⭕️ "جغرافیای تاریخی" و مساله‌ی "تمدن نوین اسلامی" یکی از الزامات استفاده از رهیافت جغرافیاگرایی و مراجعه به جغرافیای تاریخی، نسبت انقلاب اسلامی، دولت‌سازی اسلامی و تمدن نوین اسلامی است. پرواضح است که حرکت انقلاب اسلامی را به‌کم‌تر از یک حرکت تمدنی نمی‌توان تحلیل کرد؛ ادله‌ی این مدعا در طول زمان ارائه خواهند شد. لذا تاثیر یک فرهنگ در جغرافیای پیرامونی خودش، یکی از مساله‌هایی است که در جغرافیای تاریخی می‌توان آن را به‌بحث گذشت و از آن بصیرت گرفت. برای مثال؛ ایران بزرگ و عزیز ما، در گذشته‌ی تاریخی یک محیط تمدنی تجربه‌شده‌ی تاریخی دارد. مشخصا در منطقه‌ی آسیای میانه، هم‌اینک می‌توان از حوزه‌ی تمدنی ایران سخن گفت. دولت‌سازی اسلامی در نوبت اکنون ما چه طرح و برنامه و بصیرتی نسبت به استفاده از ظرفیت‌های حوزه‌ی تمدنی ایران در آسیای میانه دارد؟ دولت‌سازان جوان در این راستا چه ایده و فکر و طرح و برنامه‌ای دارند و چه ابتکاری می‌توانند در این زمینه به خرج بدهند؟ این مساله زمانی برای ما حساس می‌شود که در دولت-ملت‌سازی جدید در ترکیه‌، بعد از روی کار آمدن دولت اردوغان شاهد استفاده‌ی بسیار جدی و برنامه‌ریزی‌شده در این حوزه هستیم. تا جایی که نظریه دولت عثمانی شرقی-غربی توسط داووداوغلو به‌جای ایده‌ی دولت عثمانی شمالی-جنوبی، محور فعالیت‌های دیپلماتیک ترکیه‌ی جدید قرار گرفته است. به‌خاطر همین سیاست برخاسته از جغرافیای تاریخی است که دولت ترکیه، اروپاگرایی پیشین خود را تعدیل کرده، و به‌قو خودشان، می‌خواهد به‌جای شاگرد آخر و شاگرد تنبل اروپا، شاگرد اول آسیا باشند. تحلیل مسائل این‌چنینی، نیازمند آشنایی و مهارت در جغرافیای تاریخی است؛ دانشی که قطعه‌ای از فلسفه‌ی تاریخی مورد نیاز ما برای دولت تمدن‌ساز محسوب می‌شود. #جغرافیاگرایی #جغرافیای_تاریخی #دولت‌سازی #تمدن_نوین_اسلامی #ترکیه #آسیای_میانه @doranejadid

| 🟥 عنوان #یهود_بخارایی به آن‌دسته از کلیمیان اطلاق می‌شود که هسته‌ی اولیه ایشان در قرن 7 پیش از میلاد مسیح، زمانی که حکومت آشور به #فلسطین حمله کرد، به #آسیای_میانه و مشخصا به شهر #بخارا گریختند و این جماعت را در این نقطه از #ایران_باستان تاسیس کردند. در قرن‌های بعد نیز بخشی از یهودیان #اسپانیا، #مراکش، #سوریه و #عراق از طریق #جاده_ابریشم به این جماعت پیوستند. آن‌ها در کنار این جاده زندگی می‌کردند و از رونق اقتصادی و تجاری آن بهره‌ی وافری بردند. 🔸 یهودیان بخارا خود را از نسل #نفتالی و #ایساکار می‌دانند و معتقدند که #نسل_گمشده_بنی‌اسرائیل هم‌اینانند. زبان ایشان، گویشی از فارسی تاجیکی است که با #عبری آمیخته شده است. در قرن 13 میلادی که شاهد حمله‌ی مغول به ایران و عراق هستیم، یهودیان بخارا قصه‌ای داشته‌اند که باید به آن توجه کرد. در میانه‌ی قرن 19 میلادی، گروه قابل توجهی از یهودیان بخارا به #بیت_المقدس مهاجرت کردند؛ اکنون محله‌ی ایشان با نام #محله_بخاراییان در سرزمین‌های اشغالی پابرجاست. آمارها نشان می‌دهد که امروزه 100هزار یهودی بخارایی در #تل‌آویو و دیگر شهرهای سرزمین‌های اشغالی ساکن هستند. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔴 وابستگی توازن‌بخش 📮 معماری صلح و پیشرفت در سرزمین میانه 1️⃣ از 4️⃣ 🔸اشتراک و اختلاط، بازار خیاطی سرنوشت‌هاست. وقتی گروه‌های انسانی به حکم جبر طبیعت در یک سرزمین و #قلمرو گرد هم می‌آیند و با هم درمی‌آمیزند و با یک‌دیگر مخلوط می‌شوند، سرنوشت‌شان نیز -خواه یا ناخواه، دانسته یا نادانسته- به هم گره می‌خورد و با #دست_پنهان_جغرافیا به هم دوخته می‌شود. 🔹ازاین‌منظر، #جغرافیا، ظرفی است که جمعیت‌ها را، بسته به این‌که «چرا» و «کجا» جمع شده باشند، #هم‌سرنوشت می‌کند. سرنوشت مشترک، موطن تولد #معانی_جامعه‌ساز است. ظرف طبیعی جغرافیا به‌مرور زمان با تاریخ دست‌به‌دست هم می‌دهند تا یک سرزمین، فضای معنایی و اقلیم معنوی مختص خودش را بنا کند. تمایز جامعه‌ها با یک‌دیگر، برآمده از تمایز این فضاهاست. 🔸#فضای_معنایی همان‌گونه‌که در ارتباط با مختصات جغرافیایی شکل می‌گیرد، به مختصات جغرافیا نیز ملحق می‌گردد. مختصات معنایی هر جغرافیا، چون به‌نحو تاریخی و به‌مرور زمان شکل گرفته است، به سادگی و سهولت نیز قابل فک و قلع از آن نیست. چگونه می‌توان از سواحل آنتالیا و فلوریدا انتظار ظهور فضا و معنایی را داشت که در بیابان منا و عرفات و مشعر سراغ داریم؟ آیا روح قناعت را همان‌گونه که در کویر پا می‌گیرد، می‌توان در جنگل و جلگه نیز کشت کرد؟ 🔹#ایران به‌عنوان یک فضا و قلب #سرزمین_میانه، برآیند معناهایی است که هسته‌ی اصلی هویتی آن در تمایز با #بین‌النهرین در غرب فلات، جلگه‌ی #سند در شرق فلات و دشت‎های #آسیای_میانه در شمال فلات شکل گرفته است؛ پیامد این فضای زیستی-جغرافیایی در طول زمان، خود را در بستر تاریخ چندهزارساله‌اش، در «تعادل درونی #فلات_ایران» و «وابستگی توازن‌بخش فلات ایران با پیرامونش از سند تا نیل» نشان داده است. 🔸مراد از #وابستگی_توازن‌بخش، اشاره به مختصات گذرگاهی فلات ایران برای: «دسترسی آسیای میانه به آب‌های گرم»، «انتقال کالا و دانش و مهارت از شرق به غرب و بالعکس»، «قابلیت ایجاد منطقه‌های حائل امنیتی فی‌مابینی» و «امکان برقراری بالانس در اوراسیافیقا» در ادوار مختلف تاریخ است. صلح و پیشرفت #اوراسیافیقا (اروپا-آسیا-شمال آفریقا) در بسیاری از ادوار مرهون این وابستگی بوده است. هرگاه معنای اجتماعی جدیدی متولد شده که این توازن را به هم زده، #صلح و #ثبات و #پیشرفت جای خود را به جنگ و انحطاط و #عقب‌ماندگی داده است. 🔹با این منطق می‌توان به سراغ تحلیل و تفسیر وقایع این منطقه رفت. به‌نظر می‌رسد که اگر امروز نیز تناسبات و الزامات هم‌زیستی بر سرزمین #هم‌سرنوشتان حاکم گردد، فلات ایران بار دیگر به کانون صادرات صلح و امنیت و پیشرفت در جهان تبدیل خواهد گردید. 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid

| 🔹 جهان برای ما که در #فلات_ایران زیسته‌ایم، هر از چندگاهی تغییر رنگ داده است. ما تغییر جهان را از پشت عینک تغییر همسایگان‌مان به تماشا نشسته‌ایم. وقتی پیراهن یکی از دیواربه‌دیوارهای ما عوض شده، ما هم مطلع شدیم که گویا در جهان پیرامون‌مان خبری رخ داده و تغییر و تحولی حادث شده است. از میان چهار گوشه‌ی ایران هم، معمولا این #همسایه_شمالی مان بود که هر از چندگاهی جامه‌ی بیرون آورده و پیراهنی نو، با رنگ و لعابی تازه به تن کرده است. برای همین خاطر بوده که حاکمان ایران -بیش و پیش از هر جا- چشم‌شان نگران همسایه‌ی بازی‌گوش گوشه‌ی شمال این سرزمین بوده است. با یک حساب سر انگشتی می‌توان تصور کرد که چهار بار شاهد تغییرات قومی و نژادی در بافت جمعیتی-نژادی-قومی همسایه‌ی شمالی‌مان بوده‌ایم. در ادامه این تغییرات را اجمالا توضیح می‌دهیم: 🔸 نخستین ساکنان شمال فلات ایران، #سکاها (Saka) 📎 بودند که گاهی از آن‌ها تحت‌عنوان اسکیث‌ها (Scythians) 📎 نیز یاد می‌شود. میان این دو عبارت اگرچه تفاوت وجود دارد، اما اکنون قصد بررسی آن را نداریم. سکاها حدود 9 یا 8 قرن پیش از میلاد مسیح بر دشت‌های #آسیای_میانه تسلط یافتند و تردد خود را در سدحدات ایران‌زمین آغاز کردند. سکاها، نام دیگر #تورانیان است که #فردوسی در شاهنامه از آن‌ها نام برده است. 🔹 پس از گذشت چندین قرن و سپری‌شدن ایامی متمادی، سکاها جای خود را به گروهی از ترک‌ها به‌نام #خاندان_آشینا (Ashina tribe) 📎 دادند و به‌تدریج، #خاقانات_غربی_ترک به همسایگی ایران رسیدند. جداشدن #خزرها از خاقانات غربی نیز تغییر دیگری است در دفتر تاریخ تحولات همسایگان ایران. خزرها، ترکان یهودی‌ای بودند که در میانه‌ی قرن ششم تا قرن دهم میلادی، در جانب غربی #دریای_مازندران ساکن بودند. این همسایه‌های کج‌دست را بنابر روایتی می‌توان آبای یهودیان اشکنازی شمرد. 🔸 خزرها از جانب #قفقاز به سرحدات ایران می‌تاختند و امنیت حکومت مرکزی را تهدید می‌کردند. #قباد_یکم برای مقابله با آن‌ها شهر #دربند را ساخت و #انوشیروان با تجدیدبنا و مستحکم‌‎ترکردن آن، گذرگاه دربند را به یک اهرم جغرافیایی حیاتی برای حاکمان ایرانی تبدیل کرد. آن‌ها می‌توانستند تسلط به دربند را به‌مثابه ابزاری برای چانه‌زنی در منطقه‌ی شرق و غرب خود نیز به کار بگیرند و تعادل خود با همسایه‌ی شمالی را از این طریق برقرار نمایند. البته بعدها تاریخ نشان داد که ارزش استراتژیک دربند بیش از حفاظت از تجاوز خزرها و برقراری تعادل با آن‌ها ارزش داشته است. دربند، ابزار #بالانس_شمال_جنوب جهان آن روزگار بود. با ساخت «قلعه‌ی دربند» یا #ایران‌دژ، قله‌های ستیغ قفقاز به نمادی تبدیل شدند که از پایداری و تداوم امنیت در ایران روایت می‌کردند. قفقاز با نام #قاف در قصه‌های مادران ایرانی نشست و جای خود را در دل فرزندان این سرزمین باز کرد؛ ققنوس امنیت در بلندای قاف خانه ساخت و پس از هر تهدیدی، از میان خاکستر خود برخاست و حیاتی دوباره را آغاز نمود. 🔹 آخرین تغییرات همسایگی ایران، ناشی از درآمیختن #اسلاوها با مردمان تاریخی #استپ‌های_اوراسیا بوده است. این تغییر همان سرفصل تازه‌ای است که #روس‌ها را به همسایگی ایران کشاند. ما به آخرین تغییر جهان وقتی واقف شدیم که همسایه‌ی شمالی‌مان این‌بار لباس #روسیه را به تن کرده بود. #مساله‌ها_و_نسخه‌های_ایران_معاصر #همسایه_شمالی #روایت_ایران 🌐 https://eitaa.com/doranejadid 🌐 https://t.me/doranejadid