📝 نقدی بر یادداشت «زنده باد دولت بی گفتمان»
🔹 جناب حمیدآقای ابدی از دوستان فرهیخته و اهل دغدغه هستند که قلم زدن ایشان غنیمت است.
https://eitaa.com/social_theory/1883
درباره یادداشت اخیرشان نکاتی به ذهنم میرسد که احتمالا ناشی از بدفهمی بنده باشد. این یادداشت چند نکته محوری را بیان میکند:
🔹 در شرایط کنونی بی گفتمانی مزیت است. شرایط حاکم بر ایران و جهان آنچنان پیچیده است که کسی سراغ نداریم روایتی از روند تحولات داشته باشد. #دولت_سیزدهم در شرایط روی کار آمده که روایتی از تمنای ایران در گام دوم نداریم. پرسشبرانگیزی آینده امری ملی نیست بلکه امری جهانی است. یعنی دولت سیزدهم در یک وضعیت متفاوت و تاریخی قرار دارد. ایشان از همه این موارد نتیجه میگیرد: «بیگفتمان بودن دولت سیزدهم» امری مطلوب و رجوع به ذات انقلاب اسلامی است.
گمان میکنم خلط های متعددی بین مفاهیم و موضوعات مختلف در یادداشت مذکور رخ داده است.
💠 انکار داعیه داری انقلاب اسلامی در دوران پیچ تاریخی
🔻 یادداشت مزبور با تمسک به پیچیده بودن اوضاع ملی و جهانی و ایستار تاریخی ویژه امروز، تلویحا بی گفتمانی امروز را امری مطلوب و بلکه محتوم میداند. آیا این امر اذعان به بدون سخن بودن #انقلاب_اسلامی نیست؟ به بیان دیگر عملا میگوییم انقلاب اسلامی هرچند در گام دوم خود قرار دارد و این عبور از گام اول را ثمره یک اندیشه و رویکرد نو میداند اما در گام دوم دچار #عصر_حیرت است و فقط میکوشد و تلاش میکند.
🔻 این در حالی است که #بیانیه_گام_دوم در حال تولید گفتمانی جدید برای کشور در چهار دهه آتی است. گفتمانی که در آن هم نوع کنش مشخص است، هم کنشگر مشخص است، هم جهت و محتوای کنش روشن است. بیانیه گام دوم به صورت روشن عناصر گفتمانی دولت انقلابی را روشن میکند. این کار نخبگان #جبهه_انقلاب است که بتواند این عناصر را در مقیاس #حکمرانی ترجمه و تبدیل کند. بیانیه گام دوم متکی به سی سال اندیشه تولید شده رهبری انقلاب مملو از حرفهای مستحکم است برای عبور از همین پیچیدگیهای تاریخی.
🔻 هرچند بحرانهای جدید جهانی، پدیدآمدن شرایط جدید سیاسی و اقتصادی و حتی تکنولوژیک و زیست محیطی و تأثیر آن بر ایران و جهان و نوع عملکرد دولت را انکار نمی کنیم اما نباید این پیچیدگیها را به گونه ای تصویر و تفسیر کرد که به توقف و #ایستایی منجر شود.
💠 فقدان گفتمان؛ کثرت مطلوبها یا فقدان مطلوب (محرومیت دولت از کارکردهای گفتمان مطلوب)
🔻 باید توجه داشته باشیم گفتمان دارای کارکردهای متنوعی است که وجود آن میتواند ثمرات بی بدیلی را به همراه داشته باشد؛ اجمالا اینکه:
#گفتمان میتواند ظرفیتهای اجتماعی را برانگیزد.
#گفتمان میتواند ظرفیتهای نخبگانی را فعال کند.
#گفتمان میتواند نوعی تمرکز و حوزه اقدام راهبردی ایجاد کند.
گفتمان میتواند عزمهای متفرق و متکثر را به توحد و بکشاند.
گفتمان میتواند ذائقه و #فرهنگ حاکم بر حاکمیت را تغییر دهد.
گفتمان میتواند معیار و #سنجه ارزیابی عملکرد ایجاد کند.
گفتمان میتواند مسیر کلان حرکت یک ملت را تغییر دهد.
🔻 امروز دولت سیزدهم دچار پرکاری است اما پرکاری ای که فاقد محور و جهت واحد است. دولت سیزدهم یک رشد و #تحول_معین را نشانه نگرفته است؛ وقتی دولتی #هدف_کلان و معینی را نشانه نگرفته باشد، بعد از یک دوره کاری نمی تواند یک #تحول_ملی را رقم بزند. از طرفی نمی تواند کارنامه خود را به صورت روشن بیان کند یعنی زبان سخن با جامعه را نیز از دست میدهد. از طرفی جامعه هم نمی داند باید از او چه بخواهد و او را مسئول کدام وضعیت بداند. دولت بی گفتمان، دولتی است که امکان ارزیابی را دشوار میکند. از سوی دیگر این #عزمهای_متفرق و پراکنده هر یک به سویی میکشد.
🔻 همین امر موجب شده است امروز دولت علی رغم همه توفیقات، در حوزههای مختلف از طرح راهبردی، تصمیم کلان و پروژه مشخص محروم است و این فقدان طرح کلان و ایده گفتمانی، فرصتهای کلیدی ای را نابود میکند. اطلاع میدانی از وضعیت اقدامات دولت چنین برداشتی را به وضوح نشان میدهد که توصیف آن نیاز به مجال دیگری دارد.
🔹 نکات دیگری نسبت به این یادداشت باقی است که اگر مجالی بود در فرصت دیگری مورد اشاره قرار خواهد گرفت. از خدای متعال توفیق روزافزون برادران عزیز جبهه انقلاب از جمله برادر ابدی بزرگوار که با قلم و اندیشه خود به رشد جبهه مدد میرسانند، را خواهانم.
#جبهه_انقلاب
#دولت_سیزدهم
#آسیبشناسی
🆔 @taalighat
🔖 مراقبه انقلابی نسبت به زیست فجازی (نقدی بر وضعیت فکری جبهه انقلاب و یک پیشنهاد)
امروزه بهصورت فراگیر بخش قابل توجهی از زمان ما را زیستن در دنیای مجازی بهخود اختصاص داده است. کسب خبر، ارتباط با دوستان و آشنایان، کسب تحلیل و حتی بخشی از سرانه مطالعه عمومی به فجازی منتقل شده است. این زیست جدید، در عین برخی فواید اما آسیبهای جدی درپی داشته از جمله میتوان به مواردی اشاره کرد:
۱. توسعه و بمباران اطلاعات
انبوه داده و اطلاعات که از گروهها و کانالهای مختلف به ذهن مخاطب وارد میشود، تنها رهآوردش آشفتگی ذهنی و پریشانی تحلیلی است. #عصر_حیرت در میانهی انبوه اطلاعات برای هر فرد رقم میخورد.
۲. فقر تعمیق، تأمل و تفکر
زیستن در میانهی صدها داده، امکان #تأمل و تعمق را سلب میکند. انسان فرصت نمیکند بیاندیشد، تأمل کند، مسئلهها را مزمزه کند و افقی نو بیابد. چرا که نوعی #ولع برای خواندن این کانال و آن کانال و سرک کشیدن از این گروه به آن گروه را درپی دارد. گویی اگر اینها را نبینم از حجم زیادی خبر و محتوا محروم میشوم.
۳. تغییر شیوه تحلیل
زیست مجازی امکان و روش تحلیل را متحول میکند. کاربر مجازی در انبوه دادهها نه فرصت #صحتسنجی و اطمینان نسبت به اتقان موارد را مییابد و نه خود تحلیلگر نهایی میشود. بلکه روح حاکم بر مجموع محیطی که در آن زیست میکند برای او نوعی نگرش و تحلیل میسازد. الگوریتمهای حاکم بر محیط فجازی در ساخت تحلیل، #زاویه_دید و نوع نگرش اثر جدی دارند. انسان بدون آنکه حس کند، مغلوب و #منفعل میشود.
۴. تفاوت رشد با کتاب و پیج و کانال
اقتضای کسب رشد و اطلاعات با #کتاب و با اقتضای چنین امری به واسطه پیج و کانال تفاوت بنیادین دارد. کتاب و محتوای آن مقتضی آرامش، تأمل، تدریج در کسب اطلاع، وحدت در مواجهه با منبع و تعمق است. انسان با کتاب آرامش را تجربه میکند اما فجازی بهنحوی طراحی محیطی شده که شما در آن واحد امکان بهرهمندی از دهها منبع دارید. همین امکان هم تحیرساز است، هم عمق ستیز، هم تأمل برافکن.
#هیجان بر تعقل غلبه میکند بیآنکه بدانیم. زیست فجازی از آنجایی که امکان تعقل را محدود میکند، هیجان را توسعه میدهد. #توسعه_دوقطبی ها، اختلافات، احساس دشمنی و کدورتها همه در یک بستر ویژه رقم میخورد که عواملی دارد و این زیست میتواند بهعنوان یکی از این عوامل بهشمار آید.
۵. تحول در نظام اولویت، انفعال در انتخاب
رشد با کتاب، عموما بر اساس نظام اولویت فرد رخ میدهد. من بر اساس نوعی نیاز، بهصورت فعال انتخاب میکنم چه بخوانم. چقدر بخوانم، چگونه بخوانم.
اما فجازی شما را به انفعال میکشاند چون در میانهی یک انتخاب، دهها پیشنهاد و امکان دیگر را پیش روی مخاطب میگذارد. از فورواروهای گاه و بیگاه تا پیشنهادهای دیوانهوار اکسپلورر که جز انفعال چیزی نمیآفریند. این وضعیت نوعی سلب اختیار طبیعی را در پی دارد.
🔖 پيشنهاد: مراقبه فجازی
تا کنون صدها کتاب و مقاله در نقد فجازی و شبکههای اجتماعی مدرن نگاشته شده و طبیعتا این چند سطر در مقام نقد جامع نیست، بلکه مروری بر چند محور مختصر است. اما یک پیشنهاد دوستانه:
#مراقبه_انقلابی اقتضا میکند ما نسبت به زمان خود، عمر خود، وقت و موقعیت خود حساس و دقیق باشیم. خوب است محاسبه کنیم روزانه چه میزان وقت در فجازی میگذاریم. از حضور دائمي صبح و ظهر و شب در فجازی به حضور در یک زمان ثابت منتقل شویم. مثلا فقط شبها در یک ساعت مشخص. زمان باقیمانده را صرف #کتاب و #مطالعه کنیم. و در این امر همدیگر را تشویق و #تواصی_به_حق و #صبر کنیم.
بازگشت جبهه انقلاب به دوران تعمیق و تأمل، از طریق کتاب و تجربه #طمأنینه_در_اندیشه بهدور از هیجان حاکم بر فجازی یکی از بسترهای #رشد_جبهه_انقلاب خواهد بود. این امر میتواند به یک #مراقبه_جمعی بدل شود. باور کنیم برای #رشد ما به چیزهای مهمی نیاز داریم. این نوع از زیست ما را به رشد و رشاد نمیرساند.
این پیشنهاد بهمعنای انکار زیست مجازی یا دعوت به خروج از آن نیست، بلکه دعوت به انتظام آن و نظم بخشیدن به این زیست است.
➖➖➖➖
پینوشت: "فجازی" مخفف "فضای مجازی"
#کتاب
#رشد
#جبهه_انقلاب
#فضای_مجازی
🆔 @taalighat