📌 تغییر و تغایر در گفتمان انقلاب
⏹ بخش ۲۳ از ۵۰
🔸فعالیت‌های حزب توده و سایر سازمانها و جریانهای چپ در این سالها کاملا تحت نظارت حزب کمونیسم شوروی و افکار مارکسیستی بود و طبیعتا بیگانه از دین و مذهب بود بلکه عموم اعضای آنها بر تقابل با مذهب اصرار داشتند.
🔹کتابهایی در جامعه آن زمان منسوب به حزب توده منتشر می‌شد که در تقابل علنی با دین و مذهب بود. مانند کتاب «نگهبانان سحر و افسون».
برخی معتقدند که این کتاب را انگلیس و آمریکا برای بدبین کردن مذهبی‌ها و روحانیت به حزب توده نوشته‌اند و از سفارت آمریکا خروج شده است، اما آیت‌الله مکارم شیرازی در کتاب فیلسوف‌نماها سال ۱۳۳۳ درباره کتاب نگهبانان سحر و افسون می‌نویسد:
«رهبران حزب وقتى ديدند انتشار اين كتابچه نه تنها نفعى نداشت بلكه يك حال تنفر مخصوصى هم در اذهان عموم ايجاد كرده، پى به اشتباه خود بردند و ناچار در مقام انكار اصل موضوع برآمدند و گفتند اين كتابچه را امپرياليست‌ها ساخته و به ما نسبت داده‌اند! حتى براى گم كردن، به بعضى افراد حزب سفارش كردند كه از تظاهر به امور مذهبى خوددارى نكنند. ... كتابچه نگهبانان سحر و افسون با مندرجات ساير نشريات حزب كمونيست و يا حزب توده ايران چه تفاوتى دارد؟! درست همان مطالبى است كه از مغز «لنين و ماركس و انگلس» و ساير رهبران حزب كمونيست تراوش كرده و در خلال بيانيه‌ها و نشريات مختلف آنان ديده مى‌شود، براى اطلاع كافى است صفحات 86 تا 98 از كتابچه «ماترياليسم تاريخى پ- رويان» و كتابچه «مذهب در شوروى نوشته س- فردوف» كه در سال 1946 تأليف و در سال 1947 به فارسى ترجمه شده «و اصول مقدماتى ژرژ پوليستر» چاپ دوم صفحه 72- 73 و همچنين گفته‌هاى دكتر آرانى و احسان طبرى را در شماره‌هاى مجله دنيا و ماهانه مردم (نشريه تئوريك حزب توده) مطالعه كنيد.
تنها فرقى كه ميان آن نوشته‌ها و كتابچه «نگهبانان» ديده مى‌شود اين است كه اين كتابچه همان مطالب را با عباراتى ركيك‌تر و زننده‌تر بيان كرده، و در هر مورد از دشنام و ناسزا نسبت به مقدّسات مذهبى فروگذار نكرده است. البتّه نبايد از اين گونه اشخاص بيش از اين هم توقع و انتظار داشت زيرا كسى كه عقيده دارد: «هر چه به بروز ايجاد انقلاب كمك كند، اخلاق است»! (نقل از كتاب جنگ مختصر فلسفى كوسيوليتر- سال 1941) مسلّماً براى پيش‌برد مقصد خود و نيل به انقلاب! از هيچ گونه دروغ‌پردازى و هتاكى پروا نخواهد داشت.»(فيلسوف نماها ص۲۴)
🔸از این رو، از سوی مجامع مذهبی خانواده‌های مذهبی، اقبالی زیادی به آنها نمی‌شد. هر چند چندان مخالفت زیادی هم با اصل افکار و اندیشه‌های علمی و فکری آنها نمی‌شد مگر بخش مذهبی آن.
🔹اصولاً عموم ایرانیان به اندیشه‌های تازه وارد خوش‌بین هستند هرچند در ابتدای امر با احتیاط با آن روبرو می‌شوند تا به تدریج یک ادبیات بومی و وطنی پیدا کرد که در آن صورت بدان اقبال نشان می‌دهند و جمع کثیری بدان می‌پیوندند و بعد از آن نقد و بررسی‌ها آغاز می‌شود و به فکر اصلاح و باز تولید آن براساس شرایط وطنی و اقتضائات فرهنگی می‌افتند و به مهندسی معکوس آن می‌پردازند.
🔹براساس همین رویه‌ی نانوشته، افکار جریانهای سوسیالیستی و مارکسیستی به عنوان حرفهای جدید، نو و جذاب وارد ادبیات علمی و رسانه‌ای ایرانیان شد و در دهه بیست توسط گروه ۵۳ نفر در شهر تهران ترویج می‌شد و در برخی مدارس به دانش‌اموزان معرفی می‌شد اما عموم مردم با احتیاط با آن مواجه می‌شدند اما بعد از گشایش فضای فکری و سیاسی از شهریور ۱۳۲۰ به بعد به تدریج بر گستره و نفوذ آن افزوده می‌شد و به تدریج برخی از روحانیون و روشنفکران مذهبی تلاش کردند تا بتوانند میان اهداف سوسیالیستی و عدالت‌خواهانه‌ی آن و معارف اسلامی و اقتضائات ربط و نسبتی برقرار کنند و از این طریق به اصلاح اجتماعی بپردازند. از این رو از دهه سی به بعد جریانهای مختلفی با این هدف شکل گرفت و به تدریج بر گستره و تنوع آن افزوده شد. این جریانات یک طیف وسیعی را تشکیل می‌دهند که علی رغم اشتراکات مختلفی که دارند تفاوتهای قابل توجهی هم دارند.
🛑 ادامه دارد ...
#تغییر_و_تغایر
#فلسفه_شدن
#نقد
#حزب_توده
#چپ_اسلامی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1887
📌 حمایت از مظلوم
از وصيتهاى حضرت امام علی علیه السلام به فرزندانشان امام حسن و امام حسين عليهما السّلام وقتى كه ابن ملجم لعنة اللّه عليه به او ضربت زد:
أُوصِيكُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَلَّا تَبْغِيَا الدُّنْيَا وَ إِنْ بَغَتْكُمَا وَ لَا تَأْسَفَا عَلَى شَيْءٍ مِنْهَا زُوِيَ عَنْكُمَا وَ قُولَا بِالْحَقِّ وَ اعْمَلَا لِلْأَجْرِ وَ كُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً
نهج البلاغه نامه ۴۷
شما را به تقواى الهى سفارش مىنمايم، و اينكه دنيا را مجوييد گرچه دنيا شما را بجويد، و بر آنچه از دنيا از دستتان رفته متأسّف نباشيد. #حق_بگوييد، و براى ثواب الهى بكوشيد. #دشمن_ستمگر و #يار_مظلوم و ستمديده باشيد.
#انتخابات
#تخریب
#ظلم
#توهین
#تهمت
#لجن‌پراکنی
#دفاع
#مظلوم
#امتداد_ابراهیم
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1888
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌 شناسنامه کتاب
درآمدی بر علوم انسانی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای
✍ سید مهدی موسوی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1809
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌 فهرست تفصیلی کتاب
درآمدی بر علوم انسانی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای
✍ سید مهدی موسوی
بخش اول
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1819
هدایت شده از امتداد حکمت قرآنی و فلسفه الهی
📌 فهرست تفصیلی کتاب
درآمدی بر علوم انسانی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای
✍ سید مهدی موسوی
بخش دوم
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1821
📌 تغییر و تغایر در گفتمان انقلاب
⏹ بخش ۲۴ از ۵۰
🔸 نکته مهم این است که فهم این جریانات متنوع و متکثر همچنین متوقف بر تلقی‌های است که در دهه بیست در شهر تهران از دین و دینداری شکل گرفته بود.
در دوران رضاخان پهلوی در شهر تهران جریانی از روحانیون و نویسندگان دینی فعال بودند که نگاه انتقادی شدیدی به علوم اسلامی و فرهنگ حاکم بر حوزه‌ها و جامعه‌ی اسلامی داشتند و با شعار «بازگشت به قرآن» درصدد نقد و اصلاح علوم اسلامی و فرهنگ اجتماعی تشیع بودند و با الفاظی تند و حتی توهین‌آمیز نسبت به علوم و فرهنگ مستقر، مؤمنان را به بازسازی فرهنگ دینی و بازگشت به قرآن و دست برداشتن از خرافات و پیرایه‌ها دعوت می‌کردند. اسدالله خراقاتی، شریعت سنگلچی، تنکابنی و... از جمله این افراد هستند که بعدها نسخه ی رادیکال آن توسط احمد کسروی و علی‌اکبر حکمی زاده و برخی نویسندگان همچون علی دشتی و صادق هدایت هم تولید می‌شد و در فرهنگ عمومی منتشر می‌گشت.
🔹در برابر این جریان فکری و اجتماعی دو واکنش متفاوت از سوی نیروهای مذهبی واقع شد. اولین واکنش متعلق به علمای حوزه علمیه قم بود. به نمایندگی از حوزه علمیه قم ، مدرس بزرگ معقول آن زمان ، حاج آقا روح الله خمینی (امام خمینی) در ۱۳۲۲ به میدان آمد و سعی کرد بنیان فکری این جریان را به طور کامل نقد کند و از علوم اسلامی، منطق اجتهاد و فرهنگ شیعی دفاع کند. در پاسخ امام خمینی اصلا شاهد هیچ گونه همراهی با آن جریان فکری در هیچ موردی نیستیم بلکه در ادامه سنت علمی حوزه و از پایگاه فلسفی و فقهی، به شبهات مطرح شده جریان مذکور پاسخ‌های عقلی و نقلی داده و طرح خود را هم برای اصلاح امور اجتماعی عرضه داشته‌اند. شبیه به این واکنش کتاب «اصول فلسفه و روش رئالیسم» علامه طباطبایی و شهید مطهری در مواجهه با مارکسیسم است که در سال ۱۳۲۹ و بر مبنای حکمت متعالیه تلاش شده است تا بنیادی محکم و مبنایی برای مواجهه فلسفی با تمدن غرب و مکاتب لیبرالیستی و سوسیالیستی بدون التقاط فراهم شود. در واقع این اثر نیز از پایگاه علوم اسلامی و دفاع ازفرهنگ اسلامی به میدان آمد وتلاش کرد تاجلوی هرگونه التقاط ومشابهت‌سازی سطحی اسلام با تمدن غرب گرفته شود وبنیانی حکمی واجتهادی برای پیشرفت جامعه فراهم شود.
🔸واکنش دوم متعلق به برخی از شخصیت‌های متدین روحانی و بازاری شهر تهران و شهرهای دیگر همچون شیراز است که علی‌رغم پذیرش برخی از اشکالات ذکر شده درصدد اثبات هماهنگی اسلام با دموکراسی و مولفه‌های تمدنی غرب بودند. اما از رفتارهای رادیکال و اندیشه‌های دین‌ستیزانه این جریان ناراحت بودند و درصدد آشنا سازی نسل جوان با قرآن کریم برآمدند و در عین حال به مشارکت سیاسی در مجلس شورای ملی هم توجه داشتند. از جمله مهمترین این افراد، شیخ محمد خالصی‌زاده در کاشان، حاج مهدی سراج، سید محمود طالقانی و مهندس مهدی بازرگان و دکتر یدالله سحابی در تهران بودند و مرحوم سید نورالدین شیرازی در شیراز هم به شبهات احمد کسروی واکنش نشان داد(که در فصل بعد بیشتر به آن پرداخته می‌شود).
🛑 ادامه دارد ...
#تغییر_و_تغایر
#فلسفه_شدن
#نقد
#حزب_توده
#کسروی
#چپ_اسلامی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1905
📌 تغییر و تغایر در گفتمان انقلاب
⏹ بخش ۲۵ از ۵۰
🔹نقش تهران در دو سده اخیر در عرصه‌ی فکر، فرهنگ و سیاست نقش محوری بوده است. تحولات فکری و فرهنگی و سیاسی تهران تعیین کننده تحولات سایر استان‌ها و شهرستان‌ها بوده است. از این‌رو، برای شناخت زمانه و زمینه‌ی ایجاد #چپ_اسلامی باید به تحولات فکری و فرهنگی تهران توجه کرد. چرا که نویسندگان و علمای تهران در فضایی به نقد مارکسسیم و سوسیالیسم می‌پرداختند که تحت تأثیر افکار جریانهای قرآن محور و منتقد وضعیت حوزه‌ها و علوم اسلامی بود و بر همین اساس با مارکسیسم مواجه می‌شدند. توضیح اینکه عمده جریانهای مذهبی تهران در مواجهه با مارکسیسم به نقد بعد ماتریالیستی و دین ستیزی آن توجه داشتند و با شدت با آن مبارزه می‌کردند. اما به جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی آن کمتر می‌پرداختند و حتی در بسیاری از موارد نگاه‌های عدالت‌خواهانه، ظلم‌ستیزانه و دفاع از طبقه کارگر و اقشار محروم (سوسیالیسم) آنها را می‌ستودند و درصدد تطبیق معارف اسلامی با این جنبه‌های اجتماعی و اقتصادی جریانهای سوسیالیستی بودند. تا از این طریق جریانهای مذهبی در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی نقش آفرینی بیشتری داشته باشند. این روند به دو جهت روز به روز گسترده‌تر می‌شد. اولا تعداد دانشجویان تحصیل کرده در غرب بیشتر می‌شد و افکار سوسیالیستی و مبارزاتی غرب را با خود می‌آوردند و به ترجمه کتابها و مقالات و روزنامه‌های آنها می‌پرداختند. ثانیا: با قدرت گرفتن محمدرضا پهلوی به تدریج فضای باز سیاسی بسته تر می‌شد بخصوص بعد کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و قدرت گرفتن نهادهای امنیتی و غلبه تفکر سرمایه‌داری بر سیاست‌های دولت.
🔹بر این اساس، در دهه‌ی بیست به بعد جریانات فکری و سیاسی مختلفی در شهر تهران به وجود آمد و هر کدام در عرصه‌ای اقدامات مؤثری داشته‌اند. (ر.ک: رسول جعفریان، جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی از ۱۳۲۰ تا ۱۳۵۷)
🔸نقش مرحوم سید محمود طالقانی و مهندس مهدی بازرگان در شهر تهران بی‌منازع است و ایشان نیز با تأثیرپذیری از جو تهران اصل مدعای «بازگشت به قرآن» و ضرورت اصلاح علوم اسلامی و فرهنگ اجتماعی را پذیرفتند و پایگاه مهمی در شهر تهران به وجود آوردند که بتوانند نسل جوان و تحصیل کرده در علوم طبیعی را با قرآن آشنا کنند. این الگو بعدا در شهر مشهد توسط مرحوم محمدتقی شریعتی و کانون نشر حقایق نیز پیروی شد. تا از این جهت بتوانند نواقص علوم اسلامی و کم تحرکی حوزه‌های علمیه و جامعه‌ای مذهبی در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی را جبران کنند.
🔹 این جریان فکری دو فعالیت عمده داشت:
۱. تلاش داشت تا با ارائه‌ی تفسیر نوین از قران، معارف قرآنی را با پیشرفت‌های علوم طبیعی و مکاتب اجتماعی هماهنگ جلوه دهد تا نسل تحصیل کرده را به دین و دینداری تشویق کند.
۲. با توجه به بی‌عدالتی‌ها و ظلم‌ها تلاش داشتند در امور سیاسی مشارکت فعال داشته باشد از این‌رو، از همان ابتدا به حلقه‌ی یاران مرحوم محمد مصدق و کنگره ملی پیوستند و بعدا بجهت اختلافات مذهبی با عموم اعضای کنگره، نهضت آزادی ایران را در جهت حمایت از برنامه‌های دکتر مصدق تأسیس کردند (بیانیه بازرگان در تأسیس نهضت آزادی بسیار مهم و در جهت فهم اهداف آن راهگشا است). اعضای نهضت آزادی به فعالیت‌های سیاسی و انتخاباتی روی آوردند و البته طعم محاکمه و زندان در رژیم پهلوی را هم چشیدند و همین موجب محبوبیت بیشتر آنها نزد نیروهای مذهبی و انقلابی می‌شد. براین اساس سعی در ارائه تفسیری اجتماعی از اسلام داشتند تا بر آن مبنا، بتوانند در امور اجتماعی و سیاسی مداخله داشته باشند.
🔸 فعالیت‌های علمی آنها بسیار مهم بود و بر نسل جوان و تحصیل کرده شهر تهران و برخی از شهرهای مهم ایران، بسیار تأثیرگذار بود.
🛑 ادامه دارد ...
#تغییر_و_تغایر
#فلسفه_شدن
#نقد
#حزب_توده
#چپ_اسلامی
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1906
📌 چپ اسلامی و مصادره‌ی نهادهای انقلابی
🔸یکی از تجربه‌های قابل تأمل در تاریخ انقلاب اسلامی، مصادره‌ی نهادهای اصلاحی و انقلابی توسط جریانات چپ اسلامی است. از جمله نمونه‌ها، #حسینیه_ارشاد در قبل از پیروزی انقلاب و مفهوم #خط_امام بعد از پیروزی انقلاب است.
🔹#چپ_اسلامی مجموعه‌ای از گروه‌ها و طیف‌هایی فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است که براساس اندیشه‌های وارداتی انقلابی و منطق تضادگرایی (دیالکتیکی) به تفسیر اسلام و تحلیل جامعه می‌پردازند و بر محوریت تمایزات اجتماعی در فهم اسلام و جامعه اصرار دارند و تقابل فکری و سیاسی حداکثری با کشورهای غربی و استکباری (لیبرال سرمایه‌داری) تمرکز دارند و هرگونه اشتراک روبنایی یک فرد و جریان در حرف و رفتار و برنامه و سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی با ادبیات توسعه و سرمایه‌داری را نشانه‌ای از انحراف فکری و وادادگی می‌پندارند و بر کنار گذاشتن آنها همت می‌گمارند.
🔸#حسینیه_ارشاد با درایت و براساس تفکر منسجم و انقلابی استاد شهید علامه مطهری تشکیل شد اما به تدریج فضای شور و تضاد بر عقل و استدلال چربید و به سمت دکتر شریعتی چرخید و به حذف استاد شهید مطهری و عقلانیت انقلاب اسلامی انجامید و تفکرات سوسیالیستی و تضادگرایانه دکتر شریعتی و هواداران او جایگزین آن شد.
🔹#خط_امام، یک شعار و حرکت اصیل انقلابی توسط متفکرانی همچون شهید بهشتی و آیت الله خامنه‌ای در جامعه روحانیت و حزب جمهوری اسلامی در مقابل جریان بازرگان و بنی‌صدر بود، اما به تدریج توسط جناح چپ جامعه روحانیت و حزب جمهوری اسلامی مصادره شد و به تعطیلی حزب و انشقاق در جامعه روحانیت و تشکیل مجمع روحانیون مبارز انجامید.
🔸#چپ_اسلامی با استفاده از اعتماد عمومی به کل جریان مذهبی و انقلابی تلاش می‌کرد تا بهره‌گیری از ادبیات عمق علمی و عین حال پرشور شعاری و تکیه بر تضادها و تمایزهای اجتماعی با عموم مردم مذهبی ارتباط بیشتری برقرار کند و در هویت بخشی به جامعه مذهبی و انقلابی مؤثرتر باشد. از این‌رو، عموم مردم آنها را چهره و سخنگوی اسلام و انقلاب تلقی می‌کردند و طبیعتا به آن اشخاص تمایل بیشتری داشته باشند. از این‌رو، اشخاص و چهره‌های چپ اسلامی به تدریج خود را نماینده و محور نهادهای مذهبی و انقلابی تلقی می‌کردند و اندیشه‌های التقاطی خود را اساس اسلام و انقلاب می‌پنداشتند و در برابر شخصیت‌ها و متفکران اصیل اسلامی و انقلابی می‌ایستادند.
🔹چپ اسلامی بعد از مصادره نهادهای انقلابی و یا انشقاق از نهادها و جریانهای اصیل، به تخریب شخصیت‌ها و متفکران اصیل و نیروهای خدوم می‌پرداختند و آنها را به #محافظه_کار، #سازش_کار، #امریکایی، #لیبرال، #قدرت_طلب، #نو_کیسه و ده‌ها عنوان دیگر متهم می‌کردند.
🔸#شهادت شهید استاد مطهری، #مظلومیت شهید دکتر بهشتی، #محدودیت آیت‌الله خامنه‌ای در ریاست جمهوری از جمله نتایج غلبه‌ی گفتمان #چپ_اسلامی بر نهادهای انقلابی و فعالیت مخرّب رسانه‌ای آنها در کف جامعه و جذب احساسی مردم دغدغه‌مند است.
فاعتبروا یا اولی الابصار
مطلب بعدی : چپ اسلامی و توقف (واقفیه) به زودی...
#چپ_اسلامی
#حسبنیه_ارشاد
#خط_امام
#مجمع_روحانیون
#تخریب
#رسانه
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1907
📌 تغییر و تغایر در گفتمان انقلاب
⏹ بخش ۲۶ از ۵۰
🔹آیت الله طالقانی شخصیت قرآنی، عدالت‌خواه و ظلم‌ستیزی بود و به موضوعات اجتماعی و اقتصادی اسلام و تطبیق آن با شرایط عینی جامعه عنایت ویژه‌ای داشت.
🔸مرحوم طالقانی در قضیه سیطره دموکرات‌ها بر آذربایجان و زنجان تلاش زیادی داشت و به سخنرانی در افسران و دانشجویان پرداخت تا بر محور اصول برهانی خدا پرستی به رد اصول ماتریالیستی و کمونیستی بپردازد.(ملایی تونی، ص۷۴) و با کمک بازرگان و جمع دیگری انجمن های اسلامی دانشجویان را به وجود آورند تا جلوی پیشرفت سوسیالیسم کمونیستی را بگیرند. از این‌رو دست به نگارش مقالات و کتابهایی زد. ایشان در سال ۱۳۲۹ در مجلات آن زمان، مقالاتی در باب مالکیت در اسلام منتشر کرد و بعدها در کتابی به همین نام جمع آوری تکمیل شده است. (نسخه‌ای که من دارم چاپ چهارم از این کتاب و متعلق به ۱۳۴۴ از سهامی انتشار است.) همچنین تفسیر پرتوی از قرآن متعلق به ایشان است که جلد اول آن مربوط به سال ۱۳۴۱ است.
🔹در کتاب «مالکیت در اسلام» فصلی مفصل به آرا و اندیشه‌های اقتصادی و اجتماعی متفکران غرب پرداخته شده است و به طور مبسوط نظرات فیلسوفان و متفکران مختلف و بخصوص مارکس و منطق دیالکتیک توضیح داده شده است. شایددر هیچ کتاب تألیف شده از عالم دینی به این حجم به توصیف نظریات مارکس پرداخته نشده است.
مرحوم طالقانی در مقدمه کتاب و در بیان هدف تألیف کتاب می‌نویسد:
«آنچه از آرا و نظریات با انتصاب آنها به ارباب نظر بیان شد خلاصه‌ای از رئوس نظریاتی است که از اوایل تحولات صنعتی پدید آمده با توجه به این نظریات و در نظر آوردن اوضاع و محیط اجتماعی و اقتصادی سرزمین غرب این نتیجه قطعی است که همه یا بیشتر این نظریات در زمینه‌های محدودی از افکار متفکرین روییده است و نمی‌توان آنها را مطلق و ابدی دانست چون مقصود این کتاب بیان نظر اسلام درباره مالکیت و روابط آن است. ناچار با مرور مختصری از آنها می‌گذریم و تحقیق و بررسی آرا و ضد و نقیض و یافتن حق و صلاح در میان آنها به عهده اهل فن و متخصصین است.
شاید صاحب نظران هم بیشتر نظریات خود را کلی و مطلق نمی‌دانند، این تنها مارکس است مه نظریه خود را بر اصول کلی تضاد طبقاتی قرار داده و آن را به نام شئون و ادوار تاریخی گذشته و آینده تعمیم داده و تاریخ مادی را ابداع کرده و دامنه تضاد و تحرک را تا اصول خلقت و جهان بزرگ کشانده.
از جهت اینکه مارکس نظریه خود را به صورت فلسفی و تاریخی و کلی و عمومی در آورده و در بیشتر کشورها پیروانی یافته که عقاید او را ثابت و همگانی می‌پندارند و جوامع و حکومت‌هایی بر پایه آراء وی تاسیس شده لازم می‌نماید که آرا وی در این کتاب تا آنجا که مقتضی است مورد توجه و بررسی قرار گیرد تا آرایی که نظریات مارکس بر آن بوده و آرایی که متفرع از آن شده مبین گردد نبوغ فکری مارکس در این بوده که توانست آرا و عقاید پراکنده سوسیالیست‌های کلاسیک را به صورت مدونی درآورد و نظریات خود را مکمل آنها گرداند و همه را مبتنی بر اصول تضاد تاریخ مادی «دیالکتیک» بسازد و همه جریان جریانات و تحولات طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، علمی و دینی را بر این مبنی قرار دهد.»(اسلام و مالکیت، ص۴۹ - ۵۱)
🔸کتاب اسلام و مالکیت در نقد نگرش اقتصاد محور مارکس نوشته شده است و سعی داد نقش عناصر انسانی و ارادی و مؤلفه‌های فرهنگی و مذهبی را برای مهار آثار سوء مالکیت برجسته کند. اما در عین حال در جای جای کتاب از قدرت علمی و تحقیقاتی مارکس و همچنین شخصیت مبارزه‌جو و عدالت طلبی او به عنوان «پاره کننده زنجیرهای رسوم و مقررات ظالمانه» تعریف و تمجید شده است.(ص۱۰۶- ۱۱۲)
🔹 بخش دوم کتاب با عنوان «اقتصاد در پرتو ایمان و اعتقاد» تلاش دارد تا چگونگی روابط اجتماعی و اقتصادی و طبقات ترکیبی را که انعکاسی از نفسایات آدمی است را تبیین کند. از این رو، به تبیین چکونگی شکل‌گیری اجتماع، طبقات اجتماعی و حرکت تاریخ و همچنین توضیح و تفسیر شریعت الهی و نقش دانش فقه در اجتماع و تاریخ می‌پردازد و از ضرورت تطور و تکامل فقه سخن می‌گوید و به نقد جمود و رکود در فقه می‌پردازد.(ص۱۴۲) براین اساس سعی می‌کند از مباحث قرآنی و حدیثی به ۱۴ اصل محوری اشاره می‌کند که سازنده‌ی نظام اقتصادی اسلام است. نظامی که نماد آن #ابوذر_غفاری است با قیامی که در برابر رباخواران قریش بود. ابوذر نماینده یک حزب سیاسی بود: «ابوذر و همفکران و همقدمان او می‌کوشیدند که وضع را بر طبق کتاب و سنت تغییر دهند و عثمان را وادار کنند تا بیت الملل میان مسلمانان از هر نژاد و طبقه‌ای باشند بتساوی تقسیم شود و از گنجینه کردن جلوگیری نماید.»(ص۱۹۶)
🛑 ادامه دارد ...
#تغییر_و_تغایر
#فلسفه_شدن
#نقد
#حزب_توده
#چپ_اسلامی
#طالقانی
بازرگان
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1908
📌 تغییر و تغایر در گفتمان انقلاب
⏹ بخش ۲۷ از ۵۰
🔹مرحوم طالقانی اقتصاد اسلامی را در میانه‌ی لیبرال سرمایه داری و سوسیالیسم کمونیستی ترسیم می‌کند از این رو، آزادی را محوری‌ترین ارزش انسانی می‌داند و از سوی دیگر بر محدودیت‌های حقوقی و قانونی و الغای مالکیت خصوصی از منابع طبیعی و امور عمومی تاکید دارد. او «عمل» را مهمترین عامل پیدایش سرمایه می‌داند و دست و عمل «کارگر» را منبع حیاتی معیشت انسان معرفی می‌کند.(ص۲۳۴) براین اساس برای کارگران حساب ویژه‌ای باز می‌کند و به دفاع حداکثری از حقوق آنها نظر دارد. از همین رهگذر فصل پایانی کتاب را به بررسی «اختلاف و امتیازات طبقات و منشأهای آن» اختصاص داده است که در آن «کارگران» در عصر جدید را همان «بردگان» در دنیای قدیم می‌شمارد که مورد ظلم و ستم و تبعیض واقع شده‌اند. از این‌رو تلاش دارد تا با استفاده از سنت اسلامی در محو نظام بردگی، به نحو طبقات و امتیازات عصر جدید بپردازد. ایشان معتقد است که ریشه‌ی همه مبارزات بشری «امتیازات طبقاتی چون اهانت و تحقیر یک اقلیت بهم‌پیوسته نسبت به اکثریت خلق خدا می‌باشد. برای انسانهایی که زبونی برای آنها طبیعت ثانوی نشده تحمل ناپذیر است. بنابراین با تغییر چهره طبقاتی یا تامین معیشت یا تعدیل تولید و توزیع، آرامش نفسانی و خشنودی عموم تامین نمی‌شود. هدف نهایی در مبارزات اجتماعی نفی کلی امتیازات و اثبات تساوی در حقوق می‌باشد. انحرف یا محدود کردن این هدف به سوی مبارزات طبقاتی رسیدن به مقصد اصلی را غیر ممکن یا دور می‌کند، زیرا مبارز طبقاتی ماحی طبقات نیست.»(۳۱۴-۳۱۵)
بر این اساس مرحوم طالقانی معتقد است که نظام بردگی و حکومت طبقاتی با صدور اعلامیه و بیانیه و تصویب‌نامه‌هایی نظیر «اعلامیه حقوق بشر» از بین نمی‌رود بلکه منشأ آن را باید شناخت، با آنها مبارزه کرد و ریشه‌ی آن را خشکاند، همانگونه که اسلام، ریسه بردگی را خشکاند. طالقانی مهمترین راهبرد را تربیت نیروهای مبارز و تغییرات گسترده سیاسی و اجتماعی معرفی می‌کند.
🔹 توجهات مرحوم طالقانی به عدالت و طبقات ضعیف و تفسیر اسلام به نحوی که به دفاع از قشر کارگر و محروم ختم شود از ایشان چهره‌ای محبوب و انقلابی نزد مردم ساخته بود و مسجد هدایت که او در آن نماز می‌خواند مملو از جمعیت مردم بود و پاس سخنان و درس قرآن و نهج البلاغه او می‌نشستند و از دردهای جامعه و راه مبارزه با آن مطلع می‌شدند.
مسجد هدایت به تدریج به اپوزیسیون سیاسی رژیم تبدیل شد و افراد از اقشار مختلف در آن حضور می‌یافتند و به پایگاه نوگرایی دینی شناخته می‌شد.(زندگی نامه سیاسی طالقانی، علیرضا ملائی تونی، ص۲۳۴) و راه را برای فعالیت سیاسی و حتی مبارزات اجتماعی فراهم می‌ساخت. از این رو بسیاری معتقدند نقش طالقانی در شعله ور ساختن حرکت مبارزه مسلحانه بر بنیاد آموزه‌عای اسلامی نقش انکارناپذیر است.(ملائی توتی، ص۲۴۹)
🔸همکار مهم مرحوم طالقانی، مهندس مهدی بازرگان بود و با یکدیگر بسیار مأنوس و هم‌فکر بودند و کارهای سیاسی و اجتماعی مشترکی انجام می‌دادند.
مهندس بازرگان نیز در عرصه آموزش قرآن و بیان معارف قرآنی به زبان روز بسیار فعال بود و درصدد جذب جوانان تحصیل کرده بود و آثار علمی و اجتماعی فراوانی را به جامعه عرضه می‌کرد.
🔹از میان همه‌ی آثار او کتاب #مطهرات_در_اسلام، #راه_طی_شده ، #عشق_و_پرستش یا ترمودینامیک انسان و #ذره_بی_انتها نقش بی‌بدیل و ویژه‌ای در مجموعه آثار مهندس مهدی بازرگان دارد و مورد مطالعه و مباحثه‌ای نسل جوان بود. این کتابها از جمله آثار سازنده فکری نسل جوان و راهنمای کنش‌گری اجتماعی و سیاسی آنها بود.
🔸 نکته مهم در این آثار، تطبیق آموزه‌های اسلامی با علوم جدید بود. مانند کتاب مطهرات در اسلام (۱۳۲۳) توضیح احکام طهارت و نظافت اسلام از دریچه تصفیه بیوشیمی با کمک از علوم شیمی و فیزیک و ریاضی است که درصدد اثبات درستی و متجدد بودن احکام اسلام است.
🔹منطق این نگرش را هم در کتاب #راه_طی_شده بیان کرده است. این کتاب حاصل ۴ جلسه سخنرانی در جمع انجمن اسلامی دانشجویان در سال ۱۳۲۶ است که در سال ۱۳۲۷ منتشر شد و چاپ دوم آن با اضافات در ۲۴۰ صفحه و در سال ۱۳۳۴ منتشر شد. این کتاب جزء مهمترین کتابهای تاریخ معاصر ایران است که در زمینه اسلام شناسی مورد اقبال بسیاری از جوانان و دانشجویان تحصیل کرده واقع شد و در انجمن‌ها و گروه‌های انقلابی همچون موسسان مجاهدین خلق مباحثه می‌شد.
🛑 ادامه دارد ...
#تغییر_و_تغایر
#ساختارگرایی
#نقد
#چپ_اسلامی
#طالقانی
#بازرگان
•┈┈••✾••┈┈•
❇️ #امتداد_حکمت_و_فلسفه
https://eitaa.com/hekmat121/1909
هدایت شده از عقلانیت انقلاب اسلامی
هدایت شده از عقلانیت انقلاب اسلامی
📌 برنامه یا اجرا
👓 از لحاظ #سند و تصمیم خوب هیچ کم نداریم، مشکل اجراست!
آیت الله العظمی خامنه‌ای:
❗️ ما از لحاظ تصمیم خوب و قانون خوب و سند خوب هیچ کمبودی نداریم؛ هر چه دلتان بخواهد ما در کشور تصمیم‌های خوب و سندهای خوب و مانند اینها داریم.
✅ آنچه مهم است، این است که به این تصمیم‌ها عمل بشود؛ این را دنبال کنید.
💬 دیدار معلمان ۲۱اردیبهشت ۱۴۰۱
#انتخابات
#ریاست_جمهوری
#عملکرد
#کار
#حرکت
#اجرا
#امتداد_ابراهیم
°•°•🌺🍀•°•°🌷🌱•°•°
https://eitaa.com/usul121/1168