🏷 #دریافت_مقاله کارکردهای عقل عملی در اصول فقه شیعه
استاد محمد عرب صالحی دام عزه
🌐 http://qabasat.iict.ac.ir/article_17659_ece0eaf4011b94acf3abc705a199ff0b.pdf
🔖 #چکیده:
کارکرد #عقل_عملی در اصول فقه گرچه فی الجمله و به طور #پراکنده در کتب اصولی مورد بحث قرار گرفته است؛ اما با این‌که مجموعه احکام عقل عملی مورد استفاده در اصول فقه، چه به نحو #کلی، مثل اصل #حسن و #قبح عقلی و چه به نحو #صغروی، مانند قبح #تجرّی، قبحِ #تفویتِ اغراضِ مولا و حسنِ #احتیاط، فراوان و دارای جهات مختلفی است، تفصیل بحث در هیچ یک از این کتب به نحو موضوعی و یک‌جا مورد بحث و مُداقّه قرار نگرفته است.
در برخی از کتب متقدمان به برخی از وجوه مسئله پرداخته شده است؛ مثلا بحث از حسن و قبح در کتبی چون «الفوائد الحائریه» (ر.ک: وحید بهبهانی، ۱۴۱۵ق، ص ۳۶۳_۳۷۸)، «الفصول الغرویه» (ر.ک: صاحب فصول، ۱۴۰۴ق، ص۳۱۶_۳۵۰)، «فرائد الاصول» (ر.ک: شیخ انصاری، [بی تا] ص۲۳۰_۲۴۵) و «هدایه المسترشدین» (ر.ک: اصفهانی، [بی تا]، ص۴۳۳_۴۴۲) دیده می‌شود؛ اما پس از آن، این اندک هم در کتب متاخرین کم‌یاب گردیده است و تنها محقق اصفهانی در لابلای #دلیل_انسداد، بحثی درمورد آن آورده است (محقق اصفهانی، ۱۳۷۴، ج۲، ص۳۲۲به بعد).
در کتب مختلف #شهید_صدر این مسئله تا حدودی جایگاه خود را باز یافته است و اخیراً جناب #عمار_ابورغیف یکی از شاگردان شهید صدر در کتابی دو جلدی تحت عنوان «الاسس العقلیة» بحث مستقلی با عنوان #تطبیقات عقل عملی در اصول فقه مطرح نموده است. البته طبیعی است که جای چنین مباحثی نه در علم اصول که در #فلسفه_علم_اصول است و چنین علمی بسان سایر فلسفه‌های #مضاف به علوم، هنوز در حوزه‌های علوم دینی جایگاه اساسی خود را نیافته است؛ گرچه محققان گرانمایه‌ای در این زمینه پیش قدم گردیده و در پی پایه گذاری این علوم برآمده اند.*
در این نوشتار پس از تبیین #مفردات موضوع و تعیین مراد از عقل عملی و تبیین موضوع و محدوده آن، به کارکردهای عقل عملی در مباحث اصولی اشاره گردیده است.
* استاد آملی لاریجانی _دام ظله_ از سال ۱۳۷۸ تا سال ۱۳۸۷ در درسِ خارج اصول به طور تفصیلی به این مباحث پرداخته و نویسنده نیز در بسیاری از این جلسات حضور داشته و مقاله‌ی حاضر نیز وامدار اندوخته‌های آن زمان از محضر استادِ گران‌قدر است. برخی دیگر از اساتید نیز در سال‌های اخیر در زمینه‌ی فلسفه اصول فقه به تحقیق و #تدریس مشغول‌اند.
🌐 http://qabasat.iict.ac.ir/article_17659.html
@tafaqqoh
📚 #دریافت_کتاب بحوث فی الاصول
🖊 فقیه مدقق مرحوم شیخ محمدحسین اصفهانی رضوان الله علیه
🌐 http://www.mediafire.com/?5009v061vxcd59l
🌐 https://drive.google.com/open?id=0B5UvkM76IiOlc3M1bl9DWk9wQzA
✔️ این صحیفه ارزشمند شامل یک کتاب نیمه تمام و دو رساله به قلم مرحوم محقق اصفهانی است که توسط دفتر نشر اسلامی، «بحوث قی الاصول» نامیده شده است:
🔹 الاصول علی النهج الحدیث
کتاب اصولی مستقلیست که بعد از حاشیه بر کفایه و در سال آخر عمر شریفشان مشغول به تالیف آن شدند اما متاسفانه موفق به اتمام نشدند! از آن جا که غرض ارائه متنی درسی در علم اصول بوده است، مباحث منظم، منقح و بدون تطویل _ بر خلاف نهایة الدرایة _ بیان شده اند. تبویب کتاب بر اساس نظر مختارشان در تقسیم مسائل علم اصول است؛ مقدمه ای در مبادی چهارگانه علم اصول (#تصوری و #تصدیقی / #لغوی و #حکمی) و باب اول در مسائل عقلیه (فقط #اجزاء، #مقدمه_واجب و بخشی از #اجتماع امر و نهی) تمام چیزیست که در چند ماه آخر حیات از بنان شریفشان صادر شده است.
🔸 الطلب و الارادة
رساله ای تام در بیان حقیقت #اراده تشریعیه، فاعلیت شارع، #اعتبار، #ثواب و #عقاب، #جبر، #تفویض و #اختیار... است.
🔹 مقدمة فی الاجتهاد و التقلید و العمل بالاحتیاط
در سه فصل ابتدا مسائل مربوط به #اجتهاد، سپس #تقلید و در آخر #احتیاط را بررسی کرده اند؛ به نظر می رسد این رساله از نظر مولف هنوز پایان یافته تلقی نمی شده است! رویکرد این نوشته بیش از آن که اصولی باشد، #فقهی است.
@tafaqqoh