#فقه #کلام #تفسیر #اصول ✅ #فقه و #کلام و #تفسیر، بی‌اُصول و بی‌ضابطه فقه و کلام و تفسیرِ افسارگُسیخته‌ای است که نه چارچوبِ شریعت را ارج می‌گذارد، نه برای ضروریاتِ دینی حُرمتی قائل است، نه حافظِ منافع و مصالحِ اسلام و مسلمین است، و نه به دنبال فهم شرع و شریعت است، بلکه بنده‌ی هواها و هوس‌هایِ فقه‌پندارانِ نفْس‌پرست خواهد شد. ✅ راه فراری از #اصول نیست... #اصول ✴️@fegh_osoul_rafiee

🔳 پرسش مهمّ برادر عزیز و گرامی حجت الإسلام سرجویی از دوستان اصفهانی 🔳 ❓❔❓❔❓ امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند: "مَنْ أَوْمَأَ إِلَى مُتَفَاوِتٍ، خَذَلَتْهُ الْحِيَلُ" (نهج/حکمت۴۰۳)؛ كسى كه به كارهاى مختلف بپردازد نقشه‌ها و تدبيرهايش به جايى نمى‌رسد. یادم هست پیرامون رشته‌های دانشگاهی و بعضاً اختلالی که در علوم حوزوی به واسطه‌ی وقت کم می‌گذارد، صحبت می‌کردیم؛ حال، می‌خواستم ببینم این حکمت نهج البلاغه در حالت کلی بر تمرکز بر کارها تکیه دارد؟! امکانش هست توضیحی ارائه کنید. 📚 پاسخ: در ابتدا باید گفت #ابن_أبي‌الحدید در شرح نهج البلاغة (ج٢٠/ص١٠) معانی دیگری را برای این عبارت ذکر می‌کند. 🔶️🔸️ اما در هر حال، در مسیر علم باید به نکاتی توجه داشت: 🔹️ ثمره‌ی علم و دانش جز با #تخصّص در یک یا دو دانش به بار نمی‌نشیند. و #تخصّص نیز جز با #تمرکز و #تمحّض معنا نمی‌شود. 🔸️ متعلِّم در اوانِ مسیر علم باید توشه‌های راهگشایی از دانش‌های گوناگون -اما مُرتبط و هم‌پیوند- به دست آورد، و کم‌کم بعد از فراگیریِ آن‌ها نگاه خود را معطوف به هدف خود کرده، خود را متمرکز و متمحّض در آن کند. 🔹️ و از سویی دگر، همه‌ی دانش‌های حوزوی به خاطر پیوندِ وثیق، ناگُسستنی و عمیقِ خود با کتاب و سنّت به ضرورت نیازمند #اصول و #فقه اند؛ بهترین روش آن است که ابتدا این دو دانشِ ضروری و حیاتی و غیرقابلِ انکار به صورت کامل، کارآمد و کاربردی در قالب یک برنامه‌ی آموزشیِ غیرفرسایشی و زودبازده فراگرفته شود (البته در حال حاضر برنامه‌ی آموزشی #اصول و #فقه در حوزه‌ها کاملاً ناکامل، فرسایشی و دیربازده است)، سپس کم‌کم وارد #رشته‌های_تخصّصی شده و در یکی از رشته‌های #کلام، #تفسیر، #حدیث، #فلسفه، #اخلاق، #عرفان و... متمرکز شود. 🔸️ از این رو، ورود به #رشته‌های_تخصّصی از ابتدای طلبگی یا حتی از ابتدای پایه‌ی هفتم حتماً و بتّاً مطلوب نیست، اما در صورت انتخابِ چنین برنامه‌ای باید فراگیری #اصول و #فقه تا مرحله‌ی یادگیری کامل، کارآمد و کاربُردی این دو دانش ضروری ادامه پیدا کند. ✴️@fegh_osoul_rafiee

