نقد هیوم به استقراگرایان
♦️ #الحاد گرایان جدید مدعی علمی بودن حرفهای خود هستند و برخی از آنها در #فلسفۀ_علم «استقراگرا» به شمار میروند.
🔷 هیوم با وجود گرایش تجربهگرایانه خود، اما از استقراء گرایی انتقاد کرده است. او در آثارش هرچند اصطلاح «استقراء» را به کار نبرده است، اما در نقد خود به مسأله #علیت، باقوت تمام آن را به چالش میکشد.
🔻طبق استدلال هیوم. هیچ تعدادی از اخبار و مشاهدت انفرادی هر چقدر هم زیاد باشد، از نظر منطقی مستلزم یک خبر کلّی نیست.
📚وی مینویسد: «حافظه ما به ما فقط کثرتی از مصادیق را نشان میدهد که در آن مصادیق، همواره اجسام، حرکات يا کیفیات مشابه را در روابطی مشابه میيايیم. از تکرار صرف هر انطباع گذشته، ولو تا بینهایت، هرگز تصور اصیل جدیدی (مثلا تصور پیوند ضروری) به وجود نمیآید و در این باب تفاوتی میان یکی بودن یا بیشمار بودن مشاهدات و انطباعات. وجود ندارد».
#تجربه_گرایی
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
🔸یکی از چالشهای مهم امروز اقتصاد، فرهنگ و اجتماع ایران، ابهام در افقهای سیاسی و کمبود سرمایه اجتماعی در میان سیاستگذاران کشور است.
📍سیاستگذار اگر در صدد اجرای یک سیاست اصلاحاتی یا تغییر ساختاری باشد، با این تهدید روبهروست که با منتفعین و متضررین یک حوزه با مخالفتهای شدید چالشهای امنیتی و اعتباری برای او و قوای حاکمیتی چالش ایجاد کنند.
📌اینجاست که افزایش #مشارکت در #انتخابات میتواند باعث تقویت سرمایه اجتماعی برای شروع و پیشبرد اصلاحات اقتصادی، اجتماعی و... شود.
#یادداشت_کوتاه
#پرونده_ویژه
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
انسان 250 ساله
🔹 انسان 250 ساله فقط نام یک کتاب نیست؛ بلکه نام یک تئوری است.
🔸 تئوری که مبتنی بر تحلیلِ تاریخ، بر ورود اسلام به عرصههای اجتماعی، سیاسی تأکید میکند
🔺 تئوری که نشان میدهد اسلام فقط برای آخرت، امور فردی و معنوی نیست بلکه بخش عمده برنامههای اسلام و پیشوایان آن برای اصلاح دنیا است
در این تئوری مسیر اصلاح آخرت از تلاش برای اصلاح، رشد، پیشرفت و آبادانی دنیا، مجاهدت برای مبارزه با ظلم و کوشش برای برقراری عدالت عبور میکند.
این ایده به طور واضح نقطه مقابل #سکولاریسم است. سکولاریسم به عنوان یکی از شاخصههای مدرنیته همان چیزی است که میخواهد دین را محدود به امور فردی و معنوی کند.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
حمام شیخ بهایی و تمدن اسلامی
🔹 حمام شیخ بهایی معمولا به عنوان یک میراث تاریخی مورد توجه است، ولی از ابعاد تمدنی آن غفلت میشود.
🔸معمولا کسی به حمام شیخ از این جهت نگاه نمیکند که شیخ بهایی (امثال او که در #تمدن_اسلامی فراوان بودهاند) در عین حال که یک عالم دینی شیعی بوده است، در عرصههای مختلف علمی از جمله کیهانشناسی، مهندسی و معماری و... فعالیتهای شگفتانگیز داشته است.
📍در واقع حمام شیخ بهایی نمونهای است که نشان از توجه تمدن اسلامی به پیشرفت زندگی مادی و دنیوی بشر دارد. نمونهای است که نشان میدهد تمدن اسلامی ظرفیتهای بسیاری برای رشد علم و فناوری داشته است.
🔺برخلاف تلقی #تمدن_غرب مدرن که اساساً رابطه #علم_و_دین را ناسازگار میپندارد.
