آیه بامداد دوشنبه : #قرآن . سوره غافر : فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنا يُرْجَعُونَ «77» . پس (اى پيامبر!) صبر كن كه #وعده‏ى خداوند حقّ است. پس هرگاه بخشى از آن چه را به آنان وعده داده ‏ايم به تو نشان دهيم، يا (پيش از آن) تو را از دنيا ببريم، (در هر صورت) به سوى ما بازمى ‏گردند (و عذاب را مى‏ چشند). نكته‏ها: در اين سوره ضمن اين كه سه بار از مجادله و ستيز كفّار سخن به ميان آمده است، خداوند به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‏فرمايد: پس صبر كن كه وعده‏ى خدا حقّ است. هم تهديد دشمنان لازم است و هم تسلى دوستان. آيات قبل براى تهديد كفّار ستيزه‏جو بود و اين آيه براى تسلّى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و مؤمنان. پيام‏ها: 1- ياد قدرت الهى نسبت به تنبيه و كيفر مجرمان، عامل اميد و صبر است. «فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ فَاصْبِرْ» 2- تأخير در كيفر مجرمان، نبايد سبب شك و ترديد شود. «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ» 3- حقّ بودن وعده ‏هاى الهى، مايه‏ى صبر و آرامش است. «فَاصْبِرْ» زيرا «إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ» 4- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در انتظار كيفر كفّار در دنياست، ولى خداوند طبق حكمت كار مى‏كند و انتظارات پيامبر حكمت او را به هم نمى‏زند. «فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ‏ .. أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ» 5- صبر و #استقامت در برابر ناملايمات، حدّى ندارد و تا پايان عمر بايد صبر كرد. فَاصْبِرْ ... فَإِمَّا ... نَتَوَفَّيَنَّكَ» 6- خداوند در كيفر مجرمان عجله ندارد. فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ‏ ... أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ‏ 7- در دنيا ممكن نيست مجرمان مجازاتِ كامل شوند؛ سراى ديگرى لازم است. «بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ» 8- كارهاى الهى زمان بندى دارد و هر يك در زمان خود واقع مى‏شود. نُرِيَنَّكَ‏ ... أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ‏ 9- #مرگ نابودى نيست، تحويل و تحوّل است. «نَتَوَفَّيَنَّكَ» 10- مرگ براى همه است، حتّى براى پيامبران. «نَتَوَفَّيَنَّكَ» 11- هيچ كس از دست قدرت خداوند فرار نخواهد كرد. «فَإِلَيْنا يُرْجَعُونَ» 12- احضار افراد در قيامت اجبارى است. «يُرْجَعُونَ»

آیات بامداد جمعه : #قرآن . سوره دخان‏ : إِنَّ هؤُلاءِ لَيَقُولُونَ «34» سوره دخان‏ : إِنْ هِيَ إِلَّا مَوْتَتُنَا الْأُولى‏ وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ «35» البتّه اين مشركان (زمان تو) پيوسته مى‏گويند: غير از اين #مرگ اول ما (چيز ديگرى در كار) نيست و ما بار ديگر زنده نخواهيم شد. سوره دخان‏ : فَأْتُوا بِآبائِنا إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ «36» پس اگر شما (پيامبران) راستگو هستيد، پدران (مرده) ما را باز آوريد ! سوره دخان‏ : أَ هُمْ خَيْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ أَهْلَكْناهُمْ إِنَّهُمْ كانُوا مُجْرِمِينَ «37» آيا مشركان مكه (از نظر موقعيّت) بهترند يا قوم تبّع و ديگرانى كه قبل از آنان بودند ؟ ما آنان را به خاطر آنكه قومى تبهكار بودند #هلاك كرديم. (پس چرا اينها عبرت نمى‏گيرند). نكته‏ ها: در قرآن عواملى سبب هلاكت و گرفتارى به قهر الهى شمرده شده است از جمله: فسق، مكر، كفر، تكذيب، ظلم، استكبار، طغيان و گناه. چنانكه مى‏فرمايد: «فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ» به خاطر طغيان نابود شدند و يا «فَأَخَذَهُمُ اللَّهُ بِذُنُوبِهِمْ» به خاطر گناهانشان آنان را گرفتار كرديم. . براى افراد #لجوج، معجزه آوردن بى اثر است، كسى كه با قاطعيّت مى‏گويد: پس از مرگ خبرى نيست و اين گونه پيش داورى دارد و با لحن‏ «إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ» سخن مى‏گويد لجوج است. . پيام‏ها: 1- بازگو كردن عقايد باطل و خرافات ديگران اگر اثر منفى نداشته باشد مانعى ندارد. لَيَقُولُونَ‏ ... 2- ايمان به #معاد، مرز ايمان و شرك است. (مشركان، خالقيّت خدا را قبول‏ داشتند، امّا قيامت را نمى‏پذيرفتند.) «وَ ما نَحْنُ بِمُنْشَرِينَ» 3- انتخاب معجزه با خداست، نه با مردم. «فَأْتُوا بِآبائِنا» 4- تاريخ، بهترين درس عبرت است. «قَوْمُ تُبَّعٍ» 5- جرم و #گناه وسيله هلاكت است. أَهْلَكْناهُمْ‏ ... كانُوا مُجْرِمِينَ‏

آیه بامداد چهارشنبه : #قرآن . سوره احقاف‏ : وَ يَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ فِي حَياتِكُمُ الدُّنْيا وَ اسْتَمْتَعْتُمْ بِها فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَفْسُقُونَ «20» . و (ياد كن) روزى كه كافران بر آتش عرضه شوند. (به آنان گفته شود:) شما در زندگى دنيا، نعمت‏هاى دل پسندتان را تلف كرديد و از آنها #كامياب شديد (و براى امروزتان چيزى ذخيره نكرديد،) پس امروز به خاطر #استكبار ناحقى كه در زمين داشتيد و پيوسته مرتكب گناه مى‏ شديد، به عذاب خوار كننده كيفر داده مى‏شويد. . نكته‏ ها: از دست دادن امكانات و نعمت‏ها و حسرت خوردن بر آنها، از لحظه مرگ آغاز مى‏شود. حضرت على عليه السلام درباره چگونگى جان دادن مى‏فرمايد: انسان در آخرين لحظات #زندگى فكر مى‏كند كه با عمرش چه كرده و چگونه روزگار گذرانيده است. «يفكر فيم افنى عمره و فيم اذهب دهره» در قرآن، آياتى اين حالت را ترسيم مى‏كند و مى‏فرمايد: انسان به هنگام #مرگ مى‏گويد: «ما أَغْنى‏ عَنِّي مالِيَهْ. هَلَكَ عَنِّي سُلْطانِيَهْ» ثروتم براى من مفيد واقع نشد، توان و قدرتم از دست رفت. در اين آيه نيز به انسان‏ها گفته مى‏شود: طيّبات را از دست داديد و ذخيره‏اى نكرديد. در #قيامت، گاهى مجرمان بر دوزخ عرضه مى‏شوند، «يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ» و گاهى #دوزخ را بر آنان عرضه مى‏كنند. «وَ عَرَضْنا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِلْكافِرِينَ» و در مرحله ‏اى ديگر مجرمان را در آن پرتاب مى‏كنند. «خُذُوهُ فَغُلُّوهُ ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ» . پيام‏ها: 1- در قيامت انواع شكنجه ‏هاى جسمى و روحى و روانى براى مجرمان است. «يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ» (عذاب مجرمان، همراه با توبيخ و سرزنش و تحقير آنان است.) 2- استفاده از نعمت‏ها و طيّبات براى انسان حلال است، «أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّباتُ» ليكن مصرف آنها در راه #هوس‏ها، خسارت است. «أَذْهَبْتُمْ طَيِّباتِكُمْ» 3- كيفر تكبّر در دنيا، خوارى و ذلّت در قيامت است. «عَذابَ الْهُونِ بِما كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ» 4- #گردنكشى و استكبار، مقدّمه فسق و خروج از مدار حق است. تَسْتَكْبِرُونَ‏ ... تَفْسُقُونَ‏ 5- تكبّر درونى، سبب عملكرد بد بيرونى است. تَسْتَكْبِرُونَ‏ ... تَفْسُقُونَ‏

آیات بامداد جمعه : #قرآن . سوره محمّد : فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أَدْبارَهُمْ «27» پس (حال آنان) چگونه خواهد بود، آنگاه كه #فرشتگان جانشان را بازگيرند، در حالى كه به صورت و پشت آنان مى‏كوبند. . سوره محمّد : ذلِكَ بِأَنَّهُمُ اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «28» . اين (نوع #جان را گرفتن) به خاطر آن است كه آنان از آنچه خداوند را به خشم مى‏آورد، #پيروى كرده و خشنودى خدا را خوش نداشتند، پس خداوند نيز اعمالشان را #تباه كرد. . نكته ‏ها: «توفى» به معناى بازگرفتن كامل چيزى است كه به انسان داده ‏اند. اين واژه در قرآن، در مورد #مرگ به كار مى‏رود، زيرا مرگ در حقيقت، بازگرفتن روح خدا دادى از جسم است. در آيه 50 سوره انفال نيز، مشابه اين آيه براى چگونگى جان دادن كفّار آمده است. . شايد عذاب مرتدّان از ناحيه صورت: «يَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ»، تجسّم اقبال و روآوردن به سخط الهى است‏ «اتَّبَعُوا ما أَسْخَطَ اللَّهَ» و عذاب از ناحيه پشت: «أَدْبارَهُمْ»، تجسّم ادبار، پشت كردن و ناپسند شمردن رضوان الهى است. «وَ كَرِهُوا رِضْوانَهُ» . پيام‏ها: 1- آنان كه ديگران را در برابر حق به مقاومت دعوت مى‏كنند، با #ذلت و عذاب جان خواهند داد. فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ‏ ... 2- مرگ، نابودى نيست، بلكه گرفتن كامل روح و جان توسط فرشتگان است. «تَوَفَّتْهُمُ» 3- #كيفر منافقانِ مرتدّ، از لحظه جان دادن آغاز مى‏شود. «تَوَفَّتْهُمُ الْمَلائِكَةُ» 4- توجّه به عمر محدود دنيا و خط پايانى توطئه ‏ها و گرفتار شدن به عذاب، مى‏تواند انسان را از توطئه بازدارد. فَكَيْفَ إِذا تَوَفَّتْهُمُ‏ ... يَضْرِبُونَ‏ ... 5- دشمنى با وحى و قرآن، موجب خشم خداوند و بطلان اعمال انسان مى‏شود. ذلِكَ‏ ... فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ‏ 6- گرچه كافران در انتخاب راه و روش خود مختارند، «اتَّبَعُوا، كَرِهُوا» امّا چاره ‏اى جز پذيرش آثار و پيامدهاى آن ندارند. «فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ» 7- گاهى انسان نيكى‏ها و آنچه را كاشته است، #خود به آتش كشيده و نابود مى‏كند. اتَّبَعُوا ... كَرِهُوا ... فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ‏ 8- حركت در مسيرى كه رضاى الهى در آن نيست، بيهوده گرايى و قابل توبيخ است. اتَّبَعُوا ... كَرِهُوا ... فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ‏

آیات بامداد جمعه : #قرآن . سوره «ق» : إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيانِ عَنِ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِيدٌ «17» . (ياد كن) آنگاه كه دو #فرشته (ملازم انسان) از راست و چپ، (به #مراقبت) نشسته (اعمال آدمى را) دريافت مى‏كنند. . سوره «ق» : ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ «18» . (انسان) هيچ #سخنى به زبان نمى‏ آورد، مگر آنكه در كنارش (فرشته ‏اى) #نگهبان حاضر و آماده (ثبت) است. . سوره «ق» : وَ جاءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ذلِكَ ما كُنْتَ مِنْهُ تَحِيدُ «19» . و بى‏ هوشى #مرگ به راستى فرا رسد (و به انسان گفته شود:) اين همان است كه همواره از آن مى‏ گريختى. . سوره «ق» : وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ ذلِكَ يَوْمُ الْوَعِيدِ «20» . و در #صور (رستاخيز) دميده شود، اين است روز تحقّق وعده عذاب. . نكته ‏ها: تعبير «قَعِيدٌ» كنايه از آن است كه دو فرشته #همواره با انسانند و در كمين او نشسته‏ اند، نه آنكه دو فرشته در سمت راست و چپ انسان نشسته باشند. «رَقِيبٌ» به معناى مراقب و ناظر، «عَتِيدٌ» به معناى آماده به خدمت، «سَكْرَةُ» حالتى است كه هوش و عقل از انسان زايل شود و «تَحِيدُ» به معناى عدول و فرار كردن است. . وحشت و اضطراب انسان در هنگام #مرگ به قدرى است كه قرآن از آن به «سكرة الموت» تعبير نموده است، چنانكه در قيامت نيز، هول دادگاه الهى، انسان را دچار چنان حالتى مى‏سازد كه به تعبير قرآن: «تَرَى النَّاسَ سُكارى‏» مردم را همچون افراد مست، عقل پريده و بى اراده مى‏بينى. . در ميان اعضاى بدن، زير نظر بودن #زبان مطرح شده است، شايد به خاطر آن كه عمل زبان، از همه‏ى اعضا بيشتر، آسان‏تر، عمومى ‏تر، عميق‏ تر، دائمى ‏تر و پر حادثه‏ تر است. . توجّه به زير نظر بودن انسان و #ثبت كليه اعمال او و توجّه به لحظه مرگ و حضور در قيامت، هشدارى بزرگ و زمينه ساز تقواى الهى است. توجّه به تعدّد #ناظران و شاهدان، در نحوه‏ى عملكرد انسان مؤثّر است و هر چه شاهد و ناظر بيشتر باشد، انگيزه براى كار نيك و دورى از گناه بيشتر مى‏شود. عَنِ الْيَمِينِ‏ ... عَنِ الشِّمالِ‏ ... رَقِيبٌ عَتِيدٌ . پيام‏ها: 1- با اين‏كه خداوند متعال، خود شاهد بر اعمال و افكار انسان است، امّا تشكيلات الهى حساب و كتاب دارد و فرشتگانى دائماً مشغول ثبت اعمال هستند. «إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيانِ» 2- ميان فرشتگان، تقسيم كار وجود دارد. (بر اساس روايات، فرشته يمين كارهاى خير را مى‏نويسد و فرشته شمال، كارهاى بد و شرّ را. ) «الْمُتَلَقِّيانِ عَنِ‏ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمالِ قَعِيدٌ» 3- انسان، نه فقط در برابر كردار، بلكه در برابر گفتار خود مسئول است و مورد محاسبه قرار مى‏گيرد. «ما يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ» 4- نظارتى داراى اعتبار و ارزش است كه همه چيز را به طور كامل زير نظر داشته باشد. عَنِ الْيَمِينِ‏ ... عَنِ الشِّمالِ‏ ... رَقِيبٌ عَتِيدٌ 5- انسان در لحظه مرگ، حالت عادّى خود را از دست مى‏دهد. «سَكْرَةُ الْمَوْتِ» 6- سكرات مرگ براى همه حتمى است. «سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ» 7- گريز از مرگ، ويژگى طبيعى انسان است. «كُنْتَ مِنْهُ تَحِيدُ»