7_ #اطباق:
🔶صفت(( اطباق ))مترادف((الصاق)) و به معنای(( مُنطَبَق))کردن_روی هم قراردادن دو چیز(( سطح )) است.
#اطباق در تجوید عبارت است از :
((منطبق کردن سطح زبان با قسمت مقابل آن از سقف دهان ))
🔷البته منظور از #تطابُق ؛ چسبیدن زبان به #کام نیست❗️بلکه زبان به((شکل )) سقف دهان در می آید
( شکل و حالت زبان با شکل سخت کام منطبق می شود.)
(مانند دو بشقاب ته گود که داخل فضای خالی بشقاب ها بر روی هم منطق شود ) 👏👏
🔶حروف #اطباق همان #چهار حرف اوّل حروف #استعلاء هستند.👇👇
[ ط_ ص_ض__ظ_]
🌿در این چهار حرف ؛ #سطح_زبان گسترده شده؛
لبه ے آن بالا می آید و کف آن گود می شود( حالت طبق=بشقاب ) در میان این حروف #اطباقِ حرف(( ط )) از سایر حروف #مُطبََقَه بیشتر است و در (( ظ )) از همه کمتر _
🔷دو حرف ((ص))_((ض)) #اطباق_متوسط دارند.(یعنی در اطباق این دو حرف #نه زبان به آن گستردگی و هم طبق با سخت کام برای حرف #ط و نه مثل #ظ که از گستردگی و #انطباق زبان می کاهد در مقابل #ط و سخت کام ) (ص_ض_انطباق متوسط با سخت کام دارند )💢أَص_أَض
🔶⚜🔶
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
#اسامی_صفات_اصلی
8_صفت انفتاح _ فتح =گشوده شدن!
#ضدّ_اطباق و به معنای:
(( باز شدن_جدا شدن_گشاده شدن))
🔶ودر تجوید عبارت است از:
((عدم انطباق سطح زبان باسقف دهان ))
🔷در این حروف ؛ زبان از(( تبیعیت ))شکل سقف دهان خارج شده و به اشکال دیگری که #اقتضاء کند؛درمی آید
حروف انفتاح؛ #یعنی #بقیه ے حروف غیر از حروف #اطباق(ط_ظ_ص_ض) هستند.
🔶 #شرح_بیشتر_اطباق_و_انفتاح:
🔷نقش صفت #اطباق نیزایجاد ((تفخیم))است.
🔶پس درحروف چهارگانه ے اطباق ؛ این صفت همراه با #استعلاء ؛ موجب تفخیم قوی آنها می شود ؛ و سه حرف باقی مانده(خ_غ_ق ) به علت نداشتن #اطباق؛ نسبتاً از بار #تفخیم کمتری برخوردارند. #مهمّ
🔷اهمیّت #اطباق در آواشناسی امروز عرب و حتی در دیدگاه برخی از علماء قدیم ؛ از #استعلاء بیشتر است! و اُصولاً در کُتب آواشناسی جدید عرب ؛ از استعلاء نسبت به اطباق کمتری بحث می شود.!
🔷به هر حال یه تظر می رسد که در اداء این چهار حرف ((مُطبَقِه)) استعلاء و اطباق از یکدیگر جدایی ناپذیر و اگر #اطباق نباشذ؛ استعلای آنها نیز عملی نیست. #مهمّ
✳️ تلقی نگارنده از تعریفی که علماء از اطباق دارند این است که ؛ با توجه به شکل سقف دهان که هر چند #گُود و #مقعّر( گنبدی شکل ) است ؛ امّا وسط آن کمی برجسته است. 🌈
🔷لذا زبان هم کمی گسترده می شود ؛ لبه های آن بالا می آید و کف آن (( گُود )) می شود تا از شکل سقف دهان تقلید کند.
🔶البته شاید بتوان نظریه ے دیگری نیز برای علت نام گذاری(( اطباق ))روی حالت پهن و گُود شده ے زبان ؛ مطرح کرد و آن این که شکل سطح زبان در این حال به صورت ظرف غذا ((بشقاب )) در می آید که در عرب به آ ن (( طبق )) نیز گویند. 💫
✳️ علت آن که در میان حروف #استعلاءِ سه حرف( خ_غ_ق_) دارای انفتاح و فاقد #صفت_اطباق هستند ؛ این است که مخرج این سه حرف ارتباطی با#میان زبان (محل اطباق ) ندارد و از این قسمت کمک نمی گیرد #مهمّ
🔶مخرج ((ق)) ریشه ے زبان است و (( غ)) و ((خ)) نیز در حلق ( نزدیک ترین قسمت حلق به دهان ) اداء می شود. #مهمّ 🍃🌸🍃
#موفق_باشید.
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
#اینها👆👆 #صفات_فرعی_هستند 🌱و ضدّے هم ندارند. و گاهی یکی از این #صفات هفت گانه به ویژگی های یک حرف که
❁﷽❁
#صفات_فرعی...
✅ در ابتدا این صفات هفت گانه شرح داده می شود و در #پایان نیز بحث مشروحی بر برخی از #صفات_فرعی نیز که در قُول بالا و در (کادر ) نیامده اند ؛ اما واقعیّت #انکار ناپذیر دارند ؛ اشاره خواهد شد..🌱
1_صفت صفیر:
🔶صفیردر لغت=صوت شبیه صدای پرنده را گویند و در تجوید ؛ صدای
(( سوت )) مانندی است که از سه حرف(( ص_س_ز_)) شنیده می شود.
((ص)) را به صدای قُو یا غاز((س)) را یه صدای ملخ و(( ز))را به صدای
زنبور تشبیه می کنند.🌱
🔷اُصولاً((صفیر)) یا((سوت)) ناشی از تراکم بسیار زیاد #مولکول_های هوا در عبور از مجرایی بسیار باریک است.🌱
🔶همانگونه که درشرح((حروف اَسَلی )) (ص_س_ز_) ذکر شد ؛ جلوی زبان هنگام تلفظ این سه حرف#شیا_دار
می شود و این شیار نسبت به شیاری که حرف (( ش)) پیدا میکند ؛ تنگ_تر و #عمیق_تر و فاصله اش تا سخت کام کمتر است و #صفیر یا سوت حروف مذکور از این حالت زبان ناشی می شود. #مهمّ
🔶صفیر در((ص)) قویتر از((ز)) و در((س)) از هر دو کمتر است. دلیل آن را نیز در #اجتماع_صفات_اصلی به ویژه #استعلاء و #اطباق می دانند و ((ز)) نیز دارای #جهر است که در((س))نیست. #مهمّ
🔷البته درمورد ((ز))و((س)) اختلاف است و برخی صفیر((س )) را بیشتر می دانند.شاید علت آن #شدّت_فشار_
هوای خروجی در((س))مهموسه است(همس)
🔶به هر حال باید دقت شود که مراد از ذکر ((صفت صفیر)) این نیست که هنگام تلفظ این حروف به ویژه ((ص))
سوت شدیدی از #مخرج_حرف شنیده شود!_❌چیزی که در قرائت برخی از قاریات #غیر_فنّی به گوش میخورد❌
🌱بلکه دراین صفت مانند تمام صفات حروف ؛ باید((اعتدال و احتراز از افراط و تفریط ))رعایت شود. #مهمّ
در مورد((ص)) فقط کافی است((س))
#تلفظ کرده و بدون #تکلّف در سوت زدن عمدی❌ فقط #حجم((س)) را زیاد کنیم.
🔶جهت ایجاد تفخیم و پر حجمی در صدا ؛ اصطلاحاً(( باد درگلو می اندازیم ! )) و صدا را پر حجم می کنیم !
🔷بی جهت نیست که در #آواشناسی جدید؛ برای حالت #تفخیم ؛ اصطلاح
((حلقی شدگی )) را به کار می برند.
✳️پس((ص)) همان((س))حلقی شده است #مهمّ 🔶⚜🔶
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
#عناوین_صفات_فرعی_از_دیدگاه : نگارندگان علم تجوید: چنانکه در تصویر ملاحظه می شود #هیچ ضدّیتی در صف
✅ و در ادامه توصیف صفت فرعی حرف (( ض )) :
#برای_اداء_استطاله_((ض)) که وجه #تمایز ((ض)) و ((ظ)) است.
#بهترین_طریق این است که ((ض)) را به صورت((دال مفخّم )) امّا ((نرم )) اداء کنیم!❗️ به عبارت دیگر: با اراده ے(( دال مفخّم)) تمامی. ..
#کناره ے چپ یا راست #زبان را به(( آرامی )) به مرحله (( گیرش))برسانیم:
🌱هم زمان #اطباق سطخ زبان و سقف دهان( تفخیم) نیز با همین(کندی) صورت گیردو نهایتاً مرحله ے((رهش))
هم با آرامی و اجتناب از جدا شدن #ناگهانی #عوامل_مخرج از یکدیگر انجام شود. #مهمّ
🔷به این ترتیب می توان گفت: ((ض)) با #تلفظ_اصل خود _ضاد حجاز اداء شده است.🔶⚜🔶
🔶در نتیجه: تلفظ((ض)) نسبت به حرف(( ظ )) کمی بیشتر به طول می انجامد( #استطالة ) ؛ و به اصطلاح صدای آن کمی((کش))می آید❗️همان
(صدای قمری مانند حس و شنیده) می شود.
🔷دربرخی ازکُتُب تجوید؛ مسأله ے
((امتداد)) صوت ((ض)) با امتداد صوت در حروف #مدّ چنین مقایسه شده است. 🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱👇
(( در حرف #استطاله نیز صوت امتداد می یابد امّا به پای #امتداد صوت در #حروف_مدّ نمی رسد. 🌱چرا که #استطالۀ درمخرج حرف جریان دارد که به #هیج_مخرجی محدود نیست))#مهمّ
🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱🌱
🔷درپایان باز هم به تأکید است که ((ض)) نباید مانند((ظ)) تلفظ گردد و در عباراتی:
💢مانند: #یَعَضُّ_الظَالِم ( فرقان ۲۷)و
💢 #اَنقَضَ_ظَهرَک َ(انشراح_۳ )تفاوت این دو ((#باید_به_وضوع_تجلّی))
✳️ حالت (( دال مفّخم ))که جهت تمرین و آمادگی تلفظ صحیح (( ض )) مطرح شد ؛ نباید درحال(( سکون))
موجب #قلقله ے ناخواسته ((ض))
گردد #مهمّ
در اینجا شرح #صفات_هفت_گانه ے #فرعی مطابق قول #ابن_الجزری و تابعین وی به پایان رسید. 🔶⚜🔶
🔷اما همان گونه که وعده کرده بودیم ؛ به چند #صفت_فرعی دیگر که اهمیت آنها کمتر از #صفات_هفت_گانه ے فوق نیست❗️و در تجوید قرآن کاربرد #علمی دارند ؛ اشاره خواهیم داشت...
#موئید و منصور در بارگاه الهی باشید #ان_شاءالله.. .
🔶 @eshragholqoran
🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶⚜🔶
❁﷽❁
در بارگه قرآنیم با ذکر صلواة :
{اَللّٰهُمَّ صَلِّ عَلیٰ مُحَمِّدٍ وَّ آلِ مُحَمَّدٍ وَّ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ} و سلام علیکم :
✅ با احکام حروف همراهیم:
🔶 #با_تفخیم_حروف_استعلاء
🔶قبلاً گفته شذ که #استعلاء و #استفال از صفات اصلی حروف هستند
🔷حروف #هفتگانه ے مستعلیه(ص_ض_ط_ظ_خ_غ_ق_) همگی دارای #تفخیم هستند. و در مقابل ما بقی حروف یعنی حروف #مستفله ؛ حالت ترقیق دارند.
🌈البته دو حرف(( ل_ر ))حکم ویژه دارندکه در دنباله ے درس خواهد آمد.
🔶همان گونه که در درس صفات گفتیم.
#استعلاء به #مفهوم درشتی و پر حجمی نیست❗️بلکه
(( #موجب درشتی و پر حجمی است))
🔷دقیق تر بگوییم ؛ در چهار حرف #اطباق(( ص_ض_ط_ظ_)) مجموعه ے #استعلاء و #اطباق موجب #تفخیم است و درسه حرف باقی مانده :
((خ_غ_ق)) به علت فقدان #اطباق فقظ #استعلاء باعث تفخیم می شود.
🔷به هر حال (( استعلاء)) موجب تفخیم است ؛ #اما عکس آن صادق نیست.❗️ یعنی
#تفخیم علامت استعلاء نیست .
(استعلاء #صفت و تفخیم #حالتی است که به حرف استعلاء می دهیم ) #مهمّ
🔶چرا که حروف(( ل_ر_الف مدّی )) نیز تحت #شرایطی #تقخیم می شوند. #مهمّ.
در حالی که #جزء حروف دارای صفت استفال هستند) وصفت استعلاء ندارند.
🔷اکنون باید دانست که #تفخیمِ حروف استعلاء در همه ے شرایط # #ثابت نیست بلکه در حالا ؛ مختلف ؛ . کم یا زیاد می شود. #مهمّ
🌈حروف #مستعلیه از لحاظ #تفخیم ۵ مرتبه دارد که به ترتیب از حدّ اکثر به حدّ اقل عبارت از🌈حروف #مستعلیه به صورت 👇👇
┄┅═✧❁﷽❁✧═┅┄
#اَلَا_بِذِکرِاللهِ_تَطمَعِنِّ_القُلُوب ..
✅با سلام و تحیاتُکُم :
در ادامه ے درس با #ادغام_تام_و_ناقص در خدمتیم. .
🔶همانگونه که قبلاً اشاره شد ؛ در برخی موارد ؛ ادغام به صورت #ناقص صورت می گیرد.
🔷شابد بتوان پدیده ے #ادغام را نوعی((! تنازع_بقاء )) تعبیر کرد❗️
در این تنازع معمولاً ضعیف در قوی #ا دغام می شود و #أثری از آن به جا نمی ماند. #مهمّ
🔶حال اگر قوی در ضعیف #ادغام شود ؛ ممکن است #اثری از خود به جای بگذارد.
🔷بر این اساس #ادغام از لحاظ ((بقاءِ #اثر مدغم )) به دو نوع ((تامّ)) و ((ناقص)) تقسیم می شود :
۱_ ✅ ادغام تامّ :
#ادغامی است که در آن حرف #مدغم کاملاٌ از میان رفته و #اثری از مخرج و صفات آن در کلام به جای نمی ماند .
🔶ببشترین موارد#ادغام
(( ادغام متداول)) از این نوع است.
۳_✅ ادغام ناقص :
🔶ادغامی است که در ان صفتی از صفات #مدغم باقی بماند و در نتیجه / #مدغم به طور کامل از بین نرود.
🔷این ادغام معمولاً زمانی پیش می آید که حرف ساکنه ؛ از حروف بعدی قوتر باشد. #مهمّ
#موار_ادغام_ناقص(به روایت حفص از عاصم) عبارت است از :
✳️ ادغام ناقص(( ط )) در (( ت ))
🔶در این ادغام ؛ از حرف ((ط) )فقط صفت #استعلاء و #اطباق( تفخیم ) آن ابقاء می شود. #مهمّ🌿
#راهنمایی : در این ادغام ؛ ابتداء قصد می کنیم که(( ط )) ساکن را همراه تفخیم آن #قلقله دهیم ؛ اما پس از بروز تفخیم ؛ بدون قلقله ے آن حرف((ت )) را مشدّد اداء می کنیم.
💢مثال : :بََسَطْتَ_فَرّّطْتُ_أَحَطْتُ_فَرَّطْتُم_
✳️ادغام ناقص (( ق )) در (( ک ))
🔶در این ادغام فقط صفت (( استعلاء ))ونتیجتاً حالت تفخیم حرف (( ق ))
#ابقاء (باقی) میشود.((اَلَمْ نَخْلُقْکُمْ))
( مرسلات /۷۷)
#راهنمایی : در این #ادغام ؛ابتدا قصد می کنیم که(( قْ )) ساکن را #قلقله دهیم ؛ اما پس از بروز #تفخیم ؛ بدون قلقله ے آن حرف(( کُ )) را مشدد #اداء می کنیم .
همان گونه که قبلاٌ نیز ذکر شد ؛ ادغام
(( قْ )) در(( کُ )) به دو صورت((تام) ) و (( ناقص )) انجام می شود. #مهمّ
🔶در #ادغام_تام اثری از((ق)) حتی #استعلاء آن باقی نمی ماند و گویی دو((ک)) به یکدیگر رسیده باشند و #ادغام شوند. 🌿
🔷باید دانست #ادغام(( تام ّ)) در اینجا ارجح است و راحت تر نیز هست.🌹🍃
✳️ ادغام ناقص (( ن )) در ((و _ی )) 🔶در این #ادغام صفت(( غنّة )) نون ساکنه ؛باقی می ماند. #مهمّ
#لذا حاصل این #ادغام یک (( و _ی ) ) مشدّد همراه با#غنّة است.
#بطوری که اگر در خلال #تلفظ این نوع از (( و _ی )) مشدّد ؛ ناگهان #مجرای بینی را مسدود کنیم ؛ صدای
(( و _ی )) به مصوح #تغییر کرده و
((دهانی)) می شود. #مهمّ
✅نکته : البته #ادغام ((ن)) در (( ن_م ))هم با #غنّة همراه است .#مهمّ
اما این #غنّة متعلق به((مد غمٍ فیه ))است و #لذا این #ادغام ((ناقص)) محسوب نمی شود. ( #دقت_کنید)
#اشراق_القرآن : کانال تخصصی آموزش قرآن با مدیریت موسسه لیله القدر نور در تهران/
اینک که کمی با تجزیه ے حروف آشنا شده اید پرسش چرا فراگیری علم تجوید بر قاریان و حاملان قرآن از ضرو
AF:
#إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا_بَصِيرًا { آیه " ۲ " سوره انسان}
🔻إِنَّا =
🔺خَلَقْنَا الْإِنسَانَ = حروف مدی نزد همزه #وصل ناخوانا /همزه وصل وسط کلام ناخوانا/
۸(خَلَقْنَا الْإِنسَانَ =یک عبارت)
🔻مِن نُّطْفَةٍ = در این عبارت دو حرف نون بهم رسیده [ ادغام #متماثلین همراه باسیر غنّه]
نُّطْ = [حرف طاء در حالت سکون قلقله دارد]
💢نکته باید توجه شود : این حرف از حرف ت (تاء مفخم) و در مخرج نطعی ها ؛ با برخورد ؛ عقب تر از نوک #زبان تولید و در مرحله چهارم تفخیم #پر_حجم تلفظ می گردد .. .
💢 این حرف از حروف مستعلیه است (یعنی صفت اصلی استعلا دارد و نیز حرفی جهری است
و همراه با قلقله 👌حرف نُّطْ با سمت صفتش رها می شود این حرف نیز صفت فرعی اطباق دارد و از حروف جهری می باشد (یعنی زبان منطبق با کام بالا و صدای اشکار دارد.
💢مثالی دیگر : #أَطْفَال)
♦️ أَمْشَاجٍ أَمْ = مع الغنّه و مْ نزد 👈شین #اظهار 👈شَاجٍ/ أَمْشَاجٍ : جٍ تنوین #جر ---ٍ--- 👌جٍ نَّ نزد 👈نَّ ادغام #ادغام_متماثلین (دو حرف مثل هم) =همراه با سیر غنه "۲" حرکت
🍃 نَّبْتَلِيهِ و سپس #نَّبْ = حرف بْ قلقله و با حرف ماقبل خود نَّبْ + تَلِیهِ
♦️#نَّبْتَلِيهِ_فَجَعَلْنَاهُ_سَمِيعاًبَصِيرًا / 🔷تنوین --ً-- عاً 👈 بَ #ایجاد 👌مْ (قلب به میم) "۲" حرکت و
🔷سپس میم تولید از اقلاب #نزد #بَ نیز #اظهار می گردد " غنه ذاتی م نزد ب ۲ حرکت سیر غنّة (در واقع دو قانون مطرح است ؛ ) کمی #بیشتر دقت "مْ" بَصِيرًا
صِ : محل تولید #مرزبین دندان و لثه پایین و بالا رفتن ریشه زبان به سمت کام #بالا 🔻صفت استعلاء دارد ولی از آنجای که
در 👌آخرین مرحله تفخیم می باشد کف زبان کمی از کام بالا دور میشود #باید صفت اطباغ حفط شود ؛ #صِ حرفی #همسی است ( صدایش واضح به گوش نمی رسد ؛ بر عکس جهر ) و از صفت فرعی #صفیر بر خوردار است و در آخرین مرحله تفخیم با #حمل صفت #اطباغ #مفخم تلفظ می شود 🍃
[#اطباق=هم طبق= منطبق کردن سطح زبان باقسمت مقابل خود ؛ سقف دهان]
بَصِیرًا _ حرف راء تفخیم است = بَصِيرًا در #وقف بَصِيرَا. .. 🔷 وقف ابدال =تبدیل به الف مدی و "2" حرکت مدّ طبیعی است. 🔻🔺🔻
https://eitaa.com/eshragholqoran
🔰 دومین آیه ے سوره مبارک دهر( انسان )
💤تجوید را اینگونه فرا گیرید تا ماندگار بماند ..