سیدعلیرضا:
#بسم #الله #رحمان #الرحیم
شمر بن ذی‌الجوشن
لعنت الله علیه
شِمْرِ بْن ذِی‌الْجَوْشَن (کشته شده در ۶۶ق)، از #تابعین و از فرماندهان #سپاه عمر بن سعد در واقعه #کربلا که به سبب #تأثیرگذاری‌اش در این واقعه، از چهره‌های منفور نزد #شیعیان است. از جمله اقدامات او در واقعه #کربلا زمینه‌سازی #شهادت مسلم بن عقیل،😔 برافروختن آتش #جنگ در روز #عاشورا، فرماندهی جناح چپ #لشکر عمر بن سعد، به شهادت رساندن امام #حسین(ع)،😭 حمله به #خیمه‌ها و تلاش برای #شهید کردن امام #سجاد(ع) است.😭😭
شمر بن ذی‌الجوشن
#مشخصات فردی
نام کامل شمر بن شُرَحبیل(ذی الجوشن) بن اَعْوَر بن #عمرو
کنیه #ابوسابغه
نسب/قبیله خاندان #ضِباب بن کلاب / قبیله هَوازِن
درگذشت ۶۶ق
نحوه درگذشت به دست یاران #مختار
شمر پیش از آن، در جنگ #صفین در سپاه امام #علی(ع) بود؛ ولی بعدها در جمع دشمنان امام و #خاندانش درآمد. در زیارت #عاشورا از شمر با لعن و #نفرین یاد شده است. او در مقابل #مختار ثقفی شکست خورد و سر از #تنش جدا گردید.
نسب شمر
شِمر بن ذی الجَوْشَن، #کنیه‌اش ابوسابغه، از #تابعین و رؤسای قبیلۀ #هَوازِن از تیرۀ بنی عامر بن صَعْصَعَه و از #خاندان ضِباب بن #کلاب بودازاین رو، از او با نسب‌هایی چون #عامری، ضِبابی و #کلابی یاد کرده‌اند. در مورد تاریخ ولادت شمر اطلاع درستی در دست نیست.😐
پدر شمر (ذی الجوشن) #شُرَحبیل بن اَعْوَر بن #عمرو نام داشت. دربارۀ سبب نام‌گذاری او به ذی الجوشن برخی #معتقدند به جهت برآمده بودن #سینه‌اش به ذی الجوشن معروف شده است. به قولی نیز، نام او #جَوشن بن ربیعه بود. ذوالجوشن به خواسته #پیامبر اکرم (ص) برای پذیرش #اسلام اهمیتی نداد اما پس از فتح #مکه، چون مسلمانان بر مشرکان ✌️پیروز شدند، اسلام آورد. درباره 🧕مادر شمر اطلاع چندانی در دسترس نیست. در واقعه #کربلا، امام #حسین(ع) پس از اهانت شمر، وی را پسر زن #بُزچران خطاب کرده است.
#زندگینامه
شمر بن ذی الجوشن در ابتدا از یاران #امیرالمؤمنین امام #علی (ع) بود. وی در جنگ #صفّین، آن حضرت را یاری کرد و در مبارزه با اَدهم بن #مُحرِز باهِلی (از سپاه شام)، صورتش به شدت #مجروح گشت اما بعدها ازامام #علی (ع) روی گرداند و از دشمنان پر کینۀ او و خاندانش شد😔😔
شمر هنگام #دستگیری حُجر بن عَدی (از صحابه #پیامبر(ص) و از یاران امام #علی (ع)) در سال ۵۱، جزو کسانی بود که نزد #زیاد بن ابیه به دروغ #شهادت داد که حجر مرتد شده و شهر را به #آشوب کشیده است. در حادثۀ #کربلا نیز، او از #قاتلان و مسببان شهادت امام #حسین(ع) بود😭😭
نقش او در واقعه #کربلا
وقتی #مسلم بن عقیل در سال ۶۰ قمری از سوی امام ۱حسین به #کوفه رفت، شمر از جمله افرادی بود که از طرف #عبیدالله بن زیاد، حاکم #کوفه، مأمور شد مردم را از اطراف #مسلم پراکنده سازد. وی در سخنانی مسلم را #فتنه‌گر نامید😔 و #کوفیان را از سپاه #شام ترساند.😰
پس از آنکه امام #حسین به #کربلا رسید، عمر بن سعد، فرمانده لشکر #کوفه، قصد جلوگیری از #جنگ و #خون ریزی داشت و به دنبال راه حل مسالمت آمیز بود اما شمر، ابن زیاد را که به نظر می‌رسید با قصد عمر بن سعد #موافق است، به جنگ با #امام تشویق کرد😔😔
در عصر روز ۹ #محرم سال ۶۱ قمری، شمر با چهار هزار #سپاهی و نامۀ تهدیدآمیزی از سوی ابن زیاد، برای عمر بن سعد به #کربلا رسید. ابن سعد با دیدن نامه، #خطاب به شمر گفت کاری را که در آن امید صلاح بود #تباه کردی. با این حال، عمر سعد دستور ابن زیاد مبنی بر اخذ #بیعت از امام #حسین یا جنگ با او را پذیرفت و شمر سردار سپاه او گردید. شمر برای حفظ سنّت #قبیله‌ای و پیوندهای #جاهلی، از آنجا که با ام #البنین، مادر حضرت #عباس ، هم قبیله بود، در عصر #تاسوعا عباس و برادرانش را #خواهر زاده خود صدا کرده و خواست تا #امان نامه‌ای از ابن زیاد برای آنان بگیرد، اما آنها نپذیرفته و در کنار #امام ماندند.
روز #عاشورا
صبح روز عاشورا، شمر #فرماندهی قسمت چپ جبهه #سپاه ابن سعد را برعهده گرفت و هنگامی که با #خندق و #هیزم مشتعل در اطراف خیمه‌های #امام علیه‌السلام و #یارانش روبه رو شد، با #امام گستاخانه سخن گفت پس از آنکه امام علیه‌السلام برای تذکر به سپاه #کوفه خطبه‌ای در سابقۀ درخشان #خاندانش و #بیاناتی از رسول #اکرم (ص) در مورد دوستی اهل #بیت آغاز نمود، شمر کلام #امام را قطع کرد اما #حبیب بن مظاهر به او پاسخ دندان‌شکنی داد😒
یک بار دیگر زمانی که زُهَیر بن قَین، از یاران #امام، به پند و اندرز #کوفیان پرداخت و آنان را به یاری امام #حسین دعوت کرد، شمر به سوی او #تیری پرتاب نمود و به او #اهانت کرد.😔😔
وقتی عبداللّه بن عُمَیر کلبی به #شهادت رسید، شمر به #غلام خود (رستم) دستور داد تا با #نیزه‌ای همسر عبداللّه را که بر بالینش نشسته بود نیز به #شهادت رساند.😔 شمر، #نافع بن هِلال جَمَلی، یار دلاور امام #حسین، را
پس از جنگی سخت، در حالی که دو بازوی #نافع شکسته بود، #اسیر کرد و به شهادت رساند😭
پس از #شهادت بسیاری از اصحاب امام #حسین، دشمنان به سوی خیمه‌ها #حمله بردند. شمر نیزه خود را در خیمه امام #حسین فروبرد و فریاد زد که #آتش بیاورید تا این خیمه را با #اهلش بسوزانم.😔 امام او را #نفرین کرد و حتی دوستش، شَبَث بن رِبعی، نیز او را سرزنش نمود. یک بار دیگر در عصر #عاشورا و قبل از شهادت امام #حسین، شمر قصد داشت به خیمه #امام، که خاندانش نیز در آن بود، حمله کند و آن را به #تاراج برد؛ اما #امام او را از این کار برحذر داشت و شمر بازگشت.
به #شهادت رساندن امام #حسین(ع)😭😭
شمر به #تیراندازان دستور داد تا بدن #امام را هدف قرار دهند😔 سپس با فرمان او، همه به سوی امام #حمله بردند و کسانی از جمله سِنان بن اَنَس و زُرْعَة بن #شریک #ضربه‌های نهایی را بر #امام وارد کردند.
درباره کسی که سر امام #حسین را از تن جدا کرد، روایات گوناگونی وجود دارد که در برخی از آنها از شمر نام برده شده است. به گفته واقدی، شمر امام #حسین(ع) را کشت😭 و با اسب🐎 خود بدن آن #حضرت را لگدکوب کرد.در برخی روایات گفته شده است که وی بر #سینۀ امام نشست و سر او را از قفا جدا کرد😭😭. در زیارت ناحیه #مقدسه نیز شمر قاتل امام #حسین(ع) معرفی شده است
عبیداللّه بن زیاد، به فرمان یزید بن معاویه، اسرای #کربلا و سرهای #شهدا را با شمر و همراهانش به سوی یزید در #شام فرستاد. شمر نزد یزید سخنان #توهین آمیزی دربارۀ #امام و دیگر شهدای #کربلا بیان نمود.😭
پس از بازگشت اهل #بیت علیهم السلام به #مدینه، شمر نیز با پایان یافتن #مأموریتش به #کوفه بازگشت. گفته شده است که او #نماز می‌خواند و از #خداوند طلب بخشش می‌کرد و در توجیه شرکت در قتل امام #حسین می‌گفت که از امرای خود فرمان برداری کرده است.
سرنوشت شمر
در پی قیام #مختار ثقفی در سال ۶۶ قمری، شمر در #جنگ علیه او شرکت کرد اما #مختار وی و دیگر امرای اموی را در #جنگ جَبّانة السَبیع (از محله‌های کوفه) شکست داد و شمر از #کوفه گریخت. #مختار جمعی را به همراه #غلام خود (زِربی) در پی او فرستاد. شمر غلام مختار را کشت و به قریه‌ای به نام #ساتیدَما گریخت و از آنجا به #قریه‌ای به نام کلتانیه (بین شوش و روستای صَیمره) رفت و نامه‌ای برای مُصعَب بن زبیر فرستاد که آماده جنگ با #مختار بود، اما برخی از #سپاهیان مختار، شمر را محاصره کردند و در حالی که یارانش گریخته بودند، او را #کشتند و سرش را نزد مختار فرستادند و بدنش را پیش سگان🐕🦺🐕🦺 انداختند #مختار نیز سر شمر را برای #محمد بن حنفیه فرستاد.
جایگاه شمر نزد #اهل سنت
شمر از پدرش روایت کرده و #ابواسحاق سبیعی نیز از شمر #روایت نموده است، در حالی که، در منابع اهل سنّت از شمر با نکوهش یاد شده و گفته‌اند که او از #قاتلان امام #حسین(ع) بوده و شایستگی برای روایت حدیث ندارد
پانویس
↑ العقد الفرید، ابن عبدربّه، ج۳، ص۳۱۸ـ۳۲۰.
↑ تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، ج۲۳، ص۱۸۶.
↑ انساب الاشراف، بلاذری، ج۲، ص۴۸۲.
↑ ابن سعد، ج۶، ص۴۶.
↑ فیروزآبادی، ذیل «جشن».
↑ طبقات ابن سعد، ج۶ ص۲۴.
↑ طبقات ابن سعد، ج ۶، ص۴۷ـ۴۸؛ تاریخ مدینه دمشق، ج ۲۳، ص۱۸۷ـ۱۸۸.
↑ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۸۷؛ الارشاد شیخ مفید، ج ۲، ص۹۶.
↑ وقعة صفین، نصربن مزاحم، ص۲۶۷ـ۲۶۸؛ تاریخ طبری، ج ۵، ص۲۸.
↑ تاریخ طبری، ج ۵، ص۲۶۹ـ۲۷۰.
↑ وقعة الطف، ابومخفف، ص۱۲۳ـ۱۲۴.
↑ الارشاد شیخ مفید، ج ۲، ص۸۷ـ۸۸.
↑ وقعة الطف، ابومخفف، ص۱۸۷ـ۱۸۸؛ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۸۲.
↑ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۸۳؛ تاریخ طبری، ج ۵، ص۴۱۴ـ۴۱۵.
↑ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۸۳ـ۴۸۴؛ الارشاد شیخ مفید، ج ۲، ص۸۹.
↑ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۸۷.
↑ وقعة الطف، ابومخنف، ص۲۰۵؛ انساب الاشراف بلاذری، ج۲، ص۴۸۷؛ الارشاد شیخ مفید، ج ۲، ص۹۶.
↑ تاریخ طبری، ج ۵، ص۴۲۵.
↑ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۸۸ـ۴۸۹؛ تاریخ طبری، ج ۵، ص۴۲۶.
↑ انساب الاشراف بلاذری، ج ۲، ص۴۹۳.
↑ تاریخ
پس از شهادت امام #حسین(ع) و غارت و آتش زدن خیمه‌ها،😔 شمر قصد داشت امام #سجاد(ع) را که در بستر #بیماری بود به قتل رساند، اما عده‌ای مانع او شدند.
شمر از جمله #انسان‌های ماجراجویی بود که در حوادث سود شخصی خود را دنبال می‌کرد و برای نیل به آن از هیچ عملی #روگردان نبود. وی را مردی #ابرص و #زشت روی توصیف کرده‌اند. امام #حسین علیه‌السلام در روز #عاشورا به شمر گفت: «رسول خدا راست گفت که گویا سگ سیاه🐕🦺 و 🐩سفیدی را می‌بینم که خون اهل #بیتم را می‌آشامد». در زیارت ۱عاشورا از شمر با لعن و #نفرین یاد شده است
حوادث پس از #عاشورا
در یازدهم محرّم ۶۱، ابن سعد دستور داد سر ۷۲ تن شهدای #کربلا را از تن جدا کنند😭 و به همراه شمر و تنی چند از فرماندهان سپاه به #کوفه، نزد ابن زیاد ببرند. قبیله‌هایی که در نبرد #کربلا شرکت کرده بودند، برای جایگاه‌یافت