🟢 بیان عامیانه‌محور ⚪گرایش به زبان و شیوه بیان مردم و تلاش برای بازسازی نحوه گفتار آنان، بی‌گمان یکی از هنرهای شعری است. این شیوه در شعر مذهبی و ولایی هم کاربرد بسیاری دارد و نشانه‌هایی از رویکرد شاعران به این نوع شیوه بیان در اشعار دیده می‌شود. ادبیات عامیانه که یکی از شاخه‌های آن، بازسازی نحوه گفتار مردم است از دیرباز مورد توجه شاعران و محققان ادبی بوده است. بسیاری از شاعران برای ملموس کردن زبان، آشناسازی مخاطب و آشتی او با شعر، به زبان مردم روی آورده‌اند. تجربه سخن گفتن به زبان مردم حتی در شعر بزرگان ادب پارسی دیده می‌شود که سعی داشته‌اند از نشانه‌های زبان مردم (واژگان خاص و کنایات عامیانه و لحن زبان) در هنگام بروز واکنش‌های عاطفی بهره گیرند؛ از جمله حافظ: ناصحم گفت که جز غم چه هنر دارد عشق گفتم ای خواجه عاقل! هنری بهتر از این؟ ⚪️در شعر مورد بحث نیز بی‌گمان، «آن» شاعرانه، گرایش شاعر به زبان مردم(۱) است که به جهت شناخت او از «سهل ممتنع سرایی» توانسته است واکنش‌های عاطفی خود را به زبانی ساده و مردمی اما شاعرانه بازآفرینی کند. شعر با محوریت چند اصل مهم شکل یافته است: ۱. بروز واکنش‌های عاطفی شاعر ۲. بهره‌گیری از زبان عامیانه ۳. تنوع لحن عامیانه ۴. شیوه بیان متنوع و شاعرانه ۵. محتوای مدح و مرثیه بر اساس این ۵ محور، مراحل آفرینش شعر به قرار زیر است: ـ شاعر در مواجهه با موضوع مدح و مرثیه حضرت زهرای مرضیه (س) ابتدا واکنش‌های عاطفی را در خود تجربه می‌کند؛ ـ ظهور و بروز واکنش‌ها شاعر را به روایت و گزارش شاعرانه و سپس روشنگری با محوریت اعتراض و حماسه وادار می‌کند؛ ـ بهره‌گیری از لحن‌های متفاوت و متناسب با حس و حال عاطفی، این واکنش‌ها را به شیوه‌ای عمیق‌تر انعکاس می‌دهد. ⚪️شیوه‌های متنوع بیانی و بهره‌گیری از لحن‌های مختلف از نکات برجسته این اثر والای فاطمی است. مرور برخی از ابیات و تحلیل اجزای آن می‌تواند تأکیدی باشد بر آنچه گفته شد: نمونه‌های مدح: عقیق سرخ از آتش نداشت واهمه‌ای کسی که کفو علی می‌شود جگر دارد و: کسی که شهر سر سفرۀ قنوتش بود چگونه دست به نفرین قوم بردارد؟ نمونه روایت: گرفت راه زنی را به کوچه راهزنی در آن محله که بسیار رهگذر دارد... و: شبانه گشت به دست ستاره‌ها تشییع که ماه، الفت دیرینه با سحر دارد میان شعله دعایش ظهور مهدی بود که آه سوختگان بیشتر اثر دارد نمونه اعتراض: صدا زد: «اشهد ان علی ولی‌الله» ولی دریغ که این شهر، گوشِ کر دارد... نمونه‌های لحن: خطاب و هشدار: بگو به شعله: چه وقت دخیل بستن بود؟ هنوز چادر او کار با بشر دارد تعریض: کنیز بیت علی خاک را طلا می‌کرد سقیفه را بنگر فکر سیم و زر دارد حماسه: یکی برای علی ماند و آن یکی همه بود اگر چه لشکر دشمن چهل نفر دارد عاطفی: فدای محسن شش ماهه‌اش که زد فریاد سپر ندارد اگر مادرم پسر دارد سؤالی: بگو به شعله: چه وقت دخیل بستن بود؟ هنوز چادر او کار با بشر دارد و: کسی که شهر سر سفرۀ قنوتش بود چگونه دست به نفرین قوم بردارد؟ تعجب و شگفتی: دهان تیغ دو دم را عجیب می‌بندد وصیتی که علی از پیامبر دارد ⚪️روشنگری‌ها و جذابیت بیان و تنوع آن، هنر شاعر این شعر است، اما نباید از بهره‌گیری‌های هوشیارانه او از زبان عامیانه غفلت کرد و به خصوص پرهیزش از عوامانه شدن آن. به این نمونه‌ها از عناصر زبان عامیانه دقت کنید: کمر به یاری تنهایی علی بسته میان کوچه اگر دست بر کمر دارد (استفاده از کنایه کمر به یاری بستن و نیز دست بر کمر داشتن) سر علی به سلامت چه باک از این سردرد محبت ولی‌الله دردسر دارد (کنایه‌های سر به سلامت بودن، دردسر داشتن در کنار بازی زبانی با عبارت سردرد و دردسر داشتن) بگو به دشمن مولا، مرام ما این نیست زمان جنگ بیاید اگر هنر دارد (استفاده از واژه عامیانه «مرام» که از کلیدواژه‌های زبان عامیانه است) با این نمونه‌هاست که شاعر، شناخت و تسلط خود بر زبان عامیانه را به رخ کشیده است. ⚪️نکته پایانی، جلوه بازسازی «لحن گفتار» عامیانه است که از همان دو بیت آغازین، گرایش به این نوع بهره‌گیری از زبان مردم، ظهور و بروز یافته است: از آنچه در دو جهان هست بیشتر دارد فقط خداست که از کار او خبر دارد یکی برای علی ماند و آن یکی همه بود اگر چه لشکر دشمن چهل نفر دارد همچنین این بیت: بگو به دشمن مولا، مرام ما این نیست زمان جنگ بیاید اگر هنر دارد همچنین بازسازی «نحو زبان مردم» که در این بیت‌ها با برجسته‌سازی لحن تأکیدی، جلوه یافته است: فدای محسن شش ماهه‌اش که زد فریاد سپر ندارد اگر مادرم، پسر دارد! و: به شعله سوخت پر و بال مادر، اما نه حسین هست، حسن هست، بال و پر دارد! 🔹عقیق شعر @aghighpoem

