✅روح بُخاری
قسمت اول
انسان دارای دو بعد جسم ونفس میباشد.جسم دارای ابعادثلاث بوده وشاغل حیز(مکانداری) میباشد ونفس جوهرمجردی است که فاقدابعاد ومکان است. اما ارتباط این دوجوهر چگونه میباشد؟؟ یکی جوهر ذوابعادجسمانی ودیگری جوهر مجرد روحانی است. چگونه این دوحقیقت غیرمسانخ بایکدیگرارتباط دارند ودر ماهیت انسان اتحاد یافتهاند؟؟
یکی از پاسخهای رایج در #فلسفه_اسلامی استناد به مساله طبی #روح_بخاری است.
روح بخاری لطيف ترين جزء بدن جسمانی به شمار ميآيدو واسطه ميان نفس مجردوبدن مادی هست.روح بخاری همچون مركَبی است که حامل قوای نفسانی قرار ميگيرد ونفس از طریق روح بخاری به اعضای بدن دسترسی میيابد.
#ابن_سينا در رساله (الادويةالقلبية)
که کتابی درباره داروهای قلبی وشيوههای آرام بخش ونشاطآور قلب است، توضيحات مفصلی پيرامون روح بخاری ارائه داده است. اومیگوید: روح بخاری جسـم لطيفی است كه در همه اعضای بدن، نفوذ يافته وجریان دارد.اين جسم لطيف، از اخلاط موجود در بدن تشكيل میشود.
#اخلاط جمع #خلط است و در تعريف اجمالی خلط ميتوان گفت: خلط جسم مرطوب و سيالی است كه از هضم غذا توليد ميشود و ميتواندجانشين اجزای تحليـل رفته بدن شـود.
اخلاط در یك تقسيم بندی به چهار قسم خون، بلغم، صفرا، و سودا، تقسيم ميشود.
زمانی که پس ازهضم غذا اخلاط تشکیل میشوند، از بخش لطيف آن که بخار برخواسته از اخلاط است روح بخاری ایجاد میشود واز بخش متكاثف وجرمدار اخلاط اعضای بدن ایجاد میشوند.
به اعتقاد #ابن_سینا روح بخاری درقلب تولید میشود وپس از خروج ازقلب روانه اعضای بدن میشود و به آنها سرايت مييابد.و پس از استقرار در هر كدام ازاعضای بدن مزاجی خاص ومتناسب با همان عضو پيدا ميكند تا بتواند حامل قوه ای از نفس كه اختصاص به آن عضو دارد شود.بنابراين مثلاً آن بخش از روح بخاری كه به كبد ميرسد مزاجی مستعد برای قبول قوای مربوط به تغذيه و رشد پيدا میكند.
#سهروردی دراین باره میگوید:
ازآنجاكه روح بخاری لطيفترين جسم است ودر بالاترين مراتب موجودات جسمانی قرار دارد،
بيشترين نزدیکی ومناسبت را بانفس مجرد دارد.لذا نور اسفهبد(نفس)به واسطه روح بخاری بدن را از نور خود بهرهمند ميكند.
نکته بسیارمهم این است که به اعتقاد #شیخ_اشراق روح بخاری در مرتبه اعلای اعتدال قرار دارد و موجودات مثالی (کشف وشهودات ملکوتی)در آن ظهور مییابند.
#شهرزوری شارح بزرگ #حکمت_الاشراق در توضیح این عبارت میگوید: روح بخاری هنگامی كه به مغز راه يافته و به تهی گاههای آن نفوذ ميكندمزاجش اعتدال يافته و ويژگی نورانيت برآن غلبه میيابد...درنتيجه چون در نهايت صفا و شفافيت و لطافت است شرايط برای ظهور اشباح مثالی، كه مجرد و غير مادی هستند، در آن فراهم ميشود. براین اساس روح بخاری موطن ظهور کشف وشهودات مثالی برای نفس است.
این سخن بدان معناست که عامل اتصال ما به ساحت مجرد وملکوتی هستی، روح بخاری میباشد. جسمی لطیف که درآیینه آن حقایق شهودی ومکاشفات ملکوتی برای ما ظاهر میشوند.
این روح بخاری توسط اخلاط تشکیل میشود واخلاط حاصل هضم غذا میباشند.
یعنی آنچه که میخوریم به نحو مستقیم در اتصال مابه عرصه مجرد هستی وساحت ملکوتی وجود تاثیر دارد.
اگر انسان تسلط بر بطن واکلمه واشربه داشته باشد، قسمت لطیف اخلاط که روح بخاری است صیقل یافته ونفس به بدون گره ومشکلی میتواند جسم را از نور خود بهرهمند کند و درنهایت اتصال مابه عالم ملکوت را قوت میبخشد.