🔳 نقد بسیار مهمّ یکی از اساتيد فاضل و گرانقدر حوزه‌ی علمیه‌ی خراسان 🔳 "مراد از خواندن #فقه و #اصول ظاهراً برای کارورزی و آموختنِ روشِ استنباط و فهم درست کتاب و سنّت است، اما اگر این کارورزی و آموختنِ روشِ استنباط در همان علوم تخصّصی مانند #کلام و #تفسیر و مانند آن به کار بسته و آموزش داده شود بسیار بهتر و نتیجه‌بخش‌تر است. اما پرداختن به #فقه و #اصول -به صورت مفصَّل و طولانی- دیگر جایی برای علوم تخصّصی مانند #کلام و #تفسیر و مانند آن نمی‌گذارد. مثلاً باید آموزش روش برداشت از کتاب و سنّت را برای طلبه‌ی #تفسیر در همان علم #تفسیر و برای طلبه‌ی #کلام نیز در همان علم #کلام و نسبت به آیات و روایات کلامی و عقائدی آموزش بدهیم، نه به این صورت که امروز طلبه ساله‌های سال باید #فقه و #اصول بخواند تا بعد از سالیان سال به #کلام و #تفسیر و #فلسفه و #حدیث برسد؛ این، مسیر بسیار دوری است که تخصّص در سائر علوم را دورتر و دورتر می‌کند." 📚 و اما آن چه در توضیح می‌توان عرض کرد در پیام بعدی تقدیم خواهد شد. 👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇 ✴️@fegh_osoul_rafiee

#اصول #فقه #تفسیر #کلام ⚠️ بین #اصول و #فقه از این جهت تفاوت هست. 🔶️ علمی که ثبوتاً منطق معرفت دینی از کتاب و سنت است و بدون آن برداشت و استنباط از کتاب و سنّت در هیچ عرصه‌ای چه فقه، چه کلام، و چه تفسیر و... امکان و اعتبار ندارد #اصول است. 🔷️ اما علم #فقه مانند سائر علوم مانند #تفسیر و #کلام، ذی‌المقدمه برای #اصول است؛ یعنی فقه ثبوتاً و واقعاً مقدمه‌ی #تفسیر و #کلام نیست، بلکه در عرضِ سائر علوم نسبتِ یکسانی با #اصول و به یک گونه نیازمند #اصول و قواعد استنباط هست، اما آن چیزی که فقه را از #کلام و #تفسیر متمایز می‌کند و موجب این می‌شود #فقه در مرتبه‌ای بعد از #اصول از مقدماتِ ضروریِ استنباطِ تفسیری و کلامی باشد این است که به طور اثباتی #فقه تنها و تنها بستری بوده است که در طول نزدیک به هزار سال گذشته موردِتوجّه‌ترین علم از علوم متداول حوزوی و دینی بوده است؛ در هیچ علمی در این هزار سال مانند علم #فقه کار اجتهادی و استنباطی صورت نگرفته است؛ ما نه در علم #کلام و نه در علم #تفسیر و نه در هیچ علم دیگری آن گونه که در #فقه ضوابط و قواعد مختلف و گوناگون استنباط و اجتهاد به کار گرفته شده چنین حجم عظیمی از استدلال‌ها، نقض و ابرام‌ها، و راه‌ حلّ‌های فهم نصوص نداریم، به صورتی که از لحاظ تاریخی علم #اصول -چه در میان اهل تسنّن و چه در میان امامیه- از دامان علم #فقه به وجود آمده است، و حتی تطوّرِ فقه بوده است که تطوّر و پیشرفتِ #اصول را در پی داشته است؛ این ارتباط بین #اصول و #فقه متاسفانه هیچ‌گاه بین اصول و #کلام و اصول #تفسیر برقرار نبوده است؛ یعنی هیچ‌گاه علم #تفسیر و علم #کلام بستر چنین کارورزی عمیق و گسترده‌ای نبوده است. این، ضرورتِ #فقه است. ⛔ اما متاسفانه باید گفت امروزه نیز بیشتر کرسی‌های آموزش و حتی نظریه‌پردازی علم #کلام و #تفسیر از چنین نگرشی که اصول و قواعد استنباط و اجتهاد را به صورت محوری بجوید و بیندیشد به دور است؛ این جاست که مجتهدان متخصّص در اصول و فقه باید چاره‌ای بیندیشند و کلام و تفسیر را نیز بستر مناسبی برای پیاده‌سازی قواعد استنباط و اجتهاد قرار دهند و کمی‌ها و کاستی‌های ضوابط اصولیِ استنباطِ گزاره‌های کلامی از کتاب و سنّت را در اصول کلام و اصول تفسیر -و نه با اصولِ فقه- با کارهای علمی عمیق و دقیق -مانند آن چه در فقه بوده و هست- پُر کنند تا روزی برسد که طلبه‌ی علم #کلام یا #تفسیر به جای کارورزی در بستر علم #فقه در همان علم تخصّصیِ خود تمرین اجتهاد و استنباط جواهری کند. ✴️@fegh_osoul_rafiee

#اصول #فقه #تفسیر #کلام 🔷️ نکته‌ی قطعی این است که برداشت و استنباط از #کتاب و #سنّت در هر بُعدی از ابعاد آن -چه فقهی، چه کلامی، چه تفسیری، چه اخلاقی، چه عرفانی و...- راهی جز کشف قواعد و ضوابط حاکم بر متن و کشف حجّت‌های شرعی ندارد؛ این قواعد و ضوابط و حجّت‌ها همان علم #اصول است؛ همان اصول ثبوتی است. 🔸️ اصولِ موجود (اثباتی) نسبتش با چنین اصولی "عموم و خصوص من وجه" است. 🔷️ به‌دست‌آوردن قواعد و ضوابط بایسته‌ای که در اصولِ موجود نیست از دستِ هیچ کسی جز مجتهدِ اصولیِ عالِم بر اصولِ موجود بر نمی‌آید؛ بنا بر این، برای کشف و تدوین اصولِ ثبوتی راهی جز اجتهاد در اصولِ موجود نیست؛ این، کاری است که از غیر مجتهد ابداً بر نمی‌آید. 🔶️ این تصوّر که هر کدام از علوم و دانش‌های مذکور به صورت جُداجُدا علمِ اصولِ مخصوص به خود را می‌خواهد و یک علم اصول کلّی باید باشد که مُهَیمن بر همه‌ی آن اصول‌ها باشد تصوّر نادرستی است؛ اصول، اصول است و یعنی علم کشف حجّت‌ها؛ اشتراکاتِ قواعد فهم در دانش‌های گوناگون بسیار زیاد است. 🔷️ تورّم علم #اصول نیز که در کلام برخی اصولیان وارد شده است از این باب مطرح نشده است که #اصول به ساحات دیگر علوم وارد شده است و از اصولِ‌فقه‌بودنِ محض فاصله گرفته است، بلکه از این باب مطرح شده است که برخی مباحثِ اصول در گذر زمان تبدیل به مباحثِ کاملاً انتزاعی‌‌ای شده است که جز جَوَلان فکر‌ی محض و بی فایده هیچ فایده‌ای بر آن مترتّب نیست؛ یعنی برخی مباحثِ ذیلِ اصول ارتباطش با کتاب و سنّت را از دست داده است. ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee

#اصول #فقه #تفسیر #کلام 🔶️ باید به تاکید فراوان گفت که طلبه اگر سالیان سال مباحث کلامی، تفسیری، اخلاقی، عرفانی و... را دقیق و عمیق بخواند نیز هیچ‌گاه مجتهد و صاحبِ نظر در فهم کتاب و سنّت نخواهد شد، و نتایج شبهِ استنباط‌های پژوهشی‌اش در این علوم مطلقاً هیچ اعتبار و حجّیت شرعی ندارد، زیرا حلقه‌ی واسط بین عالَم پایین با عالَم بالا چیزی جز اجتهاد و قدرت فهم و استنباط نیست. و قدرت فهم و استنباط (اجتهاد) نیز در حال حاضر هیچ گونه امکانی جز از راه اجتهاد در اصول موجود و کارورزی در علم فقه ندارد. 🔷️ این که #فقهِ مصطلح، فقه اصغر است و #کلام و #اخلاق و #عرفان فقه اکبر و فقه اَعلاست هیچ توجیه درست و قابل پذیرشی برای فرار از اجتهاد اصولی و فقهی و لزوم کارورزی در فقه نیست. 🔶️ بله، امید است زمانی که مجتهدانِ اصیلِ حوزه نیازهای مُبرَم و حیاتیِ دین و جامعه را بشناسند و مُعضِلات علمی در #کلام و #تفسیر و #اخلاق و #عرفان و... را بیابند و بشناسند و بکوشند خلأهای علمی و کاستی‌های اصولِ موجود را در فهم گزاره‌های دانش‌های دیگرِ حوزوی با کارهای اجتهادی و عمیق اصولی پُر کنند، اما تا آن زمان برای صاحبِ نظرشدن و مجتهد‌شدن در فهم از کتاب و سنّت در هر دانشی از دانش‌های مذکور راهی جز همین #اصول و همین #فقه وجود ندارد. ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee

#اصول #فقه #تفسیر #کلام 🔶️ بنده به جدّ معتقدم نظام آموزشیِ حوزه در حال حاضر فشل، ناکارآمد و ناکامل است و به شدّت متاثّر از نظام‌های دانشگاهی است؛ حقیر معتقدم باید زودتر از این طلبه را راه انداخت، نه آن که در یک چرخه‌ی فرسایشی ۱۵ ۱۶ ساله آن‌ها را بی‌خود درگیر این آموزشِ فشل و ناکارآمد کرد. 🔷️ به نظر حقیر بهترین کار در حال حاضر، حذف مقطع خارج برای طلّابی است که نه آن‌ها قصد اجتهاد و نظریه‌پردازی دارند و نه حوزه از آن‌ها انتظار اجتهاد دارد. آنان اصول الفقه مرحوم مظفّر را در طول سه سال به طور دقیق و کاربردی بخوانند، سپس کفایة الأصول را در عرض چهار سال به طور دقیق، علمی و کاربردی با تأنّى و عُمق علمی درس بگیرند. و سپس به رشته‌های تخصّصی بپردازند. 🔶️ اما باید همه بدانیم متکلّم‌شدن، مفسِّرشدن و... نظریه‌پردازی در همه‌ی دانش‌های مذکور که ارتباط با کتاب و سنّت دارند جز با #اجتهاد امکان‌پذیر نیست؛ پس غیر مُجتهدان باید بدانند آنان تنها پژوهش‌گرانِ حوزوی‌اند که بسیار مقام والا و پرفایده‌ای است، نه مُحقِّقان و نظریه‌پردازانی در ردیف #شیخ_طوسی، #علامه‌ی_حلّی، #خواجه_نصیر، #ملاصدرا، #حاجی_سبزواری، #امام_خمینی، #علامه_طباطبایی و... ؛ آنان مُقلِّدند و حقِّ اظهار نظر نداشته و از لحاظ علمی و شرعی نمی‌توانند دریافت‌ها و شبه‌ِاستنباطهای پژوهشیِ خود را به شارع و کتاب و سنّت اِسناد دهند. 🔷️ در پایان باید گفت: نیاز ضروری تمام علوم حوزوی به #اصول (حتی همین اصولِ موجود) واقعی، ثبوتی و غیر قابلِ انکار بوده، و نیاز آن‌ها به #فقه به عنوان یک بستر برای کارورزی اثباتی و قهری است، زیرا اگر دیگر علوم‌ مانند علم #کلام و علم #تفسیر نیز روزی بتوانند مانند #فقه آموزگارِ خوب و باتجربه‌ای برای #اجتهاد باشند نیازِ این‌چُنینی به #فقه از میان خواهد رفت. ✴️@fegh_osoul_rafiee