⚪با وجود تلاش بسیاری از شاعران ولایی‌سرا برای پرداختن به این نوع زبان و بیان، فقط برخی از آن‌ها توانسته‌اند در این عرصه موفق باشند. برای موفقیت در هنر بازسازی زبان، باید ابتدا میان زبان عامیانه و عوامانه مرزبندی کرد و مفهوم «ابتذال» را شناخت و سپس عناصر زبان مردم را شناسایی و بررسی نمود و سپس آن را به‌کار برد. شیوه‌ای که شاعر این شعر بدان توجه داشته و در کاربرد آن موفق بوده است. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ۱. گفتار مردم با ظرفیت‌های «موسیقایی»، «واژگانی»، «نحو» و «لحن» خاص همراه است؛ به این پدیده، با آن‌که در شعر عامیانه بسیار کاربرد دارد، در نقد و تحلیل‌های ادبی کمتر پرداخته شده است. الف) موسیقی زبان مردم در گفتار مردم، هندسه موسیقایی خاصی وجود دارد؛ مثلاً کلمه «نشست و برخاست» هیچ وقت به‌شکل «برخاست و نشست» به‌کار نمی‌رود! یا «ما و شما»، «خار و خاشاک» و... ب) واژگان و عبارات مردمی محتسب نمی‌داند این‌قَدَر که صوفی را «جنس» خانگی باشد همچو لعل رُمّانی حافظ در این بیت معنای ثانویه شراب را از فرهنگ عام گرفته است. یا این بیت مولوی که در نوع خود بی‌نظیر است: «لنگ و لوک» و خفته‌شکل و بی‌ادب سوی او «می‌غیژ» او را می‌طلب! کنایات و عبارات عامیانه مثل رخت و پخت، سیه کاسه، چشم دریده و لخلخه‌سای، که در شعر حافظ به‌کار رفته است، از دیگر شواهد گرایش شاعران به عامیانه‌سرایی است. ج) لحن یکی از بی‌نظیرترین نمونه‌های آن، تکرارهای هدفمند حاوی لحن خاص است: قیامت است قیامت، شبی که بی‌تو نشستم دمی که بی‌تو برآرم غرامت است غرامت! د) نحو بیان مردمی (جابجایی ارکان به جهت انتقال حس لحن خاص) از حُر مجال شرم گرفته‌ست خنده‌ات یعنی که از تو شکوه ندارم بیا فقط! (محمدعلی مجاهدی) بی‌شک «بیا فقط» با «فقط بیا» از نظر حس کلام کاملاً متفاوت است و دو نوع واکنش عاطفی متفاوت را بیان می‌کند. این همان راز نهفته در نحوه بیان مردم است. شاعران برتر به این ظرفیت‌های زبان و بیان مردم توجه دارند و سعی دارند کلام خود را به فطرت زبان مردم نزدیک کنند، یعنی شعرشان مطابق شیوه بلاغی عام شود. 📗 #آینه_بی‌غبار (دفتر سوم، ص۹۳) ✍🏻 به قلم استاد #سیدمهدی_حسینی 🌐 shereheyat.ir/node/4907 🔹عقیق شعر @aghighpoem

🗞 «فلک نجات» 🔖 پیش زمینۀ فاطمیّۀ سال ۱۴۴۴ ه.ق 🖋 کاری از: حلقۀ رندان 🏷 #فلک_نجات / #فاطمیه / #حضرت_زهرا / #حضرت_فاطمه 🆔@halghe_rendan

✨بســــمِ اللـهِ النُّور✨ 🗞 «فلک نجات» 🔖 پیش زمینۀ فاطمیّۀ سال ۱۴۴۴ ه.ق ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ شکسته این پر و بالم دعای آخر مضطر پناه عالم امکان شفیعهٔ روز محشر لطفی بنما محبوب خدا من در دو سرا محتاج شما.... فلک نجات راغیبنی دلیل راه عاشقینی من را عاشق خدا کن یا فاطمه یا انسیه یا زهرا اغیثینی فریادرس بیچاره ها دریاب من بیچاره را 🖋 کاری از: حلقۀ رندان 🏷 #فلک_نجات / #فاطمیه / #حضرت_زهرا / #حضرت_فاطمه 🆔@halghe_rendan

بِسمِ اللـه الرَّحمن الرَّحِیم 💌ای تو #امان هر بلا ما همه در #امان تو جان همه خوش است در سایه لطف جان تو ( #مولوی) 📜امان . [ اَ ] (ع مص ) ایمن شدن . (مصادر زوزنی ). بی ترس و بیم گردیدن . بی بیمی . (از منتهی الارب ) (از متن اللغة) (ناظم الاطباء). زنهاری . (منتهی الارب ) (بهار عجم ). بی خوف بودن و ایمنی . (آنندراج ). آرامش و اطمینان . (از اقرب الموارد) (#دهخدا) 🗒 #امان؛ هنرِ دیدن و خوب دیدن را در آیینۀ «#تاریخ» ، «#فرهنگ» و «#ادب» به ارمغان آورده است. 🎧 بزودی #امان را از صفحۀ « کَست باکس» حلقۀ رندان می‌شنوید. 🆔@halghe_rendan

#منظر_رندان موضوع: #حضرت_زهرا / #حضرت_فاطمه گونه: #مدح / #منقبت قالب: #قصیده وزن: #مفعول‌فاعلات‌مفاعیل‌فاعلن شاعر: #سید_حمیدرضا_برقعی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ عاشق شده است دانه به دانه هزار بار دل خون و سینه چاک و برافروخته انار فریاد بی صداست ترک های پیکرش از بس که خورده خونِ دل از دست روزگار پاشیده رنگ سرخ به پیراهنِ خزان بسته حنا به پینهء دستان شاخسار در سرزمین گرم،انار آتشین شود یاقوت را می آورد آتشفشان به بار با دست خود به حوصله پنهان نموده است یک دانه از بهشت در او آفریدگار آن میوه ای که ساخته تسبیحی از خودش شُکر است بر زبانش، فی الیل و النهار آن میوه ای که فاطمه آن را طلب نمود چون باب میل اوست شد این میوه تاجدار آن بانویی که نام خودش شعر مطلق است در وصفش استعاره نیاید به هیچ کار نامی که داده است به زن قیمتی دگر نامی که داده است به مردان هم اعتبار آن نام را می آورم ،اما نه بی وضو دل را به آب میزنم ،اما نه بی گدار جبر آن زمان که پشت در خانه اش نشست برخاست آن قیامت عظمی به اختیار رفت آنچنان که از نفس افتاد جبرئیل گویی محمد است به معراج رهسپار شد عرصه گاه تنگ ،ولی ماند پشت در چون ماندن علی به اُحد ماند، استوار برگشت زخم خورده ،ولی فاتح نبرد چون بازگشت حمزه از آشوب کارزار در خون خضاب شد تن یاران بعد از او آنها که نام "فاطمه" را میزنند جار من از کدام یک بنویسم که بوده اند حجاج ها به ورطه ء تاریخ بی شمار آنها که با غرور نوشتند ساختیم دریاچه های احمری از خونِ این تبار از کربلا به واقعه فَخ رسیده ایم از عمق ناگوار ترین ها به ناگوار محمود غزنوی به عداوت مگر نساخت از استخوان فاطمیان چوبه های دار بوسهل زوزنی به شرارت هنوز هم محکوم می کند حسنک را به سنگسار در لمعه الدمشقیه جاریست همچنان خون شهید اول و ثانی چون آبشار عثمانیان به مذهب ما بس که تاختند در سبزه زار چالدران سرخ شد غبار اما هنوز هم به تأسیِ فاطمه نام علیست روی لبِ شیعه آشکار بیت از هلالی جُغتایی نشسته است از آن شهید شیعه به ذهنم به یادگار "جان خواهم از خدا نه یکی،بلکه صد هزار تا صد هزار بار بمیرم برای یار" فرق است ،فرق فاحشی از حرف تا عمل راه است ،راه بی حدی از شعر تا شعار اینک مدافعان حرم شعله پرورند تا در بیاورند از آن دودمان دمار با تیغ آبدیده ای از نوع اعتقاد با اعتقاد محکمی از جنس ذوالفقار زهراست مادر من و من بی قرار او آن نام را می آورم آری به افتخار آن بانویی که وقت تشرف به رستخیز پیغمبران پیاده می آیند و او سوار فریاد می زنند که سر خم کنید ،هان تا از صراط بگذرد آیات سجده دار هرجا نگاه میکنم آنجا مزار اوست پنهان و آشکار چنان ذات کردگار‌ اینها که گفته ایم یکی بود از هزار اما هنوز شیعه مصمم،امیدوار... سیّد حمیدرضا برقعی 🆔@halghe_rendan

آن میوه‌ای که فاطمه آن را طلب نمود چون باب میل اوست، شد این میوه تاجدار #دردانه #تک_بیت #حضرت_زهرا ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔖شعر مذکور گوشه‌ای از قصیدۀ #سید_حمیدرضا_برقعی در ذکر مدح و منقبت حضرت فاطمۀ زهرا سلام الله علیها سروده شده است. ⚠️جهت دسترسی به متن کامل این #قصیده لینک زیر را لمس نمائید:👇🏻 https://eitaa.com/halghe_rendan/2020 🆔@halghe_rendan

🏷 نام قطعه: انار 🎙🖋 به قلم و با صدای: سید حمیدرضا برقعی #انار /#حضرت_زهرا / #حضرت_فاطمه 🆔@halghe_rendan

1️⃣ آیا تا کنون اسم «ناشیء صغیر» را شنیده‌اید؟ 2️⃣ وقتی از «کمیت بن زید» سخن می گوییم؛ دقیقاً از چه کسی سخن می گوییم؟ 🔖 در قسمت اوّل #پادکست_امان شما شنوندۀ #جلوه‌های_ارادت چند شاعر برجستۀ اسلام در بلاد عرب و عجم هستید! 🎧 کلمۀ آبی مقابل را لمس کنید و قسمت اوّل پادکست امان را در « کست‌باکس » بشنوید. 🆔@halghe_rendan

💔پشیمان می‌شود آنکه برای تو نمی‌میرد چرا عاقل کند کاری که بازآرد پشیمانی... 🖋به قلم: علی اکبر لطیفیان 🎙بانوای : محمدرضا جدیدوند 🏷🏷#محمدرضا_جدیدوند/#علی_اکبر_لطیفیان/ #ضیافت_رندان/#شب_جمعه/#شب‌زیارتی‌سیدالشهداء‌علیه‌السلام / #امام_حسین علیه السّلام ــــــــــــــــــــــ 🆔@halghe_rendan

#منظر_رندان موضوع: #حضرت_زهرا / #حضرت_فاطمه گونه: #مدح / #منقبت / #غنایی قالب: #غزل وزن: #فعلاتن‌فعلاتن‌فعلاتن‌فعلن شاعر: #یوسفعلی_میرشکاک ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ واپسین موقف معراج حقیقت زهراست سر توحید در آیینه غیرت زهراست روح آدم ، شرف خاتم ، دردانه‌ی غیب ذات عصمت ، نفس صبح قیامت زهراست مصدر واجب و ممکن ز ازل تا به ابد باده وحدت و خم خانه ی کثرت زهراست خشم و خشنودی حق، غایت پاداش و جزا رایت رحمت و تمهید شفاعت زهراست به عبادت نرسد عادت دینداری ما گر ندانیم که معیار عبادت زهراست منشأ بود و نبود، آینه‌پرداز وجود وحدت غیب و شهودِ احدیت زهراست در نمازی که وضویش بود از خون جگر قبله‌ی باطن اربابِ طریقت زهراست نه همین ام ابیهاست به تقدیم وجود شخص روح‌القدس و شأن ولایت زهراست جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه سرّ سرمستیِ هفتاد و دو ملت زهراست غایت سیر وجود است رسیدن به علی غایت سیر علی هم چو بدایت زهراست 🆔@halghe_rendan

✍🏻 واپسین موقف معراج حقیقت، زهراست 🖋به قلم: #یوسفعلی_میرشکاک 🎙 بانوای: #حاج_محمود_کریمی 🎥 اوّلین شب مراسم عزاداری #فاطمیه دوم 🗓 پنج‌شنبه ۱ دی ۱۴۰۱ 📍 #هیأت_رایة‌العباس (علیه‌السّلام) 🏷 #حضرت_زهرا 🆔@halghe_rendan

🖊آیا شاعران اشعار مشهور فاطمی‌ را می‌شناسید؟ ▪️رسانه بافتار 🆔 https://eitaa.com/joinchat/4285857982C557b3c5b35

▪️فاطمیه هر سال، اشعار و ابیاتی را می‌‌شنویم یا بر کتیبه‌ها می‌بینیم که در یک فرآیند مردمی خاصی سر زبان‌ها افتاده‌اند و تبدیل به زمزمه‌های عمومیِ همه‌گیر شده‌اند. این اشعار در طی سالیان متمادی توسط مداحان و حتی خوانندگان مختلف هم خوانده شده‌اند و مردم با آن‌ها خاطره‌ها دارند. این همه‌گیری و زبان به زبان چرخیدن این اشعار، عمدتا در بستر «هیئت» صورت گرفته است. این مسأله برای اشعار قدیمی‌تر که رسانه‌ای هم برای همه‌گیری در اختیارشان نبوده، بیشتر جلوه می‌کند؛ اما با وجود این همه تکرار و انس، عمده ما، شاعران این شعرها را نمی‌دانیم کیستند، گرچه شاید پس از شنیدن اسم شاعر، با خود بگوییم:‌ «عجب! این شعر برای ایشان بود و نمی‌دانستیم؟». ▪️در این فرسته، ضمن مرور برخی از این ابیات آشنا و خاطره انگیز فاطمی، می‌خواهیم با متن اصلی و صحیح این ابیات و شاعر آنها آشنا شویم. یکی از نکات حائز اهمیت که می‌تواند محل تأمل بیشتری قرار گیرد، این است که عمده ابیاتِ سر‌زبان‌‌افتاده مردمی، سروده شاعرانی هستند‌ که در حوزه تخصصی خود، جزو کاربلدها حساب می‌شوند. البته نمی‌توان نیت و اخلاص شعرای آئینی را در این زمینه نادیده گرفت که دنبال اسم و رسم نبوده و در مقام عرض نوکری و ابراز ارادت به حضرت زهرا بوده‌اند. ▪️شما هم اگر شعری در خاطر دارید، به این اشعار مشهور فاطمی اضافه کنید.