#محسن_بهرامی
➖➖➖➖➖➖➖➖
💠فلسفه نظری
@falsafeh_nazari
✅ روح بخاری_۲
#ملاصدرا مانند ساير حكماء مساله وساطت #روح_بخاری ميان نفس و بدن را پذيرفته و بلكه اين مطلب را كه نفس ناطقه با واسطه روح بخاری در بدن تصرف ميكند آنقدرواضح و روشن ميداند كه آن را بینياز از اثبات و اقامه برهان برمیشمارد. #صدرالمتألهين بر اين باور است كه روح بخارى جسم لطيف گرم و شفافی است كه از لطافت اخلاط اربعه دربدن حاصل میشود و سرچشمه آن تهيگاه جانب چپ قلب است و آن را روح حيوانى نيز مینامید.
روح بخاری حامل همه قوای نفس انسانی و خليفه آن است.وبه واسط عروق و رگها در سراسر بدن منتشر شده است. لذا هر عضوی از اعضای بدن كه اين روح در آن سريان دارد زنده است و هر عضوی كه از اين روح بیبهره بماند خواهد مرد.
نتيجه آنكه برهان فلسفی ما رابه اين مسئله رهنمون میکند كه وجود مرتبهای جسمانیلطیف که بيشترين مناسبت را با تجرد داشته باشد جهت برقراری ارتباط ميان نفسو بدن ضرورت دارد.
اساسا نفس فقط بـه جسمی ميتواند تعلق بگيرد که لطیف وبه دوراز تکاثف باشد و بيشترين مناسبت را در بين اجسام با عالم مجردات داشته باشد.
مصداق چنين مرتبهای ازجسم بر اساس علم طب قديم روح بخاری بوده و شايد بتوان درعلم جديد مصداق بهتری برای آن يافت.
دكتر ابوالقاسم پاكدامن دانشيار و متخصص جراحی عمومی وجراحی قلب و عروق، ودكتر محمدرضا غفاری استاديار وجراح دندانپزشك، كه در ترجمه كتاب قانون ابن سینا، تهیه حواشیها و پاورقی ها و مقايسه برخی از موارد با پزشكی مدرن را بر عهده داشتهاند، روح بخاری مورد نظر ابن سینا را به صورت نوعی انرژی كه توسط عروق خونی حمل ميشود توضیح میدهند.
شايدبتوان با اعتماد به يافته های علم پزشكی جديد به جای روح بخاری كـه درطب قديم لطيفترين بخش بدن پنداشته ميشد، امواج الكتريكی بسيار ضعيفی كه به صورت پيامهایی، در شبكه های عصبی منتشر و در همه اعضا و جوارح بدن ردو بدل ميشود را به عنوان آن بخش جسمانی از بدن كه در نهايت لطافت بوده و بيشترين مناسبت را با عالم تجرد دارد قرار داد.
البته بايد توجه داشت كه اگر روزی دانشمندان به چيزی لطيف تر از امواج الكتريکی موجود در اعصاب بدن پیببرند و نقش آن را درتدبير بدن و اعضاوجوارح آن تبيين كنند فيلسوف به راحتی همان امر جديد را واسطه ميان نفس و بدن معرفی میكند؛ زيرا برای فيلسوف، اين مساله اهمیتی ندارد كه مصداق واسطه نفس و بدن كدام است.آنچه برای وی اهميت دارد چيزی است كه برهان فلسفی اثبات كرده و غير قابل انكار است.
#محسن_بهرامی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
💠فلسفه نظری
@falsafeh_nazari
🔻 #روح_بخاری تاکید بر وجود واسطه میان نفس وجسم است. این مساله فقط مربدط به حکمای پیش از صدرا نیست. زیرا براساس نگاه #اصالت_ماهوی #جسم و #نفس دو جوهر متفاوت هستند که به وجود واسطهای که این دو جوهر را به هم متصل کنند نیازمند میباشند. لذا دراین بین وجود روح بخاری قابل توجیه است.
اما براساس مبانی #اصالت_وجود صدرایی مساله روح بخاری نیز قابل اثباو وتوضیح میباشد. گرچه در نگاه صدرا دوگانگی تباینی وعمیق بین جسم ونفس مطرح نیست وهر دو در یک اتحاد وجودی بسر میبرند اما میتوان گفت که روح بخاری مرتبه ای از مراتب حقیقت ذومراتب انسان است که به مثابه برزخ میان تکاثف جسم و لطافت نفس میباشد.
#محسن_بهرامی
💠فلسفه نظری
@falsafeh_nazari