هدایت شده از بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی
⚫️ سالگرد مرجع معظم شیعه؛ حضرت آیت‌الله بروجردی⚫️
◀️رابطه آیت‌الله بروجردی با امام قدس سرهما/ از مشورت آیت‌الله بروجردی با امام؛ تا تصمیم ایشان برای حمایت ویژه از امامِ جوان
یکی از برگ‌های تاریخ انقلاب اسلامی و حوزه علمیه رابطه امام خمینی قدس سره و #آیت‌الله_بروجردی است. گفتنی‌ها در این زمینه فراوان است که به مناسبت سالگرد رحلت آن عالم بزرگوار به دو خاطره مستند اشاره می‌کنیم:
🔵« حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدعباس مهری نقل کردند: من در محضر آیت‌الله بروجردی بودم که نماینده‌ای از طرف دولت به حضور ایشان بار یافت و موافقت ایشان را با موضوعی که دولت در دست اجرا داشت خواستار شدند. آیت‌الله بروجردی فرمودند: پاسخ را بعد از مشاوره و تبادل نظر با بعضی از علما به دولت ابلاغ خواهم کرد.
من به فکر رفتم که آقای بروجردی در این‌گونه امور با کدام یک از علمای قم مشورت می‌کنند؟ دیری نپایید که دیدم امام خمینی-بنا به درخواست آیت‌الله بروجردی- به آن‌جا آمدند و به اتفاق آن مرحوم به اتاق دربسته‌ای رفته به گفت و گو نشستند و ساعتی بعد آیت‌الله بروجردی نظر خویش را برای دولت فرستادند.»
🔹تاریخ نشان می‌دهد رابطه امام خمینی قدس سره و آیت‌الله بروجردی به رابطه‌ای بسیار نزدیک و سازنده برای جهان اسلام تبدیل می‌شد؛ اگر برخی ایادی نفوذی و مرموز در بیت آیت‌الله بروجردی می‌گذاشتند:
« بعضی از افاضل حوزه نجف از مرحوم شیخ محمدتقی بروجردی نقل می‌کردند که آیت‌الله بروجردی بارها فرمود: قصد دارم که در موقعیت مناسبی، زیر بازوی جوانی را بگیرم که برای اسلام و مسلمین می‌تواند مثمر باشد. (و اشاره به امام خمینی قدس سره کرده بود). این موقعیت تا پایان زندگی آیت‌الله بروجردی هرگز پیش نیامد، یعنی #ایادی_مرموز که در دستگاه ایشان بودند نگذاشتند. (نهضت امام خمینی قدس سره ج۱ ص۱۱۴-۱۱۵)
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
هدایت شده از روزنه
#جوابیه
باز هم #سکولارهای_حوزوی و جنجال‌نوشت‌های بی‌مایه
🔻🔻🔻
روز گذشته به مناسبت ارتحال عالم جلیل القدر #آیت‌الله_بروجردی یادداشتی در کانال روزنه منتشر شد که مثل همیشه به مذاق برخی #سکولارهای_حوزوی به ویژه #نوشریعتمداری‌ها خوش نیامد و در گروه های خود به تفصیل علیه آن سخن به میان آوردند.
در این میان #شبه‌نقدی هم در برخی محافل دست به دست شد که گرچه موازین #نقد_علمی را نداشت ولی اغلاط تاریخی آن قابل بررسی است:
۱. اتفاقی که در قضیه اصلاح حوزه اتفاق افتاد و برخی اعضای هیئت اصلاح را رنجاند و روزنه به آن اشاره کرد؛ سعایت برخی اطرافیان و نفوذی‌های بیت آیت‌الله بروجردی رحمه الله بود آنان به هیئت اصلاح تهمت زده بودند که اینان به دنبال تکثر و تضعیف مرجعیت‌اند (موانع نوگرایی در حوزه علمیه قم در زمان زعامت آیت‌الله بروجردی، سروری، رسول جعفریان، صص۴۶-۴۷، به نقل از دوانی،مفاخر اسلام ج۱۲ ص۱۹)
و از آن‌جا که مبنای آیت‌الله بروجردی حفظ قدرت مرکزی مرجعیت بود متأسفانه آن سعایت کارگر افتاد و روند #اصلاح متوقف شد.
نکته حاشیه اینکه نوشته ناقد در این زمینه خالی از طعن و کنایه به امام و شیخ مرتضی حائری نبود. از آن‌جا که طعن و کنایه بی‌جا ریشه در بیماری‌های معنوی دارد و قابل پاسخ‌گویی نیست از کنار آن عبور می‌کنیم؛ « في قلوبهم مرض فزادهم الله مرضا »
۲. آیت الله بروجردی اسن و از نظر حوزوی اقدم از مراجع ثلاث بوده٬ بعنوان نمونه آیت الله خوانساری شاگرد آیت الله بروجردی بوده اند. لذا آقای شریعتمداری که قبل از ورود به قم در تبریز رساله چاپ کرده بود٬ علی رغم مرجعیت بالفعل دو طبقه قبل از خود٬ بدین امر مبادرت کرد که خلاف سیره سلف صالح و خصوصا آیت الله بروجردی در #مرجعیت_گریزی بود.
۳. در یادداشت روزنه آمده بود که امام قدس سره در زمان مرجعیت آیت‌الله بروجردی رحمه‌الله بعد از زعیم؛ #شلوغ‌ترین_درس_خارج را داشتند که این صحبت مستند به اسناد تاریخی است. جالب این‌جاست که این نکته از دید مأموران پهلوی هم مخفی نمانده به گونه‌ای که رئیس دایره امنیت و مذاهب سرهنگ قلقسه در گزارش مورخ ۲۲ اسفند ۱۳۳۵ ؛ پس از حضور یک ماهه در شهر قم تعداد شاگردان امام خمینی قدس سره را حدود ۵۰۰ نفر عنوان کرد که پرشاگردترین درس پس از آیت‌الله بروجردی محسوب می‌شد. (نهضت امام خمینی٬ ج۱ ص۱۲۳۶-۱۲۳۷ سند۸و۹)
امام با چنین موقعیتی٬ پنج سال بعد و در روزهای پس از ارتحال زعیم قم٬ نه تنها گامی در جهت مرجعیت خود برنداشت٬ بلکه اطرافیان را نیز از اقدام به نفع خود منع نمود.(بنگرید به خاطرات شهید محلاتی)
۴. بر خلاف میل پروژه تحریفی #سکولارهای_حوزوی، آیت‌الله بروجردی معتقد به ولایت فقیه و کاملا مبارز و انقلابی بود و علت اصلی حمایت امام از مرجعیت عامه ایشان هم همین بود. (نهضت امام٬ ج۱، ص۱۰۹)
۵. آیت‌الله بروجردی در کلمات خود اظهار می‌داشت که «من هرگز در قبال خلاف‌کاری‌ها و قانون‌شکنی‌های دستگاه حاکمه ساکت نمی‌نشینم» و علت دستگیری ایشان در مرز خسروی نیز نامه‌ای بود که ایشان از آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی و مرحوم نائینی گرفته بود نامه‌ای که هدف از دریافت آن #تحریک_عشایر به قیام علیه حکومت پهلوی بود.(سلوک سیاسی آیت‌الله بروجردی، علی نقی ذبیح‌زاده، ج۱۲، ص۱۷. به نقل از: علوي طباطبائي، خاطرات زندگاني آيت الله بروجردي، تهران، اطلاعات. ۱۳۴۱)
علی رغم درج این گزاره تاریخی در منابع معتبر٬ حال آقای ناقد چگونه از دریافت منبع ناتوان بوده مطلب دیگری است.
