🔘 فقه مردم سالار (قسمت دوم) 🔘
📃 مقاله ای از حجةالاسلام علی مهدیان ، پژوهشگر و استاد مدارس حوزه علمیه قم
🔶 مراد از مردم در مفهوم #مردم_سالاری چیست؟ وقتی می¬گوییم مردم، سالار هستند؛ یعنی چه کسانی سالارند؟ این پرسش به ظاهر ساده، تحلیل و فهم مسئلهی مردمسالاری و دلایل توجیه آن را در فقه، بهتر تبیین مینماید.
مراد از «#مردم»، مخاطب دین است. مخاطبی که وقتی مورد خطاب قرار میگیرد توجهی به تعیّنات و ویژگیهای شخصی آن نمیشود. تعابیری که حضرت امام (ره) در بحث #خطابات_قانونیّه، درباره هویّت مخاطب دارند، میتواند برای توضیح این حقیقت، مناسب باشد: «أنّ الأحکام المتعلّقة بالعناوین- نحو «یا أیهَا النَّاسُ» أو «یا أیهَا الَّذِینَ آمَنُوا»- فعلیة علی عناوینها من غیر لحاظ حالات کلّ واحد من آحاد المکلّفین و أنّ صحّة الخطاب العمومی لا تتوقّف علی صحّة الباعثیة بالنسبة إلی جمیع الأفراد». (جواهر الاصول، لنگرودی، تقریر اصول امام خمینی، ج 4، ص 122)
🔶 این عنوان همه تاریخ را نیز فرا میگیرد؛ یعنی مربوط به یک جامعه خاصی نیست «إنّما هو تکلیف لجمیع الناس من الموجودین حال الخطاب و المعدومین». (کتاب الطهارة، فاضل لنکرانی، تقریر فقه امام خمینی، ص 151).
این عنوان با نگاه #وحدت بین، به امور #متکثر نگاه میکند. اگر این لحاظ وحدت در افراد، اصیل باشد، آنگاه باید گفت: اساساً دین در وهله نخست با یک امر حقیقیِ واحد، به افراد خطاب میکند. مرحوم #شهید_مطهری راجع به مخاطبِ شریعت و دین اینطور تحلیل میکنند:
«ایدئولوژیهای انسانی؛ یعنی ایدئولوژیهایی که مخاطب آنها نوع انسان است نه قوم یا نژاد یا طبقه خاص... انسان در متن خلقت از نوعی شعور و وجدانِ نوعی که در همه انسانها وجود دارد بهره مند شده و همان وجدان فطری به او تعین نوعی و صلاحیت دعوت، مخاطب واقع شدن، حرکت و جنبش داده است. این ایدئولوژیها با تکیه به #وجدان_فطری مشخّصِ نوع انسان، دعوت خود را آغاز میکنند و حرکت میآفرینند...لهذا مخاطب اسلام «النّاس/ عموم مردم» است». (مجموعه آثار، ج 2، ص 60)
🔶 این بدان معنا نیست که مخاطب اسلام، فطرت باشد و وقتی می¬گوییم #فطرت، در واقع آن #جنبه_وحدانی را بطور مستقل نسبت به تعیّنات و تکثّرات نگاه کنیم؛ بلکه مراد از مردم نگاه به همه انسانها است با توجه به حیثیّت وحدانی انسانی و با توجه به همه روابط انسانی که ساختارهای اجتماعی و تمدنی را شکل میدهد و به دلیل وجود این حقیقت وحدانیِ انسانی، عموم انسانها با هم مورد خطاب قرار میگیرند. مرحوم #شاه_آبادی استاد حضرت امام (ره) راجع به مخاطبِ دین چنین میگویند: «خداوندِ عالم، قرآن را که حبل الله است از عرش الرحمان نازل فرموده بر عرش اخوت انسان تا فهمیده شود که مستقر قرآن و نوامیس الهیه، جامعه اخوت مسلمین است و البته نتوان قرآن عظیم را به انفراد نگهداری نمود بلکه باید به ایادی متحده جامعه اخوت انسانیت آن را مانند تاج کرامت بر سر نهاد تا مایه افتخار دنیا و آخرت گردد». (شذرات المعارف، شاه آبادی، معرفه 8، ص 17)
این جا این عارف برجسته مخاطب دین را اساساً عرش اخوت انسان میدانند؛ یعنی دیدن حیثیّت وحدت جامعه ایمانی.
🔶 پس مراد از مردم، نگاه به عمومِ آحاد انسانی است، اما با توجه به همه روابط تاریخی و اجتماعی. وقتی به این امر متکثر اشاره میکنیم در واقع به آن جنبه وحدانی اشاره داریم. جنبه وحدانی که از تکثرات منتزع نشده است، بلکه میتواند همه تکثرات را در خود جمع کند. تحلیل از هویّت مردم، هم اشاره به حقیقتِ واحد آنها دارد و هم میتواند همه آنها را به صورت متکثر ببیند، لذا همه افراد این متکثر میتوانند خطابات الهی را عملیاتی و اجرایی کنند.
#فقه_حکومتی
#مردم_سالاری
#اسلام_ناب
#مکتب_امام
#شهید_مطهری
#استاد_مهدیان
🗞 مصاحبه از نشریه #خط_14و15 ص24
خانه طلاب جوان
@khaneTolab
مردم سالاری دینی در عرفان نظری (قسمت چهارم)
🎤 گفتگو با استاد امینی نژاد ، استاد سطوح عالی فلسفه و عرفان اسلامی
📣 #فطرت انسانی که همه خداخواه و #توحیدی اند؛ همه به طرف خیر می روند؛ غلبه خیر بر شر؛ اینکه عاقبت کار از آن #مستضعفین است؛ این نگاهها وجود دارد.[اما] چندین عامل باعث میشود بسیاری از عرفا به طرف بالفعل شدنش نروند. بخشی به استعدادهای خودشان بر میگردد. یک بحثی است که ریشه قرآنی دارد و حضرت علامه هم بحث کرده اند، بحث صراط و سُبل، که سبل متعدد در بستر #صراط_مستقیم است. ریشهاش هم مسئله استعدادهای متعدد است. بسیاری از کسانی که در فضای عرفانی قدم برمیدارند به لحاظ استعدادی بیش از آنکه مثلاً در سفر دوم بخواهند سیر کنند از آنها بر نمیآید. اینها فقط نباید مزاحم راه باشند، ولی همین که همراهی عمومی دارد، این مقدار برایش کافی است. از جمله بحثهای دیگری که در این مسئله داریم، مظهریت اسماء الهی است. بنا بر تحلیلهای عرفانی، ریشه تفاوت عرفا به مظهریت اسماء الهی برمیگردد. تنها عدهای از عارفان هستند که به لحاظ مظهریت اسماء نسبت به دیگر اسماء الهی #جامع ترند.
📣 به لحاظ تاریخی واقعاً درست نیست بگوییم عرفا دخالتهای اجتماعی نداشته اند. قیام صفویه ریشه واضح از دل عرفا و متصوفه دارد که منجر به تسلط حکومت شیعی در ایران شد. این خیلی مهم است. باید نشست و تحلیلش کرد. چطور #قیام کردند، دست به اسلحه بردند با توجه به اینکه نگاههای عرفانی خانقاهی داشتند اما یک دفعه به این فضا کشیده شدند و هیچ هم احساس نکردند از فضای خودشان دور شدند. بنا به گزارشهای موجود، ریشه های نهضت سربداران یک سری شیوخ عرفانی بودند. پس طبیعت عرفان یک بحث مفصلتر میخواهد. واقعا طبیعت #عرفان انزوا و عزلت و گوشه گیری و عدم دخالت اجتماعی نیست. یکی از کسانی که توجه جدی به این فضا کرده و بحث مظهریت اسماء در ایشان قابل تأمل است، حضرت امام است.
📣 به نظرم نقطه ثقل عرفانی امام، #توحید محوری است یعنی بحث معرفت نفس نیست، نه اینکه اصلاً در کارش نباشد، نقطه ثقل روی آن نیست، بلکه روی مسئله توحید است. آن چیزی که از طبع کار عرفانی امام برمیآید، جریان دادن حقیقت توحید در تمام ساحتها است. در بحث اینکه آیا انسان به لحاظ سلوک به درجات طریقت و حقیقت که رسید نیاز به شریعت دارد یا ندارد؛ جواب امام، جواب خاصی است. من حتی در خیلی آثار و کتابها ندیدم. ایشان میگوید وقتی کسی به مراتب بالا رسید، آیا نباید آن حقیقت را به تمام ساحتهای وجودی خودش تمشی بدهد؟ این یعنی رعایت #بندگی و عبودیت در تمام سطوح حتی اعضا و جوارح.
امام همین اندیشه را میخواهد بسط اجتماعی هم بدهد. اینها اصول عرفانی است، در این معنا تمرکز کرده است.
📣 اسلام بسط #توحید در ابعاد #اجتماعی هم هست. نمیتواند ظلم را قبول کند و لذا اینجا نزاع بین #حق و #باطل درمیگیرد و ما دائم باید این فضا را بسط بدهیم و جلو ببریم. فکر میکنم این مسئله در امام خیلی جدی شده است، مثلاً ممکن است بسیاری از عرفا اصلاً به اندیشه اجتماعی نرسیده باشند، اندیشه اجتماعی نکته مهمی است. امام به این اندیشه اجتماعی رسیده است حالا که به اندیشه اجتماعی رسیده، میخواهد اصول و عرفانی که بسط توحید در همه ساحتها است را جریان بدهد. و اتفاقاً احساس میکنند انبیاء و ائمه معصومین هم همین گونه عمل میکردند، مثل تفاوتی که بین امام و دیگر فقها در بحث ولایت فقیه است. ولایت فقیه قبلاً بوده اما خیلی با نگاه امام فرق میکند. یک نگاه تعبدی خاص در دیگران است. ولی امام در یک ساختار کاملاً معقول ولایت فقیه را میبیند لذا از کسی که ولایت فقیه را قبول نداشته باشد تعجب میکنند. ایشان قائلند چارچوب اسلام یعنی ولایت فقیه. من احساس میکنم تلقی حضرت امام در فضای عرفانی هم به همین شکل است که حرکت انبیا را برای تشکیل حکومت می بینند. بارها حضرت امام روی این تأکید کرده است. تشکیل حکومت یعنی جریان دادن ارزشهای انسانی و الهی به همه ساحتها.
#قطرت_توحیدی
#توحید_محوری
#عرفان
#ولایت_فقیه
#بسط_اجتماعی
#مکتب_امام
#استاد_امینینژاد
🗞 مصاحبه از نشریه #خط_14و15 ص46
متن کامل مصاحبه👇
http://www.khanetolab.ir/content/9647
خانه طلاب جوان
@khanetolab
خانه طلاب جوان
2⃣سنت معجزه 🌕حضرت امام (رحمهاللهعلیه) احساس میکند که اینجا یک #سنت دیگر در حال رخدادن است. یکی
3⃣فطرت انسانی
🔆یک پایه اساسی #مردمسالاری_دینی در نگاه حضرت امام و حضرت آقا مسئله #فطرت_انسانی و تکیه بر آن است.
💠...این ظرفیتها در عرفان وجود دارد. فطرت انسانی که همه #خداخواه و #توحیدی اند؛ همه به طرف #خیر میروند؛ #غلبه_خیر_بر_شر؛ اینکه عاقبت کار از آن #مستضعفین است؛ این نگاهها وجود دارد. چندین عامل باعث میشود بسیاری از عرفا به طرف #بالفعل شدنش نروند. بخشی به استعدادهای خودشان بر میگردد.
❌...بسیاری از کسانی که در فضای عرفانی قدم برمیدارند به لحاظ #استعدادی بیش از آنکه مثلاً در #سفر_دوم بخواهند سیر کنند از آنها بر نمیآید. اینها فقط نباید مزاحم راه باشند، ولی همین که #همراهی_عمومی دارد، این مقدار برایش کافی است.
🔴جمله بحثهای دیگری که در این مسئله داریم، #مظهریت_اسماء_الهی است. بنا بر تحلیلهای عرفانی، #ریشه_تفاوت_عرفا به مظهریت اسماء الهی برمیگردد. تنها عدهای از عارفان هستند که به لحاظ مظهریت اسماء نسبت به دیگر اسماء الهی #جامعترند.
✴️واقعا طبیعت عرفان #انزوا و #عزلت و #گوشه_گیری و #عدم_دخالت_اجتماعی نیست. یکی از کسانی که توجه جدی به این فضا کرده و بحث مظهریت اسماء در ایشان قابل تأمل است، #حضرت_امام است.
🔴ادامه دارد...
#استاد_امینی_نژاد
#مردم_سالاری_دینی_در_عرفان_اسلامی
#فطرت
#ریشه_تفاوت_عرفا
🔴🔴🔴🔴کانال خانه طلاب جوان🔰🔰🔰🔰
@khaneTolab
⛔️ #نه_به_معامله_قرن ⛔️
🔴 هستند و هستند و هستند 🔴
🛢 در منازل جنوب شهر، گاهی که باران زیاد میآید، آب وارد خانه ها میشود و به ناچار آب را سطل سطل در کوچه میریزند. حال اگر سطح آب زیرزمینی بالا بیاید، این آب را سطل سطل که سهل است، بشکه بشکه هم بیرون بریزند تمام نمیشود چون دوباره مثل چاه جایش آب بالا میآید. عرب به اینگونه جوشیدن آب، « #انتفاضه » میگوید؛ یعنی #خودجوش.
❌ الآن به جریان #فلسطین شورش نمیگویند، #انتفاضه میگویند.
♨️ بچه مدرسۀ فلسطینی را کسی سازماندهی نکرده و کسی استادش نشده است بلکه خودش به این نتیجه رسیده که زندگی در قید و بند رژیم اسرائیل از مرگ بدتر و مرگ در مبارزه با اسرائیل، پیروزی و حیات است. از خانه و مدرسه اش که بیرون میآید، برای اینکه فریاد کند من با اسرائیل مخالفم، سنگ به آنها میزند. این حرکت، حرکت یک گروه نیست که اسرائیل، رئیس آن را بگیرد و از بین ببرد و با متلاشی شدن آن سازمان، حرکت متوقف شود؛ اینها از #فطرت رهنمود میگیرند؛ این است که هرچه اسرائیل حبس و تبعید و اعدام کند، هستند و هستند و هستند. باران نیامده که به سرداب اسرائیل بریزد تا آن را سطل سطل بِکشنَد تا تمام شود؛ آب از زیرِزمین بالا آمده، مثل چاه که هرچه برداری باز جایش پر میشود.
📖 در روایات داریم که خدا امر امام زمان(عج) را اصلاح میکند. اصلاح کار حضرت که به دست توانای خداوند انجام میشود، همین است که آدمها از درونشان #جوشش پیدا میشود و نهضت از متن #جوامع_بشری میجوشد.
📖 منبع: @haerishirazi
#آیت_الله_حائری_شیرازی
#روز_قدس
📖📖 خانه طلاب جوان 🔰🔰
@khaneTolab
⛔️ #نه_به_معامله_قرن ⛔️
🔴 هستند و هستند و هستند 🔴
🛢 در منازل جنوب شهر، گاهی که باران زیاد میآید، آب وارد خانه ها میشود و به ناچار آب را سطل سطل در کوچه میریزند. حال اگر سطح آب زیرزمینی بالا بیاید، این آب را سطل سطل که سهل است، بشکه بشکه هم بیرون بریزند تمام نمیشود چون دوباره مثل چاه جایش آب بالا میآید. عرب به اینگونه جوشیدن آب، « #انتفاضه » میگوید؛ یعنی #خودجوش.
❌ الآن به جریان #فلسطین شورش نمیگویند، #انتفاضه میگویند.
♨️ بچه مدرسۀ فلسطینی را کسی سازماندهی نکرده و کسی استادش نشده است بلکه خودش به این نتیجه رسیده که زندگی در قید و بند رژیم اسرائیل از مرگ بدتر و مرگ در مبارزه با اسرائیل، پیروزی و حیات است. از خانه و مدرسه اش که بیرون میآید، برای اینکه فریاد کند من با اسرائیل مخالفم، سنگ به آنها میزند. این حرکت، حرکت یک گروه نیست که اسرائیل، رئیس آن را بگیرد و از بین ببرد و با متلاشی شدن آن سازمان، حرکت متوقف شود؛ اینها از #فطرت رهنمود میگیرند؛ این است که هرچه اسرائیل حبس و تبعید و اعدام کند، هستند و هستند و هستند. باران نیامده که به سرداب اسرائیل بریزد تا آن را سطل سطل بِکشنَد تا تمام شود؛ آب از زیرِزمین بالا آمده، مثل چاه که هرچه برداری باز جایش پر میشود.
📖 در روایات داریم که خدا امر امام زمان(عج) را اصلاح میکند. اصلاح کار حضرت که به دست توانای خداوند انجام میشود، همین است که آدمها از درونشان #جوشش پیدا میشود و نهضت از متن #جوامع_بشری میجوشد.
📖 منبع: @haerishirazi
#آیت_الله_حائری_شیرازی
#روز_قدس
📖📖 خانه طلاب جوان🔰🔰
@KhaneTolab
#ادامه
🔻 "مسلمانان را از خود بيگانه كرده بودند؛ مسلمان در اطراف دنيا خجالت ميكشيد بگويد «من مسلمانم». دولتهاى غير اسلامى و ضدّ اسلامى، در كشورهاى خود وضعيّتى بهوجود آورده بودند كه هيچ جوانِ امروزى، بويى از اسلام حس نكند و خبرى از اسلام نداشته باشد؛ اسلام را متعلّق به نسل گذشته معرّفى ميكردند؛ ميگفتند «اسلام مُرد؛ رفت؛ تمام شد.»؛ در جوامع مدرن، مترقّى و متمدّن دنيا، كارى كرده بودند كه مسلمانان جرئت ابراز مسلمانى خود را نداشتند؛ يا عمل به اسلام را، بكلّى ترك ميكردند يا اگر هم انجام ميدادند، در خفا و با ترس و وحشت بود." (۱۳۷۴/۰۳/۱۴)
🔻 اما انقلاب اسلامی ورق جهان را به نفع فطرت و به نفع کمال و کرامت انسانی برگردانداند و ظالمین زمانه را انگشت به دهان گذارد. اکنون اگر #بیداری€اسلامی رخ داده و یا در قلب اروپا، در خیابان های پاریس، جلیقه زردها قیام خودشان را الگو گرفته از انقلاب ۵۷ ایران میدانند، تعجب نکنید. این همان میثاق فطرت است که #روح_الله_خمینی جهانیان عصر حاضر را بدان متنبه کرد.
🔻 مقام معظم رهبری در باب تاثیر انقلاب بر حرکت ملتهای جهان این چنین میفرمایند:
"امروز، ملّتها جرئت ميكنند اظهار كنند كه ميخواهند زير بار قدرتهاى بزرگ نباشند. روزى بود كه اين جرئت، از ملّتها گرفته شده بود و به آنها اجازه داده نميشد. شما اين راه را باز كرديد. اين ملّت، به دنيا شجاعت داد. رفتار اين ملّت بود كه همراه با قاطعيّت و هدايت قوىِ آن امام ملكوتى و رهبر بىنظير، راه را باز كرد؛ ملّتها را تشجيع نمود؛ #استكبار را كوچك كرد؛ به او احساس حقارت داد و معلوم شد كه انسانها و ملّتها، داراى قدرتند. امروز، ملّتها بيدار شدهاند." (۱۳۶۹/۰۲/۰۷)
🔻 آری! این جوهره حرکت انقلاب اسلامی و بعثت نهضت امام خمینیست.
🔻 آنچه عرض شد، از بزرگترین دستاوردهای کیفی و نرم انقلاب اسلامی است که عرضی به وسعت جهان و طولی به دارازی تاریخ بشریت دارد.
رضوان خدا بر امامِ عزیز ما که اگر نبود ، در خواب غفلت دچارمرگ خاموش #فطرت میشدیم...
✏️ نویسنده: سید مهدی هاشمی
🌀🌀 خانه طلاب جوان 🔰🔰
http://eitaa.com/joinchat/2731802626C6597703c2f