📌 خلاصه آنکه اگر قرار بود اسلام با علم و فناوری تضاد و تعارض داشته باشد، پس شاهکارهای علمی و فنی اندیشمندان مسلمان چگونه قابل تفسیر است؟
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
تورماهیگیری و علم تجربی
🔹 روش تجربی مثل تور ماهیگیری است که هر شبکه آن یک اندازه مشخص دارد. حال فرض کنید یک ماهیگیر، تور خود را به دریا انداخته و پس از صید چند ماهی میگوید: این دریا دیگر ماهی ندارد.
🔺آیا شما به او نمیخندید؟!
🔹آیا به او نمیگویید: تور ماهیگیری تو اندازهای خاص دارد که برخی از ماهیها را صید کرد ولی شاید ماهیهای ریزتر در همین نقطه باشند یا اینکه در نقاطی دیگر از دریا ماهیهایی باشند که تو آنها را صید نکردی
اینکه تو صید نکردی و ابزارش را نداشتی، دلیل بر نبودن ماهی نیست...
🔸قصهی #پوزیتیویسم و #تجربه_گرایی افراطی نیز همین است. با ابزارهای تجربی (که برای زندگی بشر لازم است) نمیتوان گفت که چون خدا را نمیتوان در آزمایشگاه پیدا کرد و چون خدا اساسا موجود مادی و فیزیکال نیست پس این جهان خدایی ندارد.
📌 ابزار تجربی مثل همان تور ماهیگیری، محدودیتهایی دارد که خدا را صید نمیکند ولی ماهیگیر هم نمیتواند بگوید خدا چون در تور من نیامد پس وجود ندارد.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
یکی از بهترین کلیپهای مربوط به #مشارکت
#پرونده_ویژه
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اگر هیئتی و متدین نیستید این پیام را مطالعه نکنید
قبلا سابقه داشته که عدهای به جای #مشارکت، گفتند:
موسی؛ تو و خدایت برو همه چیز را درست کن. ما اینجا مینشینیم. وقتی همه چیز خوب شد بعداً مشارکت میکنیم.
#پرونده_ویژه
#مشارکت
#انتخابات
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
چشمها را باید شست؛ مسئله این است....
❗️نماینده ناکارآمد در تکاپوی آن است که دوباره به مجلس راه پیدا کند
🔹من هم می خواهم او را تنبیه کنم
⁉️ پس رأی بدهم تا فرد بهتری به مجلس برود یا اینکه رأی ندهم تا در بستر #مشارکت پایین امثال او به مجلس برسند؟!
#پرونده_ویژه
#انتخابات
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
موثرترین شخصیت جهان کیست؟
🔸در تاریخ زندگی بشر افراد بسیاری زیستهاند و از میان این افراد بخش محدودی در عالم پیرامون خود تأثیرهای بزرگی گذاشتهاند.
🔹مایکل اچهارت (Michael H Hart) یک اخترفیزیکدان یهودی آمریکایی است. او در کتاب «صد: رتبهبندی مؤثرترین چهرههای تاریخ» (The 100: a ranking of the most influential persons in history) از دیدگاه خود ۱۰۰ فرد تأثیرگذار تاریخ بشر را به ترتیب میزان تأثیرگذاری نام میبرد.
📌این کتاب با نام پیامبر اسلام بهعنوان تأثیرگذارترین فرد تاریخ بشر شروع میشود.
📍او میگوید: «انتخاب محمّد (ص) توسط من در صدر لیست مؤثرترین افراد تاریخ ممکن است موجب ایجاد سوال و یا حتی شگفتی برخی از خوانندگان شود. اما او در تاریخ بشر یگانه مردی است که توانسته است در هر دو عرصه دینی و دنیوی به طور حیرتآوری موفق باشد.»
در این کتاب همچنین به افرادی نظیر حضرت عیسی (ع)، نیوتون، انیشتین، ارسطو و دکارت نیز اشاره شده است.
#تمدن_اسلامی
#پیامبر_اسلام
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
فرانسیسکو جی آیالا؛ خدا و تکامل
🔹امروزه عدهای #نظریه_تکامل موجودات طبیعی از #داروین را به عنوان نظریهی #خداناباوری در نظر میگیرند؛ یعنی موجودات طبیعی بر اساس یک فرایند تکاملی به وجود آمدهاند نه آنکه خدا آنها را آفریده باشد.
