🔴 #هزار_و_یک_نکته
✅ #نکته_پنجم
فعل تام و فعل ناقص
♨️فعل تام: آنستكه در تحقّقش وجود مسمّى كفايت كرده و بغير آن نيازى نباشد
⚡️مانند نوع افعال همچون: قام، ضرب، جلس.
🔹فعل ناقص: آنستكه در تحقّقش وجود مسمّى بتنهائى كفايت نكرده بلكه بغير نيز نياز داشته باشد
⚡️و براى آن امثلهاى است از اينقرار:
🔻كان (بود)
🔻ظلّ (روز كرد)
🔻بات (شب را به روز آورد)
🔻اضحى (بظهر در آمد)
🔻امسى (بشب وارد شد)
🔻اصبح (بصبح داخل گشت)
🔻صار (گرديد)
🔻ليس (نيست شد)
🔻زال، برح، فتىو انفك (هر چهار فعل بمعناى جدا گرديد مىباشند)
🔻دام (باقى ماند)
🔻آض، رجع استحال، قعد، حار، جاء، ارتدّ، تحوّل، غدا، راح (جملگى بمعناى صار مىباشند).
شرح احكام افعال ناقصه
📍براى افعال ناقصه احكامى است كه ذيلا ذكر ميشوند:
1️⃣افعال مذكور بر سر مبتداء و خبر داخل شده و هر دو را از مبتداء و خبريّت نسخ و زائل مىكنند لذا مبتداء را اصطلاحا اسم آنها و خبر افعال ناقصه ميخوانند و از نظر لفظ بمبتداء رفع و بخبر نصب ميدهند.
⚡️مانند: كان زيدٌ قائماً.
☄️تبصره☄️
افعال چهارگانه يعنى:
🔻زال
🔻برح
🔻فتى
🔻انفك
در صورتى عمل مزبور را انجام ميدهند كه بعد از نفى يا شبه آن همچون نهى و دعاء قرار گيرند
🔻و نيز در «دام» شرط است كه قبل از «ما ی مصدريّه زمانيه» واقع شود.
2️⃣در تمام افعال ناقصه جايز است كه خبر بين آنها و اسم قرار گيرد
⚡️مثلا در «كان زيدٌ قائماً»
⚡️ميتوان گفت:كان قائماً زيدٌ
بدون اينكه در اعراب اسم يا خبر تغييرى حاصل شود.
3️⃣ در سه مورد تقديم خبر بر اسم ممتنع است:
🔺الف: جائيكه از تقديمش اشتباه حاصل شود مثلا اسم و خبر هر دو اعرابشان غير ظاهر بوده و بدين ترتيب بين اسم و خبر التباس و اشتباه گردد.
مثل:كان صديقى عدوّى.
🔺ب: خبر بعد از كلمه «الّا» قرار گيرد.
⚡️مانند: ما كان محمّد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم رسولا.
🔺ج: خبر به ضميرى اضافه شده باشد كه به اسم عود كند .
⚡️مانند:كان زيدٌ ناصرٌ غلامَه.
4️⃣در موردى كه اسم بضميرى اضافه شود كه به خبر راجع است تقديم خبر بر اسم لازم و واجب مىباشد.
⚡️مانند: يعجبنى أنْ يكونَ فى الدّارِ صاحبُها.
5️⃣در تمام افعال تقديم خبر بر نفس افعال جايز است مگر در پنج فعل كه عبارتند از:
🔺مازال
🔺ما برح
🔺ما انفكّ
🔺ما فتى
🔺مادام
و جهت عدم جواز تقديم اينستكه كلمه «ما» بر سر آنها واجد صدارت است از اينرو معمول ممتنع است بر آن مقدّم گردد.
☄️تبصره☄️
در خبر «ليس» اختلاف است، برخى تقديم آن بر «ليس» را ممنوع دانسته چنانچه كوفيّون و مبرّد و ابن السّراج چنين گفتهاند و بعضى ديگر آنرا جايز مىدانند همچون اهل بصره و ابن برهان و فرّاء و زمخشرى و ابن عصفور.
6️⃣گاه باشد كه افعال مذكور تامّه بوده و نيازى بخبر ندارند و آن در غير فتى و ليس و زال مىباشد مشروط باينكه مضارع «زال» يزال فرض شود نه «يزول».
7️⃣گاهى لفظ «كان» زائد واقع ميشود و موارد زائد بودن آن بقرار ذيل است:
1- بين ما و فعل تعجّب.
2- بين موصول و صله.
3- بين صفت و موصوف.
4- بين فعل و مرفوعش.
5- بين مبتداء و خبر.
6- بين جار و مجرور.
8️⃣گاهى «كان» را با اسم حذف كرده و خبرش را باقى مىگذارند چنانچه بعد از «ان» و «لو» شرطيه اين امر بسيار اتّفاق مىافتد .
⚡️مانند: النَّاسُ مَجْزِيُّونَ بِأَعْمَالِهِمْ ، إِنْ خَيْرًا فَخَيْرٌ ، وَإِنْ شَرًّا فَشَرٌّ.
كه در اصل{ إن كان عملهُم خيراً }بوده است.
9️⃣گاهى «كان» را با اسم و خبرش مجموعا حذف مىكنند و عوض از آنها كلمه «ما» را بعد از «ان» شرطيه مىآورند.
⚡️مانند:افعل هذا امّا لا
كه در اصل إن كنت لا تفعل غيره بوده است.
🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺
♨️عضو کانال 👇شوید:
کانال(🌺(جَنَّةُ الْمُعرِبِين)🌺)
💢فهرست مباحث هزار و یک نکته💢
🌺#هزار_و_یک_نکته
🌺#نکته_یکم
🌺#نکته_دوم
🌺#نکته_سوم
🌺#نکته_چهارم
🌺#نکته_پنجم
🌺#نکته_ششم
🌺#نکته_هفتم
🌺#نکته_هشتم
🌺#نکته_نهم
🌼#نکته_دهم
🌺#نکته_یازدهم
🌺#نکته_دوازدهم
🌺#نکته_سینزدهم
🌺#نکته_چهاردهم
🌺#نکته_پانزدهم
🌺#نکته_شانزدهم
🌺#نکته_هفدهم
🌺#نکته_هجدهم
🌺#نکته_نوزدهم
🌼#نکته_بیستم
🌺#نکته_بیست_و_یکم
🌺#نکته_بیست_و_دوم
🌺#نکته_بیست_و_سوم
🌺#نکته_بیست_و_چهارم
🌺#نکته_بیست_و_پنجم
🌺 #نکته_بیست_و_ششم
🌺 #نکته_بیست_و_هفتم
🌺 #نکته_بیست_و_هشتم
🌺 #نکته_بیست_و_نهم
🌼 #نکته_سی_ام
🌺 #نکته_سی_و_یکم
🌺 #نکته_سی_و_دوم
🌺 #نکته_سی_و_سوم
🌺 #نکته_سی_و_چهارم
🌺 #نکته_سی_و_پنجم
🌺 #نکته_سی_و_ششم
🌺 #نکته_سی_و_هفتم
🌺 #نکته_سی_و_هشتم
🌺 #نکته_سی_و_نهم
🌼 #نکته_چهلم
🌺 #نکته_چهل_و_یکم
🌺 #نکته_چهل_و_دوم
🌺 #نکته_چهل_و_سوم
🌺 #نکته_چهل_و_چهارم
🌺 #نکته_چهل_و_پنجم
🌺 #نکته_چهل_و_ششم
🌺 #نکته_چهل_و_هفتم
🌺 #نکته_چهل_و_هشتم
🌺 #نکته_چهل_و_نهم
🌼 #نکته_پنجاهم
🌺 #نکته_پنجاه_و_یکم
🌺 #نکته_پنجاه_و_دوم
🌺 #نکته_پنجاه_و_سوم
🌺 #نکته_پنجاه_و_چهارم
🌺 #نکته_پنجاه_و_پنجم
🌺 #نکته_پنجاه_و_ششم
🌺 #نکته_پنجاه_و_هفتم
🌺 #نکته_پنجاه_و_هشتم
🌺 #نکته_پنجاه_و_نهم
🌼 #نکته_شصتم
🌺 #نکته_شصت_و_یکم
🌺 #نکته_شصت_و_دوم
🌺 #نکته_شصت_و_سوم
🌺 #نکته_شصت_و_چهارم
🌺 #نکته_شصت_و_پنجم
🌺 #نکته_شصت_و_ششم
🌺 #نکته_شصت_و_هفتم
🌺 #نکته_شصت_و_هشتم
🌺 #نکته_شصت_و_نهم
🌼 #نکته_هفتادم
🌺 #نکته_هفتاد_و_یکم
🌺 #نکته_هفتاد_و_دوم
🌺 #نکته_هفتاد_و_سوم
🌺 #نکته_هفتاد_و_چهارم
🌺 #نکته_هفتاد_و_پنجم
🌺 #نکته_هفتاد_و_ششم
🌺 #نکته_هفتاد_و_هفتم
🌺 #نکته_هفتاد_و_هشتم
🌺 #نکته_هفتاد_و_نهم
🌼 #نکته_هشتادم
🌺 #نکته_هشتاد_و_یکم
🌺 #نکته_هشتاد_و_دوم
🌺 #نکته_هشتاد_و_سوم
🌺 #نکته_هشتاد_و_چهارم
🌺 #نکته_هشتاد_و_پنجم
🌺 #نکته_هشتاد_و_ششم
🌺 #نکته_هشتاد_و_هفتم
🌺 #نکته_هشتاد_و_هشتم
🌺 #نکته_هشتاد_و_نهم
🌼 #نکته_نودم
🌺 #نکته_نود_و_یکم
🌺 #نکته_نود_و_دوم
🌺 #نکته_نود_و_سوم
🌺 #نکته_نود_و_چهارم
🌺 #نکته_نود_و_پنجم
🌺 #نکته_نود_و_ششم
🌺 #نکته_نود_و_هفتم
🌺 #نکته_نود_و_هشتم
🌺 #نکته_نود_و_نهم
🌺 #نکته_صدم
🌺 #نکته_صد_و_یکم
🌺 #نکته_صد_و_دوم
🌺 #نکته_صد_و_سوم
🌺 #نکته_صد_و_چهارم
🌺 #نکته_صد_و_پنجم
🌺 #نکته_صد_و_ششم
🌺 #نکته_صد_و_هفتم
🌺 #نکته_صد_و_هشتم
🌺 #نکته_صد_و_نهم
🌺 #نکته_صد_و_دهم
🌺 #نکته_صد_و_یازدهم
🌺 #نکته_صد_و_دوازدهم
🌺 #نکته_صد_و_سیزدهم
🌺 #نکته_صد_و_چهاردهم
🌺 #نکته_صد_و_پانزدهم
🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺
♨️عضو کانال 👇شوید:
کانال(🌺(جَنَّةُ الْمُعرِبِين)🌺)