برای مطالعه بیشتر در مورد سیویتاس، می تونین به سایتشون سر بزنین
https://civitas.ir/
⭕️ سیاست: سوفیا یا فرونسیس
در طبقه‌بندی ارسطو از علم، مجموعه‌ی دانش‌های بشر به دو بخش عمده تقسیم شده‌اند: سوفیا و فرونسیس. سوفیا به آن دسته از علوم اطلاق می‌شود که اراده‌ی انسان در آن دخیل نیست و صرفا با هست‌ها و نیست‌ها سروکار داریم، حال آن‌که در ساحت فرونسیس، اراده‌ی انسان دخیل است و قدرت نفوذ و تدبیر دارد. مابه‌ازای سوفیا عبارتند از: الهیات، طبیعیات و ریاضیات؛ مابه‌ازای فرونسیس هم «اخلاق»، «تدبیر منزل» و «سیاست مدن» است.
نخستین مترجمان مسلمان وقتی متون ارسطو را به عربی ترجمه کردند، سوفیا را به حکمت نظری، و فرونسیس را به حکمت عملی ترجمه نمودند و این مغلطه را ایجاد کردند که شاهد دوگانه‌ی نظر-عمل باشیم؛ این دوگانه به‌نوبه‌ی خود یکی از بسترهایی است که سکولاریسم روی آن بنا می‌شود. عجیب‌تر آن‌که در ترجمه علوم اسلامی به لاتین، همین خطای مترجمان عرب وارد جهان اروپایی نیز شد و دوگانه‌ی نظر-عمل در این دوره‌ی تاریخی نیز تکرار گردید.
در طبقه‌بندی علم ما سیاست در کجا قرار دارد؟
با کدام روش‌ها و دیسیپلین‌ها می‌توان سیاست را مطالعه کرد؟
آیا می‌توان از اندیشه‌ی سیاسی سخن گفت؟
آیا فقه و کلام و عرفان و اخلاق نیز می‌توانند روشی برای مطالعه‌ی امر سیاسی باشند؟ چگونه؟
#سیاست_ما
#سیاست_به_زبان_ساده
https://www.instagram.com/mh.taheri1980/
https://virgool.io/@mhtaheri
⭕️ جست‌وجوی راهی تاریخی برای وحدت و یکپارچگی
وضع تاریخی و دشواره‌های ما، نسبتی مستقیم و ناگسستنی با نحوه‌ی اندیشیدن ما به سیاست و میدان آن دارند. نشانه‌ها و دلایت‌های یک وضع تاریخی را می‌توان با نحوه‌ی ارتباطی که اندیشمندان سیاسی یک ملت با ساحت سیاست روزگارشان برقرار می‌کنند، مشاهده کرد. این مواجهه می‌تواند صورت‌های مختلفی داشته باشد: مواجهه‌ی متغلبانه یا منفعلانه، مواجهه‌ی مستحدَثه‌ای یا مستحدِثه‌ای، مواجهه‌ی مساله‌سازانه یا پرسش‌گرانه، مواجهه‌ی خلاقانه یا مقلدانه و ... . با این مختصات می‌توانیم نسبت به وضعیت تاریخی خودمان به‌عنوان یک ایرانی مسلمان ارزیابی و سنجش کنیم.
نمونه‌ی یک مواجهه‌ی فعال با #وضعیت_تاریخی را می‌توان در نسبت هگل با اندیشه‌ی سیاسی زمانه‌اش مشاهده کرد؛ تامل در این مواجهه برای امروز ما نیز می‌تواند الهام‌بخش باشد. هگل رساله‌ای تحت‌عنوان «درباره‌ی نظام رایش» دارد که محل تاملات او پیرامون بازسازی یک شکوه سیاسی تاریخی است. رایش که در آلمانی Reich خوانده می‌شود، به‌معنای قلمروی متحد دارای #قدرت و #ثروت است. نخستین رایشی که در اروپا بنا شده، مربوط به #امپراتوری_مقدس_روم است؛ دومین رایش را امپراتوری #آلمان Deutsches Reich یا #دولت_پروس در این قاره تشکیل داده و سومین و آخرین #رایش با نام هیتلر گره خورده است.
آن‌چه در مرکز مفهوم رایش قرار دارد، ایجاد اتحاد در میان یک #ملت تاریخی است که الزاما یکپارچگی سرزمینی را نیز با خود به‌همراه دارد و به بازتولید یک قدرت قاهره‌ی فراگیر و موثر در حرکت تاریخ می‌انجامد که امروزه با مفهوم #حاکمیت قید خورده است. تاملات هگل و جست‌وجوی راهی برای بازیابی قدرت #رایش، برای اندیشیدن به #دولت‌سازی بصیرت‌زاست. وی در این اندیشه تاثیرات جدی از سنت فکری #پروس، #کانت و در نهایت #ماکیاوولی گرفته است. تاثیر تفکر ماکیاوولی بر #هگل آن‌چنان جدی است که فردریش مایِنکه او را #ماکیاوولی آلمان نامیده است. هگل در اشاره به اندیشه ماکیاوولی می‌نویسد:
«اگر کسی فکر کند ماکیاوللی - شهریار را- در تائید استبداد نوشته است، دچار بدفهمی بزرگی شده است. این [کتاب] صرفاً برآمده از احساس عمیق روحی بزرگ است دربارۀ نگون‌بختی و فلاکت سرزمین پدری‌اش. باید تاریخ ایتالیا تا زمانۀ ماکیاوللی را خواند، تا بتوان پی برد، چرا او اثر خود را چنین نوشته است». (هگل، درس‌های فلسفه‌ی حق، ۲۰-۱۸۱۹)
این نوشته ادامه خواهد داشت...
#سیاست_ما
#سیاست_به_زبان_ساده
https://www.instagram.com/mh.taheri1980/
https://virgool.io/@mhtaheri
⭕️ گذر از الهیات و اخلاق به سیاست
هگل دانشجوی الهیات پروتستان بود که آشکارا تحت تاثیر فلسفه‌ی اخلاق کانت قرار گرفت. از همین نقطه‌ی تاریخی است که شاهد تلاش او برای ترسیم «دین مدنی» هستیم. هگل در مخالفت با قرائتی از دین برمی‌آید که به‌واسطه‌ی آن، اصحاب کلیسا دین را به ابزاری برای تسلط‌یافتن بر انسان‌ها تبدیل می‌کنند. او می‌خواهد به تفسیری از دین برسد که همه‌ی انسان‌ها از طریق عقل یا احسان آن را بفهمند. چنین دینی باید به آزادی و خودآیینی انسان‌ها احترام بگذارد. این جست‌وجو هگل را به آستانه‌ی سیاست می‌رساند و بار دیگر سیاست در امتداد اخلاق مورد کنکاش و تامل قرار می‌گیرد؛ یعنی جایی که مرزهای اخلاق به پایان می‌رسد، آغاز وادی سیاست است. این را در سیر تحول و تطور اندیشه‌ی هگل نیز می‌توان یافت.
هگل متاثر از تفکر جمهوری‌خواهی یونان به این امر می‌اندیشید که چگونه می‌توان مرز فرد و شهر را برداشت و آن‌ها را به وحدت و اتحاد رساند. این مساله را باید در تاملات او برای پی‌ریزی «دین مدنی» در نظر گرفت؛ همین مساله هگل را از ماتریالیست‌ها جدا می‌کند. این تکاپو هگل را به فلسفه‌ی روشنگری (و #عصر_روشنگری) گره زد، تاجایی‌که معتقد بود با تبلیغ روشنگری و اشاعه فلسفه‌ی کانت می‌توان آلمان را از وضعیت تاریخی ناگوارش نجات داد و انقلابی در آن ایجاد کرد. او در 1795 به شیلینگ می‌نویسد:
«من از نظام کانتی و اکمال رفیع آن انتظار انقلابی در آلمان دارم؛ انقلابی که از اصولی سرچشمه بگیرد که در دست هست و تنها لازم است به‌طور عمومی به تشریح آن پرداخته شود و در تمام دانش تا کنون به‌کار بسته شود».
ر.ک: محمد ایمانی، اولویت تاسیس دولت مدرن بر تحقق آزادی.
#سیاست_ما
#سیاست_به_زبان_ساده
https://www.instagram.com/mh.taheri1980/
https://virgool.io/@mhtaheri
⭕️ راه متفاوت آلمان برای ساخت نهاد دولت
بی‌شک صلح #وستفالیا نکته‌ی کانونی طرح‌های دولت‌سازی است. از این نقطه‌ی تاریخی به‌این‌سو شاهد چهار الگوی عمده بوده‌ایم: الگوی فرانسوی، الگوی انگلیسی، الگوی روسی و الگوی آلمانی. اطلاعات ما درباره‌ی الگوی روسی محدود است و منابع چندان جدی‌ای در این رابطه در دست نیست. اجمالا تفاوت در الگوهای #دولت_سازی را می‌توان به تفاوت در سنت‌های حقوقی این ملت‌ها ارجاع داد.
سنت حقوقی آلمان، بعد از سقوط امپراتوری #روم و متاثر از نواندیشی مسیحی شکل گرفت. این سنت بعدها متاثر از آموزه‌ی حاکمیت #ژان_بدن و آموزه‌ی staatstrason #ماکیاوولی قرار گرفت تا راه ویژه‌ی خود را در #عصر_جدید دولت-ملت‌ها پیدا کرده و نظام سیاسی و اجتماعی خود را بر بنیان آن بنا کند. مسیر #دولت‌سازی آلمانی به‌تبع سنت حقوقی متفاوت‌اش با دولت‌سازی فرانسوی و انگلیسی متمایز می‌شود. این الگو نه مانند شیوه‌ی فرانسوی بر بنیان تمرکز قدرت در دستان شاه استوار شده؛ و نه مانند الگوی انگلیسی به‌تبع جنگ‌های مذهبی به‌سمت دولت سکولار مطلقه غش کرده است. بنیان سنت دولت‌سازی آلمانی را باید با تاخیری تاریخی در اندیشه‌ی نویسندگان کتاب «منشورات رایش» پی گرفت که از آموزه‌ی حاکمیت ژان بدن تاثیر پذیرفته است.
هوشمندی نویسندگان منشورات رایش برای امروز ما الهام‌بخش و بصیرت‌افزاست. آنان متوجه شدند که راه آلمان برای دولت‌سازی، متفاوت از راه #فرانسه و انگلیس است و مفاهیمی که در زمینه‌های اجتماعی #ایتالیا، فرانسه و #انگلیس متولد شده‌اند، نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیازهای #وضعیت_تاریخی آلمان باشد و بنای دولت بر بنیان آن استوار گردد. رقم‌زنندگان این سنت حتی به این نکته نیز پی بردند که مراجعه به سیاست ارسطو نیز افاقه‌ای در دولت‌سازی آلمانی نخواهد داشت. آن‌ها مسیر بومی و اختصاصی خود را یافتند و به‌این‌ترتیب شیوه‌ی دولت‌سازی آلمان متمایز از دولت فرانسوی و انگلیسی بنا نهاده شد.
#سیاست_ما
#سیاست_به_زبان_ساده
https://www.instagram.com/mh.taheri1980/
https://virgool.io/@mhtaheri