#ترتيب_نزول_قرآن و انتشارش در ميان مردم2 #قرآن_شناسی #قرآن_در_اسلام #علامه_طباطبایی 📌 ملاک و معیار #مکی و #مدنی بودن #آیات و #سوره های قرآن 🔅🔅🔅 🔹 #سور و #آيات #قرآنى به حسب اختلافاتى كه در محل نزول و زمان نزول و اسباب و شرايطى كه زمينه نزول را فراهم آورده انقساماتى پيدا مى‌كنند: 1⃣ 1. برخى از #سوره‌ها و #آيات #مكى هستند و برخى از آنها #مدنى و معمولًا آنچه از قرآن قبل از هجرت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده مكى شمرده مى‌شود و بيشتر #سوره‌هاى قرآنى و به ويژه #سوره‌هاى كوچك از اين قبيل است و آنچه بعد از هجرت نازل شده مدنى خوانده مى‌شود اگرچه در خارج مدينه و حتى در مكه نازل شده باشد. 2⃣ 2. برخى از #سور و#آيات در سفر و برخى در حضر نازل شده‌اند. و هم چنين #سور و #آيات منقسم مى‌شوند به آنچه در شب يا در روز نازل شده و هم چنين به آنچه در صلح يا در جنگ نازل شده و به آنچه در زمين يا در آسمان نازل شده و به آنچه در خلوت يا در ميان مردم نازل شده است و ما در فايده شناختن اين انقسامات در فصل اسباب نزول بحث خواهيم كرد. 3⃣ 3. برخى از دو #سوره‌ها مكرراً نازل شده چنان كه گفته مى‌شود كه #سوره حمد دو مرتبه نازل شده يك مرتبه در مكه و يك مرتبه در مدينه، و هم چنين برخى از #آيات مكرراً نازل شده چنان كه آيه: ✅ {«فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ»*} در #سوره رحمان سى مرتبه مكرر شده ✅ و چنان كه دو #آيه‌{«إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً وَ ما كانَ أَكْثَرُهُمْ مُؤْمِنِينَ* وَ إِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ الْعَزِيزُ الرَّحِيمُ»*} در #سوره شعرا هشت فقره تكرار يافته ✅ و گاهى يك آيه در بيشتر از يك سوره چنان كه آيه‌{«وَ يَقُولُونَ مَتى‌ هذَا الْوَعْدُ إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ»*} در شش سوره مختلف واقع شده. ✳ و هم چنين گاهى جمله‌اى معين در جايى #آيه كامل و در جاى ديگر جزء آيه است چنان كه جمله‌{«اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ»*} در اول #سوره آل‌عمران آيه كامل و در #سوره بقره جزء آيةالكرسى است ✳ و غالب #سور و #آيات يك‌مرتبه نازل گرديده و از يك محل تعدى نمى‌كند. 🔹 و در هر حال اين گونه اختلاف در ميان #آيات #قرآنى معلول اقتضائات مختلف مقام بيان مى‌باشد كه در جايى تكرار يك جمله را ايجاب مى‌كند و آن را تكيه‌گاه كلام قرار مى‌دهد و گاهى نه. 🔹 و نظير اين اختلاف اختلاف ديگرى است كه از جهت درازى و كوتاهى در ميان #سور و #آيات #قرآنى هست مانند 🔹 سوره كوثر كه كوتاه‌ترين سوره قرآنى و سوره بقره كه بلندترين سوره‌ها مى‌باشد 🔹 و مانند #آيه «مدهامتان» كه كوچك‌ترين #آيه قرآنى و يك كلمه است و آيه دين كه آيه 282 سوره بقره و بلندترين آيه قرآن و به بيشتر از سى جمله مشتمل است. 🔹 همه اين اختلافات به اقتضاى مقام بيان است چنان كه گاهى در ميان دو #آيه متصل به هم اتفاق مى‌افتد مانند دو #آيه كريمه بيستم و بيست‌ويكم #سوره مدثر كه اولى يك جمله و دويمى بيشتر از پانزده جمله است. 🔹 و نظير اين اختلاف اختلافى است كه #آيات #سوره‌هاى #قرآن از جهت ايجاز و اطناب بيان دارند چنان كه با مقايسه امثال #سوره فجر و سوره ليل به امثال #سوره بقره و مائده روشن است ✳ و اغلب #سوره‌هاى مكى با اسلوب ايجاز ✳ و اغلب #سوره‌هاى مدنى با سياق اطناب نازل شده‌اند. 🔹 و از اين باب است آنچه گفته شده كه #اولين آياتى كه به پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نازل شده سوره #علق يا پنج آيه از اول سوره علق مى‌باشد و #آخرين آيه‌اى كه نازل گرديده آيه كريمه:{«وَ اتَّقُوا يَوْماً تُرْجَعُونَ فِيهِ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ تُوَفَّى كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ»} #سوره بقره آيه 281 است. 🌿🌿🌿 برای نشر فرهنگ ناب اسلامی به کانال متفاوت آموزه ها و معارف قرآنی"رحیق "در پیامرسان ایتا بپیوندید. @rahighemakhtoom

#آیات #خلقت #نشانه_ها #خداوند #قرآن #کوهها ✅ شگفتی های کوه ها از نظر قرآن از نظر قرآن کریم، کوهها از آیات بزرگ خداوند هستند که در خود اسراری دارند که نهایتاً باعث آرامش زمین و قابل سکونت بودن برای انسان هاست. لقمان (۳۱) ۱۰- نحل ۱۵ یکی از تعابیری که در قرآن برای کوهها برده شده است واژه رواسی است که به معنای ثابت و استواری است (حجر۱۹) و این اشاره لطیفی است که آنها هم خود ثابتند و هم مایه ثبات پوسته زمین و زندگی انسان هایست (نمونه ج ۱۱ ص ۵۳) قرآن کریم کوه ها را مانند میخ های فرورفته در زمین دانسته است (نبا(۷۸)۷ کوهها ریشه های عظیمی در اعماق زمین دارند و در آنجا به هم پیوسته اند و همچون زرهی پیوسته زمین را در برابر زلزله ها، فشارهای ناشی از مواد مذاب زمین حفظ می نمایند همچنین در برابر فشار جاذبه ماه و خورشید مقاومت کرده و زمین را از فشار جزر و مد آنها نگه می دارد. - آنها زمین را از طوفان های در هم شکننده حفظ می نمایند(نمونه ، ج ۱۷ ص ۳۰) - علامت های مهم برای پیدا کردن راه ها هستند. نحل ۱۵ ، انبیاء (۲۱)۳۱ - محل مهی برای ذخیره کردن آبهاست نحل ۱۵ - کوه ها سیستم آبیاری جالبی برای زمین هستند (نمونه ج ۱۰ ص ۱۱۴) - در قرآن به حرکت کوه ها اشاره شده است که این می تواند اشاره به حرکت زمین باشد. این اشاره در عصر خود از معجزات علمی بوده است. نحل ۸۸، نمونه ج۱۵ ص ۵۶۹ 🍀🍀🍀 🔅به هنگام فتنه ها و بلاها به قرآن پناه ببرید 💻برای ترویج و تبلیغ آموزه های قرآنی خالصانه تلاش کنیم. @rahighemakhtoom

برداشت از آيات ۱۱۵ ـ ۱۱۲ #سوره_آل_عمران 📌#سحر خيزی يکی از کارهايی که #سالک الی #اللّه بايد انجام دهد #سحرخيزی و #تهجد است. بايد در آن موقع #قرآن بخواند و در #آيات الهی #تدبر کند و در تمام #خوبی‏ ها بر همه #سبقت بگيرد، با سرعت به طرف #کمالات برود، از #مردم هم دستگيری کند و بداند که به جزای اعمال نيکش خواهد رسيد. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

💢رفتار تبلیغی «آیات کریمه‌ی قرآن درباره‌ی پیغمبر و درباره‌ی تعالیمی که به پیغمبر می‌دهد و بنای جامعه‌ی اسلامی نوپا را قدم به قدم و کلمه به کلمه به پیغمبر تعلیم می‌دهد، خیلی زیاد است. ✅ #توصیه‌ی ما به خودمان، به #جوان‌هایمان، به #مبلّغین امور دینی، به کسانی که سررشته‌های فکر مردم دست اینها است، این است که به همه‌ی این #آیات مراجعه کنند، همه‌ی این مفاهیم را در #قرآن ببینند؛ یک مجموعه است، یک #مجموعه‌ی_کامل است. اشکال کار ما این است که ما از مجموعه‌ی کامل تعالیم الهی خطاب به پیغمبر و توصیفی که خدا از پیغمبر می‌کند، غفلت میکنیم. اگر این مجموعه‌ی کامل را مقابل نظر قرار بدهیم، آن‌وقت آن رفتار درست، آن صراط مستقیمی که پیغمبر بر آن قرار داشته، جلوی پای ما ظهور پیدا خواهد کرد. اِنَّکَ عَلیٰ صِراطٍ مُستَقیم؛(زخرف۴۳) این صراط مستقیم را باید پیدا کرد.» #آیت_الله_خامنه_ای 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#سوره_يوسف برداشت از آیات ۲۲ ـ ۳ #قصه حضرت #یوسف علیه السلام از این #آیات برای #سالک الی #اللّه هفت پند وجود دارد که باید به آنها دقت کند: اوّل: #سالک الی #اللّه باید مسائل #معنوی خود را حتّی به برادرانش اگر اهل #تزکیه نفس نیستند نگوید، زیرا ممکن است آنها #حسادت کنند، او را #تکذیب نمایند و موجبات #ناراحتی او را فراهم بیاورند. دوّم: اگر کسی را #دوست دارید و در چهره او نور #معنویت مشاهده می کنید، در مقابل کسانی که اهل #تزکیه نفس نیستند به او اظهار #محبّت شدید نکنید. زیرا ممکن است #حسادت آنها حتّی سبب کشتن# محبوب شما شود و او را از شما بگیرد. سوّم: به هیچ وجه به کسانی که اهل #تزکیه نفس نیستند اعتماد نکنید و #امانتی به دست آنها نسپارید که #پشیمان خواهید شد. چهارم: #گریه کسانی که #دروغگو هستند و #تزکیه نفس نکرده به هیچ وجه #اعتبار ندارد و گفتارشان ولو با دلایل ظاهری معتبری باشد، ارزشی نخواهد داشت. پنجم: در تمام #مصائب تنها چیزی که ممکن است انسان را آرامش بدهد و به مقصد برساند، خوب #صبر کردن و از خدای تعالی کمک گرفتن است. ششم: افرادی که #تزکیه نفس نمی کنند روز بروز بر قساوتشان افزوده می شود تا جایی که مثل #یوسفی را به قیمت بسیار ناچیزی می فروشند و او را دزد و #دروغگو معرفی می کنند. هفتم: ظالمین و آنهایی که #تزکیه نفس نکرده اند، فکر می کنند که با اظهار #دشمنی به اولیاء خدا به آنها #صدمه وارد کرده و آنها را از بین می برند ولی #غافل از آن که خدای تعالی به آنها #کمک می کند، علم و حکمت بیشتری به آنها عنایت می فرماید و به نیکوکاران جزای وافری می دهد. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

📌برداشت از آیات ۱۱۱ ـ ۸۳ #سوره_یوسف #سالک الی #اللّه باید آنچه از این #آیات استفاده می شود مورد توجّه قرار دهد و به آنها عمل کند: اوّل: آن که بداند وقتی کارها #سخت می شود، خدای تعالی به او کمک می کند و همه #انتظارات او انجام می گردد. دوّم: به هیچ وجه نباید از #رحمت خدا #مأیوس شود. زیرا #یأس از رحمت خدا #کفرآور است. سوّم: #سالک الی #اللّه باید کریم باشد و اگر بدی های دیگران را خواست به آنها خواست #متذکر شود، باید برای آنها #عذرشان را هم متذکر گردد. چهارم: کسی که #تقوا داشته باشد و #صبر کند، جزء #نیکوکاران است و خدای تعالی اجر نیکوکاران را #ضایع نمی کند. پنجم: #سالک الی #اللّه باید از سر #تقصیرات دیگران زود بگذرد و از خدا بخواهد که آنها را بیامرزد. ششم: باید بین خود و خدایش واسطه #آبرومندی قرار دهد تا او برای #سالک الی اللّه، در وقتی که #دعا مستجاب است، دعا کند. هفتم: باید به #پدر و #مادرش احترام کند و نگذارد که آنها به او ولو دارای #قدرت است، بیشتر #احترام کنند. هشتم: اگر خواست #تبلیغ دینش را بکند، باید به مردم بفهماند که #اجر و مزدی از آنها نمی خواهد، و به آنها نیازمند نمی باشد. نهم: باید در روی زمین به خاطر #عبرت گرفتن از زندگی گذشتگان سیر و #سفر کند و بداند که آخرت برای کسانی که اهل #تقوی هستند از آنچه در #دنیا است بهتر است، اگر #عقلش را به کار بیندازد. دهم: باید بداند که خدای تعالی در #قرآن قصّه های انبیاء علیهم السلام را بیان فرموده برای #پند گرفتن او است، رمان #دروغین نیست، بلکه #هدایت و راهنمایی برای #مؤمنین است. 🔅تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

برداشت از آیه ۲۵ #سوره_رعد 📌#تعهدات با خدا #سالک الی #اللّه باید تحقیق کند تا از #آیات قرآن و #روایات اهل بیت علیهم السلام بدست بیاورد که چه تعهداتی با خدا بسته، آنها را #نقض نکند و آنچه خدای تعالی به او امر فرموده که صله کند؛ مانند #صله_رحم و #ولایت حضرت امیر المؤمنین علیه السلام و سایر اولیاء خدا را #قطع نکند والاّ بداند که #لعنت خدا بر او است و #عاقبت بدی دارد. 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#مثالهای_قرآن 57 #مثل #شتر #سوزن #تکذیب #آیات #حق 🔅🔅🔅 ⏪مثَل شتر و سوراخ سوزن 1 (إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَتِنَا وَاسْتَکْبَرُواْ عَنْهَا لاَتُفَتَّحُ لَهُمْ اءَبْوَا بُ السَّمَآءِ وَلاَیَدْخُلُونَ ا لْجَنَّةَ حَتَّی یَلِجَ ا لْجَمَلُ فِی سَمِّ(122) ا لْخِیَاطِ وَکَذَا لِکَ نَجْزِی المُجْرِمِینَ ) . (اعراف/40) ((کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبّر ورزیدند ، (هرگز) درهای آسمان به رویشان گشوده نمی شود و (هیچگاه ) داخل بهشت نمی شوند مگر این که شتر از سوراخ سوزن بگذرد ! این گونه گنه کاران را جزامی دهیم )) . 🌿🌿🌿 آنکه آیتهای ما را بر دروغ حمل کردند آن گروهی بی فروغ سرکشی کردند زان پس ، فتح باب نیستشان از آسمان اندر صواب می نگردد زان تکبّر در جزاء مر گشاده سویشان باب سما همچنان که مؤ منان را جان و روح سوی علّیّین برند اندر فتوح روح مؤ من تا به هفتم آسمان بعد مردن می رود شادی کنان می گشایندش به هر گردون دری باشدش هر دم فتوح دیگری برخلاف روح عاصی کش کنند راجع از گردون به سجّین پرگزند حضر موت است آن به گفتار حدیث نزد تحقیق ارض اخلاق خبیث راه ندهندش خلایق بی گمان می برانندش زباب آسمان کاین نه از ارواح علّیّینی است بل منافق سیرت و سجّینی است داخل جنّت نگردند از محل بگذرد از چشم سوزن تا جمل شد محال اعنی که با اخلاق زشت راه یابند اهل کفر اندر بهشت هم دهیم اینسان جزای بدنهاد از جهنّم باشد ایشان را مهاد(124) 👈🏾ادامه دارد..... =============== 122-((سَمِّ)) به معنای سوراخ است و ((خیاط)) و مخیط به معنای سوزن است ((سمّ الخیاط))، یعنی سوراخ سوزن . 124-تفسیرصفی ، ج 1،ص 351. 2 مثنوی معنوی ، انتشارات کلاله خاور، دفتراوّل ،ص 61. 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#مثالهای_قرآن 57 #مثل #شتر #سوزن #تکذیب #آیات #حق 🔅🔅🔅 ⏪مثَل شتر و سوراخ سوزن 2 (إِنَّ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَتِنَا وَاسْتَکْبَرُواْ عَنْهَا لاَتُفَتَّحُ لَهُمْ اءَبْوَا بُ السَّمَآءِ وَلاَیَدْخُلُونَ ا لْجَنَّةَ حَتَّی یَلِجَ ا لْجَمَلُ فِی سَمِّ(122) ا لْخِیَاطِ وَکَذَا لِکَ نَجْزِی المُجْرِمِینَ ) . (اعراف/40) ((کسانی که آیات ما را تکذیب کردند و در برابر آن تکبّر ورزیدند ، (هرگز) درهای آسمان به رویشان گشوده نمی شود و (هیچگاه ) داخل بهشت نمی شوند مگر این که شتر از سوراخ سوزن بگذرد ! این گونه گنه کاران را جزامی دهیم )) . 🌿🌿🌿 ✳️ وجه تشبیه خداوند متعال در این آیه بهشت رفتن مستکبران لجوج را تشبیه کرده است به این که اگر شتر از سوراخ باریک سوزن خیاطی بتواند عبور کند ، آنها هم می توانند وارد بهشت شوند ! وجه شباهت در این تشبیه ((محال و غیرممکن بودن )) است ؛ یعنی همان طور که امکان ندارد شتر با آن جثّه بزرگش از سوراخ باریک سوزن عبور کند ، همچنین ممکن نیست افراد متکبّر مغرور داخل بهشت گردند . زیرا بهشت ((دارالسلام ))و خانه انسانهای سالم است و آدم متکبّر تاوقتی که مرض کبرش را معالجه نکند ، نمی تواند وارد بهشت شود . ((مولوی )) دراین زمینه می گوید : نیست سوزن را سر رشته دو تا چون که یکتایی در این سوزن درآ رشته را با سوزن آمد ارتباط نیست در خور با جمل سمّ الْخیاط شیخ عطّار نیز در این باره می گوید : شنیدم من که موشی در بیابان مگر دید اشتری را بی نگهبان مهارش سخت بگرفت و دوان شد که تا اشتر به آسانی روان شد چو آوردش به سوراخی که بودش نبودش جای آن اشتر چه سودش بدو گفت اشتر ، ای گم کرده راهت من اینک آمدم کو جایگاهت کجا آیم درون ای تنگ روزن چو من اشتر بدین سوراخ سوزن برو دم درکش ای موش سیه سر که نتواند گذشت اشتر از این در(125) 👈🏾ادامه دارد..... ============== 125-تفسیر امثال القرآن ، ص 248. 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#مثالهای_قرآن 59 #مثل #عالم #عمل #سگ #هار #شیطان #بلعم_باعورا #قرآن #تکذیب #آیات 🔅🔅🔅 ⏪ مثَل سگ هار 1 (وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَاءَ الَّذِیَّ ءَاتَیْنَهُ ءَایَتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَاءَتْبَعَهُ الشَّیْطَنُ فَکَانَ مِنَ ا لْغَاوِینَ وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَهُ بِهَا وَلَکِنَّهُ اءَخْلَدَ إِلَی الاَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَلهُ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ ا لْکَلْب إِنْ تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ اءَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَث ذَّا لِکَ مَثَلُا لْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَتِنَا فَاقْصُصِا لْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ سَآءَ مَثَلاًا لْقَوْمُ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَتِنَا وَاءَنفُسَهُمْ کَانُواْ یَظْلِمُونَ) . (اعراف / 175 177.) ((و بر آنها بخوان سرگذشت آن کس را که آیات خود را به او دادیم ؛ ولی (سر انجام ) خود را ازآن تهی ساخت و شیطان بر او دست یافت و از گمراهان شد . و اگر می خواستیم (مقام ) او را با این آیات (و علوم و دانشها) بالا می بردیم ، ولی او به پستی گرایید و از هوای نفس خویش پیروی کرد ! مَثَل او همچون سگ (هار) است که اگر به او حمله کنی ، دهانش را باز و زبانش را برون خواهد کرد و اگر او را به حال خود واگذاری ، باز همین کار را می کند . این مَثَل گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند ؛ این داستانها را (برای آنها) بازگو کن ، شاید بیندیشند (و بیدار شوند) چه بد مثلی دارند گروهی که آیات ما را تکذیب کردند و تنها آنها به خودشان ستم می کردند)) . ای محمّد خوان بر اسرائیلیان یا به قومت زان کس اخبار نهان که بر او دادیم آگاهی یکی ما ز آیتهای خود در مدرکی . . . از ره رغبت بر آیات و کتاب که به اسم اعظمش بود انتساب کرد لیکن میل او سوی زمین پیرو نفس و هوا شد از یقین از دنائت میل بر پستی نمود می نخورده هیچ ، بر مستی فزود او مثالش در صفت پس چون سگ است خستش هم دور باخون در رگ است گر به حمله رانی او را ، از دهان افکند بیرون به محرومی زبان ور که بگذاری نرانی هم ورا افکند بیرون زبان در ماجرا . . . وان که باشد غافل از علم و عمل همچو آن کلب است کامد در مثل این مثل دارد بر آن قومی فروغ کاشمارند آیات ما را بر دروغ پس بخوان این قصّه ها را از قصص بهر ایشان کامد از آیت به نصّ همچو آن بلعم که حالش گشت ذکر شاید اندر خود کنند این قوم فکر بد بسی باشد مثل آن قوم را که به تکذیب اند بر آیات ما بعد از آن کا گاه گشتند از حُجَج پس کنند انکار آیات و نهج بر نفوس خویش آوردند ظلم نی که بر نفس دگر کردند ظلم (تفسیر صفی ، ج 1، ص 389 390.) 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom

#مثالهای_قرآن 59 #مثل #عالم #عمل #سگ #هار #شیطان #بلعم_باعورا #قرآن #تکذیب #آیات 🔅🔅🔅 ⏪ مثَل سگ هار 2 (وَاتْلُ عَلَیْهِمْ نَبَاءَ الَّذِیَّ ءَاتَیْنَهُ ءَایَتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَاءَتْبَعَهُ الشَّیْطَنُ فَکَانَ مِنَ ا لْغَاوِینَ وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَهُ بِهَا وَلَکِنَّهُ اءَخْلَدَ إِلَی الاَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوَلهُ فَمَثَلُهُ کَمَثَلِ ا لْکَلْب إِنْ تَحْمِلْ عَلَیْهِ یَلْهَثْ اءَوْ تَتْرُکْهُ یَلْهَث ذَّا لِکَ مَثَلُا لْقَوْمِ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَتِنَا فَاقْصُصِا لْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ سَآءَ مَثَلاًا لْقَوْمُ الَّذِینَ کَذَّبُواْ بَایَتِنَا وَاءَنفُسَهُمْ کَانُواْ یَظْلِمُونَ) . (اعراف / 175 177.) ((و بر آنها بخوان سرگذشت آن کس را که آیات خود را به او دادیم ؛ ولی (سر انجام ) خود را ازآن تهی ساخت و شیطان بر او دست یافت و از گمراهان شد . و اگر می خواستیم (مقام ) او را با این آیات (و علوم و دانشها) بالا می بردیم ، ولی او به پستی گرایید و از هوای نفس خویش پیروی کرد ! مَثَل او همچون سگ (هار) است که اگر به او حمله کنی ، دهانش را باز و زبانش را برون خواهد کرد و اگر او را به حال خود واگذاری ، باز همین کار را می کند . این مَثَل گروهی است که آیات ما را تکذیب کردند ؛ این داستانها را (برای آنها) بازگو کن ، شاید بیندیشند (و بیدار شوند) چه بد مثلی دارند گروهی که آیات ما را تکذیب کردند و تنها آنها به خودشان ستم می کردند)) . 🔰وجه تشبیه 🔹این مثل در باره دانشمندی است که نخست در صف مؤ منان بوده و حامل آیات و علوم الهی گشته آنچنان که هیچ کس فکر نمی کرد ، روزی منحرف شود ، اما سرانجام دنیا پرستی و پیروی از هوای نفس چنان به سقوطش کشانید که در صف گمراهان و پیروان شیطان قرار گرفت . و خداوند این شخص را به سگ هار تشبیه کرده است که بر اثر بیماری هاری حالت عطش کاذب به او دست می دهد و در هیچ حال سیراب نمی شود و پیوسته دهانش باز و زبانش بیرون است و لَهْ لَهْ می کند . ▫️واژه ((لَهْث )) به معنای بیرون آوردن زبان از دهان است . 🔹((لاهِثْ)) به سگی گفته می شود که بدون دلیل و بی جهت زبانش را بیرون می آورد . سگ معمولی به هنگام تشنگی و یا وقتی که صدمه ای به او برسد ، زبانش را از دهانش در می آورد و لَهْ لَهْ می کند ، یعنی این حرکت زشت حیوان ظاهراً دلیلی دارد ، اما سگ لاهث بدون علّت پیوسته زبان خود را از دهانش خارج می کند . 🔹((وجه شباهت )) در این تشبیه ((عطش کاذب )) و ((بی دلیل بودن کار زشت )) است ؛ یعنی این گونه افراد بر اثر شدّت هوا پرستی و چسبیدن به لذّات جهان مادی ، یک حالت عطش نامحدود و پایان ناپذیری به آنها دست می دهد که همواره دنبال دنیا پرستی می روند و به شکل بیمار گونه ای همچون ((سگهای هار)) دهانشان برای بلعیدن جیفه و مردار دنیا ، یعنی مال و مقام باز است و هر قدر مال به دست آورند و به مقام دست یابند ، باز هم احساس سیری نمی کنند ؛ چنان که امام علی علیه السّلام می فرماید : ((اِنَّما الدُّنْیا جِیْفَةٌ وَالمُتَواخُونَ عَلَیْها اءَشْباهُ الکِلابِ . . . ؛ (136) به راستی که جهان مرداری است گندیده و آنها که بر سر این جیفه گندیده باهم برادری و دوستی می کنند مانند سگانند)) . ⏺ملاّی رومی میلهای درونی و غرائز نفسانی انسان را به سگ درنده ای تشبیه کرده ، می گوید : میلها همچو سگان خفته اند اندر ایشان خیر و شرّ بنهفته اند چون که قدرت نیست خفتند این رده همچو هیزم پاره ها و تن زده تاکه مرداری در آید در میان نفخ صور حرص (137) کوبد بر سگان چون در آن کوچه خری مردار شد صد سگ خفته بدان بیدار شد حرصهای رفته اندر کتم (138) غَیْب تاختن آورد و سر بر زد زجیْب (139) مو به موی هر سگی دندان شده وزبرای حیله دُم جنبان شده صد چنین سگ اندر این تن خفته اند چون شکاری نیستشان بنهفته اند(140) 🔹یعنی سگان ، هنگامی که طعمه ای درکار نیست ، چنان کنار هم می خوابند که انسان خیال می کند هیزم ریز شده است که کنار هم چیده شده ویا مانند گوسفندانی که کنار هم خوابیده اند . گویی هیچ گونه غریزه درّندگی در آنها وجود ندارد ، امّا وقتی که بوی لاشه مردار را حسّ می کنند ، چنان به سوی آن هجوم می برند که هر لاخ از موهای بدنشان همچون دندان برای بلعیدن مردار تیز می شود . ============= 136-غرر الحکم ، ج 1، ص 299، ح 23. 137- نفخ صور حرص : دمیدن باد حرص . 138-کتم : کتمان و پنهان کردن ، کتم غیب به معنای پنهانی است . 139-جیب : گریبان . 140-مثنوی معنوی ، انتشارات کلاله خاور، ص 289. 🍀🍀🍀 🔅تفسیر و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom