⭕️ جستوجوی راهی تاریخی برای وحدت و یکپارچگی
وضع تاریخی و دشوارههای ما، نسبتی مستقیم و ناگسستنی با نحوهی اندیشیدن ما به سیاست و میدان آن دارند. نشانهها و دلایتهای یک وضع تاریخی را میتوان با نحوهی ارتباطی که اندیشمندان سیاسی یک ملت با ساحت سیاست روزگارشان برقرار میکنند، مشاهده کرد. این مواجهه میتواند صورتهای مختلفی داشته باشد: مواجههی متغلبانه یا منفعلانه، مواجههی مستحدَثهای یا مستحدِثهای، مواجههی مسالهسازانه یا پرسشگرانه، مواجههی خلاقانه یا مقلدانه و ... . با این مختصات میتوانیم نسبت به وضعیت تاریخی خودمان بهعنوان یک ایرانی مسلمان ارزیابی و سنجش کنیم.
نمونهی یک مواجههی فعال با #وضعیت_تاریخی را میتوان در نسبت هگل با اندیشهی سیاسی زمانهاش مشاهده کرد؛ تامل در این مواجهه برای امروز ما نیز میتواند الهامبخش باشد. هگل رسالهای تحتعنوان «دربارهی نظام رایش» دارد که محل تاملات او پیرامون بازسازی یک شکوه سیاسی تاریخی است. رایش که در آلمانی Reich خوانده میشود، بهمعنای قلمروی متحد دارای #قدرت و #ثروت است. نخستین رایشی که در اروپا بنا شده، مربوط به #امپراتوری_مقدس_روم است؛ دومین رایش را امپراتوری #آلمان Deutsches Reich یا #دولت_پروس در این قاره تشکیل داده و سومین و آخرین #رایش با نام هیتلر گره خورده است.
آنچه در مرکز مفهوم رایش قرار دارد، ایجاد اتحاد در میان یک #ملت تاریخی است که الزاما یکپارچگی سرزمینی را نیز با خود بههمراه دارد و به بازتولید یک قدرت قاهرهی فراگیر و موثر در حرکت تاریخ میانجامد که امروزه با مفهوم #حاکمیت قید خورده است. تاملات هگل و جستوجوی راهی برای بازیابی قدرت #رایش، برای اندیشیدن به #دولتسازی بصیرتزاست. وی در این اندیشه تاثیرات جدی از سنت فکری #پروس، #کانت و در نهایت #ماکیاوولی گرفته است. تاثیر تفکر ماکیاوولی بر #هگل آنچنان جدی است که فردریش مایِنکه او را #ماکیاوولی آلمان نامیده است. هگل در اشاره به اندیشه ماکیاوولی مینویسد:
«اگر کسی فکر کند ماکیاوللی - شهریار را- در تائید استبداد نوشته است، دچار بدفهمی بزرگی شده است. این [کتاب] صرفاً برآمده از احساس عمیق روحی بزرگ است دربارۀ نگونبختی و فلاکت سرزمین پدریاش. باید تاریخ ایتالیا تا زمانۀ ماکیاوللی را خواند، تا بتوان پی برد، چرا او اثر خود را چنین نوشته است». (هگل، درسهای فلسفهی حق، ۲۰-۱۸۱۹)
این نوشته ادامه خواهد داشت...
#سیاست_ما
#سیاست_به_زبان_ساده
https://www.instagram.com/mh.taheri1980/
https://virgool.io/@mhtaheri
⭕️ فرصت بزرگ ایران
امیر دریادار سیاری:
📝 این وضعیت میتواند #قدرت باشد یا #تهدید. اگر قدرت و #علم داشته باشید #فرصت_بزرگ نصیب کشور میشود، اما اگر نداشته باشید، به علت فرصتطلبی سایر کشورهای جهان، مورد تهدید قرار میگیرید. ما کشوری نیستیم که کسی به ما کاری نداشته باشد، چون شرایط ما مهم است و باید از دادههای خداوند استفاده کنیم.
📝 ایران فرصت و ظرفیت تبدیلشدن به #قدرت_اقیانوسی را دارد و در #موازنه_قدرت_دریایی و جهانی نقش مهمی ایفا میکند. ایران از نظر نفت و گاز و موقعیت گذرگاههای راهبردی، مورد توجه قدرتهای جهانی است و از جهات مختلف مورد توجه ژئوپلتیکی است.
📝 مرزخشکی ما ۵۴ درصد، مرز رودخانهای ما ۱۵ درصد و مرز دریایی ما ۳۱ درصد است. هر کشور دریایی باید شش ویژگی داشته باشد: موقعیت جغرافیایی، مشخصات فیزیکی، وسعت دریایی و سرزمینی، جمعیت مناسب و خطومشی دولتمردانش دریایی باشد. موقعیت دریایی و مشخصات فیزیکی و وسعت، سه ویژگی است که خداوند به ما داده و این سه موردنقطه قوت ماست، ولی #استعمار ما را از #دریا دور کرد. دریا محل #ثروت و #قدرت است. گرچه ما ثروتمند بودیم، اما به مرور زمان #استعمار ما را از داشتن نعمات خداوندی موجود در دریا دور کرده است و کمتر توانستیم بهرمند شویم.
#نیروی_دریایی
🌐https://eitaa.com/joinchat/2616786977C2e661f8a72
🌐 https://t.me/doranejadid
|
⭕️ فلسفهی جغرافیا
📌 تقارن رستاخیز مطالعاتی "فلسفهی جغرافیا" و "نظریههای دولت"
🔸 رسوخ و تعمیم تفکر فلسفی در مطالعهی #جغرافیا، رستاخیز جدیدی در مطالعهی #قدرت و توسعهی #هژمونیک آن را نیز -در قرن بیستم- در پی داشت.
🔹اثر شهیر ریچارد هارتشورن تحتعنوان «ماهیت جغرافیا: بررسی انتقادی اندیشهی کنونی در پرتو گذشته» (The Nature of Geography: A Critical Survey of Current Thought in the Light of the Past)، اثر جریانساز #دیوید_هاروی تحتعنوان «تبیین در جغرافیا» (Explanation in Geography) از جملهی تولیدات فکری این تکاپوی نظری است.
🔸دیدگاههای #هنری_لوفور در باب #تولید_فضا، از این مطالعات تغذیه کرده است؛ #دِرِک_فورد کوشیده است تا این تاثیر را در کتابی تحتعنوان «آموزش و تولید فضا: آموزش سیاسی، جغرافیا و انقلاب شهری» (Education and the production of space_ Political pedagogy, geography, and urban revolution) به تصویر بکشد.
🔹چشمانداز جدیدی که #فلسفه_جفرافیا در تولید و بسط و حفظ #هژمونی ایجاد کرد، در نظریههای دولت و احیای #دولت_پژوهی تاثیرات عمیقی به همراه داشت. این چشمانداز باعث گردیده است تا میان #رقابتهای_ژئوپلیتیکی و ساخت #دولت_مدرن ارتباط روشی برقرار شود.
🔸 دستاوردهای این مطالعات میتواند به ترسیم نگاههای بدیل و تعریف آلترناتیو جهت #واحدبندی در #نظام_بینالملل کمک شایانی نماید.
#ژئوپلیتیک
#ژئواستراتژی
#ساخت_قدرت
#معماری_دولت
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
.
|
📌 موانعی که به #ملت_سازی انجامیدهاند
⭕️ جغرافیا، مادرِ تفاوتها و تمایزها و رنگارنگیها
🔸 کیست که بتواند نقش «دوری» و «نزدیکی» را در شکلدادن به «تفاوت»ها و «شباهت»ها انکار کند؟! کیست که بتواند بر تاثیر «عینیت» و «ثبات» #جغرافیا، در شکلدادن به نزدیکیها و دوریها چشم بپوشد؟!
🔹وقتی کوهی مثل #دماوند میان دو جمعیت انبوه فاصله میاندازد، آب و هوا و خورد و خوراک و پوشاک آنورِالبرزیها را با اینورِ البرزیها متفاوت میکند؛ زبان و گویششان را متمایز میکند؛ راههای گوناگونی را برای بروز خوشحالی و ناراحتی پیش رویشان باز میکند؛ آداب و رسوم و فرهنگ و مناسکشان را تغییر میدهد و ... و بیراه نیست که بگوییم در ادراکشان از #قدرت، از ماهیت قدرت، از منابع قدرت، نوع اِعمال قدرت، شیوهی مهار و تعلیق قدرت و .... نیز تاثیرات مستقیم و عمیق میگذارد.
🔸آیا میتوان در کویر و دریا و کوهستان، ادراک ما از قناعت و کرامت و امنیت و بقا را تغییر نمیدهد؟! آیا سکنیگزینی در کنار رودخانهها و جلگههای #بین_النهرین همان صورتی از زندگی را میآفریند که زندگی در پیرامون کوهستان #هیمالیا یا #بیابان_گوبی (Gobi Desert) #چین و #مغولستان اقتضا میکند؟! آیا واقعا تفاوتی ندارد که آنسوی #آلپ و رو به جلگهی اروپا داشته باشیم یا اینسوی آلپ همسایهی #مدیترانه شویم؟!
🔹اگر این فرضها را بپذیریم، ظهور #استیت و #دولت_مدرن در اروپا بهجای مشرقزمینی که سابقهی هزاران ساله در #زمام_داری داشته است را هم شاید بهنحو گویاتری بتوان تبیین و تفسیر کرد.
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
.
|
🔸 ایدهی #استیت و #دولت_اندیشی از دل #جنگ برخاسته است. #سیاست، عرصهی #قدرت و #رقابت برای بقاست. #تزاحم و #تضاد در کنه سیاست نهفته و جزو جداییناپذیر آن است.
🔹تزاحم و تضاد هنگام تشکیل اولین گونههای اجماعات بشری نیز خود را نشان میدهند؛ اما در #جنگ است که به اوج خود میرسند. بنابراین بیجا نیست که تکامل اندیشههای سیاسی از دل عظیمترین جنگهای بشری سربرآورده باشند.
🔸 وقتی گفته میشود که تبار #دولت_مدرن و #نظم_وستفالیایی به #جنگهای_اروپایی پیوند میخورد، این تبار را صرفا نباید به #جنگهای_سی_ساله محدود دانست؛ بلکه باید آن را در دل #جنگهای_مذهبی بزرگتری که تقریبا از #قرن_دهم در #اروپا شکل گرفتهاند، پیجویی نمود.
🔹 ازاینروست که مطالعهی سلسلهی #جنگهای_صلیبی و نظمهای سیاسی و اداری و بوروکراسی برآمده از آن، برای فهم تبار دولت مدرن حائز اهمیت میشود. #نظم_تتونیک و #دولت_تتونیک در این راستا در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است.
🔸 گمان میرود که ویژگیهای دولت مدرن که برای نخستینبار در #اشتند_اشتات آلمانی نمایان گردید، بیارتباط با ویژگیهای نظم تتونیکی که قوم #ژرمن و مشخصا مردمان سرزمین #آلمان بهتدریج آن را در سواحل #دریای_بالتیک پدید آوردند، نباشد.
🔹توجه به دریا و #دریانوردی، کاربست ویژهی عنصر خشونت و زور، دگردیسی گونهی خاصی از اعتقادات مذهبی و #تفکر_الهیاتی از این ویژگیهای مهم میباشند.
#فرقه_تتونیک
#شوالیه_های_تتونیک
#دولت_شوالیه_های_تتونیک
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
|
🟥 قدرت عبارت است از انرژی لازم برای تامین سوختوساز تحولات سیاسی. بدون #منابع_قدرت، رهبران جامعه در ایجاد حرکت برای رسیدن به هدفهای مطلوبشان ناکام میمانند. #قدرت، منبع بیرقیبی برای #پیشرفت است. اگر منابع قدرت کافی در اختیار رهبران جوامع قرار نگیرد، شتاب پیشرفت در آن جوامع کاهش خواهد یافت. با این مقدمه، مهمترین عامل #عقب_ماندگی برخی از ملتها در دو قرن اخیر را باید در ناتوانی ایشان در تامین منابع قدرت جستوجو کرد.
🔸 مطالعهی منابع قدرت، خواه یا ناخواه، پای تاثیر موقعیتهای جغرافیایی در کیفیت #قدرت_سیاسی را نیز به پیش میکشد. سه دانش مهم #جغرافیای_سیاسی (Political geography)، #روابط_بینالملل (international relations) و #ژئوپلیتیک (geopolitics) از سه منظر متفاوت به مطالعهی این امر میپردازند.
🔹 #ژئوپلیتیک مولود باور به رابطهی همافزای قدرت، سیاست و جغرافیاست. در رایجترین تعریف، ژئوپلیتیک را علمی میدانند که «چگونگی توزیع قدرت در جهان» را بهنحو روشمند مطالعه میکند. ویژگیهای جغرافیایی و مختصات سرزمینی که یک ملت درون آن گرد هم آمدهاند، از مهمترین مولفههای تعیینکنندهی رفتار دولتهاست. ازاینرو #دولت_پژوهی با مطالعات جغرافیایی و بهطور ویژه با سه دانش: جغرافیای_سیاسی، روابط_بین_الملل و ژئوپلیتیک پیوند میخورد.
✂️ برای مطالعه بیشتر:
گریفیت، مارتین (1388). دانشنامه روابط بینالملل و سیاست جهان. علیرضا طیب، نشر نی.
#مفاهیم_و_تعاریف_پایه
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
|
🟥 #علم_جغرافیا بعد از #جنگ_جهانی_دوم تاثر و وابستگی شدیدی نسبت به #اقتصاد_نئوکلاسیک پیدا کرد. ازآنجاییکه اقتصاد نئوکلاسیک #قدرت_رقابت را مشروع میدانست و آن را امری احترامبرانگیز میشمرد، این امر چنان بر تحلیل #رقابتهای_ژئوپلیتیکی سایه انداخت و متاثر از #آمریت_جغرافیا نمود که عاملیتهای انسانی در این تحلیلها به حاشیه رانده شدند.
🔸 مهمترین تاثیر اقتصاد نئوکلاسیک بر تحلیل #مسابقات_جغرافیایی را میتوان در غفلت از آگاهیهای پایهای و «معنای انسانی مولفههای محیطی» در تفسیر مسائل ژئوپلیتیک مشاهده کرد؛ مفاهیمی همچون: تاثیرات #ایدئولوژی نظام حاکم، موضوعات #قدرت، مدلمندی تصمیمگیریهای سیاسی، بازساخت، عامل زمان، #ژئوپلیتیک_سرمایه، #اقتصاد_سیاسی و ساختار جامعه.
🔹 تحلیل یک #فضای_جغرافیایی بدون درنظرگرفتن این مولفهها، تحلیلی ابتر است. بدون ملاحظهی این مفاهیم باید انتظار داشته باشیم بومهای مشابه، وضعیت یکسانی داشته باشند؛ حال آنکه اینطور نیست. اگرچه پدیدههای جغرافیایی در تکوینشان از #آمریت_محیطی تاثیر میپذیرند، اما عمیقا وابسته به انسان، #دولت و #الگوی_تصمیمگیری آنها هستند.
#مفاهیم_و_تعاریف_پایه
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
دقایقی پیرامون دوران جدید عالم
| 🟥 شکلگیری اولین ائتلاف سرزمینی و اتحاد قبیلههای آریایی، که برای نخستینبار ظرفیت #اراده_ملی را
|
1️⃣ از 4️⃣ روایت تولد نخستین ارادهی ملی در ایرانزمین
🔸 گذار به عصر جدید، یعنی گذار به ارادهی ملی جدید. روزگاری دور، ایرانیان زمانی توانستند به یک #ملت تبدیل شوند که توان کشف #اراده_ملی را در خودشان یافتند. #ملتسازی در گرو کشف و نمایش و بهکارگیری ارادهی ملی است؛ در دنیای امروز، #دولتسازی مهمترین ظرف ملتسازی محسوب میشود.
🔹 ایرانیان باستان میدیدند که آب را میتوان با آرد ترکیب کرد و خمیر عمل آورد؛ میتوان خمیر را با آتش ترکیب کرد و نان پخت؛ میتوان نان را با جان ترکیب کرد و تواناتر شد و #قدرت گرفت و کارهایی کرد کارستان. آنها فهمیدند بههمینترتیب ارادهی مرد و زن را نیز میتوان در هم آمیخت و خانواده ساخت؛ ارادهی پیران و جوانان و کهتران و مهتران را میتوان با هم ترکیب کرد و #قبیله تاسیس کرد؛ ارادهی قبیلهها را هم میتوان حول یک شیوهای از #اداره گرد هم آورد و ارادهی بزرگی بهنام #ملت خلق کرد. آنها به راز #ترکیب و ترکیبپذیری #اراده پی بردند.
🔸 قبایلی از ایرانیان در #دوران_آریایی برای نخستینبار متحد شدند و نخستین امپراتوری را در بیرون از #بینالنهرین تاسیس کردند. این نخستین گذار ایران به عصری تازه بود؛ نخستین بلوغ و تکامل بعد از #ایلامیان. بلوغی که نشان داد برخلاف پادشاهان بینالنهرین، الزاما برخورداری از اسب و شمشیر و نیزهی بیشتر نیست که مردمان را حول تو جمع کند و به کرنش و فرمانپذیری بکشاند؛ بلکه حکمت و خرد و دادپیشهکردن نیز میتواند چنان قدرتی را به نمایش بگذارد که قبیلهها حول تو جمع شوند و با اصرار و التماس تقاضای تاسیس حکومت کنند. این نمایش تاریخی به تاسیس سلسلهی #مادها انجامید. بدینترتیب، بعد از #سارگون که نخستین پادشاهی را در بینالنهرین میان #اکدیها تاسیس کرده بود، #مادها با روشی متفاوت دستبهکار تاسیس زمامداری متناسب با نیازشان شدند و #توازن_تمدنی را به نفع فضای #با_خدا_زیستی در این دوران رقم زدند.
🔹 اتحاد قبایل پراکندهی #ماد در هزارهی نخست پیش از میلاد و شکلدادن به نخستین صورت از #اراده_ملی در این سرزمین، یکی از نقاط عطف ثبتشده در تاریخ جهان و تاریخ پرشکوه #ملت ایران است. اهمیت آریاییها نه به نژاد، بلکه به قدرتشان در کشف این فرزند ارشد خانوادهی ایرانی (یعنی ارادهی ملی) برمیگردد.
🔸 اجتماع قبایل پراکندهی آریایی در دشتهای #قزلاوزن، حول پیری خردمند و دادپیشه برای تشکیل اجتماعی نظاممند و منسجم، یک نقطهی درخشان و سرنوشتساز در کشف #اراده_ایرانی است. رسیدن به یک اضطرار عینی و اجتنابناپذیر ازیکسو، و کشف حکیمی گرهگشا با قدرتی عینی که اجتماع حول او را برای رفع مسالهی آن روز ایران اغماضناپذیر میکرد ازسویدیگر، فضایی را آفرید که پادشاهی ماد از دل آن متولد شد.
🪔 این مطلب ادامه دارد...
#روایت_ایران
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
دقایقی پیرامون دوران جدید عالم
🔴 پساسیاست ایرانی
🔸 سیاست خارجی، بیش از آنکه یک تصمیم برآمده از سازمان #دیپلماسی باشد، پیامد #تصمیم_ملی است. #سیاست_خارجی، محیط تحول و تکامل ملی، جهت مناسبسازی فضای پیرامونی برای دستیابی به امکانات بیشتر و بهرهمندی گستردهتر از امکانات مغفول در یک سرزمین است.
🔹 رد پای تغییرات سیاست خارجی را پیشازهرچیزی باید در تغییرات #تصمیمات_ملی جستوجو کرد. بهنظر میرسد تصمیم ملی تازهای در ایران در حال تولد است که شاید بتوان آن را نشانهی گذار یا دستکم اهتمام #دولت_عمیق ایرانی به مناسبات #پساسیاست دانست؛ اگر این گمانه درست باشد، باید کنشگریهای پزشکیان را در این راستا تفسیر کرد.
🔸 گفتگوی ویژه رئیس جمهور در شبی که گذشت، پر بود از نشانگان این #تصمیم و تغییر. البته او با رفتار و گفتار و لحن ساختارشکنانهاش پیشتر نیز نشان داده بود چندان اعتباری به چارچوبهای سیاست مسطلح قائل نیست. حتی تصریح و تاکید کرده بود که قصد اصلی وی و دال مرکزی گفتمان سیاسیاش، سپردن تصمیم به کارشناسان است؛ اشارتی که بهنوبهی خود، یکی از مهمترین مشخصات پساسیاست محسوب میشود. اما شب گذشته، #پزشکیان با بیان این مطلب که قصدش در انتخاب مقصد نخستین سفر خارجی، زیارت مضجع شریف امیرالمومنین علی علیهالسلام است و دیدارهای رسمی دیپاماتیک جنبهی ناگزیر این سفر هستند، نشانهی مهم دیگری از تمایل #تصمیمسازان پشت صحنه را مبنی بر عزم جدی ایشان برای بازی در زمین #پساسیاست صادر کرد و حتی با این اشارتها صاحبان #اندیشه_پشتیبان دولت جدید را نیز معرفی نمود.
🔹 اگر این گمانه درست باشد، بیش از آنکه #پزشکیان را در مرکز سیاست قرار داده و او را تحلیل کنیم، باید مخاطرات گذار به پساسیاست را جدی گرفت. دغدغهمندان #ایران_قوی باید بیش و پیش از آنکه مشغول یا نگران تغییر جناح حاکم بر قوهی مجریه باشند، باید به شیوهی آمادهسازی کشور برای بهرهمندی از امکانات پساسیاست بیاندیشند و فرصتهای آن را برای #ساخت_درونی_نظام را دریابند.
🔸 بیشک این گذار، آسان و بیمخاطره نخواهد بود. مهمترین نگرانی این است که آیا #دستگاه_کارشناسی در ایران آمادگی حراست از مرزهای هویت ملی را دارد؟ آیا جهتداری دانش و گریزپایی نظرات کارشناسان توسط نظام کارشناسی این کشور میتواند مهار شود و در خدمت اهداف و منافع ملی درآید؟ دریکسوی این گذار، با غربالهای سیاسی در داخل و مناقشات و رویاروییهای احتمالی در #غرب_آسیا طرفیم؛ و درسمت دیگرش، با امکان و استعداد خلق حرکتهای عمومی تازهنفس در داخل و اتحادهای جدید منطقهای و فرامنطقهای برای شکلدادن به #نظم_غیرآمریکایی در قطب انرژی و #چهارراه_طبیعی_جهان و #میدان_کریدوری سه قارهی #آسیا، #اروپا و #آفریقا. فعلا این صحنه و چیدمان پرنشانه را به تماشا نشستهایم.
📮 پینوشت:
پساسیاست 📎، پارادایم نوظهوری در علم سیاست است که بر شکستن انگارههای معدود و محدود از #قدرت تاکید دارد؛ بر بازآفرینی مفاهیم فرهنگی و تبدیل ارزشهای ملی به آرای عمومی اصرار میورزد و قدرتهای اجتماعی را بهمثابه منبعی غنی برای خلق قدرت سیاسی مورد مراجعه و توجه قرار میدهد. بازی Madman (ترامپ در امریکا، جانسون در انگلیس)، بازی Wackyman (بایدن در امریکا)، Romanticman (#اوباما در امریکا) و اینک کاراکتر خاص ایرانی که پزشکیان در حال نمایندگی آن است، میتوانند بهمثابه نمونههایی از مکانیزمهای ابداعی کشورها برای گذار به پساسیاست مورد تحلیل قرار گیرند. ادبیات پساسیاست، استعداد بالایی برای فرارفتن از مرزهای سرزمینی و جلب #آرای_عمومی فرهنگهای مشابه و جستوجوگران درمان دردهای مشترک جهانی را دارد.
#ایدئولوژی
#نظم_جدید
#نهجالبلاغه
#امام_ره
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
دقایقی پیرامون دوران جدید عالم
| 🔴 رهیافتهای کلان اروپامحور در مطالعهی ژئوپلیتیک 💰 تعداد کلمه: 382 کلمه ⏰ زمان مورد نیاز برای
|
🔹دانش ژئوپلیتیک بهدلیل تکوین در #اروپا، رویکرد غربمحورانهای داشته است؛ بدینترتیب در این دانش، جهان از منظر غرب دیده میشود. نگاهی به نحوهی قرارگرفتن قطعات زمین در نقشههای جغرافیایی، این واقعیت را تایید میکند. بااینوجود، سه رهیافت عمده در مطالعات #ژئوپلیتیک قابل تمایز از یکدیگرند:
1️⃣ رهیافت نظام جهانی چندقطبیِ چندمرکزی
بنابر رهیافت فوق، جهان غرب حوزههای متنوعی را برای منافع راهبردی خود در سرتاسر کرهی خاکی تعریف کرده است؛ به طرق مختلف نیز میکوشد آنها را تامین و سازماندهی کند.
2️⃣ رهیافت اقتصادی به نظام جهانی
بنابر این رهیافت، #سرمایهداری بر معادلات اقتصادی جهان حاکم است. وقتی از #نظام_جهانی صحبت میکنیم، درواقع از نظام سرمایهداری جهانی حرف میزنیم. قدرت نیز تابع سرمایهداری است. اقتصاد سرمایهداری، حوزههای مختلفی از #قدرت را در مناطق مختلفی از جغرافیای جهان تعریف کرده و سازماندهی نموده است.
مفاهیمی همچون: تقسیم بینالمللی کار و سرمایه و تولید و مصرف و ... بازتابدهندهی اقتضائات و الزامات این رهیافت هستند. هرگاه در #معماری_امنیتی مناطق مختلف جهان تغییراتی رخ میدهد، متاثر از اقتضائات توسعهی نظام سرمایهداری بوده است. یعنی توسعه و بسط نظام سرمایهداری جهانی در برخی مواقع اقتضا میکند که معماری امنیتی برخی مناطق جهان تغییر یابند. این امر خود را در قالب تغییرات ژئوپلیتیکی (مثل تغییر در مرزها و ائتلافهای منطقهای) آشکار میسازد.
3️⃣ رهیافت اجتماعی به نظام جهانی
سومین رهیافت در این حوزهی مطالعاتی را میتوان به قالببندی جغرافیا بر اساس فرآیندهای جامعهمحور نسبت داد. عناصر فرهنگی، اجتماعی و هویتی در رهیافت سوم از اهمیت بیشتری برخوردارند. در این رهیافت، قدرت نهتنها ابعاد و سطوح مختلفی دارد، بلکه میتواند چندمرکزی نیز تعریف شود. این رهیافت اجازه میدهد تا بتوانیم معادلات ژئوپلیتیکی بعد از #جنگ_سرد را بهتر درک کرده و مطالعه کنیم.
بر اساس رهیافت اجتماعی، منطقههای ژئوپلیتیکی در سرتاسر جهان، توازن خودخواستهای را با استفاده از: نیروهای اجتماعی، دولت-ملتها، پیمانهای منطقهای و نهادهای بینالمللی تامین و کسب میکنند. طراحی و پیادهسازی بحرانهای اجتماعی برپایهی هویتخواهی قومی، نژادی و مذهبی در برخی مناطق (ازجمله در #غرب_آسیا) در راستای این ادراک از معماری ژئوپلیتیکی دنبال میشود.
رهیافت سوم حاکی از آن است که #جغرافیا برخلاف ظاهر استاتیک خود، از پویاییهای درونی خاصی برخوردار است؛ ترکیب زمین با انسان و تکنولوژی سه منبعی هستند که این پویایی را تغذیه میکنند و تعریف دینامیکی از #مرز و #سرزمین تحویل میدهند. راهاندازی #القاعده و #داعش یک نمونهی برجسته در این رهیافت است.
🌐 https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
دقایقی پیرامون دوران جدید عالم
| | 🔴 نظم جهانی چگونه ساخته میشود؟ 💰 تعداد کلمه: 493 کلمه ⏰ زمان مورد نیاز برای مطالعه: 5 دقیقه
|
🔸نظم، مولود #بحران است. تاریخ گواهی میدهد که بحرانهای بزرگ، آبستن نظمهای فراگیر و گسترده در جهان بودهاند. معمای #نظم آنجاست که یک دستش در پنجهی آشفتگی است و دست دیگرش درگیر شکلدادن به روابط و معادلات جهانساز. درجاییکه رنجمویههای بحران به آسمان بلند شده است، ناگهان صدای گریهی تولد #نظم_جدید نیز برمیخیزد و از درراهبودن آیندهای متفاوت از امروز خبر میدهد.
🔹توجه استراتژیستهای سرشناسی مثل #وولفرز و #کیسینجر به تولد نظم از دل بحران این پرسش را پیش میکشد که آیا در شرایط آشفته و بحرانی امروز جهان، آیا طرحی در حال شکلدادن به نظم آینده است؟ طراحان نظم آینده چگونه به این میدانهای پرآشوب نگاه میکنند؟ مواد خام و اولیهای که در این بحرانها تولید میشوند، چگونه در ساخت نظم جهان آینده به کار گرفته میشوند؟
🔸برای پاسخ به این پرسش، مرور فرآیند منتهی به نظم امروزین جهان میتواند مفید باشد. کمتر کسی همزمان با هیاهوی سالهای 1914 تا 1918 میلادی (در اثنای #جنگ_جهانی_اول) صدای پایهگذاری ستونهای #نظم_نوین_جهانی را نیز به گوش خود میشنید. اگرچه این نظم در بازهی 1919 میلادی تا 1991میلادی تکوین پیدا کرد و بعد از پایان #جنگ_سرد و فروپاشی #شوروی در سال 1991میلادی توانایی خلق وضعیت امنیتی مطلوب خود را به دست آورد، اما پایههای این وضعیت در بحبوحهی جنگ جهانی اول بر زمین گذاشته شد.
🔹رد پای پایهگذاری نظمهای جهانی را میتوان در تقلاهای نظری و تئوریکی جستوجو کرد که میکوشند تا دیدگاه تازهای دربارهی #جنگ، #قدرت و #امنیت ترسیم کنند. با فروکشکردن شعلههای #جنگ_جهانی_اول توجه به تدوین نظریههای جنگ، قدرت و امنیت مورد توجه قرار گرفت. نظریهپردازان میخواستند با پیشبینیپذیرکردن میدان، بحرانهای بینالمللی پساجنگ را مهار کرده و در ید کنترل ایدهی مطلوبشان درآورند.
🔸نخستین موج واقعگرایی در #روابط_بینالملل در اثنای گرگومیش پس از جنگ جهانی اول متولد شد. از مهمترین شخصیتهای پیشگام این رویکرد میتوان به #آرنولد_اسکار_وولفرز (Arnold Oscar Wolfers) 📎 اشاره کرد. وی به مفهوم #نفوذ تمرکز کرد و اعلام نمود: تقلا برای اعمال نفوذ و کسب #اعتبار در سطح جهان که مورد اهتمام قدرتهای بزرگ قرار میگیرد، محیط امنیتی خاصی را در روابط بینالملل ایجاد میکند و به روابط و معادلات جهانی سمتوسو و راستای مشخصی میبخشد.
🔹نام #وولفرز در صدر فهرستی قرار دارد که میتوان آن را جریان اندیشکدههای سیاسی، دفاعی و امنیتی غرب نامید. وولفرز که حتی در میانهی #جنگ_جهانی_دوم نیز به تفکر نازی در آلمان تعلق خاطر داشت، ناگهان این کشور را ترک کرد و به #دانشگاه_ییل در آمریکا پیوست. او افراد مستعدی را شناسایی و جذب نمود و آنها را در «دفتر خدمات استراتژیک» به کار گرفت. این مرکز به زودی به یک قطب #تصمیمسازی برای دولت آمریکا تبدیل شد. وولفرز به مدت 10سال، مدیر مرکز تحقیقات سیاست خارجی واشنگتن در دانشگاه جان هاپکینز بود. امروز که به مهاجرت وولفرز از #آلمان به آمریکا نگاه میکنیم، رد پای فرآیند تغییر نظم را نیز در این مهاجرت میبینیم.
🔸میراث فکری وولفرز در #مطالعات_امنیت، اهمیت «نفوذ» و «اعتبار» را برای معماران #نظم_جهانی برجسته کرد و از طریق اعتباربخشی به رهیافت #واقعگرایی در مطالعات سیاسی، سمتوسوی خاصی را به نظم جهانی بخشید.
#نظریه_مقاومت
#منطق_مقاومت
https://eitaa.com/doranejadid
🌐 https://t.me/doranejadid
🔹آرای سیاسی #وولفرز، نمونهی بارز #سیاست_میدان یا #رئال_پولیتیک (Realpolitik) است. چهبسا همکاری با نیکولاس اسپایکمن (Nichols spykman) در دانشگاه ییل، عنایت جدی به سیاست میدان را در نزد وولفرز تقویت کرده باشد.
🔸#اسپایکمن نظریهی #ریملند را در برابر نظریهی #هارتلند ارائه کرد که پیشتر توسط #مکیندر صورتبندی شده بود. این نظریهها برای تغییر #موازنه_قدرت در مقیاس جهانی، قواعد جغرافیایی را دستمایهی تبیین خود قرار میدهند. آنچه آرای وولفرز را به ادبیات و رهیافتهای ژئوپلیتیک نزدیک میکند، توجه به سیاست میدان است.
🔹واقعگرایی در روابط بینالملل را میتوان ترجمانی از رئال پولیتیک دانست. تقلای دولتهای ملی برای حفظ تمامیت ارضی و #یکپارچگی_سرزمینی در #جنگ_جهانی_دوم به یک نیاز عمده در آن دوران تبدیل شده بود. همین زمینهی عینی، توجه به رهیافت #واقعگرایی را تقویت کرد و امکان بسط و توسعهی آن را فراهم آورد. بنابر این رهیافت، «قدرت» زیربنای سیاست محسوب میشود؛ بخش مهمی از #قدرت نیز در گرو شکل و آرایش مرزهای ملی است.
🔸تمحض وولفرز بر #قدرت_میدان، نهتنها او را به کاشف استعدادهای امنیتی جهت جذب در دستگاههای اطلاعاتی امریکا تبدیل کرد، بلکه او را که عضو #کالج_ملی_جنگ امریکا (the National War College) بود، به این نتیجه رساند که باید دانشگاه چنان سازماندهی شود که تعیینکنندهی سیاستهای دولت باشد. بنابر این شواهد، آرای وولفرز زمینهی مناسبی برای مطالعهی نسبت دانش، قدرت و #روش محسوب میشود؛ نسبتی که الهیات لوتری تیلیش بر آن سایه انداخته است.
https://eitaa.com/doranejad