⛔️ #بانکداري‌ـ‌اسلاميـياـربوي؟ (1)⛔️
آيا بانکهاي #جمهوري‌ـ‌اسلامي #ربوي است؟ آيا قانون #بانکداري‌ـ‌اسلامي مصوب شوراي نگهبان #خلاف‌ـ‌شرع است؟آيا همه کساني که از بانک #تسهيلات گرفته‌اند مرتکب #حرام و #ربا شده‌اند؟واقعا مشکل کجاست و تکليف چيست؟
يکي از بحثهاي مهم در بحث اسلامي بودن نظام جمهوري اسلامي ايران بحث #بانکداري است که به طور گسترده در فضاي حقيقي و مجازي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. اينجانب معتقدم در طرح مشکلات بحث بانکداري جمهوري اسلامي #خلط‌ـ‌مبحثهايي صورت گرفته است و بعضا #آدرس‌ـ‌غلط داده شده است و از مشکلات اصلي #غفلت شده است.
همچنين براي بسياري از مردم به ويژه #متدينين دغدغه جدي نسبت به #معاملات‌ـ‌بانکي پديد آمده است . از آنجا که #عموم‌ـ‌مردم در زندگي خود براي #خريد‌ـ‌منزل ، خودرو، وسائل زندگي و بعضا کسب و کار #نيازمند به #تسهيلات‌ـ‌بانکي هستنداين مسأله مشکلات زيادي براي متدينين ايجاد کرده است. لذا لازم است اين بحث به طور جدي مورد دقت و بررسي قرار گيرد.
به همين جهت در چند پست به اين بحث مهم کشور که از مباحث مهم مربوط به نظام اسلامي و دغدغه‌هاي مردم است، پرداخته خواهد شد.
@aboutalebi57
⛔️ #بانکداري‌ـ‌اسلاميـياـربوي؟ (4)⛔️
🌹#تکلیف‌ـ‌شرعی مردم با #معاملات‌ـ‌بانکی (1)🌹
✅ بخش اول: دريافت #سود‌ـ‌سپرده از بانک
با توجه به مخالفتهایی که برخی مراجع با برخی رفتارها و معاملات بانکی دارند تکلیف شرعی مردم با معاملات بانکی چیست؟
ارتباط مردم با بانک در دو قالب کلی است:
1️⃣ مردم پول خود را به عنوان سپرده در اختیار بانک قرار میدهند و بانک عامل کار میشود و به مردم سود پرداخت میکند.
2️⃣ بانک پولی را در اختیار مردم قرار میدهد و مردم این پول را در مصارف مختلفی مثل خرید, سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی صرف میکنند و به بانک سود پرداخت میکنند.
1️⃣ #سود‌ـ‌سپرده‌ـ‌مردم
در قالب اول که مردم پول خود را در اختیار بانک در قالب #سپرده میگذارند و سودی را دریافت میکنند، طبق فتوای #همه‌ـ‌مراجع این معامله بانکی و دریافت سود اگر در قالب یک #فعالیت‌ـ‌اقتصادی و بر اساس #عقود‌ـ‌شرعی مثل مضاربه, مشارکت و ... در اختیار بانک قرارگیرد و بانک طبق #موازین‌ـ‌شرعی سود را به مردم پرداخت کند، اشکال شرعی ندارد و #دریافت‌ـ‌سود #صحیح است. (البته برخي شرايط و جزييات در فتاواي برخي مراجع هست که هرکس باید به فتوای مرجع خود مراجعه کند.)
در همین مورد اگر بانک با این پول فعالیت اقتصادی در قالب عقود شرعی نداشته باشد و خدای ناکرده این پول را مثلا با سود 20 درصد به دیگران قرض بدهد و بخشی از این سود را خودش بردارد و بخشی از آن را به مشتری بدهد قطعا #ربا محسوب شده و #حرام‌ـ‌است.
حال این که بانک این پول را در قالب عقود شرعی مصرف میکند یا خیر طبیعتا با تحقیق و سوال از بانک عامل روشن میشود که وظیفه مکلفین است.
@aboutalebi57
⛔️ #بانکداري‌ـ‌اسلاميـياـربوي؟ (5)⛔️
🌹#تکلیف‌ـ‌شرعی مردم با #معاملات‌ـ‌بانکی (2)🌹
✅ بخش دوم: پرداخت #سود‌ـ‌تسهيلات به بانک
مورد دوم ارتباط مردم با بانک به اين شکل است که بانک پولی را در اختیار مردم قرار میدهد و مردم این پول را در مصارف مختلفی مثل خرید, سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی صرف میکنند و به بانک سود پرداخت میکنند.
2️⃣ #دريافت‌ـ‌تسهيلات از بانک و #پرداخت‌ـسود به بانک
دريافت تسهيلات بانکي در دوقالب است:
❇️ 1️⃣ #تسهيلات‌ـقرض‌ـالحسنه
در مواردی بانک این پول را به عنوان قرض الحسنه به مردم میدهد و مردم اختیار دارند این پول را در هر موردی که نیاز دارند خرج کنند. در تسهیلات قرض الحسنه معمولا بانکها مبلغی به عنوان کارمزد (بین 2 تا 4 درصد) دریافت میکنند. دریافت کارمزد در وام قرض الحسنه از مواردی است مورد اختلاف فقهاست.
مراجعی مثل آیات عظام امام خمینی, خامنه ای, فاضل, مکارم و نوری همدانی دریافت #کارمزد در #قرض‌ـ‌الحسنه را به شرطی که #واقعا‌ـ‌صرف‌ـ‌هزینه های بانک مثل حقوق کارمندان, کرایه مکان و .... شود، #بدون‌ـ‌اشکال میدانند. (البته میزان آن حداکثر تا 4 درصد برآورد شده است نه بیشتر)
مراجعی مثل آیات عظام بهجت, تبریزی, سیستانی, صافی و وحید خراسانی دریافت #کارمزد در #قرض‌ـ‌الحسنه را یا #جایز‌ـ‌نمیدانند و یا با #شرایط‌ـ‌خاصي جایز میدانند که مقلدین این مراجع باید برای اطلاع از شرایط آن به دفاتر این مراجع یا استفتاءات مراجعه نمایند.
❇️ 2️⃣ #تسهيلات‌ـ‌خرید مسکن, خودرو, وسائل منزل یا #فعالیتهای‌ـ‌اقتصادی صنعتی و کشاوری و ....
این دسته از تسهیلات به شرطی که در قالب یکی از #عقود‌ـ‌شرعی مثل جعاله, مضاربه, مشارکت, مزارعه, و ... باشد و بر اساس #قواعد‌ـ‌شرعی به بانک سود پرداخت کنند طبق فتوای #عموم‌ـ‌مراجع بدون اشکال است. (البته جزييات وشرايط خاصي در فتاواي برخي مراجع وجود دارد که بايد به دفتر يا استفتاءات يا رساله آن بزرگواران مراجعه کرد.)
اما اگر افرادی که این نوع تسهیلات را از بانک میگیرند و آن را صرف آن #معامله خاص نکنند و یا #قواعد آن را #رعایت‌ـ‌نکنند قطعا #حرام است و مرتکب #ربا میشوند. مثل این که تسهیلات خودرو یا وسائل منزل بگیرند ولی خودرو یا وسیله منزل نخرند و #فاکتور‌ـ‌صوری به بانک بدهند. یا مثلا تسهيلات برای #تأسیس‌ـ‌کارگاه صنعتی یا فعالیت #کشاورزی بگیرند ولی بروند و با این پول #زمین‌ـ‌بخرند و ....
@aboutalebi57
⛔️ #بانکداري‌ـ‌اسلاميـياـربوي؟ (6)⛔️
❇️ #غلطهای‌ـ‌مشور و #تصورات‌ـ‌نادرست از #ربا و معاملات بانکی (1)
1. یکی از تصورات نادرست در مورد #ربا اين است که هر #سودي که از طرف دريافت کننده پول به صاحب پول داده شود، #بهره يا #ربا محسوب ميشود و #حرام است. مثلا اگر بانک از مردم پول گرفت يا مردم از بانک پول گرفتند و بابت اين پول به طرف مقابل سود و مازادي دادند،#حرام است.
جواب:
در حالي که ربايي که امروز در جامعه ما احتمال تحقق دارد رباي قرضي است که در شرع آمده است. و آن در صورتي است که پولي #قرض داده شود و #قرض‌ـ‌گيرنده پول، صرفا در ازاي #دريافت‌ـ‌پول به قرض دهنده، #سود يا مازاد بدهد.
اما اگر پول قرض نباشد بلکه يک #معامله‌ـ‌اقتصادي بر اساس #توافق طرفين باشد، يعني کسي پولي را به کسي بدهد که بر اساس #عقود‌ـ‌شرعي مثل مضاربه، مشارکت،جعاله و .... اين پول صرف #فعاليت‌ـ‌اقتصادي صنعتي يا کشاورزي و .... شود يا #جنسي مثل #خانه، #خودرو و ... خريده شود و ضوابط عقود شرعيه در آن رعايت شود، سود اين #تجارت يا #معامله يا فعاليت اقتصادي #حرام‌ـ‌نيست. ولو اين که اين سود 50 درصد يا 100 درصد ويا حتي بيشتر باشد.
@aboutalebi57
⛔️ #بانکداري‌ـ‌اسلاميـياـربوي؟ (7)⛔️
❇️ #غلطهای‌ـ‌مشور و #تصورات‌ـ‌نادرست از #ربا و معاملات بانکی (2)
✳️ یکی از #تصورات‌ـ‌اشتباه در مورد #معاملات‌ـ‌بانکی اینست که #سود‌ـ‌کم #ربا‌ـ‌نیست و #سود‌ـ‌زياد #رباست. لذا دیده میشود که بین بانکهای ايران و بانکهای دیگر کشورها مقایسه میشود و #سود‌ـ‌کم یک درصدی یا سه درصدی و ... در بانکهای کشورهای دیگر را #علامت‌ـ‌اسلامی بودن این بانکها میدانند و #سود‌ـ‌بالای 15 و 20 و 30 درصدی بانکهای ایران را علامت #ربوی و غیراسلامی بودن آن میدانند.
✳️ در حالی که #ملاک‌ـ‌ربا در اسلام در مواردی که پولی بین طرفین رد و بدل میشود، #مقدار‌ـ‌سود و کم و زیاد بودن آن #نیست بلکه ملاک این است که این سود، سود‌ـ‌قرض باشد یا سود‌ـ‌فعالیت‌ـ‌اقتصادی و تجاری. لذا اگر سود در ازای قرض باشد حتی اگر یک درصد و کمتر از یک درصد هم باشد #ربا محسوب شده و #حرام است. اما اگر #سود در ازای یک #فعالیت‌ـ‌اقتصادی و تجاری با #شرایط‌ـ شرعی باشد حتی اگر 100 درصد هم باشد #حرام‌ـ‌نیست. لذا در بانکهای خارجی که عموما شرایط شرعی رعایت نمیشود حتی سودهای یک درصدی هم احتمال ربا بودنش زیاد است اما در بانکهای جمهوری اسلامی اگر سود بر اساس #قوانین‌ـ‌بانکداری‌ـ‌اسلامی باشد #حلال است ولو این که میزان سود زیاد باشد.