#فلسفه‌ی_اسلامی #عقل #زبان_گویا #منطق_قویم ✅✅ #فلسفه‌ی اسلامی -غیر از ضرورت ذاتی و مستقلّی که به خودیِ خود و برای خود دارد- زبانِ رسای عقل و منطقِ قویمِ دین است در برابر بی‌دینی و بی‌دینان و خداناباوران. ✅✅ #فلسفه‌ی_اسلامی و فیلسوفان اسلامی زبانِ بُرنده و گویای حوزه در برابر مبانی و فلسفه‌های مادّی و الحادیِ علوم انسانی، طبیعی و تجربی دانشگاهی است. ✅✅ #فلسفه‌ی_اسلامی پل ارتباطی بین تمام عُقلاست؛ برای ایجاد #وحدت یا حتی #ارتباطِ دو سویه بین #حوزه و #دانشگاه راهی جز زبانِ فلسفه و عقل وجود ندارد. 🔴 #فقه و فقیهان، #تفسیر و مفسِّران، #حدیث و مُحدِّثان، و #کلام و متکلّمان، بدون تسلّح به زبان مشترک بین عقل و عقلاء راهی برای گفتگو و تفهیم و تفهّم با جهانِ بیرون از حوزه نخواهند یافت. 🔴 بی‌دینی و بی‌دینان و خداناباوران نه زبانِ تعبّد شرعی می‌دانند، و نه قرآن را معجزه، و نه حدیث را صاف و بی‌غش می‌پندارند، و عقاید دینی را سراسر مشحون از تعصّبات کورکورانه و جاهلانه می‌پندارند... با اینان با چه زبانی باید سخن گفت جز زبانِ همه‌فهمِ عقل و فلسفه؟!؟! 🔴 شبهاتِ فراوانی که همه جا را پر کرده است با چه زبانی باید پاسخ داده شود؟؟؟ با قرآن؟!؟! با حدیث؟!؟! با فقه و تعبّد به وجوب و حرمت شرعی؟!؟! با مسلّمات عقایدی؟!؟! ✴️ @fegh_osoul_rafiee

#فقه #کلام #تفسیر #اصول ✅ #فقه و #کلام و #تفسیر، بی‌اُصول و بی‌ضابطه فقه و کلام و تفسیرِ افسارگُسیخته‌ای است که نه چارچوبِ شریعت را ارج می‌گذارد، نه برای ضروریاتِ دینی حُرمتی قائل است، نه حافظِ منافع و مصالحِ اسلام و مسلمین است، و نه به دنبال فهم شرع و شریعت است، بلکه بنده‌ی هواها و هوس‌هایِ فقه‌پندارانِ نفْس‌پرست خواهد شد. ✅ راه فراری از #اصول نیست... #اصول ✴️@fegh_osoul_rafiee

✅ نظام فردی و اجتماعیِ بشر، نه با #اخلاق، نه با #عرفان، نه با #کلام، نه با #فلسفه، و نه با هیچ چیز دیگری سرِ پا نمی‌شود...؛ کار، تنها کارِ #فقه است.

#فقه #قانون #نظم_اجتماعی #نظام_اجتماعی ✅ ۱- #نوشته‌ی_اوّل 🔷️ آن چه در مورد #فقه بیان کردیم نه نفیِ جایگاه علومِ مهمّی مانند #فلسفه و #کلام و #اخلاق است، و نه کاستن از جایگاه این‌هاست، بلکه بازشناسیِ اهمّیّت و جایگاه #فقه است؛ #فقه به معنای قوانین، و بایدها و نبایدها. 🔶️ از سویی، تنظیم و تحدیدِ چارچوب و ضوابط سلوک فردیِ انسان در برابرِ خداوند تعالی و در برابرِ خود جز با #فقه و قوانین فقهی سامان نمی‌یابد. و از سویی دگر، روابط و تعاملاتِ اجتماعیِ انسان در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... نیز نیازمند چارچوب و ضوابطی است که حقّ و تکلیف‌ها را در قالبِ اعتبارات قانونی و حقوقی، معیّن کند؛ این جز از #فقه نشاید. ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee