#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_ميرزاى_نائينى
✅ ۱۲- #محقق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۳۰۶) -بعد از بیان عدم دلالت تعریف #شیخ_انصاری (إبقاء ما کان) بر ارکان و حقیقت #استصحاب- می‌فرماید:
#استصحاب یعنی «عدم نقض‌ِ یقینِ سابق»؛ البته ایشان دو مطلب را در داخل تعریف خود می‌آورد:
۱ـ "یقین سابق" گاه به حکم تعلّق می‌گیرد و گاه به موضوعی که دارای حکم است.
۲ـ "عدم نقض" در #استصحاب در حقیقت یعنی ترتیب‌ندادنِ آثار شکّ و عمل‌نکردن بر طبق آن.
🔶️🔸️ ایشان در ادامه سه نکته در مورد تعریف بیان می‌کنند:
🔸️این تعریف منطبق بر مفاد اخبار "لا تنقض" است؛ ایرادی نیز در این نیست، زیرا حقیقت #استصحاب همان چیزی است که در اخبار "لا تنقض" آمده است.
🔸️قیودی که در تعریف #استصحاب ذکر می‌شود به خاطر خارج‌کردن #قاعده_یقین و #قاعده_مقتضی_و_مانع است.
🔸️قیودی که در این تعریف ذکر شده است حتی صورت #شکّ_در_مقتضی را نیز خارج می‌کند، زیرا ما مانند شیخ انصاری معتقدیم #استصحاب در #شکّ_در_مقتضی جاری نیست.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_ميرزاى_نائينى
✅ ۱۵- #محقق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۳۱۳) درباره‌ی فرق #استصحاب و #قاعده_یقین (#شکّ_ساری) و قاعده_مقتضی_و_مانع می‌فرماید:
این سه عنوان با یکدیگر متباین‌اند و مفهومی که جامع بین این سه باشد وجود ندارد.
🔶️🔹️ در #قاعده_مقتضی_و_مانع متعلّق یقین و شکّ دو چیز است؛ یقین به وجود مقتضی و شکّ به وجود مانع متعلّق است؛ و این، به نحوی است که زمان شکّ و یقین و مشکوک و متیقّن یکی است.
در حالی که متعلّق شکّ و یقین در #استصحاب و #قاعده_یقین یک چیز است.
🔶️🔹️ در #قاعده_یقین زمانِ پیداشدنِ شکّ و یقین، مختلف و زمانِ خودِ مشکوک و متیقّن یکی است، مانند یقین به عدالت زید در روز جمعه، و شکّ در روز شنبه نسبت به همان عدالت روز جمعه‌ی او.
🔶️🔹️ در #استصحاب نیز زمانِ متیقّن و مشکوک مختلف است، اما نسبت به خود یقین و شکّ تفاوتی نمی‌کند که زمانِ پیداشدنِ شکّ و یقین در نفس مکلّف یکی باشد یا مختلف باشد؛ این، عکسِ #قاعده‌ی_یقین است.
🔹️ از این رو، اگر اخبار "لا تنقض" دالّ بر اعتبار استصحاب باشند به هیچ عنوان دلالتی بر دو قاعده‌ی دیگر نخواهند داشت.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_ميرزاى_نائينى
✅ ۱۳- #محقق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۳۱۶ تا ۳۱۹) به تبع #شیخ_انصاری سه شرط را در #استصحاب معتبر دانسته و می‌فرماید:
🔷️🔸️ شرط اول: اجتماع زمانِ یقین و شکّ مکلّف
تفاوتی نمی‌کند که هر کدام از یقین و شکّ زودتر از دیگری در ذهن مکلف ایجاد شود یا دیرتر و یا هم‌زمان. این در حالی است که در #قاعده_یقین (#شک_ساری) حتماً زمان شکّ باید متاخّر از زمان یقین باشد.
🔷️🔸️ شرط دوم: تقدّم زمان متیقّن بر زمان مشکوک
🔷️🔸️ شرط سوم: فعلیّت‌داشتنِ شکّ و یقین
#محقق_میرزای_نائینی در توضیح این شرط سوم، دو نکته‌ی دقیق و فنّی را یادآور می‌شود:
🔸️ نکته‌ی اول:
همه‌ی الفاظ و عناوین موجود در کتاب و سنّت ظهور در فعلیّت دارد؛ یعنی دلالت بر اوصاف و عناوین تقدیری و فرضی و اگری نمی‌کند.
🔸️ نکته‌ی دوم:
منجِّزیت و معذِّریتِ #احکام_ظاهری -چه در #امارات و چه در #اصول_عملیه- تنها در صورتی مترتّب می‌شود که مکلّف به حکم ظاهری و موضوعش علم و توجّه داشته باشد؛ از این رو، #امارات و #اصول_عملیه بدون علم و آگاهی نسبت به حجّیتِ آن‌ها نه منجزِّیتی دارند و نه معذِّریتی؛ زیرا روشن است که تا مکلّف علم به حجّیّت #خبر_ثقه یا حجّیّت #استصحاب نداشته باشد منجِّزیت و معذِّریتی برای آن قابل تصویر نیست.
بر خلاف #احکام_واقعی که فعلیّتِ آن منوط به وجود خارجی موضوعش بوده و جهل و علم مکلّف هیچ شانی در فعلیّت آن ندارد؛ زیرا گاه مجرّدِ فعلیّتِ حکمِ واقعی دارای آثاری است، اگر چه روشن است حکم واقعی‌ای که به مکلف نرسیده است هیچ بعث و تحریکی نداشته و مکلف به خاطر مخالفتِ با آن، عقوبت و عذاب نمی‌شود.
✴️@fegh_osoul_rafiee