🔸 ولی باید دانست این که گمان شود خدا بدون دخالت فرایندهای طبیعی (چه تکامل مورد نظر داروین باشد و چه فرایندهای دیگر غیر از تکامل که در زیستشناسی درباره آن گفتگو میشود) قرار است موجودی در طبیعت بیافریند، مقداری محل چالش است؛ یعنی خود دینداران و آموزههای دینی این ادعا را ندارند تا نظریه تکامل بخواهد آن را رد کند.
🔺بر این اساس نه تنها بسیاری از متفکران مسلمان بلکه بسیاری از متخصصان علوم زیستی همچون فرانسیسکو جی آیالا، نظریه تکامل را دلیلی بر انکار خدا و تعارض #علم_و_دین نمیدانند.
🔸البته شاید استدلالهای آنها مقداری متفاوت از نگاه ما باشد ولی در مجموع دانشمندانی همچون او اساساً نظریه تکامل داروین را در تقابل با وجود خدا نمیدانند.
📌این یعنی خود تکامل موجودات طبیعی، طرحی هوشمندانه است که خدا آن را به عنوان الگویی برای آفرینش قرار داده است.
لازم به ذکر است آیالا برندهٔ جوایزی همچون کمکهزینه گوگنهایم و نشان ملی علوم شدهاست. او همچنین استاد زیستشناسی موسسهی دونالد برن، استاد فلسفهی دانشگاه کالیفرنیا در شهر ایروین، عضو هیئت رییسهی «کمیتهی مشاوران علم و تکنولوژی» و رییس و صاحب کرسی «انجمن آمریکایی پیشرفت علم» نیز بوده است.
برای مطالعه بیشتر درباره دیدگاه او به اینجا مراجعه کنید.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
انقلاب تصورناپذیر در ایران
🔸کتابی از چارلز کورزمن، استاد جامعهشناسی دانشگاه کارولینای شمالی با ترجمه محمدملاعباسی که انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 را کاویده است.
🔹او مبتنی بر اسناد و مدارک متعدد سعی دارد به این سوال پاسخ دهد که چرا و چگونه در ایران انقلاب شد؟
📌او در این کتاب عملاً به این نتیجه میرسد که برخی وقایع از جمله انقلاب ایران پیشبینی ناپذیر هستند.
🔺این کتاب از آن جهت اهمیت دارد که خط بطلانی بر برخی نظریات است؛ نظریاتی همچون آنچه در برخی گزارشهای شبکههای خبری خارج نشین منتشر شده تا نشان دهد که انقلاب اسلامی ایران، ناشی از طرح و برنامه خود سازمانهای اطلاعاتی آمریکا یا انگلیس بوده است.
📍همچنین این کتاب به خوبی نشان میدهد که انقلاب اسلامی ایران نمونهای خاص و ویژه در جهان است که با دیگر انقلابها متفاوت است.
#پرونده_ویژه
#مشارکت
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
تجربهگرایی و نابودی عدالت
🔹از وقتی #تجربه_گرایی امثال هیوم، بنتام و ... در #مدرنیته رشد کرد، همه چیز باید به صورت عینی و میدانی مطالعه میشد و تحلیلهای مبتنی بر #عقلانیت و آرمانهایی مثل #عدالت به حاشیه رفت.
🔸اینجا بود که در نظام حقوق تجربی، سودگرایی به جای عدالتگرایی قرار گرفت و عدالت از نظام قوانین و حقوق کنار گذاشته شد.
📌نتیجه این نگاه آن بود که دیگر قانون عادلانه و غیرعادلانه معنا نداشت بلکه قانون هرچه که هست همان چیزی است که دولت یا جامعه آن را وضع کرده و میخواهد سود و منفعت بشر و به طور خاص نظم اجتماعی را برقرار سازد؛ حتی اگر برای عدهای از مردم ظالمانه و استثماری باشد.
⁉️ولی آیا به راستی تقسیم قانون به عادلانه و غیرعادلانه غلط است؟! آیا واقعاً میتوان عدالت را از نظام حقوق و قوانین کنار گذاشت؟!
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
ولایت فقیه در نگاه دیگران
🔸حتی اگر به عنوان ناظر بیرونی (نه مدافع) تئوری #ولایت_فقیه را بنگریم، بازهم باید حساس شویم تا ابعاد و جوانب آن را بشناسیم.
🔹مخصوصا وقتی که افرادی همچون «ایمانوئل والرشتاین»، جامعهشناس بلندآوازه آمریکایی ولایت فقیه را نظریهای میداند که هر روز برای مسلمانان پررنگتر و جذابتر از دیروز خواهد بود.
🔹مخصوصا وقتی که «آنتونی گیدنز»، جامعهشناس انگلیسی ولایت فقیه را ایدهای نوین در مقابل دیدگاههای مارکس، دورکیم، ماکس وبر و... مبنی بر حاشیهنشینی دین و سکولاریزه شدن جوامع میداند.
🔹مخصوصا وقتی «آلوین تافلر» استراتژیست آمریکایی در کتاب «موج سوم» هشدار میدهد که: خمینی نه فقط جهان اسلام را علیه نظام لیبرال دموکراسی حاکم برانگیخته است، بلکه دنیای دینباوران را نیز متحول کرده است.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
نسبت بیآغاز بودن کیهان و خداناباوری
🔺بررسی آثار استفان #هاوکینگ نشان میدهد که او بدون بهرهگیری از روش متافیزیکی و فلسفی، تنها با مبنا قرار دادن قواعد فیزیکی که بر روش حس و #تجربه استوار است، برخی نتایج متافیزیکی مانند بیآغازی زمانی آفرینش کیهان را نتیجه گرفته و از این رهگذر، وجود خدا را انکار نموده است.
🔻نظر هاوکینگ با دیدگاه برخی از فلاسفه مانند ملاصدرا هماهنگ است؛ ولی ملاصدرا بر خلاف هاوکینگ، از بیآغازی زمانی کیهان، #خداناباوری و قرائت آتئیستی را نتیجه نمیگیرد.
🔸برخی برداشتهای هستیشناختیِ هاوکینگ، سبب مغالطه در استنتاج شده است
📚ملاصدرا در حکمت متعالیه، ملاک نیازمندی کیهان به علت را «امکان» دانسته و میان «بیآغازی زمانی کیهان» و «وجود خدا» جمع نموده است.
📝 مقالهای در این موضوع
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
فلسفه به چه دردی میخورد؟
🔸فلسفه یا به تعبیر دقیقتر هستیشناسی عقلانی (اسمش را هر چیزی خواستید بگذارید) مثل ریشه این درخت است.
📌دیده نمیشود ولی خیلی مهم است
🔹وقتی این درخت میوه میدهد که ریشهاش سالم باشد. اگر ریشهاش خراب باشد آرام آرام درخت هم نابود میشود.
📍فلسفه هم اینگونه است؛ یعنی وقتی شما خطوط کلی هستی را توانستید خوب ترسیم کنید، میتوانید دریافت دقیقتری از بقیه دانشها داشته باشد.
🔹مثلا وقتی شما در هستیشناسی خود فهمیدید سنخ وجود انسان متفاوت از دیگر جانداران است؛ برنامهای که برای انسان و زندگی او تنظیم میکنید خیلی متفاوت خواهد بود.
🔺اگر انسان همانند جانداران فقط در غریزه خلاصه شود، تمام نظام قوانین و ... برای آن است که انسان بتواند بهتر غریزه خودش را سیراب کند که از جمله آنها استثمار کردن است. نتیجه این نگاه هم آن خواهد بود که قانون زندگی انسانی، قانون جنگل و زور است.
🔹ولی اگر در کنار غریزه، برای انسان فطرتی و عقلی درنظر بگیرید که به دنبال عدالت میگردد، نظام زندگی اجتماعی بشر و قوانین آن متفاوت خواهد بود و زور داشتن ملاک حق داشتن نیست.
▪️اینگونه است که مبانی فلسفی، ریشه بنیادین برای دیگر دانشها همچون حقوق، سیاست، اقتصاد و دیگر علوم است.
#عقلانیت
#فلسفه
#انسان_شناسی
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
#معرفی_کتاب
اندیشه در بحران
📚مجموعهای چندجلدی از شهریار زرشناس درباره اینکه نظام اندیشه در #تمدن_غرب در بحران است.
🔹او در این کتاب سعی کرده با نگاهی انتقادی ایدهها و مبانی فلسفی متفکران غربی در حوزههای مختلف از جمله #جامعه_شناسی، #روان_شناسی، #فلسفه و... را بررسی میکند.
🔸در واقع این مجموعه نقدی بر #مدرنیته است تا بتواند اثبات کند که یافتههای #علوم_انسانی غربی و مدرن، دچار چالشهای جدی است.
📍نکته جالب توجه این کتاب آن است که برخی خوانندگان این کتاب اذعان کردهاند که در ابتدا به این کتابها بدبین بودهاند ولی مستند بودن و دقیق بودن این کتاب و نیز چندبُعدی بودن آن، آنان را علاقهمند به این کتاب کرده است.
❗️البته لازم به ذکر است این کتاب به خاطر آنکه مخاطب نخبگانی و تخصصی دارد، از واژگان تخصصی بسیاری استفاده میکند که برای عموم مردم مفید نخواهد بود.
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
#معرفی_کتاب
ترجمه پرفروشترین کتاب سال آمریکا پس از 11 سپتامبر
خلاصه محتوا: پیامبر اسلام (ص) یک نابغه بزرگ تاریخ است.
#تمدن_اسلامی
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
اندیشمندان در تمدن اسلامی
🔹گفته میشود این دو تمبر در شوروی با عکسهای ابوریحان و نظامی گنجوی چاپ شده است.
📌نکته جالبش این است که این چهرهها عملا به چهرههای جهانی تبدیل شدهاند یعنی جهان امروز اینها را به عنوان شاخصی برای علم و اندیشه میداند ولی به دینداری و نگرشهای دینی آنها توجهی ندارد؛ در حالی که توجه به زندگی این افراد به راحتی نظریه تعارض و ناسازگاری #علم_و_دین یا #عقل_و_دین را باطل میکند.
#تمدن_اسلامی
برگرفته از کانال تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی
🌱اندیشه رضوان
📎ایتا l سایت | تلگرام | اینستاگرام
هدایت شده از فلسفه دین اسلامی
🔰 #دیالکتیک_فلسفه_دین
👥 گفتگوهای سام و سید (۱)
💠 همه درست میگن؟
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔸سام: شما دیندارا خیلی انحصارطلبید.
🔹سید: چطور؟
🔸سام: شما فکر میکنید فقط خودتون درست میفهمید و بقیه اشتباه میکنند.
🔹سید: خب مگر شما غیر از این فکر میکنید؟
🔸سام: معلومه که بله. از نظر ما هر کسی هر نظری داره و نظرش برای خودش درسته.
🔹سید: یعنی اعتقاد داری هرکسی هر نظری داره برای خودش درسته؟ واقعا اینو قبول داری؟ آیا به نظرت همین درسته؟
🔸سام: بله، غیر از این نمیتونه باشه. من نباید فکر کنم که فقط خودم درست میفهمم.
🔹سید: غیر از این نمیتونه باشه؟! فکر نمیکنی حرف خودت را نقض کردی؟
🔸سام: چطور؟
🔹سید: آخه من فکر میکنم فقط یک نظر میتونه درست باشه. الان دو تا دیدگاه داریم: دیدگاه تو که فکر میکنی همه نظرات درسته و دیدگاه من که فکر میکنم فقط یک نظر درسته. طبق حرف خودت که همه نظرات درسته باید نظر منو هم بپذیری. پس چرا ایراد میگیری و میگی شما انحصار طلب هستید.
🔸سام: خب اون فرق میکنه.
🔹سید: چه فرقی میکنه؟ یا باید بگی همه نظرات درسته، یا باید بپذیری که همه نظرات درست نیست. اگر گفتی همه نظرات درسته، پس این نظر ما دینداران که فقط یک نظر درسته هم باید درست بدونی. ولی اگر گفتی فقط یک نظر درسته و اون اینکه همه نظرات درسته، دچار تناقض شدی. بالاخره یک نظر درسته یا همه نظرات؟
🔸سام: 😐
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#ٰفلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معرفت #معرفتشناسی #نسبیت #شکاکیت #معرفت_دینی #الحاد #آتئیسم
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
📬کانال فلسفه دین اسلامی
|ایـتا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ |