"شکوه‌ای ناتمام: به بهانه‌ی روز جهانی کودک" کودک/ کودک است خواه در مدرسه باشد خواه در خانه خواه در تشویش غروبِ مزرعه در همهمه‌ی مترسک‌های شاخ‌دار * کودک/ کودک است خواه از پشت بام کلماتِ شعر من به زمین غلطیده باشد یا در دستان پدر، به آسمان پرتاب. چه در خیابان‌های شبانه‌ی اعتراض چه در گره‌خوردگی ابروانِ مشت و باتوم چه در داستان اسحله‌ی خانگی پدر: در خمیازه‌ی کاسبان تمدن * کودک/ کودک است گیرم در کاخ سلطنتی ملکه باشد یا در پلّه‌های مجعّد کاخ سفید یا در سیاهی معدن زغال‌سنگ * چه گلفروشِ سرِ چارراه باشد چه بازیگری در نقش کودکی‌های من در توهم خنده‌های خاله‌بازی یا در بن‌بست‌های منجمدِ تبسم * کودک/ کودک است و کوچک در مصاف تیر سه‌شعبه در خرابه‌ی شام در محاصره‌ی سیاه‌پوشان داعش در مراکز تربیت کلیسا در مواجهه با سرنیزه‌های جنگ جهانی در ویرانه‌های سیاست و سکوت * کودک/ باید کودک باشد هم روی زانوان نوازش رونالدو هم در معابر برازیلیا: مشغول توپ‌بازی هم در نقاشی بچگانه‌ی آرمیتا و هم‌در تغزل تاب و نسیم * کودک/ کودک است آنگاه که صلح را در معنای فریب مزمزه می‌کند وقتی که در اینترنت تجربه‌های بزرگانه را می‌کاود در ازدحام سکس و پورن در غوغای سینمای هالیوود کودک/ کودک است می‌خواهد فرزند طلاق باشد یا زاییده‌ی شهوتی شوم خواه در تکرّر خیانت مادر یا در تصور ناگفته‌های پدر * کودک/ کودک است در شهر بازی و پارک در BBC و بیست و سی در رقص‌های شبانه در سرودهای روزانه در خلوت تدخین و تخدیر ... در گاراژ عمو رضا در بزنگاه رمان‌های زرد و سیاه در سربرنیتسا در صنعا در اردوگاه‌های فلسطینی در قایق‌های مهاجرت در محله‌ی سیاه‌ها در محله‌ی سفیدها * کودک/ کودن نیست که نفهمد ما دروغ می‌گوییم ریا می‌کنیم و در چارراه منفعت گشت می‌زنیم او تصویری شاعرانه است به‌سان گلی که بر شاخه‌ای رُسته باشد چونان ابری کوچک زاییده‌ی ابری بزرگ و قطره‌ای باران بر گونه‌های مادرانه‌ی دریا ... اما نمی‌دانم در انزوای این جهان تودرتو در تلاقی معصومیت و تجربه پهبادها و هواپیماهای جاسوسی کودکان افغان و ژرمن را چگونه از هم تشخیص می‌دهند؟ یا بچه‌های پرواز بندرعباس_دوبی را از خلبانان جنگی؟ و نمی‌دانم در شعرِ حقوق بشر در مثنوی جهان مدرن چرا؟ کودکان نجیب آمریکا بچه‌های بور اتحادیه‌ی اروپا تنها با عروسک قافیه می‌شوند اما در خرابه‌های شام در آلبوم خاطرات ویتنام در خواب گرسنه‌ی ساکنان آفریقای مرکزی و در جیغاجیغ خیابان‌های غزه و یمن کودک باید با موشک قافیه‌بازی کند. #محمد_مرادی 16 مهرماه، روز کودک، روزی است برای یکسان دانستن کودکان دنیا #سیب_نارنجی #رشد_و_تربیت_کودک_با_ادبیات

🔸انجمن تخصصی کودک و رسانه برگزار می‌کند: 🔹سلسله وبینارهای تخصصی با موضوع: 🔺چشم انداز مدیریت فرهنگی-رسانه‌ای ‌ آینده سازان میهن 1⃣نشست اول 🟡ظرفیت قصه های فولکلور اقوام برای مخاطب کودک 🟧میهمان: دکتر ابراهیم شمشیری مدیرکل رادیو امور استان های سازمان صدا و سیما 🟩دبیر : استاد نصرت صدر میلانی دبیر انجمن تخصصی کودک و رسانه تاریخ : یکشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۲ زمان : ساعت ۲۱:۰۰ محل گفتگو: meet.google.com/ayn-uktg-mpo 💛انجمن تخصصی کودک و رسانه 🩵Koodak.tv

"به بهانه‌ی مهرگان" یکی از موضوع‌های پرتکرار در قصاید فارسی سده‌های نخستین، توصیف جشن‌های ایرانی و آیین‌های مربوط به آن و تبریک به مخاطبان، به‌خصوص ممدوحان است. در شعر فارسی، از مناسبت‌های ایرانی، پس از نوروز بیش از همه به مهرگان و جشن آن توجه شده است. اشاره به این آیین را در نخستین سروده‌های فارسی هم می‌توان دید؛ چنانکه رودکی گفته است: ملکا جشن مهرگان آمد جشن شاهان و خسروان آمد (دیوان رودکی) در شاهنامه نیز، به مهرگان و آیین‌های آن توجه شده است؛ اما به نظر می‌رسد در تاریخ شعر فارسی، بیش از همه در دیوان شاعران عصر غزنوی به‌خصوص در دوران محمود، به مهرگان توجه شده باشد. به همین دلیل در دیوان اغلب شاعران متصل به دربار غزنوی نشانه‌های این جشن را می‌بینیم از عنصری که چند قصیده با این موضوع سروده تا فرخی که بیش از دیگر شاعران صاحب دیوان به این آیین توجه کرده تا آنجا که حدود ۳۰ قصیده در ستایش جشن‌های ایرانی (جز نوروز) به‌ویژه مهرگان سروده است: به فرخی و به شادی و شادی ایران‌شاه به مهرگانی بنشست بامداد پگاه (دیوان فرخی) هرچه از دوران شعر خراسانی به عصر شاعران سلجوقی و پس از آن شعر عراقی نزدیک می‌شویم؛ از اهمیت مهرگان در شعر فارسی کاسته می‌شود؛ البته در سده‌ی پنجم قطران و مسعود سعد و معزی نیز، در دیوانشان به مهرگان توجهی بارز کرده‌اند. (بنگرید به مقاله‌ی پیوست) در شعر فارسی سده‌ی هفتم به بعد از حضور مفهومی و مضمونی این آیین در شعر به دلایل مختلف اجتماعی و فکری و ادبی کاسته شده؛ به‌طوری که غالب شاعران وقتی از "مهرگان" سخن می گویند، مرادشان فصل خزان و فرارسیدن پاییز یا مطلق ماه مهر بوده است؛ مفهومی که در شعر دوران صفوی و قاجار نیز دیده می‌شود. #مهرگان #قصیده_سرایی #شعر_فارسی https://eitaa.com/mmparvizan

مقاله‌ی "سیر توجه به موضوع‌ها و مناسبت‌های شاد و غم‌انگیز، در سرودن قصاید فارسی تا آغاز قرن هفتم"، مجله‌ی شعرپژوهی دانشگاه شیراز، ۱۳۹۹. @mmparvizan

اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با همراهی علمی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز و مرکز حافظ‌شناسی برگزار می‌کنند: سلسله‌نشست‌های هفته‌ی فرهنگی و هنری حافظ نشست چهارم: اقبال و القاب حافظ سخنران: دکتر محمد مرادی زمان: سه‌شنبه هجدهم مهرماه، ساعت ۱۶ و ۳۰ آرامگاه حافظ #هفته_حافظ #شعر_فارسی https://eitaa.com/mmparvizan

"زین قند پارسی: دریچه‌ای بر پیوند اندیشه‌ی حافظ و تاگور" با حضور استادان و پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی ایران و هند چهارشنبه ۱۹ مهرماه، ۹ صبح دانشگاه شیراز: دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی #اداره‌ی_فرهنگ_و_ارشاد_اسلامی_فارس #دانشگاه_شیراز #دانشکده_ی_ادبیات_و_علوم_انسانی #انجمن_آثار_و_مفاخر_فرهنگی #مرکز_حافظ_شناسی https://eitaa.com/mmparvizan