✳️ البته اين مطلب به معناي دفاع از سودهاي زياد بانکهاي ايراني يا تقبيح سودهاي کم بانکهاي خارجي نيست. بلکه فقط بيان حکم شرعي هرکدام است. مطلوب اين است که بانکهاي ايران #سود‌ـ‌کم‌ـ‌حلال داشته باشند.
❇️ همانطور که قبلا هم گفته شد, علت‌ـ‌سود‌ـ‌کم در بانکهای خارجی #پایین‌ـ‌بودن نرخ #تورم و نرخ #رشد‌ـ‌اقتصادی بالاست و #علت‌ـ‌سود‌ـ‌زياد در بانکهای ایرانی، #تورم‌ـ‌بالا و وجود #رکود است. و این کمی و زیادی ربطی به ربوی بودن ندارد. #راه‌ـ‌حل مشکل سود بالاي بانکهاي ايران، حل مسائل کلان اقتصادي است که مقام معظم رهبري در قالب #اقتصاد‌ـ‌مقاومتي مطرح کردند مواردي مثل: #حمايت از #توليد‌ـ‌داخلي، ممانعت از #قاچاق، اقتصاد #دانش‌ـ‌بنيان، اصلاح #الگوي‌ـ‌مصرف و ...
@aboutalebi57
⛔️ #بانکداري‌ـ‌اسلاميـياـربوي؟ (8)⛔️
❇️ #غلطهای‌ـ‌مشور و #تصورات‌ـ‌نادرست از #ربا و معاملات بانکی (3)
یکی از تصورات نادرست در مورد ربوی و حرام بودن یک معامله اینست که همواره طرفین معامله باید در #سود‌ـ‌و‌ـ‌زیان #شریک باشند.
در حالی که این مساله #عمومیت‌ـ‌ندارد. در بسیاری از معاملات بانکی لزوما طرفین در سود و زیان شریک نیستند و حتی در مواردی میتوانند از ابتدا #شرط‌ـ‌کنند که بخشی از ضرر یا حتی #تمام‌ـ‌ضرر بر عهده #یکنفر باشد.
مثلا در مضاربه #خسارت در اصل سرمایه فقط #برعهده‌ـ‌مالک است و ربطی به عامل ندارد. و طبق فتوای برخی فقها مثل آیت الله بهجت میتوانند از ابتدا #شرط‌ـ‌کنند که این #خسارت #برعهده‌ـ‌عامل باشد. (مساله 1700 رساله آیت الله بهجت)
در مشارکت طبق فتواي برخي از فقها مثل امام، آيت الله مکارم، ايت الله اراکي اگر شرط کنند که #تمام‌ـ‌ضرر بر عهده #يکي‌ـ‌از‌ـ‌طرفين باشد، #صحيح است. (مساله 2146 و 2147 رساله سيزده مرجع)
بنابراین تقسیم سود و ضرر بستگی به نوع معامله دارد که از کدام عقود شرعی باشد و همچنین بستگی به نوع توافق طرفین دارد. لذا نمیتوان گفت هرجا طرفین معامله در سود و زیان شریک نبودند پس معامله شرعی نیست و سود آن حرام است.
@aboutalebi57
📌یک بار برای همیشه!
🏦 #بانکداری_اسلامی_يا_ربوی؟ 1⃣
🔻آيا بانکداری جمهوری اسلامی #ربوي است؟
🔻آيا قانون #بانکداري‌ـ‌اسلامي مصوب شوراي نگهبان #خلاف‌ـ‌شرع است؟
🔻آيا همه کساني که از بانک #تسهيلات گرفته‌اند مرتکب #حرام و #ربا شده‌اند؟
🔸واقعا مشکل کجاست و تکليف چيست؟
🔹يکی از بحثهاي مهم در بحث «اسلامي بودن نظام جمهوري اسلامي ايران» بحث #بانکداري است که به طور گسترده در فضاي حقيقي و مجازي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است.
🔹اينجانب معتقدم در طرح مشکلات بحث بانکداري جمهوري اسلامي، خلط مبحثهایی صورت گرفته است و بعضا آدرس غلط داده شده است و از مشکلات اصلي غفلت شده است.
🔻همچنين براي بسياري از مردم به ويژه متدينين دغدغه جدي نسبت به معاملات بانکي پديد آمده است.
از آنجا که عموم مردم در زندگي خود براي خريد منزل ، خودرو، وسائل زندگي و بعضا کسب و کار نيازمند به #تسهيلات‌ـ‌بانکي هستند، اين مسأله مشکلات زيادي براي متدينين ايجاد کرده است. لذا لازم است اين بحث به طور جدي مورد دقت و بررسي قرار گيرد.
🔸به همين جهت در چند پست به اين بحث مهم کشور که از مباحث مهم مربوط به نظام اسلامي و دغدغه‌هاي مردم است، پرداخته خواهد شد.
سیاست و دیانت|حجت‌الاسلام‌ابوطالبی
@aboutalebi57
🏦 #بانکداری_اسلامی_یا_ربوی؟ 5⃣
💢 تکلیف شرعی مردم با معاملات بانکی (2)
✅ بخش دوم: پرداخت سود تسهيلات به بانک
🔹مورد دوم ارتباط مردم با بانک به اين شکل است که بانک پولی را در اختیار مردم قرار میدهد و مردم این پول را در مصارف مختلفی مثل خرید، سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی صرف میکنند و به بانک سود پرداخت میکنند.
🔻دريافت تسهيلات بانکی در دوقالب است:
❇️ 1️⃣ تسهيلات قرض الحسنه
🔹در مواردی بانک این پول را به عنوان قرض الحسنه به مردم میدهد و مردم اختیار دارند این پول را در هر موردی که نیاز دارند خرج کنند. در تسهیلات قرض الحسنه معمولا بانکها مبلغی به عنوان کارمزد (بین 2 تا 4 درصد) دریافت میکنند. دریافت کارمزد در وام قرض الحسنه از مواردی است مورد اختلاف فقهاست.
✅مراجعی مثل آیات عظام امام خمینی، خامنه ای، فاضل، مکارم و نوری همدانی دریافت #کارمزد در #قرض‌ـ‌الحسنه را به شرطی که واقعا صرف هزینه های بانک مثل حقوق کارمندان کرایه مکان و .... شود، «بدون اشکال» میدانند.
(البته میزان آن حداکثر تا 4 درصد برآورد شده است نه بیشتر)
🔴مراجعی مثل آیات عظام بهجت، تبریزی، سیستانی، صافی و وحید خراسانی دریافت #کارمزد در #قرض‌ـ‌الحسنه را یا جایز نمیدانند و یا با «شرایط خاصی» جایز میدانند که مقلدین این مراجع باید برای اطلاع از شرایط آن به دفاتر این مراجع یا استفتاءات مراجعه نمایند.
❇️ 2️⃣ تسهيلات خرید مسکن، خودرو، وسائل منزل یا فعالیتهای اقتصادی، صنعتی، کشاوری و ....
🔸این دسته از تسهیلات به شرطی که در قالب یکی از «عقود شرعی» مثل جعاله، مضاربه، مشارکت، مزارعه و ... باشد و بر اساس #قواعد‌ـ‌شرعی به بانک سود پرداخت کنند طبق فتوای عموم مراجع بدون اشکال است.
(البته جزييات وشرايط خاصي در فتاواي برخي مراجع وجود دارد که بايد به دفتر يا استفتاءات يا رساله آن بزرگواران مراجعه کرد.)
🔴اما اگر افرادی که این نوع تسهیلات را از بانک میگیرند و آن را صرف آن «معامله خاص» نکنند و یا قواعد آن را رعایت نکنند قطعا حرام است و مرتکب #ربا میشوند.
🔻مثل این که تسهیلات خودرو یا وسائل منزل بگیرند ولی خودرو یا وسیله منزل نخرند و فاکتور صوری به بانک بدهند.
یا مثلا تسهيلات برای تأسیس کارگاه صنعتی یا فعالیت کشاورزی بگیرند ولی بروند و با این پول زمین بخرند و ....
سیاست و دیانت|حجت‌الاسلام‌ابوطالبی
@aboutalebi57
🏦 #بانکداری_اسلامی_یا_ربوی؟ 6⃣
💢 غلطهای مشور و تصورات نادرست از #ربا و معاملات بانکی (1)
🔹یکی از تصورات نادرست در مورد #ربا اين است که هر «سودی» که از طرف دريافت کننده پول به صاحب پول داده شود، بهره يا ربا محسوب ميشود و حرام است.
🔻مثلا اگر بانک از مردم پول گرفت يا مردم از بانک پول گرفتند و بابت اين پول به طرف مقابل سود و مازادي دادند، حرام است!
🔸جواب:
ربايی که امروز در جامعه ما احتمال تحقق دارد ربای قرضی است که در شرع آمده است.
◀️و آن در صورتي است که پولي قرض داده شود و قرض گيرنده ی پول، «صرفا در ازاي دريافت پول»، به قرض دهنده، سود يا مازاد بدهد.
✅اما اگر پول قرض نباشد بلکه يک معامله اقتصادی بر اساس توافق طرفين باشد، يعني کسي پولي را به کسي بدهد که بر اساس عقود شرعي مثل مضاربه، مشارکت،جعاله و .... اين پول صرف فعاليت اقتصادی صنعتی يا کشاورزی و .... شود يا جنسي مثل خانه، خودرو و ... خريده شود و ضوابط عقود شرعيه در آن رعايت شود، سود اين تجارت يا معامله يا فعاليت اقتصادي حرام نيست. ولو اين که اين سود 50 درصد يا 100 درصد و يا حتي بيشتر باشد.
سیاست و دیانت|حجت‌الاسلام‌ابوطالبی
@aboutalebi57
🏦 #بانکداری_اسلامی_یا_ربوی؟ 7⃣ (پایانی)
💢 غلطهای مشور و تصورات نادرست از #ربا و معاملات بانکی (2)
🔹یکی از تصورات نادرست در مورد ربوی و حرام بودن یک معامله اینست که همواره طرفین معامله باید در #سود‌ـ‌و‌ـ‌زیان #شریک باشند.
🔻در حالی که این مساله #عمومیت‌ـ‌ندارد. در بسیاری از معاملات بانکی لزوما طرفین در سود و زیان شریک نیستند و حتی در مواردی میتوانند از ابتدا شرط کنند که بخشی از ضرر یا حتی #تمام‌ـ‌ضرر بر عهده یک نفر باشد.
🔹مثلا در مضاربه، خسارت در اصل سرمایه فقط برعهده مالک است و ربطی به عامل ندارد. و طبق فتوای برخی فقها مثل آیت الله بهجت میتوانند از ابتدا شرط کنند که این خسارت برعهده عامل باشد. (مساله 1700 رساله آیت الله بهجت)
🔻در مشارکت طبق فتواي برخي از فقها مثل امام، آيت الله مکارم، ايت الله اراکي اگر شرط کنند که تمام ضرر بر عهده يکی از طرفين باشد، #صحيح است. (مساله 2146 و 2147 رساله سيزده مرجع)
🔸بنابراین تقسیم سود و ضرر بستگی به نوع معامله دارد که از کدام عقود شرعی باشد و همچنین بستگی به نوع توافق طرفین دارد. لذا نمیتوان گفت هرجا طرفین معامله در سود و زیان شریک نبودند پس معامله شرعی نیست و سود آن حرام است.
سیاست و دیانت|حجت‌الاسلام‌ابوطالبی
@aboutalebi57