دراز و طویل بوته کدو (هندوانه لم ،خربزه لم ،خیار لم،تمشک لم،انگور لم ) #کِله=جوی آب یا رود کوچک ،جَر #کیله= پیمانه و ظرف چوبیِ استوانه ای شکل برای وزن و تقسیم کردن گندم جو برنج #گالِش انگور=نوعی گیاه دارویی #گالِش=انسانهای دامدار جنگل نشیِن هزارجریب ،دامدارِ گاوچران و گاوبان یا  گَلّه دارِ گاو جنگل نشین #گَت، گَتی=بزرگ ،رئیس، عاقل و باشعور، نیا ( گَت بِرا=برادر بزرگتر ، گت پیئِر= پدر بزرگ ) 👇 #گِرباز=ابزاری شبیه بیل با سر فلزیِ راست وکلفت ونوک تیز جهت کندنِ زمین های خیلی سخت و سفت #گَرِک=آویز یا وسیله ای آویختنی از سقف اتاق های روستایی شبیه زنبیل آویزان که از ریسمان و علف های هرز خشک درست میشود مواد غذایی را داخل آن قرار میدهند تا از رطوبت و دسترسی گربه و بچه های کوچک دور بماند. #گَره جینگا=آبخانه، #گره جو، گهره جو=ظرف ذخیره ادرار کودک در گهواره #گِلِس=آب دهان و بزاقِ کِشدارِ کودک که همیشه از گوشه لبو دهانش آویزان و جاری است #گِل گوئی ،گِل گُوگی=مخلوطی از گِل مخصوص زرد رنگ با پِهِن گاو ( پوش) جهت رنگ آمیزی کردنِ ( بِندُستِن) قسمت پایین دیوار خانه های روستایی #کَمِربُر=خطی راست و مستقیم و مرز بین  قسمت رنگ آمیزی شده قهوه ای و سفید دیوار #گُودوش گادِر=وقت و زمان دوشیدن گاو  صبح یا غروب #گُوکالُم=طویله گاو #گوگزا=گوساله شیرخوار ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ #پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند @edmolavand ﷽ #آوات_قلم http://mohsendadashpour2021.blogfa.com 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─

📌قسمت دوم ⛰ یشینه تاریخی تشکیل روستا ⛰ در وجه نام‌گذاری روستای #دهکلان، تاریخ‌دانان محلی و مطلعین، به معنی ده‌بزرگ در زمان پایه‌گذاری آن بیان می‌‌‌‌کنند. از دیدگاه آنها در ابتدای تأسیس یا ایجاد آبادی، نام این روستا «کلان‌ده» بوده است و بعداً به «دهکلان» تغییر یافته است. 📚 لغت‌نامه «دهخدا» در معرفی این روستا آورده است: «(دهکلان) دهی است از دهستان لفور، بخش مرکزی شهرستان شاهی (قائمشهر) واقع در ۱۰ هزار گزی جنوب باختری شیرگاه. ۶۰۰ تن سکنه، آب آن از رودخانه کَرسنگ رود و اَزِر رود (آذررود) تأمین می شود.» ⛰ این روستا در گذشته‌های بسیار دور، دارای یک راه (مالرو)،‌ اختصاصی به سمت جنگل و ارتفاعات #تِرِز بوده است. دامداران محلی و مسافران از این راه مالرو، جهت تردد به منطقه ترز و شیرگاه استفاده می کردند و در محدوده #اَمّارکوه در پشت روستای بورخانی به راه مالرو اصلی تَرَز یا ( #لفور - #شیرگاه) متصل می‌شده است. ⛰ خیابان و کوچه‌های اصلی روستای دهکلان تا مسجد و حمام در مرکز روستا و اطراف آن در بافت قدیمی، بصورت منظم و با استفاده از قلوه سنگ‌های یکدست رودخانه‌ای ، دارای سنگ‌فرش بوده است و در مسیر آن، سه دهنه پُل قوسی شکل بر روی جوی آب‌های سطحی عبوری از مرکز روستا قرار داشت که در نوع خود و در مقایسه با سایر روستاهای لفور کم نظیر بوده است. ⛰ یک دهنه از آن پل‌های قوسی شکل در خیابان منتهی به طایفه «وحدانی‌ها» هنوز موجود است. مشابه و نمونه‌ای از این پُل های تاریخی را در روستای #کالیکلای لفور نیز می توان مشاهده کرد. ⛰ متأسفانه سنگ‌فرش و پل‌هایی زیبای دهکلان به خاطر تعریض خیابان و آسفالت معابر از بین رفته است. ⛰ حمام تاریخی روستای #دهکلان یکی از بناهای دیدنی و پرجاذبه با معماری سنتی و بسیار قدیمی منطقه لفور است. این بنای تاریخی لفور که هم اکنون در فهرست سازمان میراث فرهنگی استان مازندران به ثبت رسیده است در پست جداگانه معرفی می شود. 👇👇 ⛰ اقوام و طوایف دهکلانی ⛰ از دیرباز اقوام و طایفه‌های بزرگی در این روستا ساکن بودند. طایفه هایی مانند #رنگرز یا به گویش محلی «رنگ‌رج» که غالباً شهرت مردم این طایفه اصیل، #صباغی است. ⛰ طایفه بزرگ دیگری هستند به نام طایفه #قراقونی» که طبق نقل کتاب پُر ارزش دکتر فرهاد وحدانی آلاشتی با عنوان (از زندیه تا آلاشت)، بزرگ طایفه قراقونی از شیراز به این روستا مهاجرت کردند. طایفه #قراقونی، به اقوام و فامیل کوچک‌تری مانند: #وحدانی #تقوی #جعفری #محسنی #ناصری #شاهرخی و #دوست ، تقسیم می‌شوند. ⛰ ناگفته نماند که به مرور زمان و با خویشاوندی و ازدواج‌های بین دختران پسران دو طایفه بزرگ «قراقونی» و «رنگرج»، هم اکنون این دو طایفه کاملاً بهم تنیده شده‌اند. ⛰ طایفه دیگر ساکن در این روستان به نام #درزی است. طایفه درزی #دهکلان اصالتاً مهاجر هستند و به واسطه وصلت و خویشاوندی با طوایف «قراقونی» و «رنگ‌رج»، پسوند دهکلانی به شهرت آنها اضافه شد و هم اکنون به #درزی_دهکلانی مشهورند. ⛰ طایفه‌ای دیگری در این محل ساکن است به نام «پیک» شناخته می شود. اقوام این طایفه پس ازدواج جد مادری آنها در روستای #دهکلان از روستای #پاشاکلا به این آبادی مهاجرت کردند. ⛰ طایفه دیگری در این محل وجود دارند به نام #کال که آنها نیز از روستای #پاشاکلا به این روستا مهاجرت کردند و هم اکنون در این روستا سکونت دارند. ⛰جد طایفه #فرخ‌تبار از روستای آلاشت به روستای #دهکلان مهاجرت کرد و به نام #احمدعلی_آلاشتی بوده است که نسل های بعدی آنها شهرت خود را به نام «فرخ‌تبار» تغییر داده‌اند. 🔵 ادامه دارد.... ✍محمد اصغری ─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ 📚 ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─ #پژوهش_تبارشناسی_اِدمُلّاوَند @edmolavand ﷽ 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─ #آوات_قلم http://mohsendadashpour2021.blogfa.com #بازخوانی_خوانش_اَسناد #قوم_شناسی_ایل_شناسی #تبارشناسی_تیره_شناسی #طایفه_شناسی_نسب_شناسی #خاندان_شناسی #قومنگاری_آنتروپولوژی_انسان_شناسی 📡✦‎‌‌‌࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─