🔴فارابي و طبقه‌بندي دانش 🖊احمدحسين شريفي 🔸يکي از آثار خوب #فارابي، کتاب #احصاء_العلوم است؛ وي در اين کتاب به طبقه‌بندي علوم رايج زمان خود و تنظيم و دسته‌بندي آنها يا به تعبير خود وي به «ترتيب علوم» پرداخته است. وي همه علوم رايج زمان خود (قرن چهارم هجري)‌را در پنج فصل دسته‌بندي مي‌کند، و علوم و دانش‌هاي ناظر به هر کدام از آن عناوين کلي را هم در ذيل هر فصلي بيان مي‌کند: 1️⃣ علم اللسان يا لغت‌شناسي؛ يا زبان‌شناسي؛ 2️⃣ علم منطق؛ 3️⃣ تعاليم (عدد، هندسه، علم المناظر، علم نجوم تعليمي، علم موسيقي، علم اثقال و اوزان و علم حِيَل) 4️⃣ علم طبيعي و علم الهي. 5️⃣ علم مدني (#اخلاق و #سياست)، علم #فقه و علم #کلام. فارابي فوايد و برکات فراواني براي طبقه‌بندي و ترتيب‌دهي به علوم بيان مي‌کند؛ از جمله آنها اينکه: 1.تقدم و تأخر علوم و وابستگي آنها به يکديگر معلوم مي‌شود که در تعيين نظام آموزشي و اولويت‌گذاري تعليمي، بسيار نقش‌آفرين است. 2.آگاهي از فوايد و کاربردها و نتايج علمي و عملي هر کدام از علوم، پيش از آنکه براي مطالعه آنها وقتي صرف شود؛ در نتيجه انتخاب رشته‌ها و دانش‌ها، انتخابي عقلاني و آگاهانه و از روي بصيرت خواهد بود؛ و نه جاهلانه و مقلدانه و از روي ناداني. 3.توانايي شناخت دانش‌هاي پايه از غير پايه؛ و بازشناسي دانش‌هاي نافع‌تر و متقن‌تر و مطمئن‌تر از دانش‌هاي ضعيف و کم‌بازده و نامطمئن. 4.امکان تمييز ميان دانشمندان حقيقي از مدعيان دروغين علم و دانش؛ زيرا طبقه‌بندي علوم نقشه‌اي کامل از هر علم و زيرمجموعه‌هاي آن در اختيار ما مي‌گذارد. و بدين وسيله انتظار ما از دانشمندان هر علمي معلوم مي‌شود. 🆔 کانال استاد احمدحسین شریفی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🔷 ارتباط با ادمین:👇 @mjbayat

🔴تمايز حقوق و مزاياي استادان «دارالعلوم» 🖊احمدحسين شريفي 🔸#خواجه_نصيرالدين_طوسي (579-653ش) در شهر مراغه، يک مرکز علمي بزرگ با نام «#دار‌العلوم» تأسيس کرد که در آن بسياري از رشته‌هاي علمي مورد نياز جامعه آموزش داده مي‌شد. بسياري از کتاب‌هاي وقفي را از بغداد به آنجا منتقل کرد. حقوق و مزاياي استادان و معلمان در اين مرکز به صورت روزانه پرداخت مي‌شد. اما استادان و معلمان همه رشته‌ها و دانشکده‌هاي موجود در اين مرکز علمي، از حقوق يکساني برخوردار نبودند. آنگونه که ابن کثير در البداية و النهاية نقل مي‌کند: ✅حقوق روزانة هر يک از استادان #فلسفه، «سه درهم» بود. ✅حقوق هر يک از #پزشکان و استادان شاغل در دانشکدة پزشکي، روزانه «دو درهم» بود. ✅حقوق استادان و معلماني که در دانشکدة #فقه مشغول بودند، روزانه «يک درهم» بود. ✅و بالاخره دانشکده چهارمي که در آن مرکز بزرگ علمي تأسيس کرده بود، دانشکده #حديث بود، که حقوق روزانة هر محدثي «نيم درهم» بود. 🔸براي فهم دقيق‌ چرايي اين تمايز افزون بر نگاه خواجه نصير نسبت به اهميت و ضرورت هر يک از علوم از يک طرف و دشواري تدريس در هر کدام از آنها از طرف ديگر، بايد شرايط تاريخي آن دوران را هم ملاحظه کرد؛ شرايطي که در اثر سقوط حکومت اسماعيليان در ايران و سپس سقوط دولت مرکزي عباسيان در بغداد، و حملات ويرانگر #مغول پيش آمده بود؛ موجب شده بود که بنيان‌هاي اعتقادي جامعه به شدت متزلزل شود. به نظر مي‌رسد در چنين شرايطي ايجاد مشوق‌هايي براي تحصيل و تدريس مباحث فلسفي و انديشه‌هاي بنيادين ديني، امري ضروري بود. 🆔 https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964 🌹

🔴امام خميني و تبیین نقد فقه و فقیهان از سوی غزالی 🖊احمدحسين شريفي 🔸#امام_خمينی(ره) در کتاب بسيار ارزشمند «شرح چهل حديث» در شرح حديث بيست و چهارم که دربارة اقسام علم است، در ضمن نقد سخن #غزالی که علم #فقه را از علوم دنيوي به شمار آورده است مي‌فرمايد: 🔸«اشكال در كلام شيخ غزّالى... [آنكه] علم فقه را از علوم دنيايى و فقها را از علماى دنيا دانسته، با اينكه اين علم از اعزّ علوم آخرت است. و اين ناشى است از حبّ نفس و حبّ به آن چيزى كه به خيال خودش اهل اوست، يعنى علم اخلاق به معناى متعارف رسمى» (شرح چهل حديث، ص395) @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🎤احمدحسين شريفي 🔸وبينار: نقش دانش فقه در اسلامي‌سازي علوم انساني 🔸در جمع طلاب مرکز فقهي صاحب الامر(عج) در تاريخ 25/ آذر 1399 🔸در اين جلسه به دو سؤال مهم پاسخ داده شد: 1️⃣ علوم حوزوي (ادبيات، منطق، تاريخ اسلام، اصول فقه، تفسير، فلسفه و ...) در اسلامي‌سازي علوم انساني چيست؟ 2️⃣ نقش دانش فقه در اسلامي‌سازي علوم انساني چگونه است؟ #فقه #علوم_اسلامی #علوم_انسانی_اسلامی 🆔 https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964 🔷 ارتباط با ادمین:👇 @mjbayat 🌹

🔴ضرورت تحول در برنامه‌های درسی فقه و حقوق حوزه‌های علمیه 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ بدون تردید دانش‌ فقه از عمیق‌ترین و دقیق‌ترین علوم اسلامی است. موشکافی‌ها و دقت‌نظرها و فروعاتی که در این دانش به صورتی ضابطه‌مند و روشمند انجام گرفته است، در میان سایر شاخه‌های دانشی بی‌نظیر است. اما مع الاسف در سده‌های اخیر متناسب با تحولاتی که در نظامات اجتماعی و حقوقی و فرهنگی و همچنین پیشرفت‌هایی که در علوم انسانی و اجتماعی ایجاد شد، تحول خاصی در منابع و متون فقهی و حقوقی حوزه‌های علمیه نیستیم. به همین دلیل، عموم فقیهان حوزه‌های علمیه نه تنها زبان گفتگو با نظامات حقوقی و فقهی دنیای مدرن را ندارند؛ بلکه توانایی گفتگو و دفاع از منطق علمی خویش را حتی در میان دانشگاهیان مسلمان هم ندارند. ده‌ها مکتب حقوقی و اقتصادی و قضایی و تقنینی معارض با فقه و حقوق و اقتصاد و تقنین اسلامی در دنیای جدید مطرح شده است؛ اما حتی اگر فقهای ما از آنها مطلع هم باشند، این اطلاع و آگاهی هیچ نقشی در دروس و متون آموزشی و غیرآموزشی فقه متعارف در حوزه‌های علمیه نداشته است. واضح است که برای دفاع از قدرت و قوت و استحکام عقلانی و روشی فقه و حقوق اسلامی چاره‌ای جز مواجهه آکادمیک و عالمانه و روش‌مند با نظامات فقهی و حقوقی و قضایی رقیب نداریم. در رقابت‌های علمی است که قوت‌ها و ضعف‌های نظریات مختلف نمایان می‌شود. بنده با آگاهی و اطمینان می‌گوییم که در یک مطالعه تطبیقی میان فقه و حقوق و قضای اسلامی با نظامات و اندیشه‌های رقیب نه تنها نقاط قوت و ظرفیت‌های نهفته و مطوی در منابع و متون فقهی و حقوقی اسلامی برجسته می‌شوند؛ بلکه افق‌های نو و تازه‌ای در مطالعات فقهی و حقوقی و قضایی در مراکز علمی دنیا گشوده می‌شود. کمترین انتظاری که از دانشکده‌های پرشمار فقه و حقوق و اقتصاد و همچنین علوم قضایی در دانشگاه‌های مختلف کشور و صدها و هزاران عضو هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی این دانشکده‌ها می‌رود، این است که با انجام مطالعاتی تطبیقی و در فضایی گفتگویی و پژوهشی و به دور از هیاهوهای سیاسی و ژورنالیستی در این حوزه‌ها، و در ارتباطی تنگاتنگ با فقهای بزرگ در حوزه‌های علمیه، ضمن شناخت ظرفیت‌ها و قوت‌های فقه و حقوق اسلامی،‌ زمینه‌ساز گفتگوهای بین‌المللی میان فقیهان برجسته و حقوق‌دانان شناخته شده مکاتب و نظامات حقوقی مدرن باشند. این کار می‌تواند خدمتی بی‌بدیل به مطالعات فقهی و حقوقی و قضایی باشد. #فقه #حوزه_علمیه 🆔eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴پيروی از شريعت در کلام امیرمؤمنان(ع) 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ◾️برخی از کج‌اندیشان، یا خودروشنفکرپنداران، می‌پندارند که در مسائل معنوی و دینی، «مقصد» مهم است و «راه» اهمیتی ندارد. در حالی که وصول به مقصد بدون توجه به راه یک توهم است. مگر می‌شود بگوییم: خدایا من تو را می‌خواهم، اما راه رسیدن به تو برایم اهمیت ندارد؟! مگر می‌توان برای وصول به معشوق و جلب توجه او، از راهی رفت و کاری انجام داد که مورد نفرت او باشد؟! چطور ممکن است انسان ادعا کند که خدا را می‌خواهد اما به شیوه‌ای عمل کند یا از راهی برود که خداوند انزجار و تنفر خود را از آن اعلام کرده است؟! 🔻اما شک نکنید که برای وصول به حق و برای دستیابی به خوشبختی و سعادت، راهی جز عمل به دستورات او نداریم. خداوندی متعال، در قرآن کریم، این حقیقت را با صراحت تمام ابلاغ کرده است که: قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُوني‏ يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَ يَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحيم‏ (آل عمران، 31) ای پیامبر خدا به مردم بگو: «اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است.» #امیرمؤمنان علیه السلام به هنگام انتصاب #مالک_اشتر به ولايت مصر و شهرهای تابع آن، نامه‌ای خطاب به وی می‌نويسد که به عهدنامه‌ی مالک اشتر معروف است. نخستين بند اين عهدنامه به اين شکل است: «أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ إِيْثَارِ طَاعَتِهِ‏ وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِي كِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ الَّتِي لَا يَسْعَدُ أَحَدٌ إِلَّا بِاتِّبَاعِهَا وَ لَا يَشْقَى إِلَّا مَعَ جُحُودِهَا وَ إِضَاعَتِهَا؛ او را فرمان مى‌دهد به پرواى از خدا و مقدم داشتن طاعت او بر هر چيز دیگری؛ و پيروى از هر چه او در كتابش به آن فرمان داده است: از واجبات و سنت‌هايى كه احدى جز با پيروى از آنها خوشبخت نمى‌شود و احدى هم جز با انكار و پامال كردن آنها بدبخت نمى‌شود.» 🔹امیرمؤمنان علی علیه السلام همین حقیقت را در نامه ۳۱ که خطاب به امام حسن مجتبی علیه السلام است و همچنین در خطبه ۱۶ نیز با صراحت بیان کرده است. #عرفان #فقه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴از «فقه جامعه‌زده» تا «فقه جامعه‌پرداز» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹یکی از مدرسان فقه در حوزه علمیه گفته است: «اگر به هر دلیلی، ولو سوگمندانهْ ناموجه، نهی از منکر نه تنها پیشگیری نکند بلکه عوارض دیگری ایجاد کند؛ مثل اینکه عده‌ای را روی دنده لج بیندازد یا احساس کنند که باید مخالفت کنند، لذا خود این حرکت باعث ترویج عدم حجاب و برهنگی شود، اینجا جایی است که فقهای ما می‌فرمایند ما دیگر نهی از منکر نداریم.» 🔻گوینده این جمله، آگاهانه یا ناآگاهانه، و خواسته یا ناخواسته، به شکلی واضح تفاوت #فقه و #فقیه «جامعه‌زده»، «منفعل»، «پیرو» و «عرف‌زده» را با فقه و فقیه «جامعه‌پرداز»، «فعال»، «پیش‌رو» و «عرف‌ساز» ابراز کرده است. جمله فوق ‌الذکر در واقع، باور کسانی است که می‌کوشند با عینک فقه فردگرا و غیراجتماعی، وظایف اجتماعی و فرهنگی پیروان فقه ساختارساز و انقلابی را بیان کنند! با قبول چنین عینکی، وظیفه فقه و فقیهان و بالتبع جامعه مقلدان، سکوت در برابر منکرات نهادینه و فساد‌های سیستمی خواهد بود! به تعبیر دیگر زبان حال و قال چنین افرادی در مواجهه با منکرات جامعه‌پسند یا عرف‌پسند آن است که باید تسلیم «جامعه منکراتی» شد! در کف شیر نر خون‌خواره‌ای غیر تسلیم و رضا کو چاره‌ای و عجیب این است که چنین رخوت و بی‌تحرکی و خمودی و سکوتی را وظیفه‌ای شرعی و الهی نیز می‌دانند! احتمالاً فعالیت‌های پیامبران در مواجهه با طاغوت‌های زمان و ناهنجاری‌های فرهنگی نهادینه‌شده زمان خود را رفتاری نامشروع و مخالف فقه اسلامی می‌پندارند! 🔻این در حالی است که اساساً انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی، محصول «فقه جامعه‌ساز» و «ساختارساز» #امام_خمینی (ره) بود. و الا فقه «فردگرا»، «منفعل» و «انزواطلبی» که نمود آن را در جمله فوق‌الذکر می‌بینیم نه تنها با انقلاب اجتماعی و سیاسی میانه‌ای ندارد؛ که هیچ نقشی در فرهنگ‌سازی و جامعه‌پردازی هم برای فقه و فقیهان و جامعه مقلدان قائل نیست! اصولاً بر اساس چنان نگاهی مبارزه امام خمینی با حکومت دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی و حرکت او در جهت براندازی رژیم فاسد پهلوی و تغییر فرهنگ عمومی، مبارزه‌ای مشروع و فقه‌پسند نبوده است! نیازی به توضیح ندارد که چنین فقهی و چنین نگاهی به فقه و فقاهت، هیچ تناسبی با سبک و سیره تبلیغی پیامبران ندارد. چنین فقهی تناسبی با اسلام و احکام و ارزش‌های اسلامی و الهی ندارد. چنین فقهی هرگز فقه اسلامی و قرآنی نیست. کجای قرآن ما را دعوت به سکوت در برابر منکرات نهادینه‌شده یا منکرات جامعه‌پسند می‌کند؟ کدامیک از پیامبران الهی در برابر چنین منکراتی سکوت کردند. مگر غیر از این است که لیک دعوت واردست از کردگار با قبول و ناقبول او را چه کار نوح نهصد سال دعوت می‌نمود دم به دم انکار قومش می‌فزود هیچ از گفتن عنان واپس کشید هیچ اندر غار خاموشی خزید اگر حضرت نوح هم پیرو چنین فقهی بود که نیازی به آن همه دعوت و آن همه مجاهدت در مبارزه با منکرات و ناهنجاری‌های اجتماعی قوم خود نداشت. اگر حضرت لوط هم از چنین فقهی تبعیت می‌کرد که در مقابل رفتارهای ناهنجار قوم خود قیام نمی‌کرد و همینطور حضرت ابراهیم و موسی و عیسی و خاتم الانبیاء علیهم صلوات المصلین. #حوزه_علمیه #حوزه_سکولار 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

اگر مسأله حجاب و بی‌حجابی مسأله‌ای ذوابعاد است (که است)، انتظار از کسی که فقط نگاه فقهی به اسلام دارد، (آن هم «فقه فردی» و «سنتی» و نه «فقه جامعه‌پرداز» و «تمدن‌ساز») این است که اساساً در این موضوع اظهار نظر نکند. زیرا تک‌بعدی دیدن مسأله‌ای چندبعدی بدتر از ندیدن آن است. مثل داستان فیل و تاریکی. 🔻اشاره‌ای به داستان پیل و تاریکی در #مثنوی معنوی: پیل اندر خانهٔ تاریک بود عرضه را آورده بودندش هنود دیدنش با چشم چون ممکن نبود اندر آن تاریکیش کف می‌بسود آن یکی را کف به خرطوم اوفتاد گفت همچون ناودانست این نهاد آن یکی را دست بر گوشش رسید آن برو چون بادبیزن شد پدید آن یکی را کف چو بر پایش بسود گفت شکل پیل دیدم چون عمود آن یکی بر پشت او بنهاد دست گفت خود این پیل چون تختی بدست چشم حس همچون کف دستست و بس نیست کف را بر همهٔ او دست‌رس چشم دریا دیگرست و کف دگر کف بهل وز دیدهٔ دریا نگر #حجاب #حوزه_علمیه #فقه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴غربت مدافعان عفت و حجاب ✍️احمدحسین شریفی عجب روزگار غریبی است! چقدر مظلوم‌اند مدافعان عفت و حجاب! در یک جنگ تمام عیار جهانی علیه عفت و غیرت زنان و مردان کشور، به ویژه نوجوانان و جوانان، افزون بر دفع تیرهای سهمگین دشمنان، دائما باید مواظب ضرباتی باشند که از سوی جبهه خودی وارد می‌شود! مع الاسف، حجم زیادی از تیرهایی که در چند ماه اخیر به سوی رزمندگان خط مقدم مبارزه با بی‌حجابی و بی‌عفتی شلیک شده است، توسط کسانی بوده که بعضاً خود را «آیت‌الله» هم می‌دانند! در اوج «هجوم ترکیبی» دشمن علیه عفاف و حجاب، هر از گاهی می‌بینیم که فلان مدعی آیت‌اللهی و بهمان مدرس #فقه سنتی ناگهان مدافعان عفت و #حجاب را نهیب می‌زند که چرا با اختلاس و ناشایسته سالاری مبارزه نمی‌کنید! و در یک مغالطه آشکار مدعی می‌شوند که «چون همزمان در همه جبهه‌ها نمی‌جنگید پس بهتر است که اصلاً نجنگید»! ای کاش خود آنان، که از نعمت تریبون‌های مختلف احزاب گوناگون سیاسی و رانت آیت‌اللهی برخوردارند، برای اثبات صدق خود، در جهت مبارزه با اختلاس و ناشایسته سالاری قدمی برمی‌داشتند! #حوزه_علمیه #حوزه_سکولار @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴«التزام اجتماعی به ارزش‌ها» و «بازی با اعصاب مسلمین»! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔻 یکی را دیدم که با بیان داستان‌هایی درباره روش تبلیغی پیامبر اکرم(ص) در صدر اسلام و اینکه آن حضرت در طول دوران مکه شراب را حرام نکرده بود و حتی در مدینه در چند مرحله و آرام‌آرام ذهن‌ها را برای بیان حکم حرمت آن آماده کرد. و همچنین با ذکر داستان‌هایی درباره روش مواجهه عالمان بزرگ شیعی مثل علامه شرف‌الدین عاملی با نومسلمانان و مسیحیانی که می‌خواستند مسلمان شوند و با بیان روش تدریجی آنان در جذب غیرمسلمانان، چنین القاء می‌کرد که اساساً‌ در دین اسلام اصراری به انجام مرتب و منظم و کامل شعائر دینی (یعنی نماز و روزه و حج و زکات و امثال آن) برای همه مسلمانان نیست! و این تفکر خوارج‌گونه است که گمان می‌کند شرط مسلمانی این است که هر مسلمانی لزوماً روزانه هفده رکعت نماز بخواند! و در ماه رمضان به مدت یک ماه روزه بگیرد! و زکات پرداخت کند و امثال آن! اسلام ساده‌تر و سهل‌تر از اینها است! به طور خلاصه چنین ادعا می‌کرد که «تأکید بر شعائر» و «التزام اجتماعی به ارزش‌های دینی» نوعی «تنگ‌نظری» و «سخت‌گیری بر جامعه» و «بازی با اعصاب و روان مردم مسلمان»‌ بر اساس «تفسیری غلط و خوارج‌گونه از اسلام» است! 🔻در این خصوص چند نکته را بیان می‌کنم: نکته اول: در مواجهه با نومسلمانان یا به هنگام دعوت دیگران به اسلام مراعات «عقلانیت تبلیغی» و «عقلانیت تربیتی» از دستورات صریح اسلام است. خود پیامبر اکرم(ص) هنگامی که صحابه خود را برای دعوت برخی از قبایل مشرک، می‌فرستاد، به آنان توصیه می‌کرد که «مدارا در دعوت» و «تدریج در تربیت» را مد نظر قرار دهند. نکته دوم: «سهل‌انگاری» غیر از «آسان‌گیری» است. اسلام به تصریح قرآن و روایات معصومان علیهم السلام، دینی «آسان» و «سبک» است: «يُرِیدُ اللّه‌ُ بِکمُ الْيُسْرَ؛ خدا درباره شما آسانی و سبکی را اراده کرده است»(بقره، 185). اما آسانی دین و آموزه‌های دینی هرگز به معنای «سهل‌انگاری در عمل به ارزش‌ها و احکام دینی» نیست. بلکه بدان معناست که عمل به احکام و آموزه‌ها و شعائر اسلامی نه تنها موجب اختلال در امور زندگی نمی‌شود؛ که نظم و انضباط و سلامت زندگی دنیوی را نیز تضمین می‌کند. اما اسلام عزیز، به هیچ‌وجه سهل‌انگاری و بی‌اعتنایی به احکام و آموزه‌های خود را نمی‌پسندد و برنمی‌تابد. به همین دلیل، بر کسی که عامدانه و به قصد بی‌اعتنایی به حکم الهی، در ملأ عام روزه‌خواری کند، حد جاری می‌کند. بر کسی که حتی یک قطره شراب بنوشد، حد جاری می‌کند. درباره سبک تعلیمی پیامبر اکرم(ص) گفته‌اند: «فاذا تُعوطِىَ الحقَّ لم یعرفه أحدُ، و لم یَقُم لِغَضَبِه شَىء حتى یَنتَصرَ له» اگر هنجاری شکسته یا قانونی نادیده گرفته می‌شد، خشم چنان وجود او را فرامی‌گرفت که چهره پر از مهربانی و رأفت او کاملاً‌ دگرگون می‌شد؛ و هیچ چیزی نمی‌توانست خشم او را فرونشاند مگر آنکه حق را بر جای خود برگرداند و با آن هنجارشکنی برخورد کند. نکته سوم: منظور از آیاتی که می‌فرماید «وَ ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ» این نیست که اصراری بر انجام تکالیف الهی نیست. اگر دوست داشتید و باب میلتان بود انجام دهید و اگر احساس حرج کردید انجام ندهید! به عنوان مثال، قرآن خطاب به مسلمانان نمی‌فرماید اگر حجاب باب میلتان نبود، مجازید که از سر برگیرید؛ یا اگر حجاب مانع تفریحات‌ و گردش‌هایتان بود، می‌توانید آن را بردارید! هرگز! بلکه بدان معناست که در شرایط عسر و حرج، نوع وظیفه و تکلیف یا کیفیت آن تغییر می‌کند. نکته چهارم: آن روش و رویه تدریجی و مرحله‌ای پیامبر اکرم(ص) در تحریم اموری چون ربا و شراب و قمار و امثال آن، مربوط به ابتدای پیدایش اسلام است و نه دوران استقرار اسلام و حکومت اسلامی. به عنوان مثال، در دوران حکومت امیرمؤمنان(ع) چنین نبود که حضرت تا مدتی با حرمت یا حلیت شراب‌خواری کاری نداشته باشد و صرفاً به تحکیم بنیان‌های اعتقادی و الهیاتی بپردازد و بعد از چند سال کار معرفتی، سپس در چهار مرحله و گام به گام به بیان حرمت شراب و قمار و ... بپردازد! خیر. اساساً‌ فلسفه حکومت اسلامی، پاس‌داشتن ارزش‌ها و احکام و شعائر اسلامی است که در سایه عمل به آنها سعادت دنیوی و اخروی جامعه تأمین خواهد شد. #حجاب #روشنفکری #فقه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi

🔴از «مکاسب شیخ انصاری» تا «اقتصاد اسلامی»! 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از آقایان محترم در نقد «اقتصاد اسلامی» گفته‌اند: «پسوند اسلامی برای اقتصاد غلط است. آنچه که در فقه داریم، حقوق بازرگانی است نه اقتصاد. مکاسب شیخ انصاری حقوق بیزنس است که غیر از اکونومی است. اکونومی یعنی چه فرمولی تورم را پایین می‌آورد و این در فقه ما وجود ندارد. اینها فکر می‌کنند مکاسب شیخ انصاری اقتصاد است، درحالی که مکاسب شیخ، حقوق بازرگانی است.» 🔻این استاد عزیز گمان کرده‌اند که مدعیان #اقتصاد_اسلامی، آن را معادل مباحث فقهی ناظر به بیع و شراء موجود در مکاسب شیخ انصاری می‌دانند! به تعبیر دیگر، ابتدا اقتصاد اسلامی را معادل فقه اقتصادی پنداشته و سپس به نقد آن رفته است! به اختصار عرض می‌کنم که «هیچ‌کدام» از مدافعان اقتصاد اسلامی، تأکید می‌کنم «هیچ‌کدام»، چنین پنداری از اقتصاد اسلامی نداشته و ندارند! ای کاش این استاد محترم یکی از چنین پندارگران را نام ببرند. از ابتدایی‌ترین آگاهی‌های فقهی و اقتصادی است که مکاسب #شیخ_انصاری(ره) نهایتاً ناظر به «احکام و هنجارهای افعال اقتصادی مکلفین» است؛ یعنی نه تنها شامل احکام هنجاری «پدیده‌ها و ساختارهای اقتصادی» نیست (یعنی در همان بخش فقه اقتصادی نیز ناقص و ناتمام است) که اساساً هیچ نظری به «ابعاد توصیفی دانش اقتصاد» ندارد. به تعبیر دیگر، دانش #فقه متکفل ارزش‌گذاری کنش‌های مکلفین است و اختصاص به اقتصاد هم ندارد، یک فقه پویا باید بتواند احکام و هنجارهای اسلامی ناظر به همه کنش‌های فردی و اجتماعی و تمدنی انسان و بلکه همه پدیده‌ها و ساختارهای انسانی را به صورتی ضابطه‌مند از منابع و متون دینی استنباط کند. اما «اقتصاد اسلامی» بالکل ایده‌ای دیگر است خیلی متفاوت با «فقه اسلامی» است! «فقه اسلامی»، صرفاً پاسخگوی «بخش هنجاری» ایده اقتصاد اسلامی است. در حالی که بخش اصلی و عمده دانش اقتصاد اسلامی ناظر به «ابعاد توصیفی» کنش‌ها و پدیده‌های اقتصادی است: یعنی ناظر به «توصیف»، «تفسیر»، «تبیین»، «پیش‌بینی» و «کنترل» کنش‌ها و پدیده‌های اقتصادی است. 🔻اسلامیت علوم انسانی در هر کدام از بخش‌‌های توصیفی و توصیه‌ای علوم انسانی متفاوت است. و این چیزی است که متأسفانه تاکنون از سوی مخالفان ایده علوم انسانی اسلامی به درستی فهم نشده است. #مکاسب #علوم_انسانی 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴«نفرت از نقد» و «نفرین ناقد» بیماری‌های مزمن تاریخی! ✍️احمدحسین شریفی «نقدگریزی» و «ناقدستیزی» از بیماری‌هایی مزمن و بعضاً درمان‌ناپذیر در میان برخی از مدعیان علم است. این بیماری اگر در میان مدعیان علوم دینی باشد، ممکن است با سلاح لعن و تکفیر نیز همراه شود. چنین افرادی، در مواجهه با کوچکترین نقدها، به جای استقبال از نقد و تشکر از ناقد، ممکن است بعضاً برای «تسکین درد نقد»، به «لعن» و «نفرین» و حتی «تکفیر ناقد» هم بپردازند. تعجب نکنید! نه تنها نمونه‌های تاریخی فراوانی برای چنین برخوردهایی با ناقدان وجود دارد، که در همین روزها نیز، در میان پاره‌ای از مدعیان علوم دینی، چنین افرادی یافت می‌شوند و از علنی کردن لعن و نفرین خود علیه منتقدان هم هیچ ابایی ندارند! انسان خردمند، طبیبی را که مرض کشنده را تشخیص داده و مشفقانه تیغ به دست گرفته و به درمان پرداخته، نفرین نمی‌کند. لعن و نفرین را باید نثار «درد» کرد؛ نه «درمانگر». 🔸به تعبیر زیبای حکیم #نظامی گنجوی: آینه چون نقش تو بنمود راست خود شکن آیینه شکستن خطاست 🔸و بر اساس نصیحت #سعدی شیرازی: به نزد من آن کس نکوخواه توست که گوید فلان خار در راه توست به گمراه گفتن، نکو می‌روی جفایی تمام است و جوری قوی هر آن گه که عیبت نگویند پیش هنر دانی، از جاهلی، عیب خویش #نقد #فقه #اخلاق_نقد 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢اعلام خطر: مرز باریک «نفرین‌گرایی» و «تکفیر» 🖊احمدحسین شریفی 🔸 جریان نوظهور «نفرین‌گرایی» در گوشه و کنار برخی از حوزه‌های علمیه، که به جای گفتگو، مدتی است در «حلقه محدود مریدان» و جدیداً به صورت علنی و رسانه‌ای به «لعن و نفرین» منتقدان می‌پردازند، ظرفیت زیادی برای «تجدید تجربه تکفیر در حوزه‌های علمیه» و همراهی با «تکفیریون سلفی» و همچنین تبدیل «حوزه‌های علمی آزاداندیش شیعی» به «مدارس جهل و تعصب قرون وسطایی» دارد. 🔻همه باید مراقبت کنند! #نقد #فقه #اخلاق_نقد 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴شرط «فهم درست» و «اقامه» دین در حدیث پیامبر اکرم(ص) ✍️احمدحسین شریفی 🔶به تعبیر منقول از #پیامبر_اکرم(ص): لا يَقُومُ بِدِينِ اللهِ إلّا مَن حاطَهُ مِن جَميعِ جَوانِبِهِ؛ دین خدا را بر پا نمی‌دارد مگر کسی که از همة جوانب بر آن احاطه داشته باشد. 🔹تک‌بعدی بودن در مطالعات دینی، از مهم‌ترین عوامل «نقدگریزی» و «ناقدستیزی» «نفرین‌گرایی» و «تکفیر» مخالفان و حتی ناقدان است. افرادی که فقط در یک حوزه خاص علمی تخصص دارند، نه تنها از درک حقیقت دین ناتوان‌اند بلکه حتی از درک حقایق همان رشته تحصیلی خودشان هم ناتوانند. به تعبیر انگلیسی‌ها "کسی که فقط لندن را دیده باشد، لندن را هم نمی‌شناسد." کسی که فی‌المثل فقط «فقه متعارف» را خوانده باشد، (آن هم «فقه فردی» و «عرف‌پایه» و نه «فقه جامعه‌پرداز» و «عرف‌ساز») و آن را هم صرفاً در «جمع محدود یاران» و «حلقه بسته مریدان» گفتگو کرده باشد، و از نظامات و مکاتب حقوقی و فقهی رایج و معاصر دنیا (صرف نظر از درستی یا نادرستی‌شان) آگاهی و درکی نداشته باشد، از درک حقایق فقه اسلامی نیز ناتوان است؛ چه رسد به حقایق اخلاقی و فلسفی و عرفانی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی اسلام. #فقه #حوزه_علمیه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢«نظریه‌شناسی» از ویژگی‌های «فقه جواهری» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ یکی از ویژ‌گی‌های فقه جواهری، این است که شرط لازم و ضروری هر نوع فتوادهی و نظریه‌پردازی را «نظریه‌شناسی» و آگاهی از فتاوای پیشینیان در مسأله مورد نظر می‌داند. این ویژگی را می‌توان از رویه بنیانگذار فقه جواهری یعنی مرحوم صاحب جواهر، (شيخ محمدحسن نجفي، متوفاي 1266قمري) به دست آورد. بدون تردید، مرحوم #صاحب_جواهر یکی از بزرگ‌ترین و کم‌نظیرترین نظریه‌شناسان فقهی در عالم تشیع بوده است. وي تقريباً از همة اقوال و ديدگاه‌هاي فقیهان پيشين در هر مسأله‌اي آگاهي داشته است. به گونه‌اي که در اختيار داشتن اين کتاب، فقیهان بعدي را از مراجعة مستقيم به کتاب‌هاي فقهاي پيشين براي اطلاع از ديدگاه آنان، بي‌نياز کرده است. مرحوم سیدمحسن امین در کتاب اعیان الشیعه از شيخ مرتضي انصاري (که خود نیز در نظریه‌شناسی از برجستگان فقه شیعی است، و از معاصران مرحوم صاحب‌جواهر هم به شمار می‌رود) چنین نقل مي‌کنند که «براي مجتهدي که بخواهد احکام الهي را استنباط کند، کافي است کتاب‌هاي جواهر الکلام و وسائل الشيعه را در اختيار داشته باشد و کمتر اتفاق مي‌افتد که به کتابي از پيشينيان نيازمند شود.» #فقه #اجتهاد 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢ناتوانی اذهان جزء‌نگر از فهم «پارادایم‌ها و جریان‌های فکری»: بحثی در «اخلاق نقد و انتقاد» 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ اقتضای برخی از رشته‌های علمی، مثل #فقه، «جزءنگری» است. همانگونه که اقتضای برخی دیگر از آنها مثل #فلسفه، «کل‌نگری» است. انس زیاد با هر یک از این دو دسته، درکی صرفاً جزئی یا صرفاً کلی نسبت به پدیده‌ها ایجاد می‌کند که نتیجه آن ناتوانی از فهم درست بسیاری از حقایق به ویژه پارادایم‌ها و جریان‌های فکری و فرهنگی است. صاحبان چنین نگاه‌هایی معمولاً از «بصیرت علمی و فرهنگی و سیاسی» لازم هم برخوردار نیستند. همیشه در بزنگاه‌ها، در جای نادرست می‌ایستند. در میان غبارهای فتنه (فتنه‌های علمی یا اجتماعی) «قدرت دیدن» حق و «جرئت بیان» آن را ندارند. از مصادیق و مؤیدات این سخن، مواجهه‌ای است که برخی از مدرسان فقه و حلقه مریدان‌شان با مناظره جناب مهدی جمشیدی و بیژن عبدالکریمی در موضوع #حجاب و عفاف داشتند! آنان (که بعضاً خود را مدافع حجاب و عفاف هم می‌دانند!) بدون اینکه توانایی درک و فهم کلیت این مناظره و منطق طرفین را داشته باشند، مدتی است به یکی از جملات استطرادی جناب آقای مهدی جمشیدی گیر داده‌ و با شدیدترین الفاظ او را خطاب قرار می‌دهند و حتی دوست‌ دارند که حق سخن گفتن را از او بستانند و معترض‌اند که چرا امثال او در این جامعه فرصت سخن گفتن دارند! (یکی از آنها گفته‌ است: «من واقعا نمی‌دانم چرا این افراد راه پیدا می‌کنند حرف بزنند») [بترسید از روزی که چنین افرادی سکان‌دار مراکز علمی شوند؛ آنگاه است که بساط نفرین و لعن و بستن دهان‌های هر کسی که غیر از آنان فکر کند، پهن خواهد شد.] بزرگ‌ترین خطایی که برای ایشان در آن مناظره دوساعت و نیمه کشف کرده‌اند این است که چرا به نقل دیدگاه مشهور فقیهان و عالمان شیعی پرداخته‌اید که گفته‌اند «حجاب از ضروریات دین است و ولایت امیرمؤمنان علیه السلام، از ضروریات مذهب است»؟ و می‌گویند این نقل شما به «مصلحت» نیست؛ زیرا موجب سوء استفاده وهابیت می‌شود! در حالی که اولاً، این سخن عین صواب است. بزرگ‌ترین عالمان شیعی از قدیم الایام تاکنون، همین دیدگاه را داشته و دارند؛ و ثانیاً مراد جناب دکتر جمشیدی از گفتن این سخن چیز دیگری بود. اما همانطور که گفته شد، اذهان جزءنگر، اساساً قدرت و توان درک اصل مطلب ایشان را ندارند؛ صدر و ذیل کلامش را نمی‌فهمند. فقط همین جمله «مثله‌شده» را گرفته و تلاش می‌کنند با تمسک به آن، گوینده‌اش را به «مسلخ» بکشانند و اگر بتوانند ذهن و زبان او را «مثله» کنند! #اخلاق #نقد 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢حکم شرعی انتخابات و مجتهدان زنده و مرده! 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹برخی از مدعیان فقاهت که مع الاسف در حوزه‌ علمیه نیز صاحب کرسی درس #فقه هستند (هر چند کم رمق و صرفاً در حلقه مریدان) می‌گویند هیچ آیه یا روایتی درباره انتخابات نداریم! پس اینکه عده‌ای حکم شرعی شرکت در انتخابات را بیان می‌کنند، ربطی به فقه و شرع ندارد! 🔻سطح آگاهی و فهم فقهی چنین افرادی را در همین نوع اظهار نظرهایی می‌توان سنجید، و حقیقتاً چنین اظهاراتی ارزش پاسخگویی هم ندارد. زیرا اگر چنین باشد که اینان می‌گویند در آن صورت نه تنها باید فاتحه «اجتهاد» را خواند که فاتحه «خاتمیت» و «جاودانگی» اسلام را هم باید خواند. اگر اسلام دین جاودانه است و اگر هیچ کنشی از کنش‌های اختیاری بدون حکمی شرعی وجود ندارد، پس چطور می‌توان گفت شرکت در انتخابات ( به عنوان یکی از مهم‌ترین و سرنوشت‌‌سازترین کنش‌های اجتماعی و حوزه‌های نمایش اقتدار حکومت اسلامی و ...) فاقد حکم شرعی است و هیچ ربطی به اسلام و امام زمان و ... ندارد؟! خدا رحمت کند #شهید_مطهری را چه زیبا می‌فرمود: «بديهی است كه مشكلات جامعه بشری نو می‏شود و مشكلات نو راه حل نو می‌خواهد . «الحوادث الواقعه» چيزی جز پديده‌های نوظهور نيست كه حل آنها بر عهده حاملان معارف اسلامی است. سرّ ضرورت وجود مجتهد در هر دوره، و ضرورت تقليد و رجوع به مجتهد زنده همين است. و الا در يك سلسله مسائل استاندارد شده، ميان تقليد از زنده و مرده فرقی نيست. اگر مجتهدی به مسائل و مشكلات روز توجه نكند او را بايد در صف مردگان به شمار آورد.» #انتخابات #حوزه_علمیه #سیاست 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

https://virasty.com/Ahmadhoseinsharifi/1710634765442591133 اینکه عده‌ای از مدعیان فقاهت با استناد به روایت منافقانه و تفرقه‌افکنانه رسانه فاسق و فاسد اینترنشنال از کلیپ فحاشی و هتاکی یک زن مکشفه علیه یک طلبه (علیرغم همه شواهد موجود در آن کلیپ) به محکومیت آن طلبه مظلوم و مؤدب و متین حکم دهند، به نوبه خود یک «فاجعه فقهی» در تاریخ فقاهت شیعی است. نباید از کنار آن به راحتی گذشت. #فقه #حوزه_علمیه 🆔https://eitaa.com/ahmadhoseinsharifi 🌹

🔴مطالبات امام خمينی(ره) از حوزه‌های علميه 🖊احمدحسين شريفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸#امام_خمينی(ره) در بند (ط) وصيت‌نامه (صحيفه امام، ج21، ص424-426) خود خطاب به حوزه‌های علميه چند نکته مهم را يادآور مي‌شود: 1️⃣از مهم‌ترين شگردهاي مخالفان اسلام، نفوذ دادن افراد منحرف و تبهکار در حوزه‌هاي علميه خواهد بود: «يكى از راه‌هاى با اهميت براى مقصد شوم آنان و خطرناك براى اسلام و حوزه‏‌هاى اسلامى نفوذ دادن افراد منحرف و تبهكار در حوزه‌‏هاى علميه است، كه خطر بزرگ كوتاه مدت آن بدنام نمودن حوزه‏ ها با اعمال ناشايسته و اخلاق و روش انحرافى است و خطر بسيار عظيم آن در دراز مدت به مقامات بالا رسيدن‏ يك يا چند نفر شياد كه با آگاهى بر علوم اسلامى و جا زدن خود را در بين توده‏ ها و قشرهاى مردم پاكدل و علاقه‏ مند نمودن آنان را به خويش و ضربه مهلك زدن به حوزه‏ هاى اسلامى و اسلام عزيز و كشور در موقع مناسب مى‏‌باشد.» 2️⃣خطر روحاني‌نمايان براي اسلام به مراتب از خطر ملي‌گراها و روشنفکران مصنوعي بيشتر است؛ اينان «اگر مجال يابند از همه پرخطرتر و آسيب رسانترند». 3️⃣نفوذي‌ها ممکن است ده‌ها سال با مشي اسلامي و مقدس‌مآبي در حوزه‌هاي علميه و در ميان مردم با صبر و حوصله زندگي کنند «و در موقع مناسب مأموريت خود را انجام مى‏‌دهند.» 4️⃣هر چند خطر نفوذ منحصر در حوزه‌هاي علميه نيست، و بايد نسبت به همه بخش‌هاي جامعه حساسيت ويژه وجود داشته باشد؛ اما «از همه لازمتر حوزه‏ هاى علميه است كه تنظيم و تصفيه آن با مدرسين محترم و افاضل سابقه‏ دار است با تأييد مراجع وقت.» 5️⃣يکي از راه‌هاي لازم و ضروري خنثي‌کردن نقشه‌ها و توطئه‌هاي دشمنان عليه اسلام و حوزه‌هاي علميه در عصر حاضر «قيام براى نظام دادن به حوزه‏ ها ... است؛ كه علما و مدرسين و افاضل عظيم الشأن صرف وقت نموده و با برنامه دقيق صحيح حوزه‏ ها را و خصوصاً حوزه علميه قم و ساير حوزه‏ هاى بزرگ و با اهميت را در اين مقطع از زمان از آسيب حفظ نمايند.» 6️⃣اهتمام به فقه و فقاهت و محافظت از ميراث سلف و تلاش در جهت افزودن دقت‌ها و ابتکارها و تحقيقها بر ميراث فقهي گذشتگان؛ و جلوگيري از انحراف از فقه سنتي که موجب سست شدن ارکان تحقيق و تدقيق خواهد شد. 7️⃣افزون بر فقه در ساير رشته‌هاي ديگري که مورد نياز اسلام و جامعه اسلامي است بايد افرادي تربيت شوند؛ 8️⃣در رأس همه علومی که تعليم و تعلم آنها لازم است علوم معنوي اسلام است: «از بالاترين و والاترين حوزه‏ هايى كه لازم است به طور همگانى مورد تعليم و تعلم قرار گيرد، علوم معنوى اسلامى است، از قبيل علم اخلاق و تهذيب نفس و سير و سلوك الى اللَّه- رزقنا اللَّه و إياكم- كه جهاد اكبر مى‏ باشد.» #حوزه_علمیه #فقه #اخلاق @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢امام خمینی و فقه سنتی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #امام_خمینی(ره) به عنوان فقیهی برجسته که معتقد بود #فقه برنامه عملی اداره انسان از مهد تا لحد است، ضمن ناکافی دانستن روش اجتهادی متعارف، تخطی و انحراف از فقه سنتی یا به تعبیر دیگر «فقه جواهری» را جایز نمی‌دانست. و به هر مناسبتی اخطارهای لازم را در این خصوص بیان می‌کردند. به عنوان نمونه، در وصیت‌نامه سیاسی الهی خود ضمن آنکه فقه را به عنوان «دریایی بی‌پایان» و «مایه افتخار» مذهب جعفری می‌داند، در توصیه‌ای کلی به همه ملت‌های مسلمان می‌فرماید: «با كمال جِد و عجز از ملتهاى مسلمان مى‏خواهم كه ... از فقه سنتى كه بيانگر مكتب رسالت و امامت است و ضامن رشد و عظمت ملتها است، چه احكام اوليه و چه ثانويه كه هر دو مكتب فقه اسلامى است، ذره‏اى‏ منحرف نشوند و به وسواس خناسان معاند با حق و مذهب گوش فرا ندهند و بدانند قدمى انحرافى، مقدمه سقوط مذهب و احكام اسلامى و حكومت عدل الهى است.» همچنین در بند ط وصیت‌نامه که مخاطب اصلی آن عالمان دینی و متصدیان برنامه‌های حوزه‌های علمیه است چنین می‌فرماید: «لازم است علما و مدرسين محترم نگذارند در درس‌هايى كه مربوط به فقاهت است و حوزه‏هاى فقهى و اصولى از طريقه مشايخ معظم كه تنها راه براى حفظ فقه‏ اسلامى است منحرف شوند، و كوشش نمايند كه هر روز بر دقت‌ها و بحث و نظرها و ابتكار و تحقيق‌ها افزوده شود؛ و فقه سنتى كه ارث سلف صالح است و انحراف از آن سست شدن اركان تحقيق و تدقيق است، محفوظ بماند و تحقيقات بر تحقيقات اضافه گردد.» #حوزه_علمیه @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢دین و تکالیف دینی، اسباب رحمت الهی 🖊احمدحسین شریفی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸به هنگام تشریح و تبیین تکالیف دینی از سوی بسیاری از مبلغان و عالمان دینی، بیشتر بر بُعد محدودیت‌آوری و کلفت و سختی آنها تأکید و تکیه شده است. البته روشن است که هر تکلیف و مسؤولیتی نوعی محدودیت و کلفت و سختی را در پی دارد، اما تکالیف دینی لایه دیگری هم دارند که در ادبیات تبلیغی ما کمتر مورد تأکید قرار گرفته‌اند. جامع‌نگری دینی و معرفتی اقتضا می‌کند همه ابعاد و لایه‌های معارف دینی به مخاطبان عرضه شود. 🔹در آیات متعددی از قرآن کریم، پیروی از دستورات دینی و معارف قرآنی و اقامه نماز و اعطای زکات و پرهیز از گناه و ایجاد همدلی اجتماعی میان مؤمنان (اصلاح ذات‌البین) و به طور کلی انجام تکالیف دینی، به عنوان راه و وسیله‌ای برای دریافت «رحمت» و «عنایت» الهی معرفی شده‌اند. به عنوان نمونه: وَ أَطيعُوا اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (آل‌عمران، ۱۳۲) وَ هذا كِتابٌ أَنْزَلْناهُ مُبارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَ اتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (انعام، ۱۵۵) أَ وَ عَجِبْتُمْ أَنْ جاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلى‏ رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَ لِتَتَّقُوا وَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (اعراف، ۶۳) وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (اعراف، ۲۰۴) وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (نور، ۵۶) قالَ يا قَوْمِ لِمَ تَسْتَعْجِلُونَ بِالسَّيِّئَةِ قَبْلَ الْحَسَنَةِ لَوْ لا تَسْتَغْفِرُونَ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (نمل، ۴۶) وَ إِذا قيلَ لَهُمُ اتَّقُوا ما بَيْنَ أَيْديكُمْ وَ ما خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ‏ (یس، ۴۵) إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُون‏ (حجرات، ۱۰) 🔻به نظر می‌رسد یکی از راه‌های جذب حداکثری مردمان به دین، نشان دادن همین زیبایی‌ها و تبیین پیامدها و آثار عملی و اجتماعی دین و دینداری است. #اقبال_لاهوری، متفکر و اندیشمند بزرگ اسلامی سده اخیر، در بیان آثار تربیتی و اجتماعی تکالیف شرعی می‌گوید: لا اله باشد صدف، گوهر نماز قلب مسلم را حج اصغر، نماز در کف مسلم مثال خنجر است قاتل فحشا و بغی و منکر است روزه بر جوع و عطش شبخون زند خیبر تن پروری را بشکند مؤمنان را فطرت افروز است حج هجرت آموز و وطن سوزست حج طاعتی سرمایه ی جمعیتی ربط اوراق کتاب ملتی حب دولت را فنا سازد زکوة هم مساوات آشنا سازد زکوة (دیوان اشعار، اسرار خودی، ص۳۱) #فقه #دین @Ahmadhoseinsharifi 🌹

🟢حوزه علمیه قم؛ پیشتازی و مرزبانی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ♦️نگاهی به عناوین برخی از دروس خارج فقه حوزه علمیه قم در سال جاری، نه تنها حیات علمی و پویایی آن را نشان می‌دهد، بلکه نشانه‌هایی از پیشتازی و مرزبانی علمی آن را هم نمایان می‌سازد: ۱. فقه اجتماعی ۲. فقه احیای حقوق عامه ۳. فقه اخلاق ۴. فقه اداره ۵. فقه امنیت ۶. فقه بورس و بازارهای مالی ۷. فقه بیمه ۸. فقه پزشکی ۹. فقه پول ۱۰. فقه پولشویی ۱۱. فقه تربیت ۱۲. فقه جمعیت ۱۳. فقه حریم خصوصی ۱۴. فقه حقوق بشر ۱۵. فقه حکمرانی ۱۶. فقه حکومت ۱۷. فقه خانواده ۱۸. فقه رسانه ۱۹. فقه رمز ارزها ۲۰. فقه روابط بین‌الملل ۲۱. فقه رؤیت هلال ماه با چشم مسلح ۲۲. فقه شخص حقوقی و شرکت‌های سهامی ۲۳. فقه عدالت ۲۴. فقه عقود مستحدثه ۲۵. فقه فضای مجازی ۲۶. فقه قانون ۲۷. فقه مالکیت فکری ۲۸. فقه محیط زیست ۲۹. فقه هوش مصنوعی ۳۰. فقه ورزش ۳۱. فقه کارگزاران ۳۲. فقه هوش مصنوعی ♦️در عین حال چند ملاحظه طلبگی را از این باب که «گاه باشد که کودکی نادان/ به غلط بر هدف زند تیری» بیان می‌کنم: یک. طبیعتاً انتظار این را نداریم که عمق طرح و ارائه چنین مباحثی به عمق مباحث استخوان‌دار و سنتی فقه در موضوعات بیع و طهارت و نجاست و صوم و صلاة باشد. اما این انتظار را داریم که اساتید دغدغه‌مندی که از سر تکلیف و با اعتقاد به غنایی مبانی و منابع و اصول فقه شیعی به این مباحث ورود کرده‌اند، اولاً، در موضوع‌شناسی دقت کامل داشته باشند، و به صورت عمیق و دقیق با موضوعات مورد بحث آشنا شوند. ثانیاً، به هیچ وجه از روش‌شناسی اجتهادی مرسوم و متعارف، در ارائه این مباحث عدول نکنند؛ دو. معتقدم برای آنکه حوزه علمیه قم بتواند نگاه جامع و همه‌جانبه اسلام را به مسائل اجتماعی و نوپدید عرضه کند، در کنار مباحث فقهی ناظر به این موضوعات، باید مباحث اخلاقی و الهیاتی (فلسفی) آنها را نیز با قوت دنبال کند. یعنی مباحثی مثل «اخلاق اجتماعی»، «اخلاق اداری»، «اخلاق امنیت»، «اخلاق پزشکی»، «اخلاق حکمرانی»، «اخلاق خانواده»، «اخلاق رسانه»، «اخلاق روابط بین‌الملل» و ... همچنین «فلسفه اجتماعی»، «فلسفه مدیریت»، «فلسفه امنیت»، «فلسفه خانواده»، «فلسفه رسانه»، «فلسفه حقوق»، «فلسفه عدالت»، «فلسفه محیط زیست»، «فلسفه ورزش» و ... را به طور جد در دستور آموزش و پژوهش خود قرار دهد. سه. طرح این مباحث هرگز نباید محدود به حوزه علمیه قم شود؛ طلاب حاضر در شهرستان‌ها و سایر حوزه‌های علمیه کشور نیز به شدت به چنین مباحثی نیازمندند. طلاب و حوزه‌های شهرستان‌ها، ویترین و پیشانی حوزه علمیه قم و نماینده علم و پژوهش و اخلاق حوزه علمیه قم هستند، باید از حیث علمی و پژوهشی و تبلیغی دائماً تغذیه شوند. چهار. برای عمیق‌تر شدن این موضوعات و مباحث، بسیار مناسب است که مدیریت حوزه، تدبیری به کار گیرد که با محوریت اساتید مربوطه، متخصصان دانشگاهی ایران و بلکه جهان، نیز امکان حضور در جلسات درس حوزویان را داشته باشند و جدیدترین مباحث ناظر به موضوعات مربوطه را در حضور اساتید حوزه، با طلاب علوم دینی در میان بگذارند. با این تدبیر، هم اساتید دانشگاه با دغدغه‌های اسلامی حوزویان آشناتر می‌شوند و هم اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه، بهتر و بیشتر عمق مباحث موجود درباره موضوعات مورد بحث خود را آگاه می‌شوند. پنج. مدیریت حوزه‌ علمیه باید تدبیری به کارگیرد که چنین مباحثی به «فناوری‌های نرم و فرهنگی» تبدیل شوند. زیرا تا آموزش‌ها و پژوهش‌های اجتهادی نتوانند کاربرد و کاربست خود را در مسائل اجتماعی و صنعی و مبتلابه مردم نشان دهند، جامعه هدف این مباحث و ذی‌نفعان و مخاطبان، طعم شیرین چنین مباحثی را به صورتی ملموس نخواهند چشید؛ و در نتیجه امیدی به ماندگاری و استمرار چنین مباحثی هم نخواهد بود. به تعبیر دیگر، باید امتداد فناورانه این مباحث اجتهادی را هم مورد توجه قرار داد. #فقه #حوزه_علمیه @Ahmadhosensharifi 🌹

◻️«حوزه‌های علمیه»، «الهیات کاربردی» و رهایی از «سکولاریسم عمیق» 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸مطالعات الهیاتیِ (اعم از فقه، حقوق، فلسفه، اخلاق، و ...) ناظر به علوم و نیازمندی‌های اجتماعی در دوران مدرن، از ضروری‌ترین و لازم‌ترین مطالعات است. بدون توجه به چنین موضوعاتی در مسائلی همچون نظامات اجتماعی، نیازهای صنعتی و به طور کلی سیستم‌ها و سخت‌افزارهای اداره جامعه، دچار نوعی #سکولارسیم پنهان اما عمیق خواهیم شد. 🔹به عنوان مثال، کشور ما یکی از کشورهای دریاپایه است. اسناد بالادستی ناظر به توسعه صنعت #دریا نیز تدوین شده است. و در سال‌های اخیر به طور جدی در حال فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری اقتصادی و سیاسی و ژئوپلیتیکی از این فرصت خدادادی هستیم. اما مع‌الاسف اقدام قابل ذکری درباره مطالعات مربوط به «الهیات دریا» صورت نگرفته است. یعنی موضوعاتی مثل «حقوق دریا»، «فقه دریا»، «فرهنگ دریا»، «دیپلماسی دریا»، «اقتصاد دریا» و به طور کلی مطالعات انسانی ناظر به دریا، تقریباً مغفول بوده است. 🔹و یا کشور ما یکی از کشورهایی است که از نعمت خدادادی و دست‌نخورده «#کویر» برخوردار است. «دشت کویر» و «کویر لوت» دو نمونه از شگفت‌انگیزترین کویرهای جهان هستند. و سایر کویرهای ایران مثل «کویر مصر در اصفهان»، «کویر ریگ جن در سمنان»، «کویر حلوان در خراسان جنوبی»، «کویر کارکال در یزد» و ... از زیباترین و بکرترین کویرهای جهان هستند. بهره‌برداری مناسب با ساختار فرهنگ اسلامی ایرانی از این نعمت‌های خدادادی، افزون بر سرمایه‌گذاری‌های هوشمندانه در تأمین زیرساخت‌های لازم، نیازمند مطالعات فرهنگی، سیاسی، دیپلماسی عمومی، فقهی، اخلاقی و اقتصادی است. که مع الاسف تاکنون به صورت جدی دنبال نشده است. 🔻معتقدم مناسب‌ترین مرکز علمی برای پرداختن به چنین مطالعاتی، حوزه‌های علمیه‌ است. و ای کاش اساتید برجسته حوزه‌های علمیه، به جای پرداختن به تدریس‌های تکراری کتاب‌های مکاسب و کفایه و ...، بخشی از وقت خود را مصروف پرداختن مجتهدانه به چنین موضوعاتی، که از نیازهای ضروری جمهوری اسلامی است، اختصاص می‌دادند. #فقه #الهیات_کاربردی #حوزه_علمیه 🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964 🌹

◻️آسیب‌‌شناسی دروس و تحقیقات حوزوی 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔸یکی از مهم‌ترین آسیب‌های دروس و پژوهش‌های فقهی و اصولی و حتی تفسیری و فلسفی در حوزه‌های علمیه این است که کمتر به گشودن و مشاهده آفاق جدید، سرزمین‌های تازه و افق‌های نو توجه دارند؛ فضای عمومی آموزش و پژوهش در حوزه‌های علمیه به گونه‌ای است که اغلب قریب به اتفاق استادان و محققان به فرو رفتن در عمق، شکافتن لایه‌های زیرین مسأله و دست‌یافتن به لایه‌های ناپیدای مسائل سنتی علاقمندی بیشتری دارند. فی‌المثل، مسأله‌‌ای به نام «علم اجمالی» در اصول فقه مطرح شده است؛ اما بعد از شیخ انصاری هر کسی آمده، فرعی بر فروعات آن افزوده است و تاکنون ده‌ها فرع برای آن ذکر کرده‌اند! و این تحقیقات کماکان با قوت ادامه دارد! یا درباره نماز مسافر، تاکنون ده‌ها فرض و فرع و فتوا مطرح شده و افراد دیگر نیز سعی می‌کنند همین مسأله را بیش از گذشتگان بشکافند و لایه‌های عمیق‌تری از آن را به دست آورند. ♦️اما بسیار انگشت‌شمارند کسانی که دنبال کشف راه‌های جدید و گشودن افق‌های نو و تازه رفته‌ باشند. بسیار اندک‌اند کسانی که به دنبال امتداد بنیان‌های الهیاتی و انسان‌شناختی و ارزش‌شناختی با استفاده از روش اجتهادی در مسائل نوپدید باشند! در حالی که حیات یک مرکز علمی پیشرو و پیشبرنده به این است که دائماً دنبال کشف افق‌های نو و پیدا کردن راه‌های جدید باشد. نه آنکه همه همّ و غمّ خود را مصروف تزیین و تنظیم «راه‌های طی‌ شده» پیشین کند. 🔹نیم‌نگاهی به فهرست بلند بیش از ۷۰۰ درس خارج که در سال جاری (۱۴۰۳) در حوزه‌ علمیه قم ارايه می‌شود، نشان می‌دهد که مع‌الاسف در مجموع دروس فقه و اصول، کمتر از ۳ درصد آنها ناظر به مسائل نوپدید است! این وضعیت در حوزه درس اصول فقه یعنی روش اجتهاد و استنباط آموزه‌های دینی، بسیار اسف‌بارتر است. به گونه‌ای که از ۲۶۱ درس خارج اصول (یعنی روش‌شناسی اجتهاد) که در حوزه علمیه قم در سال جاری تدریس می‌شود، ۲۵۹ درس تکرار همین اصول فقه رایج با محوریت رسائل شیخ انصاری یا کفایه آخوند خراسانی است! و بعضاً با یک یا دو شاگرد! و فقط دو درس مربوط به «روش استنباط اخلاق» است. بقیه آنها همگی همان اصول فقه رایج است! رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی ۲۴ سال قبل در تاریخ ۴ تیر ۱۳۷۹ در دیدار مرحوم آیت‌الله امینی و برخی از محققان مجلس خبرگان، این آسیب بزرگ را گوشزد کرده و فرمودند: «عیب کار ما در حوزه‌های علمیه این بوده است که در زمینه مسائل فقهی یا اصولی هم که تحقیق کرده‌ایم غالبا آفاق جدید را کمتر مورد نظر قرار داده‌ایم و همین طور عمیق، پایین رفته‌ایم. کارهایی را که فقهای بزرگ کرده‌اند، می‌بینید دیگر؛ گاهی اوقات شگفت‌اور است اما همه همین طور عمقی به طرف پایین است هیچ سعه افاقی ندارد و انسان سرزمین‌های جدید را مشاهده نمی‌کند.» #حوزه_علمیه #فقه #پژوهش #الهیات_کاربردی 🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964 🌹

🟡«جامی که توان دید در او راز جهان را» 🔻تحلیلی درباره دروس خارج فقه حوزه علمیه قم 🖊احمدحسین شریفی ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ همانطور که رهبر فرزانه انقلاب سالیان قبل فرموده‌اند «فقه، ستون فقرات حوزه‌های علمیه است». در این میان، دروس «خارج فقه» که نمایشگر عالی‌ترین و جدیدترین دیدگاه‌ها، رویکردها، نقدها و بررسی‌ها در موضوعات فقهی توسط قوی‌ترین و برجسته‌ترین استادان حوزه‌های علمیه است «آیینه تمام‌نمای هویت، ظرفیت و استعدادهای بالفعل شده علمی حوزویان است». «دروس خارج فقه حوزه علمیه قم به مثابه جامی است که می‌توان در آن توش و توان علمی و حتی آینده علمی حوزه‌های علمیه را مشاهده کرد.» به همین دلیل، با تحلیل دروس خارج فقه می‌توان نقاط قوت و ضعف حوزه‌های علمیه را بهتر درک کرد. دروس خارج فقه در سال‌های اخیر، از نظر کمّی، رشدی چشم‌گیر و بی‌سابقه داشته‌اند. به طوری که در سال جاری (۱۴۰۳) ۴۶۲ درس خارج فقه در حوزه علمیه قم توسط ۳۵۶ استاد سطوح عالی تدریس می‌شود. این آمار حاکی از رشدی صددرصدی نسبت به ده سال گذشته است. از نظر تنوع و موضوع‌بندی عناوین درسی نیز، شاهد تحولاتی امیدبخش هستیم. تدریس موضوعاتی مثل فقه اداره، فقه امنیت، فقه بیمه، فقه پزشکی، فقه پولشویی، فقه جمعیت، فقه رسانه، فقه هوش مصنوعی و امثال آن، هر چند به صورت یک روز در هفته و با تعداد اندکی شاگرد، نشانه‌ای از تحولات امیدبخش در پویایی و حیات علمی حوزه‌های فقهی است. ♦️اما با ‌نگاهی جامع‌تر به موضوعات مورد بحث و تعداد شاگردان شرکت‌کننده در هر یک از موضوعات لازم است به چند نکته مهم توجه کنیم: اولاً، معلوم می‌شود هنوز هم حجم عظیمی از دروس خارج فقه، به فقه فردی اختصاص دارد؛ و هنوز موضوعات فقه اجتماعی و فقه نظام چندان جای خود را در دروس خارج باز نکرده‌اند؛ ثانیاً، معلوم می‌شود که محور بسیاری از دروس، موضوعاتی است که هیچ امیدی به نوآوری و تحول خاصی در آنها نیست! به عنوان مثال، فقط در حوزه علمیه قم، ۶۴ درس خارج فقه با موضوع «صلاه»، ۵۹ درس با موضوع «طهارت»، ۳۷ درس با موضوع «حج»، ۳۵ درس با موضوع «بیع و خیارات» و ۱۶ درس با موضوع «صوم» ارائه می‌شود! و بعید می‌دانم حتی مدرسان این دروس هم ادعایی نسبت به نوآوری و تحول در مسائل و احکام این موضوعات داشته باشند! ثالثاً، پیشنهاد می‌شود معاونت محترم آموزش حوزه علمیه (۱) فراتحلیلی درباره تفاوت‌های روش‌شناختی مدرسان این دروس و یا نوآوری‌های هر کدام از آنان در این موضوعات انجام دهد؛ تا معلوم شود که نتیجه این همه سرمایه علمی و آموزشی حوزه در این موضوعات چیست. (۲) توضیحی درباره ضرورت برگزاری این تعداد از دروس خارج در این موضوعات آن هم فقط در حوزه علمیه قم ارائه دهد؛ (۳) روشن کند که آیا مدیریت آموزش حوزه در تنظیم مواد درسی و توزیع عناوین فقهی و مدیریت محتوایی عناوین درسی نقشی دارد یا آنکه منفعلانه فقط به ثبت دروس درخواستی استادان اقدام می‌کند. رابعاً، با ملاحظه عناوین دروس (۴۶۲ عنوان) جای خالی برخی از اهمّ موضوعات و مسائل مورد نیاز جامعه کاملاً احساس می‌شود. به عنوان مثال، جای خالی موضوعاتی مثل فقه حیوانات، فقه محیط زیست، فقه آب، فقه پوشش، فقه شهرسازی و معماری، فقه مقاومت، فقه روابط بین المذاهب، فقه روابط بین الادیان، و امثال آن که از موضوعات مبتلا به جامعه‌اند، دیده می‌شود. البته نکات دیگری هم در این زمینه هست که «شرح این هجران [که بهتر است بگویم «خسران»] و این خون جگر / این زمان بگذار تا وقت دگر» #حوزه_علمیه #فقه 🆔https://eitaa.com/joinchat/1153171503C4349780964 🌹