"حافظ و غزل‌سرایان دهه‌ی ۸۰" شعر حافظ به‌حدی در جان و کلام ایرانیان رخنه کرده که نشانه‌های آن را در زبان و جهان شاعران سنتی معاصر نیز می‌توان دید. نفوذ کلام او (از نظر زبان و معنا و موسیقی) در شعر پس از انقلاب به‌اندازه‌ای بوده که شاعران سنتی‌سرا، بارها در سروده‌هایشان به نام او اشاره کرده‌اند: در چشم‌های مست غزل‌گونه‌ات هنوز اعجازهای حافظ شیراز دیدنی است (کوهمال جهرمی، 1382: 31) از دفترم بی‌تو فقط شاخِ نباتی ماند که شعر می‌گوید خودش وقتی که حافظ نیست (هدایتی فرد، 1386: 34) شاعران معاصر، در دفترهاشان، بیش از همه به مضامین اشعار حافظ یا عاشقانه‌سرایی و رندی او اشاره کرده، یا از پیوندش با غزل و شیراز سخن گفته‌اند: در نوشخند چشم غزل‌خوانت ای غزال غوغای شعر حافظ شیراز با من است (خالصی، ۱۳۸۵: ۸۴) این نسیم امشب مگر از خاک حافظ می‌وزد کاین چنین در خلوتم عطر شب شیراز ریخت (ذکاوت، 1377: 64) آنان همچنین در مقامِ شاعری، خطاب به معشوق، خود را به حافظ مانند می‌کنند: مانده‌ام حافظ تورا در چندمین دفتر نوشت مانده‌ام سعدی تو را در چندمین باب آفرید (زارع، نجمه، 1385: ۷۰) اشاره به "فال حافظ" از دیگر مضامین منعکس در این سروده‌هاست: امشب از حافظ چشمان تو فالی زده‌ام در خود ای ماه سمرقند فرو ریخته‌ام (انصاری نژاد، 1386: 48) از دیگر زوایای مواجهه با حافظ در غزل شاعران دهه‌های اخیر، تضمین ابیات یا مصرع‌های اوست که این شیوه، در جریان‌های شعر عاشقانه و اجتماعی و مذهبی، بسامدی نسبی دارد: خلوتم را حافظ امشب آفتابي مي‌‌كند «دوش با من گفت پنهان كارداني تيزهوش» (انصاري‌نژاد، 1386: 51) «ثبت است بر جريده‌ي عالم دوام ما» ما عاشقيم از همه كس بي‌زوال‌‌تر (احمدي‌فر، 1385: 68) گاه نیز، بخشی از شعر حافظ در اشعار تضمین شده است؛ چون بیت زیر از غلامرضا طریقی: «المنته لله كه در ميكده ...» آمد من نيز چنان خواجه‌ي خود شكرگزارم (طريقي، 1386: 55) یا در نمونه‌های زیر: بايد به فال حافظ ايمان بياورم اي‌يوسف نيامده... «اي غايب از نظر...» (علي‌اكبري، 1384: 34) در معدودی از اشعار هم، تضمین به صورت بریده‌بریده انعکاس یافته؛ گویا ذهن شاعر در محدوده‌ی زمان خود و حافظ در رفت و برگشت بوده است: حافظ گشوده و مي‌خوانم... (دور فلك) وَ مي‌بندم آري (درنگ ندارد)‌ هان... وقت شتاب شد بانو (خالصي، 1385: 81) در برخي از تضمین‌های جریان شعر سنتی متفاوت یا روایت‌گرا، اقتباس از مفاهیم و ابیات حافظ تاحدودی متمایز با دیگر نمونه‌های سنتی و نیمه‌سنتی شعر معاصر است: من از تو‌ ياد گرفتم كه عاشقت باشم «به‌ياد آر محبان بادپيما را» فقط تناسخ را مي‌پذيرم از آن‌جا كه بوده‌اي وقتي حافظ اين غزل‌ها را... اگرنه شعر نمي‌گفت خواجه شمس‌الدين سپس نمي‌آمد پشت هم رديف كند «سهي قدان سيه‌چشم ماه‌سيما را» (ماه و مهر، 1385: 43) #حافظ #شعر_جوان #غزل_معاصر https://eitaa.com/mmparvizan

"غوطه در دریای حافظ" یکی از مباحث مطرح در نقد شعر معاصر، فضلیت چندمعنایی و امکان کشف لایه‌های پنهان در شعر است؛ ویژگی‌ای که بسیاری از جریان‌های پس از نیما یا پیروان نوگرای او به آن توجه کرده‌اند. یکی از علل تمایل به شعر حافظ در دوران معاصر نیز، همین مولفه‌ی اشعار اوست. اما باید توجه داشت که در گونه‌هایی از اشعار معاصر، در زیر لایه‌های موجود، مخاطب از بی‌معنایی به کشف بی‌معنایی‌های پیاپی و از نیستی به نیستی‌های متعدد می‌رسد؛ حال آنکه لایه‌مندی اشعار حافظ، مخاطب را از معنا به معانی دیگر و از هستی به هستی می‌رساند. یکی از دلایل این ویژگی در شعر حافظ، وجود ایهام‌های معنامند متکثر در ابیات است؛ برای مثال در بیت زیر: کمند صید بهرامی بیفکن جامِ جم، بردار که من پیمودم این صحرا، نه بهرام است و نه گورش به احتمال بسیار، حافظ در این بیت که نگاهی خیامانه دارد، به این رباعی نظر داشته است: آن قصر که بهرام در او جام گرفت آهو بچه کرد و روبه آرام گرفت بهرام که گور می‌گرفتی همه‌عمر دیدی که چگونه گور بهرام گرفت؟ اما در کنار استفاده‌ی بینامتنی او از ایهام واژه‌ی "گور" به معانی قبر و گورِ ایرانی که در شعر حافظ، وامی از خیام است؛ او در کلمات دیگر نیز به معانی ثانوی توجه کرده است. او از مخاطب می‌خواهد، کمند صید بهرامی را "بیفکند"؛ اما همزمان معنی "بر زمین افکندن کمند و رها کردن آن" و "پرتاب‌کردن کمتد برای گرفتن جام"، از شعر قابل برداشت است. در کنار آن، ترکیب جامِ جم گاه معنی استعاری "دل" را اراده می‌کند و گاه "جام شراب" را، دو نماد که هر دو در شعر حافظ دریچه‌ای برای کشف اسرار هستی است. در واژه‌ی "پیمودن" نیز همزمان معانی "طی کردن" و "پیمایش شراب" می‌درخشد و علاوه بر آن "پیمودن صحرا" یا مساحت کردن آن، یادآوری دشواری یا بیهودگی این راه است. نتیجه‌ی این ایهام‌های پیاپی را در "گور" می‌توان دید؛ اما این سوال در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد که آیا حافظ در کاربرد "گور" علاوه بر دو معنی تجربه‌شده‌ی خیامی، به خط "جور" جام هم توجه داشته است؟ یا اینکه می‌توان معانی واژگانی دیگر، برای کلمات این بیت تصور کرد؟ #حافظ https://eitaa.com/mmparvizan

"شب طنز حافظ: مجله‌ی فرهنگی چاووش" با حضور: دکتر سعید حسام‌پور دکتر محمد مرادی محمدجواد شرافت چهارشنبه ۱۹ مهر ساعت ۲۲و ۳۰ شبکه‌ی چهار سیما تکرار، پنج‌شنبه بیستم مهر ساعت ۱۳و ۳۰ #حافظ https://eitaa.com/mmparvizan

زیبا سخن بگوییم و بهنجار یکی از ایرادهایی که در میان برخی از ادبا و شاعران و ادب‌دوستان وجود دارد، علاقه زیاد به سنگین‌سخن‌گفتن و به‌کاربردن اصطلاحات ادبی و زبانی کهن است. به بیان دیگر وقتی شخصی به کتاب "کلیه و دمنه" سری می‌زند و از خواندن متن نصرالله منشی لذت می‌برد، گمان می‌کند اگر شبیه به او حرف بزند به ادبی‌سخن‌گفتن و موفقیت در کلام نزدیک شده است؛ غافل ازاینکه نصرالله منشی با زبان معیار زمان خود حرف زده است. بنابراین اگر درپی خوب و زیبا سخن گفتنیم، باید "بهنجار" سخن بگوییم و این کار مراقبت از زنده‌بودن زبانمان است؛ برای درک بهتر می‌توان به این گفته احمد سمیعی اشاره کرد: 《زنده‌بودن زبان به این است که متعلق به زمانه خود باشد؛ هم ازنظر قاموسی و هم ازنظر دستوری.》 پس بهتر است در گفتارمان مراقب باشیم از کلمات غریب عربی و انگلیسی و نیز کلمه‌های بسیار کهن و مهجور فارسی استفاده نکنیم زیرا این کار نشان از ادیب‌بودن و یا روشن‌بیان‌بودن ما نیست بلکه به‌نحوی نشان از دوری از دانش زبانی ماست. #مرضیه_مرادی #سیب_نارنجی https://eitaa.com/sibevirayesh

آسکیلوس (Aeschylus) در حدود قرن پنجم قبل از میلاد، یونانیان نگرش هنری جدیدی را در تئاتر و داستان‌های تراژیک تجربه می‌کردند. سه نفر از مشهورترین مرثیه‌سرایان یونان باستان در این قرن زندگی می‌کردند که اولین آن‌ها آسکیلوس بوده است. آسکیلوس در حدود 524 یا 525 قبل از میلاد در خانواده‌ای اشرافی نزدیک آتن به دنیا آمد. برخلاف اسلافش، اطلاعات ما از زندگی او نسبتاً دقیق و کامل است. مشهور است که او جنگاوری بوده که همواره در جشن‌های فصلی دیونیسیا شرکت می‌کرده است. این جشن‌ها در واقع بخشی از مراسم بزرگداشت دیونوسیوس، خدای بزرگ شراب، بوده است. در طول این مراسم سه نمایش‌نامه‌نویس، سه داستان تراژیک می‌نوشتند و آن را اجرا می‌کردند. هم‌چنین مرسوم بود که آنها یک نمایشنامۀ هزل هم به روی صحنه ببرند. آسکیلوس چندین بار در این رقابتها شرکت نمود که اولین آن‌ها حدود 499 قبل از میلاد بوده است. پس از نخستین پیروزی‌اش در سال 484 قبل از میلاد، برای مدت طولانی فرد شماره یک این مسابقات لقب گرفت (هر چند یک بار مغلوب شاگرد خودش، سوفوکل، شد). آسکیلوس حدود سال ۴۵۵ یا ۴۵۶ قبل از میلاد در سیسیلی درگذشت. دلیل مرگ او مشخص نیست اما بر اساس گفتۀ یک طنزپرداز یونانی وی زمانی کشته شد که عقابی یک لاک‌پشت را از آسمان رها کرد. بدون توجه به علت مرگ، مراسم تدفین باشکوهی برای او برگزار شد که یونانیان در آن حتی رسم قربانی را نیز به جای آوردند. تخمین زده می‌شود که آسکیلوس در طول حیاتش نود نمایشنامه نوشته باشد که تقریباً از روی نشانه‌های به جای مانده از آن‌ها، هشتاد اثر قابل شناسایی است. با این وجود، تنها ، هفت اثر او سالم و کامل است که همۀ آن‌ها تراژدی‌اند: ملتمسان(The Suppliants)، پرشین‌ها (ایرانیان)، گروه پرومتئوس (Prometheus Bound)، اگاممنون، هفت تن علیه تبس(Seven Against Thebes)، ایيومنيدها (Eumenides) و ساقیان ایزدان (این سه اثر سه‌گانۀ مشهور هورستیا را تشکیل می‌دهد). همۀ این تراژدی‌ها بر موضوع عدالت تمرکز دارند. آسکیلوس اعتقاد داشت که خدایان و الهگان از ترقی و تعالی انسان‌ها خشمگین می‌شدند، بنابراین اغلب با توسل به نیرنگ و حیله موجب می‌شدند انسان‌ها با کبر و غرور خود نزول کنند. این رفتار ایزدان عملاً یک نوع عدالت الهی تلقی می‌شد. زئوس، خدای عدالت، اغلب در مرکز این موضوعات قرار دارد. عدالت تنها از طریق زوال جسمی و احساسی انسان اعمال نمی‌شد. آسکیلوس نوع دیگری از عدالت را معرفی می‌کند که مستقیما بر فرد خطاکار تأثیر نمی‌گذارد، بلکه افراد بیگناه نیز به همراه فرد خاطی مجازات می‌شوند و همین سبب می‌شود که یک پیچیدگی و بهام جذاب در مفهوم گناه شکل بگیرد که آن را در تعدا زیادی از نمایش‌نامه‌ها می‌توان ردیابی کرد. بدون شک آثار آسکیلوس اهمیت زیادی در اسطوره‌شناسی باستان دارد. او هر چند ایزدان را باور داشت، ولی آثارش تنها جانبداری و تجلیل و تکریم ایزدان نیست، بلکه بی‌طرفی در اکثر نمایشنامه‌ها دیده می‌شود. به همین دلیل می‌توانیم آن‌ها را بهتر درک کنیم. #آسکیلوس #یونان #اسطوره #خدایان #حماسه #باستان #نمایشنامه https://eitaa.com/sibenaranjiadabiat

بررسی مؤلفه‌های زیبایی شناسی در غزلیات حافظ