✡ مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر
🎯 قسمت اول / بخش اول
🌐 آغاز سخن
1⃣ در ایران #سیدحسین_نصر را بهعنوان اندیشمندی مسلمان و #سنتگرا میشناسند که از بد حادثه، بهدلیل وقوع انقلاب اسلامی و پیوندهایش با #فرح_پهلوی، مجبور به مهاجرت به ایالات متحده آمریکا شد. کمتر کسی نامی از #مریمیه شنیده و نصر را بهعنوان عضو قدیمی و «شیخ» کنونی این طریقت میشناسد.
2⃣ طریقت مریمیه را فردی بهنام #فریتیوف_شوان بنیان نهاد، و با مرگ شوان (1998) رهبری آن به #مارتین_لینگز (متوفی 2005) و سیدحسین نصر انتقال یافت. رساله حاضر تحقیقی است درباره طریقت مریمیه و سیر تطوّر آن از شوان تا نصر.
3⃣ این تحقیق با بهرهگیری از کتاب #مارک_سجویک و اسناد مهمی از «مریمیه»، و کتب و مقالات و مصاحبههای منتشر شده چهرههای سرشناس مریمیه، مانند شوان و لینگز و نصر، و گفتوگو با افراد مطلع تدوین شده است و در متن مقالات به تمامی منابع ارجاع داده شده است.
4⃣ کتاب سجویک با عنوان «بر ضد جهان مدرن: سنتگرایی و تاریخ پنهان فکری سده بیستم» در سال 2004 منتشر شد. مارک سجویک انگلیسی مسلمان و استاد سابق دانشگاه آمریکایی قاهره و استاد کنونی مطالعات اسلامی در دانشگاه آرهوس دانمارک و دبیر «انجمن اروپایی مطالعات باطنی گرایی غربی» و از معدود محققانی است که بهطور تخصصی در زمینه #ترادیشنالیسم کار میکند.
5⃣ #مارک_کاسلو از نزدیکان شوان، بنیانگذار و رهبر مریمیه، بود که، بههمراه چند تن دیگر از نزدیکان شوان در سال 1991 در شهر بلومینگتن (ایالت ایندیانا، آمریکا) جنجال بزرگ قضایی – مطبوعاتی را علیه شوان برانگیختند.
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله بههمراه مستندات:
👉 goo.gl/XQTajK
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر
🎯 قسمت اول / بخش چهارم
🌐 سجویک و آشنایی با مریمیه
1⃣ #مارک_سجویک در «سرآغاز» کتابش نحوه آشنا شدن خود را با مریمیه شرح میدهد: سجویک در دوران تدریس در دانشگاه آمریکایی قاهره و کار در زمینه تاریخ اسلام و سفر به کشورهای مختلف متوجه پیوندی پنهان و مرموز میان گروه قابل توجهی از اساتید دانشگاه و محققان غربی میشود که در حوزه اسلام کار میکنند؛ و سرانجام در مییابد که حلقه اتصال تمامی آنها تعلق به یک #طریقت_مخفی است که فردی بهنام #فریتیوف_شوان رهبر آن است. این طریقت در واقع فرقهای از صوفیان غربی است که در طول بیش از هفتاد سال موجودیت خود هیچگاه حتی نامش، #مریمیه، را نیز علنی نکرده است.
2⃣ نخستین بار #اندرو_راولینسون، استاد انگلیسی بازنشسته ساکن فرانسه، سجویک را با چهره دیگری از شوان آشنا میکند؛ از دیدگاه راولینسون، شوان «نه صوفیِ زاهد، بلکه شارلاتان» است که قطعاً دیگران را فریب میدهد و شاید خود نیز به فریب های خویش باور کرده است. راولینسون برای اثبات مدعایش عکسهایی از شوان را برای سجویک میفرستد؛ عکسهایی که شوان را در لباس رئیس قبایل سرخپوست آمریکا نشان میدهد در حالی که دختران جوان برهنه، که تنها بیکینی به تن دارند، او را احاطه کردهاند. در عکس دیگر، شوان برهنه است و کلاه خود وایکینگها را به سر دارد. در میان عکسهایی که راولینسون برای سجویک فرستاد، نقاشی کاملاً برهنه شوان از #مریم_باکره (نامی که غربیان حضرت مریم را با آن میخوانند) نیز وجود داشت!!
3⃣ سجویک حیران میشود که چرا گروهی از نویسندگان برجسته غربی در حوزه مطالعات اسلامی باید پیرو مردی باشند که با کلاه پردار سرخپوستی بر سر، کاملاً برهنه عکس میگیرد و چنین نقاشی های نامتعارفی میکشد!؟ به این ترتیب، آشنایی سجویک با کارهای خلاف عرف در فرقه مریمیه آغاز میشود؛ اعمالی که حداقل از نظر اسلامی خلاف عرف است.
4⃣ سجویک ماجرای عکسها و نقاشی های شوان را با #آلن_گولد مطرح میکند. گولد، استاد دانشگاه آمریکایی قاهره، کسی است که اوّلین بار شوان را به سجویک معرفی کرد و کتابی از شوان به او داد. گولد با عکسها و نقاشی های شوان آشناست و به سجویک میگوید امری خلاف قاعده رخ نداده و مشکل از درک ناقص سجویک از «قاعده» است!!
5⃣ سجویک در سفر به ایالات متحده آمریکا برای دیدار با پروفسور #سیدحسین_نصر به واشنگتن دی. سی. میرود. او در میان اساتید دانشگاه علاقهمندان به نصر را دیده و کنجکاو است او را بشناسد. او دفتر کار نصر را میبیند که فراتر از دفتر استاد معمولی دانشگاه است. ملاقات انجام میشود و نصر برای سجویک توضیح میدهد که نظرات «گنون» و دیگران را نه #گنونیانیسم بلکه #ترادیشنالیسم باید نامید زیرا این نظرات را «اوولا» و «شوان» بیش از گنون بسط دادهاند. سجویک جرئت نمیکند از نصر درباره عکسها و نقاشی های شوان بپرسد زیرا نصر سخنانی مشابه با گولد درباره «قاعده» میگوید و توضیح میدهد که «هیچ چیز خلاف قاعده وجود ندارد»!!
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله بههمراه مستندات:
👉 goo.gl/XQTajK
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر
🎯 قسمت اول / بخش پنجم
🌐 بارون اوولا و نئوفاشیسم ایتالیا
1⃣ گفتیم که #سیدحسین_نصر در دیدار با سجویک، از اوولا و شوان بهعنوان کسانی نام میبرد که بیش از گنون #ترادیشنالیسم را توسعه بخشیدند. تعلّق نصر به شوان روشن است؛ ولی چرا اوولا؟
2⃣ #بارون_جولیوس_اوولا اشرافزاده سیسیلی، هر چند پس از مطالعه آثار گنون شیفته او شد و به دوست ماسونش، آرتورو رگینی، گفت: گنون «رهبر بیرقیب زمانه ماست»، هر چند از گنون تأثیر گرفت و علاوه بر ترجمه کتاب «بحران جهان مدرن» گنون به ایتالیایی، کتاب تأثیرگذار خود را با نام «قیام علیه جهان مدرن» نگاشت، و هر چند بهعنوان برجستهترین نماینده آراء گنون در ایتالیا شناخته میشود، ولی دارای تمایزات اساسی فکری و اخلاقی با گنون بود.
3⃣ #رنه_گنون مسلمانی معتقد و مقید بود که تحول فردی از طریق #مراقبه را راه نجات غرب میدید در حالی که اوولا به تغییر از طریق #قدرت_سیاسی دل بسته بود. به این دلیل، اوولا به #فاشیسم ایتالیا روی آورد با این امید که بتواند دولت #موسولینی را به ابزار تحقق آرمانهایش بدل کند. بهدلیل اینگونه عقاید، کتاب «قیام علیه جهان مدرن» و سایر آثار اوولا در دهه 1970 به یکی از منابع الهام راستگرایان افراطی و نئوفاشیستهای ایتالیا و بمبگذاریهای ایشان بدل شد.
4⃣ بهعلاوه، اوولا به #جادوگری علاقهمند بود و در این زمینه مقالاتی منتشر کرد که در سالهای اخیر به انگلیسی منتشر شده است. او در دهه 1920 #محفل_مخفی مرکب از 12 یا 15 نفر در پیرامونش داشت. یکی از اعضای محفل اوولا زنی روس، اصالتاً از #یهودیان لهستان، بنام ماریا ناگلوسکا بود.
5⃣ #ماریا_ناگلوسکا بعدها، در دهه 1930، در پاریس محفلی رازآمیز را اداره میکرد که کار آن #جادوی_جنسی بود. «جادوی جنسی» به معنی بهرهگیری از #شهوت_جنسی برای دستیابی به #قدرتهای_فراطبیعی است. ماریا ناگلوسکا در مناسک جنسی از #نمادهای_شیطانی استفاده میکرد و خود را «زن شیطانی» میخواند!
6⃣ طبق آموزههای این زن، شیطان را باید بهعنوان نیرویی در درون بشر شناخت نه نیرویی خارجی، مخرّب و دشمن انسان. ناگلوسکا میگفت: «خرد در خدمت شیطان است.» او شیطان را نماد تمایل بشر به شادی و آزادی معرفی میکرد و اینگونه نوشت: «برادرانم… انسان آزاد درون تو شیطان است و او میخواهد از شادی جاودان بهرهمند شوی.»
7⃣ بهنوشته گارت مدوی، نویسنده «تاریخ شیطانپرستی»، ماریا ناگلوسکا در مناسک فوق برهنه روی میز دراز میکشید و مردی جامی را بر روی آلت جنسی او قرار میداد و چنین وردی را خطاب به ابلیس میخواند: «ای لوسیفر، میخواهم روشن شوم با کمک زنی که میداند چگونه به من عشق بورزد…»!!
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله بههمراه مستندات:
👉 goo.gl/XQTajK
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر
🎯 قسمت دوم / بخش اول
🌐 رنه گنون و پیروان شوان در ایران
1⃣ #رنه_گنون اندیشمند نامدار فرانسوی – مصری، در سال 1886 در شهر بلوا (فرانسه) بهدنیا آمد و در سال 1951 در قاهره درگذشت. گنون بهعنوان بنیانگذار جریان فکری در غرب شناخته میشود که به #ترادیشنالیسم معروف است.
2⃣ پیروان #فریتیوف_شوان و #سیدحسین_نصر در ایران در پوششِ نام و آراء گنون برای خود اعتبار کسب میکنند. آنان خود را وارث فکری و معنوی رنه گنون و #سنتگرایی گنونی معرفی میکنند در حالیکه، آنگونه که خواهیم دید، رفتار و عملکرد شوان در تقابل با سیره و عقاید گنون بود!
3⃣ چنانکه خواهیم دید، در اندیشه شوان و پیروانش خالدهگرایی گنونی، که در نهایت در #اسلام تجلی مییافت، به «یونیورسالیسم» فرا-اسلامی بدل میشود. منظور از یونیورسالیسم (جامعگرایی) تلاش برای ایجاد عقاید و مناسکی است که جامع همه ادیان باشد.
4⃣ شوان از همان آغاز اسلام را تنها ابزاری برای نیل به غایت، یعنی #حکمت_خالده (خرد جاودان) یا #دین_خالده میدانست. او در همان اوایل کارش نوشت که «دین خالده» را فراتر از «قوانین مقدس» ادیان مرسوم میداند و خود را «در قالبهایی» که برایش «اعتبار ندارند محصور نمیکند»!!
5⃣ یونیورسالیسم شوان به پیدایش عقاید و مناسکی انجامید که در زبان انگلیسی با واژه #Cult بیان میشود. این مفهوم با #Sect متفاوت است. «سکت» به گروه کوچکی اطلاق میشود که به دین معیّن تعلق دارند ولی عقاید یا مناسک خاصی دارند که آنها را از قاطبه پیروان آن دین متمایز میکند. ولی #کالت گروه کوچکی است که، معمولاً با تعصب، از عقاید دینی خاص خود پیروی میکنند که جزو ادیان رایج نیست.
6⃣ بدینسان، #مریمیه شوان، که رسماً مدعی بود، و هست، که تنها یک #طریقت_صوفی است، به #فرقه و سرانجام به آیینی جدید بدل شد که خود را «پرایموردیالیست» (نخستینگرا) میخوانند.
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله بههمراه مستندات:
👉 goo.gl/YtK7w3
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ پارلمان جهانی ادیان و احیای باستانگرایی (1)
🎯 مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر (4)
🌐 ترادیشنالیسم و میراث تئوسوفی
1⃣ بهرغم جدا شدن #رنه_گنون از تئوسوفیسم، و بهرغم اینکه وی در سال 1921 با انتشار کتاب «تئوسوفی: تاریخ یک شبهدین» به انتقاد شدید از فرقه فوق پرداخت، و #مادام_بلاواتسکی را «شیّاد» خواند، تأثیر آموزههای #تئوسوفی بر اندیشه گنون را نمیتوان نادیده گرفت.
2⃣ #تئوسوفیسم در پی مطالعه تطبیقی ادیان بود و یافتن «جوهر واحد ادیان»، یا آن چیزی که «خرد باستان» مینامید که منشأ نخستینِ تمامی ادیان است. این مفهوم در اندیشه ترادیشنالیست ها به #جاودان_خرد یا #حکمت_خالده تبدیل شده.
3⃣ بنابراین، سجویک درست میگوید آنگاه که با بررسی پیشینه تئوسوفیستی گنون و دوستانش، بهویژه #آناندا_کوماراسوامی آموزههای اوّلیه #ترادیشنالیسم را برگرفته از تئوسوفیسم میداند.
4⃣ #محمد_لگنهاوزن استاد مسلمان دانشگاه هیوستون تگزاس و مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم، در مقالهای که به همایش «نقد تجدّد از دیدگاه سنتگرایان معاصر» ارائه داد، نوشت:
📝 شیفتگی به شرق و علوم غریبه و باستان باعث جذب عدهای به #انجمن_تئوسوفی شد… در بستر این جوّ فرهنگی شکل باطنی از #سنتگرایی [ترادیشنالیسم] در آثار دو نویسنده دانشمند و پرجاذبه، آناندا کوماراسوامی و رنه گنون پایهریزی شد...
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله بههمراه مستندات:
👉 goo.gl/JUjgQG
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ پارلمان جهانی ادیان و احیای باستانگرایی (2)
🎯 مریمیه: از فریتیوف شوان تا سید حسین نصر (4)
🌐 تئوسوفیسم و باستانگرایی هندو – آریایی
1⃣ تعلق و تکاپوی #انجمن_تئوسوفی معطوف به احیاء آئینهای هندو و بودایی و زرتشتی و ترویج #باستانگرایی هندو – آریایی بود؛ و رویکرد گنون به اسلام چیزی نبود که تئوسوفیستها میخواستند یا از آن استقبال میکردند.
2⃣ نگاه #تئوسوفیسم به اسلام همدلانه نیست و این را بهروشنی هم از نوشتههای الکات و بلاواتسکی و بزانت و هم از اجلاس نخستین #پارلمان_جهانی_ادیان میتوان فهمید.
3⃣ تئوسوفیسم، برخلاف #ترادیشنالیسم گنون، آئینهای غیراسلامی سرزمین هند را اصیلترین و نابترین شکل «دین»، و منشأ تمامی ادیان میدید و بنیان گذاری و ترویج باستانگرایی هندو – آریایی را هدف مهم خود قرار داده بود.
4⃣ #آنی_بزانت در مقالهای از #هند بهعنوان «سرزمین مقدس» نام برد؛ سرزمینی که «فلسفه بزرگ آن منشأ تمامی فلسفههای جهان غرب است و دین بزرگ آن منشأ تمامی ادیان، مادر و گهواره تمدن است.»
5⃣ #مادام_بلاواتسکی در سال 1889 دوّمین هدف انجمن تئوسوفی را چنین اعلام کرد: «تشویق مطالعه متون دینی آریایی و سایر متون دینی و علمی جهان بهمنظور اثبات اهمیت ادبیات آسیایی یعنی فلسفههای برهمایی، بودایی و زرتشتی».
6⃣ #لژ_بلاواتسکی کانون اصلی آموزش ادبیات سانسکریت و زرتشتی بود و در کنار ودا و سایر کتب سانسکریت، متونی چون دینکرت و دساتیر آموزش داده میشد و در کلاسهایی آیین زرتشت در پرتو آموزشهای تئوسوفی تفسیر میشد.
7⃣ مدرسین لژ بلاواتسکی، که بهطور عمده #پارسی بودند، در محل لژ و در سایر اماکن بمبئی به تدریس کتب درسی تئوسوفیسم اشتغال داشتند. شرق شناسان و اعضای سرشناس انگلیسی، آمریکایی و فرانسوی انجمن تئوسوفی نیز هر از گاه در لژ بلاواتسکی بمبئی حضور مییافتند و سخنرانی میکردند. بهعبارت دیگر، لژ بلاواتسکی یکی از مهمترین کانونهای ترویج باستانگرایی ایرانی، علاوه بر باستانگرایی هندو، بود.
✍ عبدالله شهبازی
📖 متن کامل مقاله بههمراه مستندات:
👉 goo.gl/JUjgQG
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ فرقهسازی فریتیوف شوان (4)
📚 مریمیه: از شوان تا سیدحسین نصر (7)
🌐 گنون و فرقهسازی شوان
1️⃣ #میشل_واسلان مسلمان ترادیشنالیست رومانیایی و دیپلمات دولتی بود. او در سال 1939 در پاریس مقیم شد و در سال 1940 شوان او را بهعنوان اولین «مقدّم» #طریقت_علاویه در پاریس منصوب کرد. واسلان در سال 1950، به دستور گنون و در پی اعتراض به رویه غیراسلامی شوان، طریقت علاویه خود را در پاریس ایجاد کرد و از سال 1961 تا زمان مرگ (1974) سردبیری مجله مطالعات ترادیشنالیستی را به عهده داشت.
2️⃣ #هنری_هارتنگ فرانسوی نیز شخصیت مهمی در تاریخ #ترادیشنالیسم است. او در دوران ریاستجمهوری ژنرال دوگل دستیار وی بود. هارتنگ در جریان مأموریتی در هند، که از 1945 آغاز شد، جستجوی معنوی خود را آغاز کرد. او سپس به پاریس بازگشت و با واسلان آشنا شد و از فوریه 1949 مکاتبه با گنون را آغاز کرد. این مکاتبات بر هارتنگ اثر گذاشت و در ژوئن یا اوائل ژوئیه 1949 بههمراه زنش مسلمان شدند. این دو به طریقت علاویه پاریس پیوستند که واسلان اداره میکرد.
3️⃣ از اوائل سال 1950 واسلان و هارتنگ در نامههای جداگانه به گنون از بیتوجهی پیروان شوان به #مناسک_اسلامی شکایت میکردند. شوان افراد خاصی از پیروانش را در زمینه #شریعت آزاد گذاشته بود. واسلان برخی بدعتهای پیروان شوان را چنین میشمرد: برای اقامه نماز به جای وضو، تیمم میگیرند در حالی که آب وجود دارد، نمازهای پنجگانه را در وقت خود نمیخوانند و در ماه رمضان روزه نمیگیرند. بدعت دیگر اجازه نوشیدن #آبجو در میهمانیها بود به این بهانه که کسی نباید متوجه شود آنها مسلماناند. علاوه بر این، بسیاری از پیروان شوان در خانه، مانند ملاء عام، آبجو می نوشیدند! شوان بیاعتنایی به شریعت از سوی پیروانش را تأیید و توجیه و دلیل آن را «انطباق با شیوه زندگی در غرب» عنوان میکرد!
4️⃣ یکی از علل بیاعتنایی شوان به اعمال ظاهری اسلام برای جلب مسیحیان به طریقتش بود. در سال 1950 به گنون اطلاع دادند شوان پیروان مسیحی دارد از جمله یک کشیش کاتولیک. این کشیش كه سالها روشهای مراقبه شوان را به کار میبرد، در اواسط دهه 1960 برای نخستینبار به لوزان رفت و با مشاهده وضع شوان از او برید!
5️⃣ شوان، که اوضاع را بحرانی یافت، کوشید نظر مساعد گنون را جلب کند و دوستش #ژاک_آلبرت_کوتا را نزد واسلان فرستاد و اعلام آمادگی کرد شخصاً به قاهره نزد گنون رود. گنون اعلام کرد اگر شوان به قاهره بیاید با او ملاقات نخواهد کرد. از این پس، شوان و گنون هیچگاه ملاقات نکردند.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡️ فرقهسازی فریتیوف شوان (8)
📚 مریمیه: از شوان تا سیدحسین نصر (7)
🌐 دربارهی ویتال و باربارا پری
1️⃣ #ویتال_پری شوانی وفادار دیگر است که در قاهره میزیست و در زمان بیماری و مرگ و تدفین گنون حضور داشت. وی اهل بوستن آمریکا و از خانوادهای ثروتمند بود. او در دانشگاه هاروارد تحت تأثیر آناندا کوماراسوامی به #ترادیشنالیسم جلب شد. زنش باربارا نیز اهل بوستن و دختر یکی از اساتید دانشگاه هاروارد بود.
2️⃣ علاقه مشترک «ویتال پری» و «باربارا وارد» به عرفان خاوردور سبب آشنایی و ازدواج این دو شد. آنان به تشویق آناندا کوماراسوامی در سال 1946 راهی خاوردور شدند تا «استاد معنوی» بیابند. در مسیر خود، در مصر توقف کردند و به دیدار #رنه_گنون رفتند و با #مارتین_لینگز آشنا شدند. تصمیم گرفتند در قاهره بمانند و در خانهای نزدیک خانه لینگز و زنش، اقامت گزیدند.
3️⃣ لینگز آنها را به سوئیس برد و با #فریتیوف_شوان آشنا کرد. این زن و شوهر به فرقه شوان پیوستند، به مصر بازگشتند و، مانند لینگز، به کارهای گنون رسیدگی میکردند. پس از مرگ گنون، در سال 1952 به سوئیس رفتند و با شوان همسایه شدند.
4️⃣ ویتال و باربارا پری، که در فرقه مریمیه «عبدالقیوم» و «حمیده» نام داشتند، از سال 1952 تا مرگ شوان، به مدت 46 سال، نزدیکترین افراد به شوان بودند. وفاداری ویتال پری به شوان تا بدان حد بود که در سال 1965 اولین ازدواج طولیِ شوان با زن او انجام گرفت در حالیکه ویتال همچنان شوهر «عرضی» باربارا بود! درباره #ازدواج_طولی (عمودی) و #ازدواج_عرضی (افقی) در فرقه شوان و کلنی شوانی ها در حومه شهر بلومینگتن ایالت ایندیانا آمریکا سخن خواهیم گفت.
5️⃣ توضیحات فوق روشن میکند که هراس ماههای پایانی زندگی گنون از #جاسوسان_شوان توهّم نبود. گنون از ارتباطات نزدیک و پنهان لینگز و پری، و همسرانشان، با شوان مطلع بود و به این دلیل لینگز را متهم میکرد به باز کردن مخفیانه نامه هایش؛ و زمانی که حرکت خود را علیه شوان آغاز کرد، نگران #انتقام شوان بود.
✍️ عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter