پژوهش اِدمُلّاوَند
꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
🔷بِــــــــــــــــل ( بیل) ، گــــــــــــــــاراز (گِرواز)
🔶کاربردهای بیل در زندگی روزمره مردمان هزارجریب یا تبرستان مازندران
🔶کشاورزان هزارجریبی یا تبرستانی ِ مازندران، از بیل ،زمین هایی را که شیب تندی دارند یا زمین هایی که وسعت کمی دارند شخم می زنند غلّات ( گندم ، جو، گُرس،ارزن) می کارند .
🔶باغداران به کمک بیل ، نهال درخت ( شِل) می کارند . چال کود درست می کنند خاک اطراف درخت را شخم می زنند ( گِل بِن). آب نهر و جوی( کِله) را برای آبیاری به سمت درختان هدایت می کنند .
🔶#میراب ( تقسیم کننده سهم آب ) ، به کمک بیل ، #جوی و #کانال و #نهرِ انتقالِ آب( #کِله) درست می کند یا آنرا تعمیر و بازسازی می کند .سپس آب را بطور مساوی براساس برنامه زمان بندی شده ، بین کشاورزان ِ شالیکار تقسیم کرده و آب رودخانه را از طریق جوی به سمت ِ زمین های شالیزار هدایت می کند می فرستد. در مقابل حق الزحمه یا دستمزدی دریافت می کند .
🔶به کمک بیل ، گِل را با کاه ترکیب کرده، کاهگِل درست می کنند و خانه کاهگِلی و همچنین ساختمان و سرپناه گِلی مانند اصطبل ، طویله ، تندیر خانه می سازند .
به وسیله بیل، ملاتِ سیمان و ماسه برای بنایِ ساختمان و ویلایِ مدرن امروزی درست می کنند.
🔶کشاورزان هزارجریبی با استفاده از بیل و کج بیل (هوکا ) و تیشه ( تاشه)، باغچه را شخم و بیل می زنند و خاک را آماده کاشتنِ انواع سبزیجات (سیر محلی ، کَئی، سِ زمینی) و صیفی جات می کنند .
🔶با استفاده از بیل اطراف و دور تا دور ِ باغ و باغچه ( لَته و لِتکا) ، کانال و خندق یک‌متری ( جَر) می کَنَند یا حفر می کنند مانع آسیب و دسترسی ِ حیواناتِ آفات ( تَشی: جوجه تیغی ، اَرمِنجی: خارپشت) به محصولات باغچه و سبزیجات می شوند .
🔶دامداران تبرستانی ، از طریق بیل ، پِهن و فضولات دام اهلی(پوش) را از داخل استراحتگاه و خوابگاه ( کالُم ، کِرِس، چفت و پَر ) جمع آوری و تمیز کرده ، سپس بیرون در محدوده ای تعیین شده انباشته می کنند تا به کود حیوانی تبدیل شود سرانجام برای رشد و غنی سازی و حاصلخیزی خاک ، به مزرعه و باغ انتقال می دهند .
🔶استفاده از بیل برای زیر و رو کردن و شخم زدن ِ زمین هایی مناسب هست که خاک تُرد و تقریباً نرم و شکننده دارد .
برای زمین هایی که خاک ِ خیلی سفت و سخت دارد برای کَندَن آن از وسیله ای به نام گاراز [گِرواز] استفاده می کنند . از گاراز در حفرِ چاه ، و کندن زمین برای ایجاد ِ اجاق هیزمی گلی ِ بزرگ ( گَتِ کِئله ) جهتِ پختنِ رُب میوه های جنگلی ( هَلی تِرشی، کاندِس تِرشی، خاروِندی دِئشُو یا شیره خرمالوی وحشی ) استفاده می شود .
🔶گاراز [گِرواز] سر ِ فولادی ِ تیز و صاف و تخت و کلفت و خیلی سنگین دارد با کوبیدن و فشار عمودیِ نیروی دست ، بیشتر و بهتر در زمین سخت و سفت فرو می رود و برای حفر کردن نسبت به بیل کارایی بهتری دارد .
🔶 دور از جان . برای کندن و آماده سازی قبر مُرده و دفن کردن ، از بیل استفاده می کنند .
🔶در مکالمات روزمره مردمان هزارجریب ، به عاج گراز یا خوک وحشی ( خو، خی) ، بِل، خوبِل(او) می گویند. (نزدیک بیئِه خو وِه ره بِل بَزنه).
🔶بیل ها دارای شکل های مختلف می باشند بعضی تخت و صاف هستند راحت در خاک فرو می روند و خاک را زیر و رو می کنند برخی قسمت داخلِ آن گود و فرو رفتگی و کمی عمق دارد که برای برداشتن و جابه جایی و انتقال خاک و ملات مناسب هستند .
🔶در مراسم عروسی قدیم ، با استفاده از بیل ، ذغال افروخته و گداخته( اَنگِئله) یا خاکستر داغ را بر می داشتند و روی سینی مسی ( مَجمه) ،که روی دیگ‌های بزرگ برنج قرار داشت می ریختند تا برنج مجلسیِ داخل دیگ(پِلا ) روی اجاق گِلی هم از زیر و هم از رو حرارت ببیند ، دم بکشد .
🔶چوپان ها و دامداران و گالش ها به وسیله بیل ، چاله های کوچک در قسمت پایین دست و اطراف چشمه درست می کنند که به عنوان آبشخور دام ( اُخاره) برای آب دادنِ گوسفندان و گاو مورد استفاده قرار می گیرد.
🔶گالِش در بِنه سر ( گالِش منزل) و چوپان تبرستانی با بیل ، خاکستر داغ روی ظرف ِ کِلوا پَج می ریزد تا کِلوا نون درست کند .
🔶با بیل ، ماسه های اطراف رودخانه را جمع آوری کرده داخل تریلی تراکتور ریخته و برای مصرف به روستا انتقال می دهند .
🔶 بِل پِشتی ( کتک زدن با پشت بیل) ، روش تربیتی منسوخ شده برای ترساندن افراد تنبل و شیوه دفاعی برای ترساندن هنگام درگیری بود.
#پژوهش
#ابوالفضل_وکیلی
#مازنی
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/2967
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
🌍محله آهنگر کلا :
آهنگر کلا وجه تسمیه آن به علت وجود تعداد آهنگر در کنار هم در یک محله است . کلا به معنی محله و آهنگر کلا به معنای محله زندگی آهنگرران که در دوران قاجاریه نیز به همین نام وجود داشته است . حدادی و حدادیان که به معنای آهنگر و آهن فروش و آهنگری است ساکنان قدیمی این محله محسوب می شوند . شهید حدادیان از شهدای دوران انقلاب اسلامی نیز از ساکنان این محله بوده است .
🌍محله چاله زمین :
چاله زمین از نظر جغرافیائی در منطقه ای پست و پائین تر از #آستانه قرار داشته است. چون آستانه آرامگاه بوده و نسبت به بالاتر از دیگر نقاط بر روی تپه واقع بود چاله زمین در مجاورت شمال آن در حالتی چاله مانند قرار داشت به این نام معروف شد .
🌍محله قصاب کلا :
قصاب کلا به خاطر وجود جمعی از قصابان که در این محله زندگی می کردند بهانه ای برای نام گذاری این محله به قصاب کلا شده است .قصاب کلا در دوران قاجاریه به همین نام وجود داشت .
🌍محله چهارشنبه پیش :
چهارشنبه پیش در گذشته در کنار شهر واقع بود و به گفته سیاحان خارجی روزهای چهارشنبه در این محله بازار هفتگی بر پا می شد. و به علت استقرار بازار هفتگی در روز چهار شنبه ،پسوند پیش که به معنی مکان استبه آن افزوده و محله به چهار شنبه پیش اشتهار یافت.
#ملگونف روسی که در سال ۱۲۷۷ قمری به #بارفروش سفر کرده است از چهارشنبه پیش به همین نام در سفر نامه اش ذکر کرده است. چهارشنبه پیش یکی از وسیع ترین محلات قدیمی بابل است که اقا رود از وسط این محله می گذرد .
🌍کفشگر محله آب بخشان :
وجه تسمیه آن از کفشگر وآب بخشان تشکیل شده و به معنی محله ای به نام کفشگر که آقا رود آن را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرده و در این محل برای مصارف کشاورزی آب آقا رود را تقسیم می کردند. برای تقسیم آب از گل یا چوب و یا کیسه های شنی و حلب برای بستن وانسداد عبور آب آقارود استفاده می کردند .
🌍محله درکه سر :
درکه سر در نزدیکی و بالاسر کفشگر محله به طرف کمربندی شرقی فعلی واقع است در این نقطه پس از عبور آب آقا رود از آب بخشان کفشگر محله ، آب کشاورزی از درکه سر به طرف دشت های آغوزین و کوچه آرامگاه معتمدی و بازگیرکلا سرازیر می شد . #میراب در این نقطه برای تقسیم آب کشاورزی حضور می یافت و در مدت شبانه روز و طول هفته آب را به نوبت تقسیم می کرد .
🌍محله پرک داربن :
پرک داربن – محله ای با نام درخت که به نام پرک است . پشت کارخانه روغن نباتی چیت ساز و بین آهنگر کلا و حکیم آباد قرار دارد .
🌍محله قورمش لو :
منطقه ای با دشت های حاصل خیز که اکنون شهرک صالحین در آن قرار دارد .
🌍محله بید آباد :
از محله در دوران فتحعلی شاه قاجار به همین نام وجود داشت.و استقرار باغ با درختان فراوان بید علت پیدایش این نام بین مردم شده است. محله ای با درختان بید فراوان در کنار آقا رود که از ضلع شرقی این محله می گذرد .
🌍محله درویش خیل :
در کنار #آقارود و بید آباد قرار دارد که به چهار شنبه پیش متصل می شود درویش خیل در دوران قاجاریه به همین نام خوانده می شد و محل سکونت در اویش بوده و نشان از تاریخی بودن آن از دوره مرعشیان است محله ای که گروهی از درویشان سکونت داشته اند خیل به معنی گروه سواران می باشد و درویش خیل به معنی محل استقرار و زندگی گروهی از سواران درویش است . قدمت آثار از دوره مرعشیان است و در دوره قاجاریه تا کنون به همین نام است .
🌍محله عرب خیل :
عرب خیل در شمال درویش خیل و بید آباد واقع است و همانند درویش خیل ،محل زندگی جمعی از عرب زبانان مهاجر بود که محله ای کوچک را تشکیل می دادند .قدمت آن از دوران مرعشیان است و در دوره قاجاریه نیز تا کنون به همین نام خوانده می شود این محله آخرین محله از بافت قدیم بابل است که ابتدای آن از کاسه گر محله شروع می شود . این محله یکی از محلات بزرگ چهار شنبه پیش محسوب می شود که پشت مرقد امامزاده عبدالله واقع است .
🌍محله سنگ پل :
در سه راهی خیابان بازار به چهار شنبه پیش و آستانه واقع است و گفته می شود شهر و از این محله عبور می کرد و برای عبور مردم سنگی بر روی آبراه انداخته بودند که به پل سنگی یا سنگ پل معروف شده است . سنگ پل در گذشته مبدا و خروج شهر بابل بود و دروازه شهر برای عزیمت به کیاکلا ،بهنمیر، قائم شهر ( شاهی )بود. با احداث جاده جدید بابل –قائم شهر از اهمیت آن کاسته شد .
🌍محله سر حمام میرزا هادی :
در سه راهی #سید جلال به میانکت در مقابل تکیه فعلی و پشت مغازه بقالی آرام یک حمام عمومی وجود داشت به نام حمام میرزا هادی، که اشتهار این محله به خاطر وجود حمام مذکور است .سر به معنی محله است وحمام هم به سر حمام محله تبدیل می شد. این محله از محلات قدیمی دوران قاجاریه است و میرزا هادی سازنده و صاحب حمام بود .
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3211
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷
ادامه👇👇