2️⃣ #جان_استوارت_میل، یکی دیگر از تئوریسین های اقتصادِ لیبرالی کلاسیک است. او از تکنولوژیِ پیشرفته و استفاده از کالاهای ارزان قیمت از آسیا و آفریقا [به علت پایین بودنِ دستمزد در آن سرزمین ها] و فرصت های موجود برای صدورِ سرمایه [البته باید دانست؛ صدور سرمایه یا سرمایه گذاریِ خارجی در کشورهای جهان سوم جُز با استثمارِ نیروی انسانیِ ملل دیگر و غارتِ منابع طبیعیِ آنها ممکن میست] و افزایشِ سود به عنوانِ مقوّمِ یک اقتصاد پیشرفته نام می برد. استوارت میل، یکی از ایدئولوگ های معروف اقتصاد سرمایه داریِ لیبرالی و از مروّجینِ تئوریِ #یوتیلیتاریسم_اخلاقی است. استوارت میل در تئوریِ اقتصادی خود به دنبالِ یافتنِ راه هایی برای "انباشتِ بیشتر سرمایه" و بالا رفتنِ #نرخ_سود است. 3️⃣ #کارل_مارکس به جرگه ی اقتصاددانانِ #کلاسیک_لیبرال تعلق ندارد؛ او نیز به طور صریح و منسجم از الگویی برای توسعه سخن نگفته است، اما در توصیفاتِ خود ضمنِ انتقاداتِ اساسی و تحلیلِ مبنایی ای که از سرمایه سالاری لیبرال به عمل می آورد، برخی عناوینِ بنیادینِ یک اقتصاد سرمایه سالارِ صنعتی را به عنوانِ ایده آلی تحتِ عنوان #سوسیالیسم و سپس #کمونیسم حفظ می کند. مارکس به #انباشت_سرمایه در دستِ عده ای معدود و #تراکم_فقر در میانِ انبوه مردم و به #توزیع_نابرابر_ثروت ها و به #استثمار و نیز روابطِ از خودبیگانه در #تمدن_مدرن معترض است. اما او گمان می کند که با تغییرِ حقوقیِ #مالکیت از سرمایه دارانِ #خصوصی به #دولتی که خود را مظهرِ اراده ی #طبقه_کارگر و به تبع آن جامعه می داند، می توان استثمار را از بین برد. در واقعِ در مدلِ ایده آل او #سرمایه_داری_خصوصی محو می گردد، اما نوعی سرمایه داریِ دولتی به نام #سوسیالیسم جانشین آن می شود. در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت: سوسیالیسم، همان سرمایه داری است منتها سرمایه داریِ غیرلیبرال که #نفس_امّاره ی فردی را تحت الشعاعِ نفس امّاره ی جمعی قرار می دهد. 🔰 بنابراین باید گفت: طبقِ منطقِ #اسلامی در حوزه ی اقتصاد؛ ما نه اقتصاد بازار آزاد به معنای لیبرالی آن را قبول داریم و نه اقتصادِ دولتی به معنای مارکسیستی-سوسیالیستیِ آن. بل نوعی اقتصاد مورد نظر ماست که؛ علاوه بر توجه به #بخش_خصوصی و تولیدِ ثروت، مداخلاتِ نامعقول و تصدّی گرایانه ی دولت در اقتصاد را نفی نموده و برای #دولت در اقتصاد، شأنِ #حامی، #هادی و #ناظر قائل است. ان شاء الله در تحلیلِ کتابِ #دولت_و_بازار به این مهم بیشتر خواهیم پرداخت. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتاب #دولت_و_بازار؛ فصلِ دوم، بخش دوم ✅️ چیستیِ #نظریه_حمایت_هوشمند 🔰 نظریه ی حمایت هوشمند؛ نوعی تلاش برای حلِّ معمّای #دولت و #بازار و گامی در مسیر پایان دادن به مجادله ای تاریخی درباره ی نوعِ رابطه ی این دو نهاد است. #حمایت_هوشمند؛ دقیقا در نقطه ی مقابلِ #بنیادگرایی_بازار یا همان #نئولیبرالیسم قرار دارد، اما در دامِ #دولت_گرایی به معنای "تصدی گری دولتی" نیز نیفتاده است. در این نظریه؛ دولت نقشِ #حامی، #هادی و #ناظر را ایفا می کند. و نیز نقشِ #نهاد_بازار را در پیشرفت کشور لازم می داند؛ لکن سازماندهیِ بازار را توسط دولت به اقتضای شرایط اقتصادی و هم جهت با #سیاست_صنعتی و #برنامه_توسعه_ملی یک ضرورت می داند. 🔰 دولت به عنوانِ #حامی، #هادی و #ناظر بر نیروهای بازار نقش ایفا می کند؛ بدین معنا که؛ هم از نیروهای بازار حمایت می کند، هم بر عملکردِ آنها نظارت دارد، و هم آنها را در جهتِ برنامه ی پیشرفت هدایت می کند. از اینرو؛ ایفای نقشِ سه گانه ی دولت در رابطه با نیروهای بازار دو رکن اساسی نیاز دارد که اجمالا عبارتند از: 1️⃣ دولت بایستی یک #سیاست_صنعتی داشته باشد. 2️⃣ مجهّز به یک #سامانه_اشراف باشد. 🔰 #سیاست_صنعتی داشتن بدین معناست که؛ دولت با تعریف و وضعِ "قوانین، مقررات، اصول و سیاست ها" تلاشی استراتژیک/راهبردی خواهد داشت به جهت رشد و پیشرفت در بخش های منتخب از صنعت. سیاستی صنعتی است که؛ نقشِ سیاست های #پولی_و_مالی، سیاست های #تعرفه_ای، سیاستِ #اشتغال، رویکردِ دولت به #سرمایه_خارجی و #نقش_شرکت_های_چند_ملیتی و... را در پیشرفتِ صنعتیِ کشور مشخص می کند. 🔰 و اما #سامانه_اشراف بدین معناست که؛ دولت باید اطلاعات دقیق و به لحظه ای درباره ی ظرفیت های بالقوه و بالفعلِ اقتصاد داشته باشد تا بتواند پیشرفتِ سیاستِ صنعتی را سنجیده و متناسب با آن، برنامه ریزی و تصمیم گیری نماید. برای ایجاد چنین سامانه ای در ایران ۱۵ مجموعه‌ی اطلاعاتی باید تجمیع شود و پیوسته مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند که بدین قرار می باشند؛ "اطلاعاتِ مربوط به سیستم بانکی"، "بیمه"، "مالیات"، "واردات و صادرات"، "بورس"، "تأمین اجتماعی"، "بودجه عمومی عمرانی"، "ظرفیت های واقعی و بالفعل تولید"، "بازرگانی داخلی"، "مستغلات و املاک"، "شرکت ها و اشخاص حقوقی"، "سیستم کد گذاری کالا"، "ثبت سفارش کالا"، "قیمت کالاها و خدمات" و نیز "حسابرسی شرکت ها". این سامانه و برنامه ها سابقه در کشورهای دیگر هم دارد. در ایران، ستاد فرماندهی #اقتصاد_مقاومتی باید این نقش را به عهده بگیرد و سایر دستگاه های مرتبط، باید ذیل این ستاد فعالیت کنند. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتابِ #دولت_و_بازار؛ فصلِ دوم، بخشِ سوم 🔰در #نظریه_حمایت_هوشمند، دولت با نیروهای بازار، پنج نوع ارتباط برقرار خواهد نمود که اجمالا بدین قرار می باشد: 1️⃣ صیانت از بازار 2️⃣ خلق بازار 3️⃣ حفظ بازار 4️⃣ قبض بازار 5️⃣ بسط بازار 🔰 اما #صیانت_از_بازار؛ طبعا مهمترین وجه از "نظریه حمایت هوشمند" توجه به "صیانت از بازار" می باشد که اولین و مهمترین گام در تأمین بازار برای تولید است. #بازار_داخل_یک_کشور، یک فرصت برای تولید کننده به شمار می رود و این #دولت است که می تواند این فرصت را تضمین یا دریغ کند. راه تضمینِ این فرصت؛ "جلوگیری از حضورِ کالای مشابه خارجی در بازار" و راهِ دریغِ این فرصت؛ "آزاد سازی تجاری"، "حذف موانع گمرکی" و "تسهیل واردات" است. البته روشن است که؛ هدفِ این #حمایت_دولتی، ایجادِ نوعی رانت برای بیشینه ساختنِ سودِ تولید کننده ی داخلی نیست، بلکه هدف ایجادِ فرصتِ بازار برای تولید کننده برای #ارتقای_محصول است. بحث جزئیاتِ دیگری هم دارد که با توجه مطوَّل شدن از آن می گذریم. 🔰 به نمونه هایی از اتخاذ سیاستِ #صیانت_از_بازار در مقابلِ ایده ی #تجارت_آزاد توجه بفرمایید: 1️⃣ ماجرای شورشِ #ایالات_متحده علیه تجارت آزاد در زمانیکه ایالاتِ آمریکای شمالی در سال ۱۷۷۶ م مستعمره ی #انگلستان بودند. لندن مانندِ سایر مستعمرات، قواعدِ تجارتِ آزاد را به آمریکا نیز تحمیل کرده و بازار این منطقه را به تصرف خود درآورده بود. 2️⃣ تعرفه زشت تا تعرفه سیاه؛ در طولِ تاریخ پیشرفتِ آمریکا، وضعِ تعرفه یکی از مهمترین ابزارهای #صیانت_از_بازار بوده است. اولین کنگره آمریکا در سال ۱۷۸۹ وضعِ تعرفه بر کالاهای وارداتی را به تصویب رساند که هدف آن #اولا افزایش درآمدِ ملی و #ثانیا صیانت از صنایعِ نوزاد در برابرِ هجوم کالاهای خارجی بود. 3️⃣ انگلستان در بازه زمانی ۱۶۴۵ تا ۱۸۴۹ میلادی قوانینِ دریانوردی به جهت حمایت از #صنعت_کشتی_رانی خود به تصویب رساند که دو هدف داشت: #اولا ایجاد انحصار برای صنعت کشتی رانیِ خود در بازار دریانوردیِ جهان و #ثانیا ایجاد ممنوعیت و محدودیت برای ورودِ کالاهای خارجی به بازار داخلی انگلیس. 4️⃣ و موارد متعدد دیگری در سایر کشورهای اروپایی و آسیایی من جمله #ژاپن و #کره_جنوبی وجود دارد که از ذکر آنها می گذریم. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتابِ #دولت_و_بازار؛ فصلِ دوم، بخشِ پنجم 🔰 بیان شد در #نظریه_حمایت_هوشمند، دولت با نیروهای بازار پنج نوع رابطه برقرار می کند. دو مورد از آن ذکر شد و اینک به تبیینِ مورد سوم یعنی #حفظ_بازار می پردازیم. تولیدکنندگان ممکن است نه به دلیلِ محرومیت از فرصتِ بازار داخلی به سببِ تسلط کالای خارجی، بلکه به دلایلی چون ناتوانی در تأمینِ منابع مالی تولید، فقدانِ تقاضای کافی و مؤثر برای عرضه، مقرون به صرفه نبودن تولید، ناتوانی در ارتقای محصول به دلایلی چون فقر فنّاوری یا نداشتنِ برنامه تحقیق و توسعه، پرریسک بودنِ سرمایه گذاری برای تولیدِ کالای خاص، پرسود بودنِ بازارهای دیگری که سرمایه شان به راحتی قابلیت انتقال به آنها را دارد و... در معرضِ خروج ارادی یا اخراج اجباری از بازار باشند. در چنین شرایط و مواردی؛ #دولت باید نقشِ #هدایتی، #حمایتی و #نظارتی خود را برای حفظِ نیروهای عرضه در بازار و تقویت آنها ایفا نماید. کمک های مالی، فنّی و اجرایی که تحتِ نظارت دولت و برای رسیدن به اهداف مشخص ارائه می شوند، می تواند #بازار را از خطر نابودی #حفظ کند. 🔰در ادامه به نمونه ای از سیاستِ #حفظ_بازار در کشورهای پیشرفته امروزی از جمله ژاپن توجه تان را جلب می کنیم: 1️⃣ #صنعت_خودرو_سازی_ژاپن؛ شرکتِ تویتا در ژاپن کار خود را با تولید ماشین آلاتِ نساجی و با نام "بافندگی خودکار تویودا" آغاز به کار کرد و در سال ۱۹۳۳ وارد فعالیتِ #خودروسازی شد. در آن دوره دو شرکتِ آمریکایی #جنرال_موتورز و #فورد در قالبِ سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ژاپن خودرو تولید کرده و در بازار این کشور به فروش می رساندند. در سال ۱۹۳۹ #دولت_توکیو دو شرکت آمریکایی مذکور را از خاک خود بیرون کرد تا فرصت برای تولید #خودروی_داخلی ایجاد شود. 🔸️ مواردِ متعدد دیگری از سیاستِ #حفظ_بازار توسط دولت های مختلف وجود دارد که از ذکر آنها می گذریم. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتابِ #تاریخ_عقائد_اقتصادی [دادگر]، فصل اول، بخش دوم 🔻در این بخش ابتدا به طور اجمال به برخی از عقائد اقتصادی مادها و پارسیان از اقوامِ تمدن قدیم #ایرانی و سپس به کلیاتی از اندیشه حاکم بر اقتصادِ #هند و #چین باستان اشاره خواهیم کرد. 🔰از حدود ۹ قرن پیش از میلاد، شواهدی از زندگی و تمدن مادها گزارش شده است. آنها مبتنی بر ارزش های سنتی خود معتقد بودند که انسان باید هر چه در توان دارد، برای استفاده از طبیعت به کار گیرد و از آن بهره برداری کند. در عین حال عقیده داشتند که باید ساده زندگی کرد. به همین خاطر مادها معادن را استخراج می کردند و هر جا زمین قابل کشت می یافتند به زراعت می پرداختند. از اینرو ثروتمند بودند، اما الگوی مصرف آنها بر ساده زیستی استوار بود. وحدت بین #مردم و #دولت پشتوانه پیشرفت اقتصادی مادها بود. مردمانِ #ماد؛ با توجه به انضباط موجود در زمان #دیا_اکو و #هوخشتره؛ حسابگر، مولد، دورنگر و ساده زیست بودند. پارسیان به رهبری #کوروش، حکومت هخامنشی؛ یعنی بزرگترین تمدن پیش از روم قدیم را بنیان نهادند. کوروش امنیت اقتصادی و اجتماعی بسیار مناسبی را برقرار نمود و توجه به #تولید و #کشاورزی بیش از بازرگانی مورد توجه بود. 🔰تاریخ #هند حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد، خبر از شکل گیریِ اصنافی مانندِ #فلزکار، #کوزه_گر، #ماهیگیر و #قنادی می دهد. هندیان قیمت گذاریِ کالاها را با ضوابطِ مورد نظر اصناف در قالبِ کمیته ای از #دولت و #بازار انجام می دادند و مسئله ی عرضه و تقاضا در مرتبه دوم بود. در هند قدیم نظام مالیاتی فراگیر بود به گونه ای که حتی قمارخانه ها را نیز دربر می گرفت. یکی از درس های هند قدیم بی میلی نسبت به #فردگرایی و اصیل دانستنِ جمع گرایی بود که محور وحدتِ نظام سیاسی و اقتصادی آن شده بود. در هند قدیم به جُز #کشاورزی سایر خدمات مشمول مالیات بودند. 🔰 در چین باستان هم [۵۰۰ سال پیش از میلاد] در زمان یکی از رهبران اخلاقیِ چینیها؛ کنفوسیوس، بازرگانی امری پَست تلقی می شد؛ زیرا آنرا #مولد نمی دانستند، از اینرو دولت سنگین ترین مالیات ها را از بازرگانان می گرفت. دلال های مالی و پولی نیز در چین مورد احترام نبودند. سرانجام اینکه، در چین قدیم برای استخدام نیروی کار، از متقاضیان امتحان به عمل می آمد تا شایسته ترین ها انتخاب شوند. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتابِ #تاریخ_عقائد_اقتصادی [دادگر]، فصل دوم، بخش دوم 🔰 #روم، وارثِ تمدن های گذشته و بویژه تمدن یونانی است. تمدن یونانی با تمام عظمتش بر اثر عواملِ مختلفِ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سقوط کرد و #تمدن_رومی، پس از فراز و نشیب های فراوان بر بخش بزرگی از دنیا سیطره یافت. انضباط شدید، روحیات ملی گرایی و در مواردی خشونت از دیگر خصوصیات رومیان است. بر خلافِ #یونان که مذهب کمترین سهم را در #مقررات_مالی داشت، در روم #امور_مالی با مذهب پیوند داشت. در روم باستان بین #ربا و #بهره تفاوت بود. به عنوان مثال تا ۸ درصد بهره، قانونی بود، اما بیشتر از این مقدار را ربا می دانستند. 🔰 فیلسوفان رومی کمتر #اپیکوری مسلک بودند و بیشتر از مکتبِ #رواقی پیروی می کردند. اپیکوری ها اهل #لذت زودگذر بودند و رواقی ها دنبال کار سخت و ساده زیستی. از اینرو در اندیشه رواقیها نوعی اخلاق عملی حاکم بود. #فیلسوفان_رومی معتقد بودند که؛ رها کردنِ زراعت و روی آوردنِ روستاییان به شهرها زمینه ی انحطاط تمدن است. در روم قدیم این یک فرهنگ بود که هر چه خانوارها می توانستند موارد بیشتری از #نیازهای خود را خود تأمین کنند، #ثروتمندتر به حساب می آمدند. #تجارت و #بازرگانی در روم بسیار رونق داشت و بیش از حد #تجمل و تنوع طلبی در کالاهای مصرفی خاصتا برای اشراف مشاهده می شد. 🔰 #اقتصاد در روم قدیم، در راستای یک #تجارت_آزاد و در عین حال با مالکیتِ متمرکزِ دولتی پیش می رفت. نظارت و انضباط دولتی هر چند شدید بود اما باعث کاهشِ #فساد_اقتصادی می شد. عالمان و حاکمانِ رومی معتقد بودند که #دولت برای چرخاندنِ امور جاری نباید به #استقراض متوسل شود. رومیان قدیم، ایجاد نظم و امنیت را بزرگترین خیر و سعادت می دانستند. تدبیر منزلِ زنان رومی، پشتوانه خوبی برای اقتصاد خانواده ها بود. قسمتِ اعظمِ حقوقِ روم با عناصری چون #مالکیت، #مبادلات، #قراردادها و #وام ها همراه بود. به عنوان نمونه، طبق قانون در صورتی که شخصِ مقروض نتواند بدهی های خود را سر موعد بپردازد، باید برای قرض دهنده، معادلِ پولِ گرفته شده کار کند. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتابِ #تاریخ_عقائد_اقتصادی [دادگر]، فصل چهارم، بخش اول 🔰در این فصل که به لحاظ زمانی تقریبا از سال ۱۵۰۰ م تا ۱۷۷۶ را پوشش می دهد، به مکاتب اولیه ی #علم_اقتصاد؛ یعنی #مرکانتیلیست‌ها [سوداگرایان]، #فیزیوکرات ها که پیشگامانِ #اقتصاد_کلاسیک می باشند، می پردازیم. زمینه های اصلیِ سرمایه داری به دلائل گوناگون در دوره #رنسانس شکل گرفت. اگر عناصری مانند نفع شخصی، مالکیت خصوصی، آزادی اقتصادی، فردگرایی، رقابت، مکانیسم عرضه و تقاضا و حتی اخلاق کار پروتستانی به صورت نهادهای اقتصاد سرمایه داری مدرن بروز می کنند، ریشه در تحولاتِ رنسانس دارد. 🔰سوداگرایان [مرکانتیلیست‌ها] و عقائد آنها 🔸️شکل گیری پدیده #دولت_ملتها، زمینه های گسترش تولیداتِ صنعتی، توسعه زندگی شهری، تقویت بازرگانی و مهاجرت از روستاها به شهرها را مهیا نمود و این امر موجباتِ ظهورِ سوداگرایان را فراهم آورد. البته نمی توان مکتب سوداگرایی را دارای اندیشه ی منسجم و یکنواخت دانست، بلکه منعکس کننده ی اندیشه های پراکنده و متنوعی است. گذشته از این، دغدغه های اقتصادیِ این دوره بیشتر بحثِ #عمل بود تا اندیشه و #تئوری_پردازی. 🔸️ اجمالا اهمِّ اندیشمندانِ مکتبِ سوداگرایی عبارتند از: توماس مان، ژان باتیست کلبر، جرالد مالینه، چارلز داوینه، ویلیام پتی، جان لاک، جیمز استیوارت، برناندو ماندویل، ريچارد کانتیون و جان لا و غیره. برخی از صاحب نظران اقتصاد سیاسی، مورخان اقتصادی و حتی بازرگانان حرفه ای نیز در مجموعه ی #اقتصاددانان_سوداگرایی ذکر می شوند. 🔰 برخی ویژگی های بارز #مکتب_سوداگرایی [مرکانتیلیسم] 1️⃣ منبع اصلیِ ثروت؛ مساویِ با انباشتِ هر چه بیشتر فلزاتِ قیمتی بویژه #طلا و #نقره است. 2️⃣ دخالتِ وسیعِ #دولت در امور اقتصادی، بویژه برای کنترل صادراتِ فلزات قیمتی از کشور است. بدین صورت که دولت، صادرات طلا و نقره را به شدت ممنوع می کرد و وارداتِ آنها را کاملا آزاد می گذاشت. 3️⃣ سیاست های سوداگرایان نسبت به محصولاتِ داخلی، حالت #حمایت_گرایانه داشت. آنها عوارضِ واردات را افزایش، ولی عوارض صادرات را حذف می کردند. 4️⃣ سوداگرایان معتقد به رشد جمعیت، تشویق به ازدواج و دادنِ جایزه به خانوارهای پرجمعیت بودند. آنها همچنین معتقد بودند که در صورتِ بروز مشکلِ مازادِ جمعیت، امکان حل آن از طریق مهاجرت وجود دارد. 5️⃣ سوداگرایانِ اولیه عقیده داشتند: افزایش دستمزد به بالاتر از سطحِ حداقل معیشت، باعث کاهش عرضه کار خواهد شد. برای این دیدگاه شان توجیه اخلاقی هم داشتند! به این شکل که؛ به عقیده آنها پرداختِ بیش از سطحِ حداقل معیشت، باعث تنبلی نیروی کار و روی آوردن او به فساد خواهد شد. 6️⃣ به نظر ژان بدن، دلیل اصلیِ افزایش قیمت ها به مقدار طلای در گردش پیوند داشت. پس از او، جان هیلز و برناندو داوان زاتی به تکمیلِ #نظریه_مقداری_پول پرداختند. در افکار سوداگرایان، همچنین نرخ بهره، قیمت و هزینه پول به حساب می آمده و تعیین نرخ بهره به عرضه و تقاضای پول مربوط بود. به همین جهت آنها راه حل مبارزه با #ربا را گسترش حجم پول می دانستند. به نظر آنها کاهشِ نرخ بهره و حذفِ ربا، باعث افزایش سرمایه گذاری و تولید خواهد شد. سوداگرایانِ اولیه، مبادله را عاملِ گسترش ثروت و سود می دانستند. یعنی گسترش سود را در فرآیند فعالیت های غیر تجاری -مثل کشاورزی و صنعت- نمی دیدند. در ضمن گروه زیادی از سوداگرایان، به اهمیت #تولید و #عرضه در اقتصاد اعتقاد چندانی نداشتند و عمده دشواری های اقتصادی را مربوط به بخش #تقاضا می دانستند. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

📚 کتابِ #تاریخ_عقائد_اقتصادی [دادگر]، فصل چهارم، بخش دوم 🔰 تحولاتی چون؛ ظهور عقائد #لسفر و بروز #انقلاب_صنعتی، ناکارآمدی هایی که در اندیشه ی اقتصادیِ سوداگرایان [مرکانتیلیست‌ها] وجود داشت و بعضا نگاه های فلسفی، اجتماعی و اقتصادی برخی فیلسوفان و متفکران، موجب شکل گیری #مکتب_فیزیوکراسی [طبیعی گرایان] در آستانه سال ۱۷۵۶ م گردید و تا سال ۱۷۷۶ ادامه یافت. اندیشمندان برجسته ی این مکتب، اشخاصی چون #فرانسیس_کنه و #رابرت_تورگو می باشند. 🔰 اجمالا برخی ویژگی ها و اندیشه های #مکتب_فیزیوکراسی را بیان می کنیم. 1️⃣ یکی از پایه های اساسیِ فیزیوکراتها، #قانون_طبیعی بود. طبق این قانون، جهانِ انسانی تحتِ هدایتِ قوانینی مشابه قوانینِ هدایت کننده جهانِ فیزیکی هستند. لازمه ی پذیرش این عقیده این بود که؛ فعالیت های بشر باید هماهنگ با قوانین یاد شده باشد. برای مثال در بعد اقتصادی، حق طبیعی انسان ها این بود که از نتیجه #کارِ خود، به شرطِ رعایت حقوق دیگران، بهره ببرند. #دولت در چارچوبِ قانون طبیعی، تنها می تواند جهت حفظ آزادی قراردادها و حمایت از جان و مال شهروندان حضور داشته باشد. از اینرو عقیده لسفر هم با قانون طبیعی سازگار بود. 2️⃣ از دیگر عقائد ایشان، اهمیتِ #انباشت_سرمایه، مولد بودنِ بخش کشاورزی و تا حدودی بخش معدن است. خنثی بودنِ بخش‌های صنعت و خدمات از دیگر عقائد آنان می باشد. به نظر ایشان، بخشِ کشاورزی است که می تواند #مازاد_تولید ایجاد کند. از اینرو ایشان عقیده دارند، تنها صاحبانِ محصولاتِ کشاورزی باید #مالیات بپردازند. فیزیوکرات ها، با توجه به نگاه کل گرایانه ای که داشتند، در واقع می توانند اولین بنیان گذارانِ #اقتصاد_کلان نیز به حساب آیند. جدول معروفِ #داده_ستانده لئونتیف، بر اساس جدولِ #دکتر_کنه، اقتصاددان فیزیوکرات مدون شده است. 3️⃣ فرانسیس کنه به عنوان یکی از دو متفکر برجسته ی #فیزیوکراسی، پزشکی بود که به عنوان بنیان گذار این مکتب معروف شده است. تلاش وی برای توسعه کشاورزی و طراحی تابلوی اقتصادي و یا جدول اقتصادي کنه، باعث شهرت وی در اقتصاد شد. این تابلو را به عنوان اولین جدول #داده_ستانده در اقتصاد می شناسند. او در این تابلو نشان داده است که تنها کشاورزی مولد است و باعثِ ایجادِ ارزش افزوده مثبت می شود. 4️⃣ از دیگر چهره های برجسته ی فیزیوکراتها #رابرت_تورگو است. او معتقد بود، دخالت های #دولت و #پارلمان در امور اقتصادی باید به کمترین سطح ممکن برسد. به نظر وی نیروهای بازار می توانند به طور خودکار، تعادل اقتصاد را تأمین کنند. لذا وی تأثیر فراوانی بر اندیشه ی اقتصادی آدام اسمیت داشته است. علاوه بر این یکی از نقش های کلیدیِ تورگو در اقتصاد سیاسی، تبیینِ #قانون_بازدهی_نزولی است. وی این قانون را برای ارزیابی زمین کشاورزی به کار می برد. 🔰 در پایان این فصل باید گفت: اندیشه ی فیزیوکرات ها، نوعی نقادی نسبت به اندیشه سوداگرایان بود. البته هر دو مکتبِ "سوداگرایی و فیزیوکراسی" نقاط ضعف و قوت خود را داشتند و در مباحثِ خود دچارِ افراط و تفریط هایی بودند. لکن این دو اندیشه در حوزه ی اقتصاد، موجباتِ شکل گیریِ #مکتب_کلاسیک را مهیا نمود که در فصل پنجم به آن خواهیم پرداخت. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

✅️ #مکتب_کلاسیک؛ اندیشه های اقتصادیِ #مالتوس و #سی 🔸️ توماس رابرت مالتوس [۱۷۶۶-۱۸۳۴] از دیگر اقتصاددانانِ مکتبِ کلاسیک است که با انتشارِ رساله ی مربوط به #اصول_جمعیت در سالِ ۱۷۹۸ معروف شد. نظریه ی جمعیت پیش از مالتوس هم مطرح بوده، ولی از زمان وی به بعد بسیار معروف شده است. مالتوس در این نظریه بیان می کند که اگر مانعی نباشد، جمعیت به نرخِ تصاعد هندسی افزایش می یابد، در حالی که مواد غذایی در بهترین وضعیت به شکل تصاعد حسابی رشد خواهد کرد. 🔸️ مالتوس علت فقر را جمعیت زیاد و کمبودِ منابع برای تأمین نیازهای آنان می دانست. مبنای #دستمزد از نظر مالتوس نیز همان "حداقلِ معیشتِ" مورد نظر ریکاردو بود. زیرا به نظر وی، پرداختِ دستمزدِ بالاتر از آن باعثِ گسترش جمعیت خواهد شد. کندرسه، اوئن و گودوین معتقد بودند که توزیعِ عادلانه ی #درآمد و #تأمین_مالی بیشتر کارگران، باعثِ بهبود کلی و تنظیم مطلوبِ جمعیت خواهد شد. مالتوس اینگونه راه حل ها و هر نوع راه حل مشابه مثلِ کمک دولت به فقیران را عاملِ تشدید کننده ی فقر می دانست. 🔸️ مالتوس برخلافِ ریکاردو، کارکردِ #عرضه و #تقاضا را در تعیین قیمت مؤثر می داند. از نظر او همچنین بالا بودنِ رانت نشانه ی شکوفایی اقتصادی است. #سود از نظرِ مالتوس، پاداشِ صاحبانِ سرمایه بود. او #رکود را هم نتیجه ی کمبودِ تقاضا می دانست. بدیهی است که در این صورت می توان وی را یکی از پیش کسوت های اندیشه ی کینزی دانست. در همین رابطه وی توصیه می کند؛ #دولت برای انجامِ توزیعِ مجدد درآمدها در اقتصاد دخالت کند. مالتوس همچنین از جهتِ متدلوژیکی، #علم_اقتصاد را عملیاتی دانسته و برخلافِ ریکاردو با تحلیل های قیاس گرایانه موافق نبود و بر استقراء تأکید داشت. 🔸️ ژان باتیست سی [۱۷۷۶- ۱۸۳۱] یکی از دوستانِ نزدیکِ ریکاردو و مالتوس بود. او متولد فرانسه است و در سال ۱۸۱۵ تدریسِ #اقتصاد_سیاسی را آغاز کرد. شهرت او به سببِ قانونِ مشهور اوست. طبقِ قانون "سی"؛ #عرضه، تقاضای خود را ایجاد می کند. به اینصورت که تولید کالاها و خدمات برای عوامل و نهاده های تولید درآمد ایجاد می کند و این امر منجر به ایجادِ تقاضای جدید نسبت به محصولاتِ دیگر بخش های اقتصاد می شود. 🔸️ نتیجه ی پذیرشِ این قانونِ آقای #سی، این خواهد بود که؛ هیچ نوع #رکود و کسادیِ موقتی و یا دائمی در اقتصاد بروز نخواهد کرد. کلاسیک ها از این قانون نتیجه می گیرند که؛ تحتِ شرائطِ انعطاف پذیریِ قیمت ها، نظام اقتصادی در بلند مدت همواره در سطحِ اشتغالِ کامل تعادلی خواهد بود. آقای سی همچنین پدیده ی #کارآفرین را به عنوانِ عاملِ چهارمِ #تولید، در کنارِ سه عاملِ دیگر یعنی؛ #زمین و منابع طبیعی، #نیروی_کار و #سرمایه مورد تأکید قرار می داد. 💢 کانالِ "تأمُّلاتِ نظری" دریچه ای به سوی آگاهی و پیشرفت👇 🆔️ @taammolatenazari

🔰 تقویت ارزش پول ملی و حاکمیت ریال و مدیریت بازار ارز در دیدگاه دکتر سعید جلیلی ❓️کارشناس اقتصادی از دکتر جلیلی می پرسد؛ از سویی #ارزش_پول_ملی کاهش یافته و به موازات آن #بازار_ارز پیش بینی ناپذیر شده است. برنامه ی جنابعالی برای حفظ ارزش پول ملی و پیش بینی کردن بازار ارز چیست؟ 🔻 قبل از پاسخ باید بدانیم در این باره دو دیدگاه در کشور وجود دارد: #دیدگاه_اول معتقد است؛ باید در بازارمان تأمل کنیم، سیاست های تجاری مان را تنظیم کنیم، وارداتی که ضروری نیست را منع و یا محدود کنیم، نقدینگی را کنترل کنیم، نظام بانکی را اصلاح کنیم و صادرات مان را افزایش دهیم تا #ارزآوری داشته باشیم. #دیدگاه_دوم می گوید: علاوه بر اینکه بایستی کارهای بالا صورت گیرد، توصیه ای هم دارد و آن این است که؛ #دولت یک قیمت مشخصی را باید برای ارز اعلام کند و به این عدد پایبند باشد. یعنی هر کسی #ارز به هر طریقی تحصیل می کند؛ اعم از صادرات و...، ملزم باشد ارزِ خودش را به همین قیمت به بانک مرکزی بفروشد. و نیز هر کسی ارز نیاز دارد، دولت بررسی کند و ببیند واقعا نیاز هست یا نیست، چقدر باید بدهد و اساسا وقتی که دولت به این نتیجه رسید که باید مثلا به فلان وارد کننده ی کالا و خدمت ارز بدهد، باید به همان قیمت مشخص شده این تخصیص صورت گیرد. ✅️ پاسخ دکتر جلیلی: ما وقتی صحبت از ارزش پول ملی (ریال) می کنیم، اولین لازمه اش چیست؟ ما باید ساز و کاری برای #حاکمیت_ریال داشته باشیم. شما اگر برای پول ملی حاکمیت قائل نباشید، طبعا نمی توانید ارزش پول ملی را هم حفظ کنید. ما برای حاکمیت ریال ساز و کارهایی طراحی کرده ایم که بدین قرار است: 1️⃣ ساماندهی و مدیریت جدی دولت بر روی سامانه هایی چون: #سامانه_جامع_تجارت، #سامانه_مؤدیان، #سامانه_املاک، #سامانه_پایگاه_رفاه_ایرانیان و... 2️⃣ همچنین بحث ناترازی بودجه هم منجر به کاهشِ ارزش پول ملی می شود. ناترازی موجبِ خلق و رشد نقدینگی می شود، آن هم رشدِ نقدینگیِ غیرمنطقی که موجبِ کاهش ارزش پول ملی می شود. 3️⃣ از سوی دیگر دولت باید #ارزآوری کند تا پول ملی ارزش پیدا کند. فارغ از اینکه یکی از مهمترین راه های تحصیلِ ارز، فروش نفت و محصولات پتروشیمی و برخی مواد خام معدنی است، دولت باید برای ارزآوری یک مأموریت جدی داشته باشد. یعنی از ظرفیت همه ی دستگاه ها و نهاد ها و وزارت خانه ها برای ارزآوری استفاده کافی و وافی را انجام دهد. مثلا از ظرفیت دانشگاه ها، وزارت خارجه، وزارت گردشگری و... برای ارزآوری به خوبی استفاده کند. 🔸️ اما در باب #بازار_ارز و پیش بینی پذیر کردن آن بایستی گفت: ما معتقدیم دولت، نقشِ #تنظیم_گری دارد. خیلی از مشکلاتی که ما در بازر ارز مان داریم ناشی از برخی کنش و واکنش های غلطی است که در بازار ارز صورت می گیرد. این باید مدیریت و تنظیم گری شود و این غیر از دخالت است. به عنوان مثال: برخی از معاملاتِ مجاز و رسمی مان که در حال انجام است، در بستر غیر رسمی صورت می گیرد. دولت باید بستری مهیا کند که این معاملات در بستر رسمی صورت گیرد. بدین صورت است که قیمت ارز هم مشخص می شود. کشفِ قیمتِ نرخ ارز در صورتی اتفاق می افتد که بسترِ معاملات ارزیِ رسمی مهیا شود. @taammolatenazari

6️⃣ فردریک لیست [۱۷۸۹- ۱۸۴۶] از معروف ترین اقتصاددانانِ ملی گرای آلمانی است که به عنوانِ یکی از بنیان گذارانِ #مکتب_تاریخی و #مکتب_ملی_گرایی نیز از وی نام برده می شود. او یکی از منتقدانِ بسیار جدی #مکتب_کلاسیک می باشد. اجمالا به اهم اندیشه های او اشاره می کنیم: 🔸️ به نظر وی منافع آزادی تجاریِ مورد نظر اسمیت و دیگر کلاسیک ها جهان شمول نبوده، بلکه هر کشور با توجه به شرائطِ خاص خود و با وضعِ تعرفه باید از فرآورده های داخلی حمایت کند. 🔸️ لیست برای حضور #دولت در اقتصاد اهمیت زیادی در نظر داشت و موفقیت هر کشور در امور اقتصادی را به اجرای سیاست های اقتصادیِ دولت مرتبط می ساخت. در سال ۱۸۳۷ م کتابِ "نظام طبیعی اقتصاد سیاسی" و در سال ۱۸۴۱ کتابِ "نظام ملی اقتصاد سیاسی" وی منتشر گردید. 🔸️ یکی از انتقادات مهم او به کلاسیک ها، عقیده ی آنها به وجودِ قوانین اقتصادیِ جهان شمول و فرد گرایانه بود. وی هدفِ #علم_اقتصاد را حل و فصلِ مسائل و مشکلات ملی و عمومی می دانست و دیدگاه های خصوصی نگر و فردی نگر در این رابطه را رد می کرد. 🔸️ به نظر لیست، زندگی بسیار فراتر از بحثِ #ارزش_مبادله و #ارزش_مصرف است. قدرتِ مولد یک کشور به عقیده ی او؛ #فرهنگ و #مذهب و عناصرِ مهم دیگری نیز هست و تنها یک رابطه ی مادی، اقتصادی و فنی نیست. اندیشه های اقتصادی لیست در اقتصاد، اهمیت عملی بیشتری دارد تا اهمیت علمی. 🔸️ لیست اقتصاد را یک کل اندام وار در نظر گرفته و نگرش توسعه ای و تکاملی به آن دارد. ◽️ به طور کلی؛ #ملی_گرایی در اقتصاد، یک اندیشه ی مستقل در نقد کلاسیک به حساب می آید. ملی گرایی دیدگاه فرد گرایانه و جهان شمول کلاسیک ها را رد کرده و حمایت از #اقتصاد_ملی را مورد توجه قرار می دهد. ملی گرایان قدرت ملی را صرفا به امور مادی و اقتصادی محدود نمی کند. @taammolatenazari