۶. نکته‌ای که ناقد از آن غفلت(شاید هم تغافل) نموده این نکته است که آیت‌الله بروجردی با تمام این اوصاف به واسطه سم‌پاشی اطرافیان و #نفوذی‌های_بیت و کارشکنی های مختلف٬ شرایط اجتماعی و سیاسی را برای #قیام مهیا ندید و عملا نتوانست در مسیر اندیشه عمیق سیاسی خویش گام بردارد٬ و صحنه مبارزه را به گونه‌ای دیگر دید و کلمات دقیق امام خمینی و مقام معظم رهبری نیز ناظر به همین مطلب بوده است.
۷. بنابراین آیت‌الله بروجردی هیچ‌گاه آن‌گونه که این آقایانِ سکولار می‌خواهند، غیرانقلابی نبوده و مبانی متقن فقهی ایشان نیز این اجازه را به آن عالم پایبند به موازین نمی‌دهد چراکه علمای اصیل و برجسته تشیع همواره از ائمه خود علیهم‌السلام اجمعین مشق #مبارزه_با_طاغوت را آموخته‌اند و با وجود تفاوت‌ها روشی و منشی همگی در این مسیر فداکاری‌ها نموده‌اند.
نکته پایانی اینکه این بزرگوار که علی الظاهر در کسوت سخنگوی نوشریعتمداری‌ها٬ دست به قلم شده٬ باید پاسخ دهد که سردمداران این جریان چرا بر خلاف سیره سلف صالح٬ به #رساله‌نویسی و #مرجع_سازی روی آورده اند؟ چرا بر خلاف سیره زعیم سابق تشیع حضرت آیت‌الله بروجردی به دنبال تکثر و #تضعیف_مرجعیت اند؟ و چرا سعی دارند آن #زعیم_مبارز و #تحول‌خواه را هم‌چون خود و هم‌مشربان‌شان سکولار بنمایانند؟ آیا آخرت را فراموش کرده‌اند؟
@rozaneebefarda
هدایت شده از روزنه
#آیت‌الله_بروجردی: خدا شاهد است که من برای امروزم کوچک ترین #تمهید و مقدمه ای نکرده بودم.
#مرجعیت_گریزی آیت الله بروجردی؛ درسی که فضلای قم نباید فراموش کنند.
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
آیت الله شیخ محسن حرم پناهی: طلبه نباید هدفش از تحصیل علوم دینیه٬ #کسب_مقام و #ریاست باشد که #ضرر می کند.
استاد ما مرحوم #آیت‌الله_بروجردی رضوان الله تعالی علیه که در زمان خود تقریبا #مرجع_مطلق بود٬ در درس به ما فرمود:
🔻ای آقایان هرکس هدفش از درس خواندن این باشد که به موقعیت من برسد٬ در #سفاهتش تردید نکنید.
🔻خدا شاهد است که من برای امروزم کوچک ترین #تمهید و مقدمه ای نکرده بودم.
(حقیقتی پنهان٬ ج۱ ص۴۶۵)
🔶حاشیه
امروز کسانی را سراغ داریم که برای رسیدن به مقام ریاست دینی٬ از تمهید هیچ مقدمه ای فروگذار نکرده اند!
تذکار سیره سلف صالح ما٬ در اصلاح رویه های غلط در برخی سطوح عالی حوزوی٬ بسیار بایسته است.
آیا کسانی که برخلاف سیره قطعیه زعیم عظمای قم مشی می کنند٬ صلاحیت زعامت و یا حتی تفسیر سیره آن اسوه فقاهت را دارند؟!
برخی سران تشکل نوپدید #نشست_اساتید که داعیه زعامت و مرجعیت دارند٬ بد نیست به این چالش پاسخ دهند. هرچند این چالش متوجه همه طیف های فکری حوزوی است.
@rozaneebefarda
هدایت شده از روزنه
#آیت‌الله_بروجردی: امروز #علمدار_شیعه٬ آیت الله اصفهانی است٬ بروجردی را رها کن!
پرهیز از #تضعیف_مرجعیت و #تقویت_علمدار_شیعه؛ درسی که فضلای قم نباید فراموش کنند.
💥اختصاصی
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
🔹مرحوم حاج محمدحسین احسن نقل می کند:
در بروجرد بعد از نماز حضرت آیت الله العظمی بروجردی٬ از رساله آیت الله العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی برای مردم مسأله می گفتم٬ ایشان هم در محراب بین دو نماز نشسته بودند.
یک روز فقط یک مسأله را که گفتم در ضمن فتوای آیت الله العظمی بروجردی را نقل کردم٬ معظم له از محراب برگشتند و حرف مرا قیچی کردند و فرمودند:
🔻آقای حاج محمدحسین٬ امروز #علمدار_شیعه٬ آیت الله العظمی اصفهانی است٬ حسین بروجردی را رها کن٬ #تفرقه در امت نیانداز!
با خدا زندگی کردن همین است.
🔸وقتی حاشیه بر عروةالوققی آیت الله العظمی حاج سید محمدکاظم یزدی پخش شد٬ یکی از علمای تبریز به آقای بروجردی نوشت برای من ثابت شده٬ شما اعلمی و می خواهم آذربایجان را از تقلید دیگران برگردانم به شما؛ ایشان نوشتند:
🔻 راضی نیستم یک نفر را به تقلید من برگردانی٬ امروز #مرجع_شیعه آیت الله العظمی اصفهانی است٬ #راضی نیستم.
برگرفته از سخنرانی جناب استاد حسین انصاریان در سالگرد زعیم عظمای قم در مسجد اعظم. ر.ک: حقیقتی پنهان٬ ج۱ ص ۴۱۰.
🔶حاشیه
امروز کسانی را سراغ داریم که برای رسیدن به مقام ریاست دینی و مرجعیت٬ احترام بزرگان اقدم و اسن و اعلم را نگه نداشته٬ علم مرجعیت بلند کرده اند.
امروز #علمدار_شیعه کیست؟ آیا اقدام برخی حضرات در تضعیف علمدار شیعه٬ منافی سیره قطعیه #آیت‌الله_بروجردی نیست؟؟!
تجربه تاریخی شیعه ثابت کرده که #دعوت_به_خود و #تمهید_مقدمات_مرجعیت نه تنها مؤثر نیست که #اثر_عکس دارد!
حکمت حفظ حریم و تقویت متقابل مرجعیت و زعامت آیات عظام خامنه ای و سیستانی را در همان سیره مستمره صلح صالح باید جست.
تذکار سیره سلف صالح ما٬ در اصلاح رویه های غلط در برخی سطوح عالی حوزوی٬ بسیار بایسته است.
آیا کسانی که برخلاف سیره قطعیه زعیم عظمای قم مشی می کنند٬ صلاحیت زعامت و یا حتی تفسیر سیره آن اسوه فقاهت را دارند؟!
پایه گذاران برخی تشکل های نوپدید حوزوی که داعیه دست اندازی در عرصه زعامت و مرجعیت دارند٬ بد نیست به این چالش ها پاسخ دهند.
@rozaneebefarda
هدایت شده از منتظری که بود؟
ادامه پست قبل:
بررسی سهم #جریان_منتظری در پروژه #مرجع_سازی در قم
به بهانه انتشار کتاب
#آیت_الله_بروجردی به روایت #آقای_منتظری
💥💥💥پست ویژه
🔻🔻🔻
✳️ در ابتدای سال جاری #عمادالدین_باقی از سرکردگان #جریان_آقای_منتظری در مصاحبه ای با ویژه نامه نوروزی #شهروند درباره #آقای_منتظری در #خودزنی آشکار با زیر سوال بردن سابقه انقلابی گری #آقای_منتظری ، مدعی این شد که:
«به نظر من آیت‌الله منتظری در دهه ۳۰ اگر به عنوان یک فقیه و عالِم، فعالیتش را ادامه می‌داد چنانچه در آن زمان آیت‌الله بروجردی هم به ایشان اعتماد و اعتنای بسیار داشت؛ به عبارتی یک #فقیه_انقلابی نمی‌شد هم برای خود و هم برای آینده کشور بهتر بود و در ادامه همین مسیر اگر آیت‌الله خمینی را که استاد برجسته اخلاق در حوزه قم بود و توسط ایشان و آیت‌الله #مطهری به سمت فقه و اصول کشانده شد؛ به این سمت نمی‌کشاندند شرایط متفاوتی رقم می‌خورد.....؛ ایشان می توانستند خلاء #آیت‌الله_بروجردی را در حوزه پر کنند اما ورود ایشان به حوزه سیاسی ازنوع انقلابی، چنین فرصت و اجازه ای را به ایشان نداد.»(شهروند، ویژه نامه نوروز۹۸، ص۳۱)
✳️ اگر چه این مطالب به نوعی حرف جدیدی است که از این جریان صادر شده است و با رد سابقه انقلابی آقای منتظری، که روزگاری این جریان از آن توبره ها پر کرده اند؛ در پی هجمه هر چه بیشتر به آرمان های نظام اسلامی است، ولی این تصور که این ادعا صرفا تا همین جا ختم می شود، هم کمی ساده لوحانه است؛ بلکه این مصاحبه را باید شروعی برای فاز جدیدی از ایفای نقش #جریان_منتظری دانست و آن عبارت است از همکاری در پروژه #مرجع_سازی با منسوبان مرحوم #آیت_الله_بروجردی در #قم و تقویت جریان حوزوی زاویه دار با #نظام_اسلامی تحت عنوان #نشست_اساتید .
✳️ در این فاز جریان منتظری با حذف سابقه #انقلابی_گری آقای منتظری و همراهی ایشان در #نهضت_امام_خمینی ، در پی انتساب وی به جریان غیرانقلابی و متحجر حوزه، در مقابل مکتب حوزوی انقلابی هستند.
✳️ در تازه ترین اقدام #مجتبی_لطفی از نویسندگان این جریان و از مسئولان #دفتر_آقای_منتظری، اقدام به تدوین کتابی درباره مرحوم #آیت_الله_بروجردی به روایت آقای منتظری کرده است که در ماه گذشته به چاپ رسیده است؛
این فرد در سال گذشته نیز در کانال تلگرامی خود با انتشار سخنان جنجالی #علوی_بروجردی از مدعیان #مرجعیت_خودخوانده و از اعضای #نشست_اساتید #قم، به ترویج این جریان پرداخته و اخیرا نیز فیلم اظهارات #علوی_بروجردی را در دفاع از ادعای مرجعیت خود، را نیز منتشر کرده است.
و علی الظاهر از این پس باید منتظر اقدامات دیگر جریان منتظری در این راستا بود.
ادامه دارد....
📌کانالِ منتظری که بود؟
@WhowasMontazeri
هدایت شده از بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی
⁉️نبوغ ذاتی یا دروغ حرفه‌ای؟
🔻 روایت تحریف/بخش اول
🔴 نقد خاطرات منسوب به آقای منتظری
🔹 خاطرات شفاهی یکی از منابع تاریخی است که البته از نظر تاریخ‌پژوهان اعتبار چندانی ندارد و استفاده از آن ضوابط خاص خود را دارد. به ویژه اگر آن خاطرات مربوط به کسی باشد که تحت تأثیر جریانات مختلف قرار گرفته و حتی از جناب شخصی چون امام خمینی اعلی الله مقامه الشریف فاسق و فاسد و مفسد لقب گرفته باشد.(ر.ک: روزگار قائم‌مقامی)
🔸 کتاب «آیت‌الله العظمی بروجردی به روایت آیت‌الله العظمی منتظری» جدیدترین اثر آقای مجتبی لطفی؛ از هواداران قدیمی آقای منتظری است که در برخی موارد با سیاست #چسب_و_قیچی خاطرات مخدوش وی را که مورد نقد اهل نظر قرار گرفته بود بازنشر داد که در ادامه به برخی از تحریفات تاریخی این خاطرات اشاره خواهیم کرد:
🔹 یکی از روایت‌های مخدوش درج شده در این کتاب، مربوط به تأثیر آقای منتظری در ورود #آیت‌الله_بروجردی به قم است. خاطره‌گو در این مجال خود را مدافع حضور آیت‌الله بروجردی و امام اعلی الله مقامه‌الشریف را در جایگاه مخالف می‌نشاند:
🔸 «من یادم هست قبلش به آقای خمینی می‌گفتیم که از آقای بروجردی بخواهید به قم بیایند و ایشان گفتند:
«می‌ترسیم سه تا آقا چهارتا بشود» باورشان نمی‌آمد که آقای بروجردی بتواند کاری انجام دهد ولی بعد که آقای بروجردی به قم آمده بود روزی ایشان فرمودند:«آقای بروجردی بیست سال دیر به قم آمد، درس ایشان جوری است که طلبه‌ها غیرمستقیم بدون اینکه بفهمند می‌بینند مجتهد شده‌اند.» این تعبیر آقای خمینی نسبت به درس آقای بروجردی بود.»(آیت‌الله العظمی بروجردی به روایت آیت‌الله منتظری ص36-35)
🔹 این خاطره پیش از این نیز به بیانی دیگر در خاطرات منتشر شده آقای منتظری درج شده بود. او در جای دیگر گفته بود:
گاهی اوقات درس اخلاق که تمام می‌شد، من و آقای مطهری می‌رفتیم خدمت ایشان [امام خمینی] اگر نظریاتی داشتیم اظهار می‌کردیم. مثلاً یادم هست که یک وقت با ایشان صحبت کردیم که این اختلافی که در قم هست الان سه تا آقا هستند که مریدهایشان با هم اختلاف دارند، این چیز بدی است. اگر یک جوری می‌شد که آیت‌الله بروجردی را از بروجرد دعوت می‌کردند می‌آمدند قم و ایشان #زعامت_حوزه را به عهده می‌گرفتند، این اختلافات کمتر می‌شد، مرحوم آقای خمینی گفتند می‌ترسیم سه تا آقا، چهار تا بشود ... (خاطرات ص91)
❇️ تاریخ‌نگار انقلاب اسلامی؛ حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحمید روحانی در نقد این خاطره می‌گوید:
🔸 آقای منتظری در این فراز از خاطرات کوشیده است برای خود در مورد دعوت آقای بروجردی به قم، نقشی دست و پا کند و چنین بنمایاند که گویا امام به مقام و موقعیت علمی آقای بروجردی و تفوق و برتری او از علمای قم آگاه نبود و او را در ردیف دیگر علمای آن روز قم می‌پنداشت. لیکن آقای منتظری با اینکه بیش از چند صباحی نبود به قم آمده بود، روی #نبوغ_ذاتی و خارق العادگی که داشت به مقام علمی و موقعیت اجتماعی آقای بروجردی پی برد و اصولاً پیشنهاد دعوت از آقای بروجردی به قم برای نخستین بار از جانب او مطرح شد و از ابتکارات ذهنی او بود!! در این مورد بایسته است چند موضوع مورد بررسی قرار گیرد:
🔹 نخست اینکه آقای منتظری در سال 1320ش به قم آمد و در آن برهه هنوز «سطح» می‌خواند و خود اعتراف کرده است که «هنوز درس خارج برایم زود بود... و سطح را هم آن جور که باید مسلط نشده بودم...»(خاطرات ص100) بی‌تردید طلبه تا چند سالی در حوزه‌های درسی فقها و علما زانو نزند و با مبانی علمی آنان به صورت ریشه‌ای آشنا نشود، نمی‌تواند تفوق و برتری برخی از آنان را بر دیگری به دست آورد.
تشخیص اعلمیت نیازمند آن است که طلبه در #علوم_اسلامی خبره باشد و خبرگی بدون گذراندن چند دوره #درس_خارج و به دست آوردن مبانی قوی علمی، محقق نمی شود. بنابراین آقای منتظری در آن روز به عنوان یک محصل مبتدی نمی‌توانست چنین پیشنهادی را به عنوان یک نظر ابتکاری داشته باشد مگر اینکه از زبان دیگری شنیده باشد.(منبع: مقاله تأملاتی نظری و تاریخی در علل و انگیزه‌های پیدایش جریان آقای منتظری-حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحمید روحانی-فصلنامه پانزده خرداد شماره2 زمستان1383)
◀️ ادامه دارد...
🔸🔸🔸
http://bonyadtarikhbook.ir
🔹🔹🔹
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
⚫️ به مناسبت سالگرد رحلت مرجع معظم شیعه؛ حضرت آیت‌الله بروجردی⚫️
◀️رابطه آیت‌الله بروجردی با امام قدس سرهما/ از مشورت آیت‌الله بروجردی با امام؛ تا تصمیم ایشان برای حمایت ویژه از امامِ جوان
یکی از برگ‌های تاریخ انقلاب اسلامی و حوزه علمیه رابطه امام خمینی قدس سره و #آیت‌الله_بروجردی است. گفتنی‌ها در این زمینه فراوان است که به مناسبت سالگرد رحلت آن عالم بزرگوار به دو خاطره مستند اشاره می‌کنیم:
🔵« حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سیدعباس مهری نقل کردند: من در محضر آیت‌الله بروجردی بودم که نماینده‌ای از طرف دولت به حضور ایشان بار یافت و موافقت ایشان را با موضوعی که دولت در دست اجرا داشت خواستار شدند. آیت‌الله بروجردی فرمودند: پاسخ را بعد از مشاوره و تبادل نظر با بعضی از علما به دولت ابلاغ خواهم کرد.
من به فکر رفتم که آقای بروجردی در این‌گونه امور با کدام یک از علمای قم مشورت می‌کنند؟ دیری نپایید که دیدم امام خمینی-بنا به درخواست آیت‌الله بروجردی- به آن‌جا آمدند و به اتفاق آن مرحوم به اتاق دربسته‌ای رفته به گفت و گو نشستند و ساعتی بعد آیت‌الله بروجردی نظر خویش را برای دولت فرستادند.»
🔹تاریخ نشان می‌دهد رابطه امام خمینی قدس سره و آیت‌الله بروجردی به رابطه‌ای بسیار نزدیک و سازنده برای جهان اسلام تبدیل می‌شد؛ اگر برخی ایادی نفوذی و مرموز در بیت آیت‌الله بروجردی می‌گذاشتند:
« بعضی از افاضل حوزه نجف از مرحوم شیخ محمدتقی بروجردی نقل می‌کردند که آیت‌الله بروجردی بارها فرمود: قصد دارم که در موقعیت مناسبی، زیر بازوی جوانی را بگیرم که برای اسلام و مسلمین می‌تواند مثمر باشد. (و اشاره به امام خمینی قدس سره کرده بود). این موقعیت تا پایان زندگی آیت‌الله بروجردی هرگز پیش نیامد، یعنی #ایادی_مرموز که در دستگاه ایشان بودند نگذاشتند. (نهضت امام خمینی قدس سره ج۱ ص۱۱۴-۱۱۵)
🔸🔸🔸
@Bonyadtarikh
بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی-قم.
@howzehenghelabi