📸 ادیبی سرشناس که اهل #قم بود! 🔸️#مظاهر_مصفا، فرزند اسماعیل مصفا، در ۱ شهریور ۱۳۱۱ در اراک در خانواده‌ای با فرهنگ از اهالی تفرش چشم به جهان گشود. هنگامی‌که تنها ۴۰ روز از تولدش می‌گذشت خانواده‌اش به #قم نقل‌ مکان کردند. 🔹️پدر وی در ادارهٔ «#سجل‌احوال_قم» (سازمان ثبت احوال) کار می‌کرد. پدربزرگش حاج ملا رجبعلی #تفرشی (#تعزیه‌خوان پرآوازه در دربار ناصری و تکیه دولت و همچنین #مؤذن ویژه #محمدعلی‌شاه قاجار) است. 🔸️او در جوانی با امیربانو کریمی، دختر امیری #فیروزکوهی (شاعر سرشناس معاصر)، ازدواج کرد. 🔹️#علی_مصفا (بازیگر سینما و همسر #لیلا_حاتمی)، کیمیا مصفا و گلزار مصفا فرزندان آن‌ها هستند. 🔸️از سوابق علمی و اجرایی او می‌توان به ریاست اداره‌ی #فرهنگ_قم، قبل از انقلاب، ریاست پردیس فارابی دانشگاه تهران (#پردیس_قم) و تدریس در دبیرستان‌های تهران، ریاست انتشارات و مدیریت مجلهٔ آموزش و پرورش، دانشیاری دانشگاه #شیراز و ریاست دبیرخانهٔ مرکزی دانشگاه شیراز اشاره کرد. 🔹️شعار «یا مرگ یا مصدق» که از سوی طرفداران مصدق سر داده می‌شد برگرفته از بیتی از یکی شعرهای مظاهر مصفا بود که در آن سروده بود: «آزادگان به راهت، از جان خود گذشتند/ با خون خود نوشتند، یا مرگ یا مصدق». 🔸️وی در هشتم آبان‌ماه ۱۳۹۸ در ۸۷ سالگی درگذشت و در زادگاه خود در روستای #بن‌نسای_تفرش به خاک سپرده شد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 صورت #جهیزیه یکی از اهالی روستای #فردوی قم در سال ۱۳۲۴ 🔹️متعلق به مرحومه معصومه برومند همسر مرحوم مشهدی یدالله براتی 🔸️۲۸ قلم جمعا به قیمت ۶۳۱ تومان 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔺️📜 دستخط #پروین_اعتصامی در ابتدای دیوان شعرش که به کتابخانه دبیرستان حکمت قم تقدیم کرد: ✏️این نسخه‌ی دیوان خود را بکتابخانه دبیرستان #حکمت_قم اهدا کردم. طهران ۱۳۱۵/۷/۱۱ پروین اعتصامی 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📜 برنامه تدریس #شهید_بهشتی در دبیرستان حکیم نظامی قم 📍سال ۱۳۳۲ 🔹️نکته جالب این است که ایشان به تدریس زبان انگلیسی می‌پرداختند. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸مدرسه غیاثیه در محله‌ی پامنار 📍خیابان آذر 🔸️اين مدرسه در نزديکی ميدان #کهنه که اکنون بر اثر گسترش، نوسازى و توسعه شهر، در ناحيهٔ #خيابان_آذر واقع شده است. 🔹️بناى مدرسهٔ #غياثيه (پامنار) به نيمه نخستين قرن نهم و سال ۸۳۰ هـ.ق مربوط مى‌شود. مؤلف گنجينهٔ آثار قم از اين مدرسه به نام مدرسه #شرفيه ياد مى‌کند که شرف‌الدين وزير آن را بنا کرده است. 🔸️اين مدرسه در اثر #سيل سال ۱۰۴۵ هـ.ق منهدم شده و از مجموع آن جز همين ايوان و دو منار باقى نمانده است. همين مؤلف تاريخ بناى مسجد را نيمهٔ اول قرن ششم هجرى و مربوط به زمان سلطان #سنجر مى‌داند. 🔹️دلیل نامگذاری آن به غیاثیه، وجود #حمام وقف شده در مقابل این مدرسه توسط #غیاث‌الدین_رضوی سرکشیک آستان قدس در دوره صفویه است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 #حمام_حاج_عسگرخان سایه به اندازۀ نور سودمند است. سایه تابش اشعۀ خورشید را تعدیل می‌کند؛ جذابیت هنر ایرانی بازی با سایه و نور است و در لابه‌لای سایه و نور محیطی اسرارآمیز خلق می‌شود. گاهی نیاز به رنگ‌آمیزی نیست، با ایجاد شکست در سطوح، می‌توان نور را از زیاد تا کم وارد معماری کرد و به نحوی فضاسازی نمود که هیچ رنگ‌آمیزی‌ای به گرد پای آن نرسد. نمونۀ این طیف سایه روشن در حمام حاج‌عسگرخان به بهترین شکل قابل‌مشاهده بوده است. 📸عکاس: سوسن بیات، ۱۳۹۲ (منبع: قم‌شناسی) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 مدرسه علمیه رضویه 🔹️این مدرسه در ابتدای خیابان #آذر در تقاطع با خیابان #عماریاسر قرار دارد و افرادی نظیر آیت الله #مشکینی، آیت الله #بهاءالدینی و سید محمود #طالقانی در این مدرسه درس خواند‌ه‌اند. 🔸️بنا به روايت تاريخى، بناى مدرسه رضويه محل سکونت #امام_رضا در زمان تشريف فرمايى ايشان به قم بود. محل مجاور اين مدرسه دينى به محله #شاه_خراسان معروف است. 🔹️در محوطه مدرسه رضويه #چاهى وجود دارد که گفته مى‌شود امام هشتم (ع) با آب آن #غسل نموده‌اند. 🔸️اين بنا داراى ايوانى رفيع، مسجد و ۲۴ حجره بوده، که نيمى از آن بر اثر احداث خيابان از ميان رفته و در حال حاضر، #نيم_طاقى بنا باقى مانده است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📷 مرقد #سیدابوالحسن_الرضا 🔹️از امامزادگانِ اواخر قرن چهارم هجری که در خانه خود و در محله «#رضاییه» (بخشی از محله بزرگ #موسویان) دفن شده است. 🔹️مرقد ابوالحسن الرضا در خیابان آذر قم کوچه ۴۵ قرار دارد. ایشان اولین خادم مسجد جمکران بوده است. ❗️ماجرای ساخت مسجد جمکران را اینجا بخوانید:👇👇👇👇 @tarikhqom

🌀 سیدابوالحسن‌الرضا - بخش اول 🔸️‏شیخ #صدوق در کتاب ‌«مونس الحزین فی معرفه الحق و الیقین» و در روایت مشهوری که به‌نظر می‌آید تنها سند موجود و معتبر برای ساخت این مسجد باشد، آورده است: «شیخ #حسن‌بن‌مثله‌جمکرانی گوید: من شب سه شنبه، ۱۷ ماه مبارک رمضان سال ۳۷۳ ق در خانه خود خوابیده بودم که ناگاه جماعتی از مردم به در خانه من آمدند و مرا از خواب بیدار کردند و گفتند: برخیز و مولای خود، #مهدی(ع) را اجابت کن که تو را طلب کرده است. 🔹️آنها مرا به محلی که اکنون مسجد جمکران است آوردند، چون نیک نگاه کردم، تختی دیدم که فرشی نیکو بر آن تخت گسترده شده، جوانی ۳۰ ساله بر آن تخت تکیه بر بالش کرده و پیرمردی هم نزد او نشسته است، آن پیر، #خضر نبی(ع) بود که مرا امر به نشستن کرد، حضرت #مهدی(عج) مرا به نام خودم خواند و فرمود: برو به حسن مسلم (که در این زمین کشاورزی می‌کند) بگو، این #زمین شریفی است و حق‌تعالی آن را از زمین‌های دیگر برگزیده است و دیگر نباید در آن کشاورزی کند. عرض کردم: یا سیدی و مولای! لازم است که من دلیل و #نشانه‌ای داشته باشم و‌گرنه مردم حرف مرا قبول نمی‌کنند. ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 سیدابوالحسن‌الرضا- بخش دوم 🔸️امام فرمود: تو برو و آن رسالت را انجام بده، ما #نشانه‌هایی برای آن قرار می‌دهیم، و همچنین نزد سید #ابوالحسن‌الرضا (یکی از علمای قم ) برو و به او بگو #حسن‌بن‌مسلم را احضار کند و سود چند ساله را که از زمین به دست آورده است، وصول کند و با آن پول در این زمین #مسجدی بنا کند. به مردم بگو به این مکان #رغبت کنند و آن‌را #عزیز دارند و چهار رکعت نماز در آن گذارند. 🔹️آنگاه امام(عج) فرمودند: هر که این #دو رکعت نماز را در این مکان (مسجد جمکران) بخواند مانند آن است که دو رکعت نماز در #کعبه خوانده باشد. 🔸️چون به راه افتادم، چند قدمی هنوز نرفته بودم که دوباره مرا باز خواندند و فرمودند: #بزی در گله #جعفر_کاشانی است، آن‌را خریداری کن و بدین مکان بیاور و آن‌را بکش و بین بیماران انفاق کن، هر بیمار و مریضی که از گوشت آن بخورد، حق‌تعالی او را #شفا دهد. ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 سیدابوالحسن‌الرضا- بخش سوم 🔸️#حسن‌بن_مثله جمکرانی می‌گوید: من به خانه بازگشتم و تمام شب را در اندیشه بودم، تا اینکه نماز صبح را خوانده و به سراغ «#علی_المنذر» رفتم و ماجرای شب گذشته را برای او نقل کردم و با او به همان مکان شب گذشته رفتیم، و در آنجا #جعفر_کاشانی زنجیرهایی را دیدیم که طبق فرموده امام علیه‌السلام، #حدود بنای مسجد را نشان می‌داد. 🔹️سپس به قم نزد سید ابوالحسن رضا رفتیم و چون به در خانه او رسیدیم، خادم او گفت: آیا تو از #جمکران هستی؟ به او گفتم: بلی! خادم گفت: سید از سحر در انتظار توست. آنگاه به درون خانه رفتیم و سید مرا گرامی داشت و گفت: ای حسن‌بن مثله! من در خواب بودم که #شخصی به من گفت: حسن‌بن مثله، از جمکران نزد تو می‌آید، هر چه او گوید، #تصدیق کن و به قول او #اعتماد نما، که سخن او سخن ماست و قول او را رد نکن. ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 سیدابوالحسن‌الرضا- بخش چهارم 🔸️از هنگام بیدار شدن تا این ساعت منتظر تو بودم، آنگاه من ماجرای شب گذشته را برای وی تعریف کردم، سید بلافاصله فرمود تا #اسب‌ها را زین نهادند و بیرون آوردند و سوار شدیم، چون به نزدیک روستای #جمکران رسیدیم، گله جعفر کاشانی را دیدیم، آن بز از پس همه گوسفندان می‌آمد، چون به میان گله رفتم، همین‌که بز مرا دید به طرف من دوید، #جعفر سوگند یاد کرد که این بز در گله من نبوده و تاکنون آنرا ندیده بودم، به هر حال آن بز را به محل مسجد آورده و آن را #ذبح کرده و هر بیماری که گوشت آن‌را تناول کرد، با عنایت خداوند تبارک و تعالی و حضرت بقیه‌الله ارواحنا فداه شفا یافت. 🔹️ابوالحسن رضا، حسن مسلم را احضار کرده و #منافع زمین را از او گرفت و مسجد #جمکران را بنا کرد و آن را با چوب پوشانید. سپس زنجیرها و میخ‌ها را با خود به قم برد و در خانه خود گذاشت، هر بیمار و دردمندی که خود را به آن زنجیرها می‌مالید، خدای‌تعالی او را شفای عاجل[سریع] می‌فرمود، پس از فوت سید ابوالحسن، آن زنجیرها #ناپدید شد و دیگر کسی آنها را ندید...» 📚منبع: کتاب «مسجد جمکران المقدس» 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 یک متل قمی ✏️سیدمحسن حسینی 🔹️"یه مادر بود سه دختر داشت. دخترهایش #چُس‌لال بودند و دم بخت. خواستگار می‌آید. مادر می‌سپارد که دخترها صحبت نکنند. وقتی #خواستگار می‌آید، مادر شربت برایش می‌آورد. مگس می‌افتد توی شربت. یکی از دخترها می‌گه: ننه ننه مگسه افتاد تو شربَتِینا / sharbateynA دختر دومی می‌گه: خوب لنگشو بیگیر دَرِش بِتِینا / beteynA سومی می‌گه: مَگ ننه نگفت حرف نَتَتِینا / natateynA" 🔸️حاشیه این #متل هم در راستای ضبط فرهنگ #عامه قم در دفتر نوشته شده بود. یادم می‌آید این متل را مادر در دوران کودکی برایمان می‌گفت. و اشاره به اینکه نباید حرف نابجا زد؛ چون حسب متل فوق هر سه دختر با سکوت نکردن #عیب خود را آشکار کردند. #چُس‌لال در تداول قمی ها کسی را گویند که #تودماغی و #توک‌زبانی صحبت کند. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽چهارپایه‌خوانی مرحوم #حاج_علی_خورشیدی 📍بازار قم- دهه هفتاد 🔹️#حاج‌علی_خورشیدی مداح مشهور اهل قم که مردم او را با دعای توسل #جمکران می‌شناختند. وی در سال ۱۳۳۲ در قم به دنیا آمد. مادرش می‌گفت: بچه‌دار نمی‌شدیم و از خدا خواستیم فرزندی به ما عنایت کند که #نوحه‌خوان اباعبدالله الحسین (ع) باشد و خداوند علی را به ما داد. 🔸️به برکت این نیت پدر و مادر خداوند به این خانواده #هفت فرزند دیگر عطا فرمود. حاج علی مداحی را از همان کودکی شروع کرد و بعدها از اساتیدی نظیر مرحوم حاج ملا حسین #مولوی و مرحوم حاج اسدالله سلیمانی(#گچکار) بهره برد. 🔹️حاج علی بیش از سی سال دعای #توسل شبهای چهارشنبه در مسجد مقدس جمکران را قرائت کرد و در ایام سال مرتبا به مجالس #عزاداری معتبری دعوت می‌شد. 🔸️حاج علی خورشیدی در سال ۱۳۹۹ در قم دار فانی را وداع گفت. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🔗 درباره‌ی سنت چهارپایه‌خوانی 🔹️عده ای معتقدند چهارپایه خوانی مطابق با سبک روضه خوانی حضرت #زینب (س) بعد از واقعه عاشوراست زیرا خطبه حضرت زینب (س) در #کوفه و روضه خوانی برای امام حسین(ع) دقیقاً به همین سبک و سیاق بوده است. 🔸️اما جلوتر که بیاییم برخی رگ و ریشه و تاریخچه چهارپایه‌ خوانی را به دوران #آل‌‌‌‌بویه نسبت میدهند سلسله آل‌بویه تقریبا ۱۶۰ سال بعد از حادثه عاشورا و شهادت امام‌حسین بر سر کار آمده بودند. 🔹️فلسفه اصلی چهارپایه خوانی هم این بوده که در آن زمان که بلندگو، #میکروفن و باند وجود نداشته مداح برای اینکه صدایش به اکثر مردم و عزاداران برسد روی چهارپایه‌ای می‎‌رفته و #روضه‌خوانی و مداحی می‌کرده تا هم صدایش به گوش شنونده برسد و هم #تمرکز و نظر مردم را بیشتر به خود جلب کند. 🔸️نظم و نسق پیدا کردن و منظم شدن و تثبیت چهارپایه خوانی را باید مدیون محمد #مرزوق عرب دانست. محمد مرزوق عرب حائری یک طلبه اهل کربلا بود او حدود صد و سی سال پیش از #عراق به ایران آمد و نوحه خوانی کنونی در ایران را پایه‌گذاری کرد. وی در تیر ماه سال ۱۳۲۹ خورشیدی در تهران درگذشت. 🔹️ظریفترین نکته ای که در مورد آیین چهارپایه خوانی میتوان راجع به آن صحبت کرد اجرای این آیین در #بازار است به عقیده ی برخی چون بعد از واقعه ی عاشورا اسرای کربلا را در بازارها میگردانند در نتیجه این آیین از این واقعه نشات گرفته و چهارپایه خوانی در بازار مرسوم شده است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽 مداحی فخرالمادحین حاج #حسین_مولوی؛ مداح مشهور قمی 📍قم- دهه هفتاد 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 حاج حسین مولوی- بخش اول 🔹️حاج ملاحسین #مولوی در شهر قم، محله‌ی #چهل_اختران به دنیا آمد. از دوران کودکی نزد شیخ غلام‌حسین #کرمانشاهی مشغول یادگیری قرآن شد، همزمان با یادگیری مفاهیم #قرآنی در مکتب‌خانه نیز درس می‌خواند. 🔸️به #نماز اول وقت و آن هم به جماعت عشق و علاقه‌ی خاصی داشت، به طوری که همیشه پشت سر میرزا ابوالفضل #زاهدی در مسجد #امام حسن عسگری به نماز می‌ایستاد، کسانی که به دنبال ملاحسین مولوی بودند، خوب می‌دانستند که در مسجد امام و آن هم در نماز #اول_وقت حتماً ایشان را پیدا خواهند کرد. ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 حاج حسین مولوی- بخش دوم 🔹️حاج غلامرضا #سازگار مداح اهل‌بیت درباره نحوه‌ی آشنایی‌اش با استاد مولوی می‌گوید: «حدود هفده سالم بود که در مسجد #آلوچو قم، در شب ولادت حضرت #ابوالفضل(ع) حاج مولوی مراسم #مدیحه‌سرایی داشتند. من هم در آن مجلس خواندم، بعد از اینکه خواندم، آن قدر پدرانه مرا تحویل گرفتند و چنان مردم دوستی و تواضع و #مهربانی حاج مولوی در من اثر گذاشت که الان هم شیرینی‌اش را حس می‌کنم. 🔸️ایشان فرمود: "تو تا حالا #کجا بودی؟ من باید شما را ببینم، شما باید بیایید پیش من." به قدری ایشان بزرگواری فرمود که من شیفته‌ی ایشان شدم و از آن روز به بعد در #جلسه‌ی ایشان شرکت می‌کردم. 🔹️مرحوم ملاحسین از #صدای شش دانگ و بسیار خوبی برخوردار بود، ولی اگر کسی صدایش خوب نبود وی را از مداحی منع نمی‌کرد، چون اعتقاد داشت که صدا #سرمایه‌ای نیست که انسان خودش به دست بیاورد، بلکه صدا چیزی است که خداوند به انسان عطا می‌کند ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀حاج حسین مولوی- بخش سوم 🔹️نقل می‌کنند در شبی که می‌خواست فوت کند (نهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۴) به خانه‌ی آسید عباس #کاشانی رفت و گفت: آقا سید عباس! من خیلی شما را اذیت کرده‌ام، من را حلال کن. 🔸️آقا سید عباس گفت: من فکر کردم کسی از جانب من حرفی به حاج #مولوی زده است، ملاحسین گفت: من بروم در این اتاق نماز بخوانم، دیدم ملا #دیر کرد. رفتم و دیدم که ملا تسبیحش در دستش است و معلوم است، در حالی‌که داشته #تسبیح می‌گفته، تکیه به دیوار داده و جان به جان آفرین تسلیم کرده است. 🔹️پیکر ایشان از مسجد امام حسن عسکری (مسجد #امام) با حضور هزاران نفر به سوی حرم مطهر حضرت معصومه #تشییع و در "آرامستان #شیخان" قم به خاک سپرده شد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽مداحی مرحوم #محمد_کوثری در محضر امام خمینی 📍دهه شصت؛ حسینیه جماران 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 مداح امام 🔹️سیّد محمّد #کوثری در سال ۱۳۰۷ در خانواده ای روحانی در شهر قم به دنیا آمد. پدر او، سید علی‌اکبر کوثری، از خطیبان بزرگ قم بود که در محافل مذهبی، از جمله در بیت آیت‌الله #بروجردی مداحی می کرد. 🔸️امام خمینی #احترام خاصی برای سیدعلی‌اکبر قائل بود تا حدی که هنگام ملاقات به احترامش تمام قد می‌ایستاد. 🔹️سیدمحمد کوثری با دختر دایی خود (دختر سید علی #چهل_اخترانی) ازدواج کرد. 🔸️این مداح اهلبیت در سال ۱۳۷۷ در قم دار فانی را وداع گفت و در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📽 مداحی #حاج_رضا_انصاریان 📍محرم سال ۱۳۸۰- تکیه حاج سیدحسن قم 🔸️حاج رضا انصاریان در سال ۱۳۳۳ در خوانسار به دنیا آمد و #صلوات_خاصه امام رضا (ع) با صدای گرم او معروف‌ترین اثری است که از وی به جامانده است. 🔹️ایشان در سال ۱۳۹۲ در #مشهد دار فانی را وداع گفت. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📜 هشدار #خلخالی به معتادان در تیرماه سال ۱۳۵۹: ♦️در اسرع وقت وسائل #شیره_کشی، #تریاک_کشی و #هروئین_کشی را بمقامات دولتی تحویل دهید و رسید بگیرید... این حکم را «#بلوف» ندانید. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom