📸 عکس یادگاری دو #زائر خردسال با حرم حضرت #معصومه (س) 🗓دهه ۶۰ شمسی 📍شما هم می‌توانید عکس‌های #قدیمی خود در شهر #قم را برایمان بفرستید. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸تصویر ایوان #آیینه حرم حضرت #معصومه (س) در حال ساخت 🗓دوران قاجار- ۱۳۰۴ قمری 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀خواب وحشتناکی که تعبیر شد! 🔹️ یکی از #سادات عظام حکایت کرد که شبی خواب دیدم در #حرم حضرت معصومه (س) مشغول به گریه و خواندن زیارتم که ناگاه دیدم جمعی وارد حرم شدند و #ضریح آن حضرت را برداشته و قبر شریف حضرت معصومه (س) را #خراب کردند و [نستجیر بالله]، پیکر مطهر را بیرون آورده و بردند. 🔸️من هرچه جزع نمودم که بدن حضرت را کجا می‌برید التفاتی ننمودند و من با دهشت (ترس) از #خواب بیدار شدم. صبح همان روز خواب خود را برای مرحوم آقا شیخ مهدی #مجتهد و جمعی دیگر نقل نمودم گفتند پیش‌آمد بزرگی خواهد بود... 🔹️ فرداشب فرارسید که آن رؤيا تعبير شد. [زن #رضاخان، در حرم کشف حجاب کرد و در پی تذکر آیت الله #بافقی رضاخان با چکمه وارد صحن آینه شد و عمامه آن عالم بزرگوار را به گردنش آویخت و با خشونت به شکم و پهلوی ایشان می‌زد و صدای یا #صاحب الزمان (عج) شیخ به گوش می‌رسید] تا اینکه حاج شیخ محمدتقی #بافقی را گرفتند و به تهران بردند... دانستم که حاج شیخ چقدر ارتباط با حضرت #معصومه (س) و آباء گرامش دارد. 📚 کتاب مجاهد شهید به قلم شیخ محمد رازی ص ۹۳ و ۹۴. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀گنبذنما ✏️علی‌اکبر رشیدی 🔸️سرسبزی دشت‌های اطراف اصفهان و #کبوترخانه‌های زیبا چشمهای مرا خیره کرده بود. طبیعت این بخش از ایران با آنچه ما دیده بودیم به کلی متفاوت بود و این تفاوت ما را به خود مشغول کرده بود. از نیمه راه روز سوم لحن #چاووش‌خوانان تفاوت یافت و خبر از نزديك شدن ما به #قم داد. 🔹️بعد از ظهر بود که تک‌خان پشت تپه‌ای ایستاد و شاگرد راننده به جمع آوری «#گنبذنما» پرداخت. مسافران از سر شوق، پول در کلاه شاگرد راننده می‌ریختند. خلاصه راننده پس از تأیید شاگردش که #گنبذنما کافی بوده، سینه تپه را پیمود و سواد گنبد حرم مطهر حضرت #معصومه (س) نمایان شد. 🔸️شیون و عزاداری از زنان و مردان برخاست و بقیه راه تا حرم با شور خاصی سپری شد. مدت زیارت با خرید #سوهان، مهر و تسبیح و جانماز بیش از آنچه تعیین شده بود به درازا انجامید. 🔹️با فشار و التماس تک خان و شاگردش مسافران رفته رفته سوار شدند و دل از زیارت کندند راه #تهران در پیش گرفته شد. نزديك غروب بود که به تهران رسیدیم. 📚گفتنی‌ها، انتشارات اطلاعات، ۱۳۸۵ 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📜 توصیف #کهک در زمان سرشماری عهد #ناصرالدین_شاه 🔸️قریه #کهک از قراء معتبر قُهسَتان است. در هموار اتفاق افتاده. هشت رشته #قنات دارد و کم آب است. حاصل آنجا جو و گندم است. #جوزق [پنبه] آنجا خوب به عمل می‌آید. سردرختی از ییلاقی و گرمسیری دارد. خاصه #انجیر در آنجا خوب می‌شود. 🔹️دو رشته قنات #جدیدالنسق [نوساز] دارد که در عهد دولتِ ابدیت [یعنی دوران ناصرالدین‌شاه] آباد شده است. مالیات آنجا از قرار ممیزی مرحمت پناه آقامیرزا باباست. زبان #فارسی دارند. 🔸️مرتع آنها در هموار است. حمام سه باب و مسجد پنج باب دارد. آب انبار دو باب، دکاکین [مغازه‌ها] بیست و نه باب، #طاحونه [آسیاب‌] دو باب. خانه شمار آنجا سیصد و پنجاه و پنج خانه است. امامزاده #معصومه (س) در برابر قریه مدفون است. عدد نفوس [تعداد افراد] ۱۴۶۹ نفر: ذکور [مرد] ۸۳۰ نفر، اناث [زن] ۶۳۹ نفر." 📚منبع: کتابچۀ اعداد نفوس اهالی دارالایمان قم؛ سرشماری عهد ناصرالدین شاه (۱۲۸۵ ق) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 دفن اشتباهی 🎙حاج حسین #شکارچی، مسئول تعاون سپاه قم: 🔸️در بین پیکرها شهیدی بود به نام #حسین_ابراهیمی که نامش در لیست رزمنده‌های قمی ثبت نشده بود. وقتی مطمئن شدم هیچ اطلاعاتی از او نداریم، احتمال دادم قمی نباشد و پیکرش را #اشتباهی به قم آورده‌اند. 🔹️به یکی از بچه‌های #تعاون سپردم تا پیکر آن شهید را به سردخانۀ بهشت معصومه (س) ببرند تا بعد از مراسم تدفین شهدا او را به معراج شهدای #تهران بفرستیم. 🔸️بعد از آنکه تمام شهدا [شهدای سوم خرداد سال ۱۳۶۱] را به خاک سپردیم، یاد آن پیکری افتادم که قمی نبود. از کسی که مأمور شده بود آن پیکر را به بهشت #معصومه (س) ببرد، سراغش را گرفتم. 🔹️با تعجب گفت: «حاجی! یادم رفت بهشت معصومه (س) ببرمش. اون شهید رو هم با همین شهدا #خاک کردیم.» 🔸️خیلی ناراحت شدم. از یک طرف می‌خواستم سر آن #پاسدار داد و فریاد کنم که چرا حواسش را جمع نمی‌کند و از طرف دیگر با خودم گفتم شاید #قسمت این بوده که در قم دفن شود. با این حال می‌دانستم که کار از کار گذشته و اگر #خانواده‌اش بفهمند، ممکن است ناراحت شوند و شکایت کنند. 🔹️هنگامی که پیکر شهدا را به قم آوردند از چهرۀ همۀ آن‌ها عکس گرفتیم و به #معراج شهدای تهران فرستادیم. وقتی فهمیدم آن شهید، قمی نبود، به معراج شهدا خبر دادم که برای شناسایی خانوادۀ آن شهید #پیگیری کنند. بعد از مدتی خانوادۀ آن شهید را پیدا کردند. اهل #ارسنجان فارس بودند. تا باخبر شدند که در قم دفن شده است، خیلی #خوشحال شدند. چون خود شهید در وصیت نامه‌اش نوشته بود: 🔸️«#آرزو دارم شهید شوم و در قم مرا به خاک بسپارند.» 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 مرگ ناگهانی مدیر اجرایی حرم! 🎙حاج ابوالفضل الماسی: 🔸️پنجشنبه شبی بود که به حرم حضرت #معصومه رفتم. دست به سینه گذاشتم، به بی‌بی #سلام دادم و قدم‌زنان به‌سمت‌ضریح راه افتادم. بعد از خواندن زیارت‌نامه و دو رکعت نماز زیارت، به محل همیشگی #هیئت_قمربنی‌هاشم رفتم. 🔹️فردی به نام #صعودی که امور اجرایی حرم را برعهده داشت، به‌همراه چند نفر از همکارانش، با عصبانیت جمع #عزاداران را کنار زد، پرچم‌های هیئت را برداشت و قصد تعطیل‌کردن مراسم را داشت. 🔸️جلوی چشم مردم با بی‌احترامی و حرف‌های اذیت‌کننده‌اش سعی می‌کرد عزاداران را پراکنده کند. در آن میان، آقا #فضل‌الله_ناظری، بانی هیئت قمربنی‌هاشم، را دیدم که با چهره‌ای #عصبانی دندان‌هایش را از شدت حرص به همدیگر فشار می‌داد. 🔹️چشم‌هایش را گرد کرده بود و همین طور آهسته زیر لب می‌گفت: «یا #قمربنی‌هاشم، اگه تا هفتۀ دیگه ریشۀ این رو نکَنی، ما دیگه از تو دم نمی‌زنیم!» 🔸️حدود یک هفته از آن ماجرا گذشت و دوباره به حرم آمدم. با تعجب دیدم پرچم‌های #متبرک به نام ائمه نصب شده و مثل قبل بساط روضه‌خوانی برپاست. 🔹️پرس‌وجو کردم و متوجه شدم که #صعودی از دنیا رفته است. فوت او باعث شد تا از آن روز به‌بعد هیچ‌کس نتواند بساط #هیئت‌ها را از حرم جمع کند و تا سال‌های سال آن مراسم‌ها برقرار بود. 🔸️پس از مدتی نیز به‌خاطر رفت‌وآمد مردم و کمبود جا، برپایی این برنامه‌ها به صحن‌های #حرم منتقل شد. 📕 منبع: کتاب ابوالفضل مرگ برشاه؛ انتشارات راه‌یار 📸 صعودی: نفر اول سمت راست 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀علی اصغرخان #امین‌السلطان در منزلش در قم 🗓 سال ۱۲۷۵ شمسی 🔸️میرزا علی‌اصغرخان #اتابک ملقب به امین‌السلطان، صدراعظم ایران در زمان سه پادشاه #قاجار، ناصرالدین‌شاه، مظفرالدین‌شاه و محمدعلی‌شاه بود. 🔹️وی از #گرجی‌های ایران بود که به ترتیب به القاب #صاحب‌جمع، امین‌السلطان، و اتابک اعظم ملقب شد و قریب به ربع قرن، سمت‌های وزیری، وزیراعظمی و #صدراعظمی داشت. 🔸️او در ۸ شهریور ۱۲۸۶ هجری خورشیدی در جریان جنبش مشروطه، به دست عباس‌آقا تبریزی کشته شد و در حرم حضرت #معصومه (س) به خاک سپرده شد. 🔹️صحن #اتابکی یا صحن آیینه حرم به همت او ساخته شد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀#ملک‌الشعرای آستان حضرت معصومه (س) 🔰بخش دوم ✍️ محمدصادق جعفری 🔸️#ریاضی بیشتر اشعار خود را در موضوعات مذهبی می‌سرود و در نویسندگی نیز قلمی توانا داشت و با مطبوعاتی همچون: «انسان آزاد» و «#آتشفشان» همکاری داشت تا اینکه پس از سقوط دولت #مصدق از همکاری با روزنامه‌ها کناره گرفت. 🔹️«ریاضی» ارادت خاصی به حضرت #معصومه (س) داشت و ارادت خالصانۀ خود را در قالب اشعار به پیشگاه ایشان تقدیم می‌کرد. او بیشتر هفته‌ها برای زیارت حضرت معصومه (س) به #قم سفر می‌کرد و به عنوان #خادم افتخاری در حرم به خدمت می‌پرداخت. 🔸️ وی دارای سمت #ملک‌الشعرایی در آستانۀ مقدسه بود. از اینکه او چه سال‌هایی در این سمت بوده است اطلاعات دقیقی در دست نیست اما با توجه به اسناد موجود، حضور او در این مقام از سال ۱۳۵۱ تا پایان سال ۱۳۶۱ تخمین زده می‌شود. 🔹️وی در مراسماتی همچون #غبار‌روبی حرم حضور داشته و برای مناسبت‌ها و رویدادهای گوناگون حرم همچون #آئینه‌کاری، ساخت درب چوبی و ساخت درب مطلّا شعر سروده است. 🔸️وی با بانو ملیحه #بزرگ‌پور وصلت نمود، اما متاسفانه فرزندی از آن‌ها به یادگار نماند و سرانجام در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۶۱ بر اثر ابتلا به بیماری #سرطان در بیمارستان بانک ملی تهران رحلت نمود و پیکر او در قبرستان #ابن‌بابویه تهران به خاک سپرده شد. 🔹️قابل توجه آنکه هیچ‌یک از دو ملک‌الشعرای شناخته‌شدۀ آستانۀ حضرت معصومه (س) در حرم مطهر به خاک سپرده نشده‌اند. 🔸️«ریاضی» آخرین #ملک‌الشعرای حرم مطهر حضرت معصومه (س) بود و پس از درگذشت او، کسی به این سمت منصوب نشده است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 ماجرای ریاضی و منزوی 🔰 بخش دوم 🔸️زمانی برای بنای حرم حضرت #معصومه و مسجد دانشگاه تهران شعرهایی ساخته بود و در کتیبه‌هایی بر درودیوار این بناها آویخته بودند.  بعد از انقلاب البته یک‌یک آن شعرها را کَندند. 🔹️می‌گفتند ریاضی یزدی در #طنز و شیرین‌زبانی چیزی کم از ایرج‌میرزا نداشت. و منزوی او را شاعر توانمندی می‌دید و به خاطر تسلطش بر زبان و کلام، «#سعدی کوچک» می‌نامیدش.  منزوی حتی شعرهای در حال‌وهوای مسائل #مذهبی او را یک سروگردن بالاتر از شاعران آیینی می‌دید، متفاوت از نگاه‌های رایج در مسائل دینی. 🔸️در کل آدم درست و صاف و زلالی می‌دیدش که اهل خشکه‌مقدسی و تظاهر و دکان‌بازکردن نبود. شهرت یکی از شعرهای #ریاضی یزدی به حدی است که انگار بدل شده است به نوحه ملی و شورانگیز بسیاری از سینه زنی ها. 🔹️از جمله برخی از ابیات مثنوی "ای حرمت قبله #حاجات ما /  یاد تو تسبیح و مناجات ما." (دیوان ریاضی یزدی، ص۲۳.) ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀 گزارش روزنامه #اطلاعات از تاسوعا و عاشورا در قم 🔰( بخش اول ) 🗓 ۱۵ تیر سال ۱۳۳۹ 🔸️#عزاداری قم و شهرستان‌ها خبرنگار ما در قم تلفنی گزارش داد سوگواری حضرت خامس آل عبا امسال پرشکوه‌تر و با #عظمت‌تر از سال‌های قبل در شهرستان مذهبی قم برگزار شد. 🔹️از روز پنجم محرم به تدریج ورود مسافرین با قطار و اتوبوس به #قم شروع گردید. در کلیۀ مساجد و تکایای شهر که از روز اول ماه محرم سیاه‌پوش و برای سوگواری آماده شده بود و همچنین در آستانۀ مقدسه حضرت #معصومه و مسجد و منزل حضرت #آیت‌الله_العظمی قبل از ظهرها مجالس سوگواری برقرار بود و آقایان وعاظ با سخنرانی‌های مذهبی و ذکر #مصیبت مردم را مستفیض می‌کردند. 🔸️در ختم هر مجلس عظمت دین مبین اسلام و بقای #شاهنشاه اسلام پناه مسئلت می‌شد. از روز پنجم محرم تا شب عاشورا عصر و شب چندین دستۀ مختلف عزاداری و از صبح روز عاشورا از کلیۀ محلات شهر #دستجات منظم عزاداری و سینه زنی و زنجیر زنی پشت سرهم با نظم و ترتیب کامل طبق برنامه صحیحی به طرف #صحن مطهر حرکت کردند و از چهار راه مقابل بازار شهرستان قم به طرف خیابان #آستانه روی آوردند. 🔹️این دستجات عزاداری پس از سوگواری در آستانه مقدسه در مجلس عزاداری که در منزل آقای #تولیت تشکیل شده بود شرکت می‌کردند و سپس به محل خود مراجعت می‌نمودند. 🔸️ساده بود موضوعی که در عزاداری روز #عاشورا در شهرستان قم جلب توجه می‌کرد این بود که دستجات عزاداری اغلب ساده و بدون هیچ علامت و بیرق و #حجله به طرف آستانه مقدسه می‌آمدند و با این سادگی روح عزاداری را نمایان‌تر می‌ساختند. ادامه دارد... 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀شهید کیوانفر 🔸️شهید رضا قاسم #نجفعلی سال ۱۳۳۹ در قم متولد شد. پدرش غلامحسین و مادرش خدیجه نام داشت. تحصیلاتش را تا کلاس چهارم متوسطه در رشته #اقتصاد ادامه داد. 🔹️در روزهای پیروزی انقلاب اسلامی در #تظاهرات و راهپیمایی‌های شهر قم، حضور داشت. 🔸️سرانجام روز چهار آبان ۱۳۵۷، در تظاهرات، توسط عوامل حکومت #پهلوی بر اثر اصابت گلوله به شهادت رسید. مزار وی در بهشت‌ حضرت #معصومه(س) واقع است. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom