✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اهمیت خانواده در فرآیند تربیت (بخش اول)
🔹 #انسان، ترکیبى از جسم مادّى و غرایز آن و روح الهى و قواى آن است و این دو در یکدیگر تأثیر مى گذارند. #تربیت و #پرورش و سالم نگهداشتن آنها از فساد، موجب هماهنگى و وحدت در مجموعه وجود انسان مى شود. اعمال و حالات جسم در کمال و انحطاط روح مؤثر بوده و پاکى روح در فعالیت هاى بدن اثر مى گذارد. بنابراین پرورش و #نگهدارى_جسم باید در کنار پرورش و #مراقبت_روح انجام گیرد. تربیت جسم و جان و هم ساز قرار دادن این دو، ذخایر باطنى را ظاهر ساخته و معرف شخصیت انسان در زندگى فردى و اجتماعى مى شود.
🔹در این تعریف، به هر دو بعد مادّى و معنوى توجّه شده است، زیرا هماهنگى استعدادها و قواى مادّى و معنوى انسان در صورتى حاصل می شود که هر دو بُعد مورد مراقبت و پرورش قرار گیرند و به سوى هدف مطلوب و شایسته مقام انسانى که تأدیب و متخلق شدن به اخلاق الهى است سوق داده شوند. مولی متقیان امیر مؤمنان امام علی (ع) می فرمایند: «مَنْ تَأَدَّبَ بِأَدَبِ اللهِ أَدَّاهُ إِلَى الْفَلَاحِ الدَّائِم؛ [۱] کسى که به ادب ها و روش های خداگونه تربیت و پرورش پیدا کند، نتیجه آن تربیت، این است که به رستگاری و فلاح دست پیدا می کند».
🔹نیز خداوند متعال به پیامبر اکرم (ص) وحی فرمود: «لَا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ... ؛ [حجر، ۸۸] به آنچه که به گروهی از کافران داده ایم و آنها را از نعم دنیوی برخوردار کرده ایم، از روی تعجب چشم خیره نکن و متعجب نشو...». پس از آن، پیامبر اکرم (ص) دستور دادند، فردی میان مردم صدا زند: «مَنْ لَمْ یَتَعَزَّ بِعَزَاءِ اللَّهِ تَقَطَّعَتْ نَفْسُهُ عَلَى الدُّنْیَا حَسَرَات؛ [۲] کسى که مؤدب به ادب الهى نباشد، با دل پُرحسرت از جهان می رود».
💠خانواده رکن مهم تربیت
🔹عوامل متعدد در فرایند تربیت و انتقال ارزش های دینی در اطفال تأثیر گذار است، اما #خانواده در این زمینه #بانفوذترین_عامل به شمار می رود. #کودک نخستین چشم انداز را از جهان پیرامون، در خانواده می آموزد و احساس وجود می کند و با آداب و رسوم اجتماعی و مراسم دینی آشنا و به وظایف فردی و حدود و اختیارات مسئولیت های خود پی می برد، زیرا خمیر مایهی شخصیت انسان در #خانواده تکوین می یابد و نگرش ها، رغبت ها و رفتارهای خوشایند و ناخوشایند نسبت به پدیده های مختلف از خانه سرچشمه می گیرد.
🔹اثر #تربیت_خانوادگی در بسیاری از مسائل زندگی افراد به وضوح قابل مشاهده است. خانواده اولین بخش از یک اجتماع است که هر کدام از ما به صورت تولد، فرزند خواندگی، یا ازدواج به آن وارد میشویم. روابط بین افراد خانواده و نقش هایی که هر یک از اعضا بر عهده میگیرند، میتواند بر شکل گیری شخصیت و نحوه تعاملات افراد اثر بگذارد. علاوه بر ژن های مشابه، سبک های ارتباطی افراد یک خانواده نیز منجر به پیدایش خصوصیات مشترک در بین آن ها می شود. #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص ۱۷
[۲] الخصال، ج ۱، ص ۶۴
نویسنده؛ امین توانا
منبع؛ راسخون
#خانواده #تربیت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اهمیت خانواده در فرآیند تربیت (بخش دوم)
🔸اثر #تربیت_خانوادگی در بسیاری از مسائل زندگی افراد به وضوح قابل مشاهده است. #خانواده اولین بخش از یک اجتماع است که هر کدام از ما به صورت تولد، فرزند خواندگی، یا ازدواج به آن وارد میشویم. روابط بین افراد خانواده و نقش هایی که هر یک از اعضا بر عهده میگیرند، میتواند بر شکل گیری شخصیت و نحوه تعاملات افراد اثر بگذارد.
💠توجه دین به اهمیت نظام خانواده
🔹متخصصان معتقدند معمولاً افرادی که از سلامت روان مناسبی برخوردار هستند در خانواده های سالمی نیز پرورش یافته اند؛ زیرا مادر یا پدری که خود دچار مشکلات روحی باشد نمی تواند مراقبت های لازم را از فرزند خود به عمل بیاورد، و در نتیجه از همین طریق مشکلات خود را به #کودک نیز منتقل می کند. برای مثال یک مادر افسرده معمولاً فرزند خود را نیز افسرده می کند، چرا که انرژی روانی کافی برای برقراری ارتباط عاطفی با فرزند خود را ندارد. کمبود عاطفی ایجاد شده به رابطه بین مادر و فرزند لطمه وارد می کند و در نتیجه کودک نیز ممکن است از همان ابتدا علائمی از افسردگی از خود نشان دهد.
🔹البته اختلالات روحی و روانی تا حدی می توانند ژنتیکی نیز باشند، چرا که تحقیقات نشان داده است جدا از روش های تربیتی، میزان بروز اختلالاتی نظیر اختلالات اضطرابی و افسردگی در کسانی که سابقه این مشکلات در بستگان درجه یکشان وجود دارد بیشتر از دیگران است. #دین، زندگی را معنی دار می کند و باعث تحقق عدالت اجتماعی می شود و عمیق ترین احساسات را در وجدان انسان برمی انگیزد. #دین نیاز فطری است. فقدان کامل ایمان در حکم سقوط انسان است؛ زیرا داشتن #ایمان، احساس هویت فردی و اجتماعی را فراهم می کند و به انسان #آرامش و #امنیت می بخشد.
🔹 #تربیت_دینی_کودکان، امری ضروری و لازم است و این ضرورت حداقل از دو دید فردی و اجتماعی قابل رسیدگی است. از لحاظ فردی، #مذهب، پایه و مایه همه جوانب و ابعاد فرد و سبب بسیاری از رشدها و ایستایی ها است. چه بسیارند امانت های الهی که در سایه بی توجهی اولیای کودک به جنبه های عقیدتی و مذهبی او، دچار تزلزل می شوند. #کودک بر اساس آنچه که دیده و شنیده، چه درست و چه غلط، می آموزد و عمل می کند و از این دیدگاه، #نقش_خانواده در کودک فوق العاده است. #ادامه_دارد...
نویسنده؛ امین توانا
منبع؛ راسخون
#دین #خانواده #کودک #تربیت #تربیت_دینی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اهمیت خانواده در فرآیند تربیت (بخش سوم)
🔸اثر #تربیت_خانوادگی در بسیاری از مسائل زندگی افراد به وضوح قابل مشاهده است. #خانواده اولین بخش از یک اجتماع است که هر کدام از ما به صورت تولد، فرزند خواندگی، یا ازدواج به آن وارد میشویم. روابط بین افراد خانواده و نقش هایی که هر یک از اعضا بر عهده میگیرند، میتواند بر شکل گیری شخصیت و نحوه تعاملات افراد اثر بگذارد.
🔹در #دین_مبین_اسلام، #خانواده محبوبترین و عزیزترین نهاد بشرى برای #تربیت_انسان بیان شده است. هدف از تشکیل آن، تأمین نیازهای عاطفی و معنوی انسان از جمله دستیابی به #آرامش است. در اسلام خانواده به عنوان #کانون_تربیت معرفی شده است که صلاح و فساد آن موجب نیکبختی و سعادت، و یا انحراف و تباهی جامعهی انسانی خواهد بود. از گام های نخستین در راه تحکیم بنیان خانواده، شناخت ماهیت و کارکردهای خانواده، ضرورت های وجودی نهاد خانواده و بازشناسی ساختارهای آسیب زای نهاد خانواده است. #خانواده در صورت تحقق درست و صحیح این کارکردها به خوبی خواهد توانست اهداف مهم تشکیل خود را محقق نموده و در راستای تعالی و سعادت جامعهی پیرامونی خود گام بردارد؛ بنابراین عدم تحقق درست این کارکردها، موجب تضعیف بنیان نهاد خانواده شده و آن را نهادی آسیب پذیر خواهد نمود. امری که در جریان تحولات دنیای امروزی همواره شاهد آن هستیم،
🔹و لذا با تبعیت از دستورات و آموزه های اسلامی می توان خانواده را از این آسیب ها و تهدید های مهلک مصون نمود. تهدیداتی که متأسفانه خانواده معاصر را هدف قرار داده و با مشکلات زیادی روبهرو ساخته است. به همین خاطر #اسلام بسیار به اهمیت جایگاه خانواده و روابط بین اعضای آن توجه دارد. امام سجاد (ع) راجع به موضوع #حقوق_زن می فرمایند: «امّا حقّ همسرت این است که بدانى، به راستى خداوند او را مایه آرامش و آسایش و همدم و پرستار تو قرار داده و بایسته است که هر یک از شما [زن و شوهر] به سبب همسرش خداى را سپاس دارد و بداند که این ارزانى خدا بر اوست و باید با نعمت خدا، نیک رفتار باشد و گرامی اش دارد و با او سازگارى کند و اگر چه حقّ تو بر عهده او سخت تر و فرمان پذیرى از تو در آنچه دوست مىدارى و ناپسند می شمارى تا جایى که گناه نباشد، بر او لازم تر است، ولى زن نیز حقّ مهرورزى و همدمى دارد و حق دارد که آرامشش در برآوردن لذّتى که در انجامش ناگزیر است، فراهم شود». [۱]
🔹رسول اکرم (ص) در تبیین جایگاه مرد و زن در خانواده می فرمایند: «اَلرَّجُلُ راعٍ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ وَ هُوَ مَسؤُولٌ عَنْهُمْ وَ الْمَرْاَه راعیَه عَلى بَیْتِبَعْلِها وَ وُلْدِهِ وَ هِىَ مَسْؤُولَه عَنْهُمْ؛ [۲] مرد، سرپرست خانواده است و درباره آنان از او سؤال می شود و زن، سرپرست خانه شوهرش و فرزندان اوست و درباره آنان از وى سؤال می شود». به نظر می رسد از دیدگاه اسلام یکی مهم ترین اهداف زندگی زناشویی، تربیت صحیح و درست فرزندان است؛ بنابراین یکی از دلایل توصیه ها و دستورات و تعالیم اسلام نسبت به رابطه مرد و زن این است که خانواده با این مختصات که زن و مرد به مسئولیت های خود عمل می کنند، بهتر می توانند فرزندان متناسب برای زندگی آینده خود تربیت کنند. #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] تحف العقول، النص، ص ۲۶۲
[۲] صحیح بخاری، ج ۳، ص ۱۲۵
نویسنده؛ امین توانا
منبع؛ راسخون
#خانواده #تربیت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️اهمیت خانواده در فرآیند تربیت (بخش چهارم و پایانی)
🔸اثر #تربیت_خانوادگی در بسیاری از مسائل زندگی افراد به وضوح قابل مشاهده است. #خانواده اولین بخش از یک اجتماع است که هر کدام از ما به صورت تولد، فرزند خواندگی، یا ازدواج به آن وارد میشویم. روابط بین افراد خانواده و نقش هایی که هر یک از اعضا بر عهده میگیرند، میتواند بر شکل گیری شخصیت و نحوه تعاملات افراد اثر بگذارد.
🔹امام سجاد (ع) در حدیثی حول #حق_فرزند می فرمایند: أَمَّا حَقُ وَلَدِکَ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ مِنْکَ وَ مُضَافٌ إِلَیْکَ فِی عَاجِلِ الدُّنْیَا بِخَیْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ أَنَّکَ مَسْئُولٌ عَمَّا وُلِّیتَهُ مِنْ حُسْنِ الْأَدَبِ وَ الدَّلَالَه عَلَى رَبِّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَعُونَه عَلَى طَاعَتِهِ فَاعْمَلْ فِی أَمْرِهِ عَمَلَ مَنْ یَعْلَمُ أَنَّهُ مُثَابٌ عَلَى الْإِحْسَانِ إِلَیْهِ مُعَاقَبٌ عَلَى الْإِسَاءَه؛ [۱] اما حق فرزندت این است که بدانى که او از توست و در نیکى و بدى عمر دنیا بستگى به تو دارد و تو مسئولیت آنچه را که از او به عهده گرفتهاى دارى. تو باید او را نیکو ادب کنى و به راه پروردگار عز و جلش رهبرى کنى و بر فرماندارى او را یاری نمايى، پس درباره فرزند همچون کسى رفتار کن که بداند در نیکى به فرزند پاداش خواهد گرفت و در بدرفتارى با او به کیفر بد دچار خواهد شد.
💠آینده فرزندان وابسته به تربیت امروز خانواده
🔹 #خانواده نقش بسزایی در ازدواج فرزندان و الگوهای رفتاری که آن ها در زندگی مشترک خود ایفا میکنند، دارد. به همین خاطر است که بسیاری از افراد برای اینکه بتوانند به شناخت و درک بهتری از همسر آینده خود دست یابند به روابط او با خانواده اش دقت می کنند. از نظر علمی، خانواده از طریق سبک های ارتباطی و نحوه پرورش دلبستگی می تواند الگوهای رفتاری را در فرد شکل دهد که در چگونگی برقراری روابط عاطفی بعدی او اثر می گذارد.
🔹علاوه بر موارد ذکر شده، #خانواده میتواند در روند ازدواج نیز نقش تسهیلگر را داشته باشد. چرا که #خانواده_سالم با آموزش نحوه درست تصمیمگیری و کمک به فرزندان در مسیر استقلال خواهی، مقوله ازدواج را برای افراد آسانتر میکند؛ اما بسیاری از خانواده ها به دلیل تعارضاتی درونی، ازدواج اعضا را نیز با مشکل مواجه میکنند. برای مثال این خانوادهها نمیتوانند استقلال اعضای خود را بپذیرند، در نتیجه دائماً در زندگی فرزندان خود دخالت میکنند. همچنین ممکن است به دلیل کمبود مهارتهای ارتباطی نتوانند حمایتهای عاطفی کافی را برای آنها فراهم کنند. بسیار اهمیت دارد که در بررسیهای پیش از ازدواج، خانواده فرد مورد نظر را نیز در نظر بگیرید و نحوه ارتباطات میان اعضا را بیشتر بررسی کنید. [۱]
💠نتیجه گیری
🔹درست است که ابزارها و عامل های مختلفی در مسیر و فرآیند تربیت و پرورش کودکان وجود دارد، اما وجود خانواده مناسب و مهیا در این مسیر، از عامل های مهم و حیاتی است. به طوری که بدون وجود این اهرم تأثیر گذار، رسیدن به اهداف تربیتی امری محال و نشدنی است. #خانواده_خوب و مناسب در #آینده_فرزندان و به تعبیر واضح تر زندگی مشترک آن ها، بسیار تأثیرگذار است؛ و بسیاری از مشکلاتی که جوانان در زندگی زناشویی با همسر خود پیدا می کنند ناشی از عدم تربیت صحیح خانوادگی و آماده نشدن جوان برای حل به موقع و صحیح دشواری های زندگی مشترک است.
پینوشتها؛
[۱] روضه المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج ۵، ص ۵۱۸
[۲] ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻜﺘﺐ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺑﻴﺖ علیهم صلوات الله، کاظم ارفع
نویسنده؛ امین توانا
منبع؛ راسخون
#خانواده #تربیت
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا تربیت خانوادگی و وراثت در شکل گیری اخلاق انسان موثر است؟ (بخش اول)
🔸بى شك نخستين مدرسه هر انسانى دامان #مادر و آغوش #پدر اوست، و در همينجاست كه نخستين درس هاى فضيلت يا رذيلت را مى آموزد؛ و اگر مفهوم #تربيت را اعم از «تكوينى» و «تشريعى» در نظر بگيريم نخستين مدرسه، رحم مادر و صلب پدر است، كه آثار خود را بطور غيرمستقيم در وجود #فرزند مى گذارد، و زمينه ها را براى #فضيلت و #رذيلت آماده مى سازد. در احاديث اسلامى تعبيرات بسيار لطيف و دقيقى در اين قسمت وارد شده كه به بخشى از آن ذيلاً اشاره مى شود:
1⃣امام على(ع) فرمود: «حُسْنُ الأخْلاقِ بُرْهانُ كَرَمِ الأعْراقِ؛ [۱] #اخلاق_پاك و نيك، دليل #وراثتهایپسنديده انسان [از پدر و مادر] است». به همين دليل در خانواده هاى پاك و با فضيلت غالباً #فرزندانى با فضيلت پرورش مى يابند، و بعكس افراد شرور غالباً در خانواده هاى شرور و آلوده اند.
2⃣در حديثديگرى حضرت میفرماید: «عَلَيْكُمْ فى طَلَبِ الْحَوائِجِ بِشَرافِ النُّفُوسِ وَ ذَوِى الاُْصوُلِ الطَيِّبَةِ فاِنَّها عِنْدَهُمْ اَقْضى وَ هِىَ لَدَيْهِمْ اَزْكى؛ [۲] در طلب حوائج به سراغ #مردمشريفالنّفس كه در خانواده هاى پاك و #اصيل پرورش يافته اند برويد، چرا كه نيازمنديها نزد آنها بهتر انجام مى شود و پاكيزه تر صورت مى گيرد!».
3⃣در عهدنامه مالك اشتر در توصيه اى كه #امام_على (ع) به مالك درباره انتخاب افسران لايق براى ارتش اسلام مى كند، چنين مى خوانيم: «ثُمَّ الْصَقْ بِذَوى الْمُروُءاتِ وَالأحْسابِ وَ اَهْلِ الْبُيُوتاتِ الصالِحَةِ وَالسَّوابِقِ الْحَسَنَةِ ثُمَّ اَهْلَ النَّجَدَةِ وَ الشُّجاعَةِ وَالسَّخاءِ وَ السَّماحَةِ فَاِنَّهُمْ جِماعٌ مِنَ الْكَرَمِ وَ شُعَبٌ مِنَ الْعُرْفِ؛ [۳] سپس پيوند خود را با #شخصيّتهایاصيل و خانواده هاى صالح و خوش سابقه برقرار ساز و پس از آن با مردمان شجاع و سخاوتمند و بزرگوار، چرا كه آنها #كانون_فضيلت و مركز نيكى هستند».
4⃣تـأثير #پدر و يا #مادر آلـوده در شخـصيّت اخلاقى #فرزندان تا آن اندازه است كه در حديث ديگرى از امام صادق (ع) آمده است: «اَيـُّما اِمْرأَة اَطاعَتْ زَوْجَها وَ هوَ شارِبُ الْخَمْرِ، كانَ لَها مِنَ الْخَطايا بِعَدَدِ نُجُوُمِ السَّماءِ، وَ كُلُّ مَوْلوُد يَلِدُ مِنْهُ فَهُوَ نَجسٌ؛ [۴] هر زنى اطاعت از همسرش كند در حالى كه او شراب نوشيده [و با او همبستر شود] به عدد ستارگان آسمان مرتكب گناه شده است و فرزندى كه از او متولّد مى شود آلوده خواهد بود!». در روايات متعدد ديگرى نيز از قبول خواستگارى مرد شرابخوار و بداخلاق و آلوده نهى شده است. [۵]
5⃣تأثير #تربيتپدرومادر در فرزندان تا آن پايه است كه در حديث مشهور نبوى آمده است: «كُلُّ مَوْلُود يُولَدُ عَلَى الْفِطْرَةِ حتّى يَكُونَ اَبَواهُ هُمَا اللَّذانِ يُهَوِّدانِهِ وَ يُنَصِّرانِهِ؛ [۶] هر #نوزادى بر فطرت پاك توحيد [و اسلام] متولّد مى شود، مگر اينكه پدر و مادر او را به آئين يهود و نصرانيّت وارد كنند». جايى كه #تربيت_خانوادگى، ايمان و عقيده را دگرگون سازد چگونه ممكن است در اخلاق اثر نگذارد؟
6⃣همين امر سبب شده است كه مسأله #تربيت_فرزندان به عنوان يكى از اساسى ترين #حقوق آنها بر پدر و مادر شمرده شود؛ در حديث نبوى (ص) مى خوانيم: «حَقُّ الْوَلَدِ عَلَى الْوالِدِ اَنْ يُحْسِنَ اِسْمَهُ وَ يُحسِنَ اَدَبَهُ؛ [۷] #حقّ_فرزند بر پدر اين است كه نام نيكى بر او بگذارد و او را به خوبى #تربيت كند». روشن است #نامها آثار تلقينى بسيار مؤثّرى در #روحيّه_فرزندان دارد؛ نام شخصيّت هاى بزرگ و پيشگامان تقوا و فضيلت، انسان را به آنها نزديك مى كند، و نام سردمداران فجور و رذيلت، انسان را به سوى آنها مى كشاند؛ در #اسلام حتّى از اين مسأله ظريف روانى غفلت نشده و فصل مبسوطى درباره نامهاى خوب و نامهاى بد در كتب حديث آمده است. [۸] #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] غررالحكم و دررالكلم، تميمى آمدى، ص۳۴، ح۵۲ [۲] همان، ص۴۴۹، ح۱۳ [۳] نهج البلاغة (صبحی صالح)، فيض الإسلام، ص۴۳۵، خ ۵۳ و من كتاب له ع كتبه للأشتر النخعی... [۴] إرشاد القلوب إلى الصواب، ديلمی، ج۱، ص۱۷۵ [۵] وسائل الشيعة، ج۲۵، ص۳۰۹ تا ۳۱۳ [۶] مجمع البيان فى تفسير القرآن، طبرسى، ج۸، ص۴۷۴، ذيل آيه ۳۰ سوره روم [۷] كنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، علی بن حسام الدين المتقی الهندی، ج۱۶، ص۵۴۴، ح ۴۵۱۹۲ [۸] وسائل الشيعة، ج۲۱، ص ۳۸۸ تا ۴۰۱
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب(ع)، چ اول، ج ۱، ص ۱۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربيت #تربیت_فرزند #خانواده #والدین #پدر #مادر #فرزند
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا تربیت خانوادگی و وراثت در شکل گیری اخلاق انسان موثر است؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸بى شك نخستين مدرسه هر انسانى دامان #مادر و آغوش #پدر اوست، و در همين جا است كه نخستين درسهاى #فضيلت يا #رذيلت را مى آموزد. و اگر مفهوم تربيت را اعم از «تكوينى» و «تشريعى» در نظر بگيريم #نخستين_مدرسه، رحم مادر و صلب پدر است كه آثار خود را بطور #غيرمستقيم در وجود #فرزند مى گذارد، و زمينه ها را براى فضيلت و رذيلت آماده مى سازد. در #احاديث_اسلامى تعبيرات بسيار لطيف و دقيقى در اين قسمت وارد شده كه به بخشى از آن ذيلاً اشاره مى شود:
7⃣در حديثی #پيامبر_اکرم (صلّی الله علیه و آله) می فرماید: «ما نَحَلَ والِدٌ وَلَدَهُ اَفْضَلَ مِنْ اَدَب حَسَن؛ [۱] بهترين بخششى يا ميراثى كه #پدر براى فرزندش مى گذارد، همان #ادب و #تربيت_نيك است».
8⃣#امام_سجّاد (عليه السلام) در همين زمينه تعبير رسایی فرموده است؛ حضرت ميفرمايد: «وَ اِنَّكَ مَسُؤُولٌ عَمّا وَلِّيْتَهُ بِهِ مِنْ حُسْنِ الاَْدَبِ وَ الدَّلالَةِ عَلى رَبّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْمَعُونَة لَهُ عَلى طاعَتِهِ؛ [۲] تو در برابر آنچه ولايتش برعهده تو گذارده شده است [از خانواده و فرزندان] #مسئول هستى نسبت به #تربيتنيكویآنها و هدايت به سوى پروردگار و اعانت او بر اطاعتش».
9⃣#اميرالمؤمنين (عليه السلام) در يكى از كلمات خود تعبيرى دارد كه نشان مى دهد خُلق و خوى #پدران ميراثى است كه به #فرزندان مى رسد؛ حضرت ميفرمايد: «خَيْرُ ما وَرَّثَ الاْباءُ اَلاَْبْناءَ اَلاَْدَبَ؛ [۳] بهترين چيزى كه #پدران براى فرزندان خود به ارث مى نهند #ادب و #تربيت_صحيح و #فضائل_اخلاقى است».
🔟#امام_على (عليه السلام) در نهج البلاغه، به هنگام شرح شخصيّت و بيان موقعيّت خود براى ناآگاهانى كه او را با ديگران مقايسه مى كردند مى فرمايد: «وَ قَدْ عَلِمْتُمْ مَوْضِعى مِنْ رَسُولِ اللهِ بِالْقِرابَةِ الْقَريبَةِ وَ الْمَنْزِلَةِ الْخَصيصَةِ وَضَعَنى فى حِجْرِهِ وَ اَنَا وَليدٌ يَضُمُّنى اِلَى صَدْرِهِ ... يَرْفَعُ لى كُلَّ يَوْم عَلَماً مِنْ اَخْلاقِهِ وَ يَأمُرُنى بِالاِْقتِداءِ؛ شما قرابت و نزديكى مرا با پيامبر (ص) و منزلت خاصّم را نزد آن حضرت به خوبى مى دانيد؛ كودك خردسالى بودم پيامبر (ص) مرا در دامان خود مى نشاند و به سينه اش مى چسباند... او هر روز براى من پرچمى از #فضائل_اخلاقى خود مى افراشت و مرا امر مى كرد كه به او اقتدا كنم و اين #خلقوخوى من زائيده آن تربيت است».
🔹جالب اينكه امام در لابهلاى همين سخن، هنگامى كه از #خلقوخوىپيغمبراكرم (ص) بحث مى كند، چنين مى فرمايد: «وَ لَقَدْ قَرَنَ اللّهُ بِهِ (ص) مِنْ لَدُنْ اَن كانَ فَطيماً اَعْظَمَ مَلَك مِن ملائِكَتِهِ يَسْلُكُ بِهِ طَرِيقَ الْمكارِمِ وَ مَحاسِنَ اَخْلاقِ الْعالَمِ لَيْلَهُ وَ نَهارَهُ؛ [۴] از همان زمان كه #رسول_خدا (ص) از شير بازگرفته شد، خداوند بزرگترين فرشته از فرشتگان خويش را مأمور ساخت تا شب و روز وى را به راههاى #مكارم_اخلاق و #صفات_نيك جهان سوق دهد».
🔹بنابراين #پيامبر (ص) خود نيز از تربيت يافتگان فرشتگان بود. درست است كه اخلاق و صفات روحى انسان اعم از خوب و بد، از درون او برمیخیزد و با اراده او شكل مى گيرد، ولى انكار نمى توان كرد كه زمينه هاى متعدّدى براى شكل گيرى اخلاق خوب و بد وجود دارد، كه يكى از آنها #وراثت از پدر و مادر و همچنين #تربيت_خانوادگى است؛
🔹و اين مسأله قطع نظر از تحليل هاى علمى و منطقى، #شواهد_عينى و تجربى فراوان دارد كه قابل انكار نيست. به همين دليل براى ساختن فرد يا جامعه آراسته به زيورهاى اخلاقى، بايد به مسأله #وراثت_خانوادگى و تربيت هايى كه از نونهالان در دامن مادر و آغوش مادر مى بينند توجّه داشت و اهمّيّت اين دوران در ساختار شخصيّت انسانها را هرگز فراموش نكرد.
پی نوشتها؛
[۱] كنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، علی بن حسام الدين المتقی الهندی، ج ۱۶، ص ۶۲۴
[۲] بحارالأنوار، مجلسى، ج ۷۱، ص ۶، باب ۱
[۳] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، ص ۳۵۹، ح ۸۸
[۴] نهج البلاغة (صبحی صالح)، شريف الرضى، فيض الإسلام، ص ۳۰۰، خ ۱۹۲ (خطبه قاصعه).
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب(ع)، چ اول، ج ۱، ص ۱۷۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربيت #تربیت_فرزند #خانواده #والدین #پدر #مادر
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا قرآن تربیت خانوادگی و وراثت را در شکل گیری اخلاقیات انسان ها موثر می داند؟ (بخش اول)
🔹اوّلين مدرسه براى تعليم و تربيت #كودك محيط #خانواده است، و بسيارى از زمينه هاى اخلاقى در آنجا رشد و نمّو مى كند؛ محيط سالم يا ناسالم #خانواده تأثير بسيار عميقى در پرورش فضائل اخلاقى، يا رشد رذائل دارد، و در واقع بايد سنگ #زيربناى_اخلاق انسان در آنجا نهاده شود. اهمّيّت اين موضوع، زمانى آشكار میشود كه توجّه داشته باشيم اوّلاً #كودك، بسيار اثر پذير است، و ثانياً آثارى كه در آن سنّ و سال در روح او نفوذ مى كند، ماندنى و پابرجا است!
🔹اين حديث را غالباً شنيده ايم كه #امام_على (عليه السلام) فرمود: «اَلْعِلْمُ (فى) الصّـِغَرِ كَالنَّقْشِ فى الْحَجَرِ» [۱] (تعليم در #كودكى همانند نقشى است كه روى سنگ كنده مى شود [كه ساليان دراز باقى و برقرار مى ماند]). #كودك بسيارى از سجاياى اخلاقى را از #پدر و #مادر و برادران بزرگ و خواهران خويش مى گيرد؛ شجاعت، سخاوت، صداقت و امانت، و مانند آنها، امورى هستند كه به راحتى كودكان از بزرگترهاى خانواده كسب مى كنند؛ و رذائلى مانند دروغ و خيانت و بى عفّتى و ناپاكى و مانند آن را نيز از آنها كسب مى نمايند.
🔹افزون بر اين، #صفات_اخلاقى پدر و مادر از طريق ديگرى نيز كم و بيش به فرزندان منتقل میشود، و آن از طريق #عامل_وراثت و ژنها است. ژنها تنها حامل صفات جسمانى نيستند، بلكه صفات اخلاقى و روحانى نيز از اين طريق به فرزندان منتقل میشود، هرچند بعداً قابل تغيير و دگرگونى است، و جنبه جبرى ندارد تا مسؤوليّت را از فرزندان بطور كلّى سلب كند. به تعبير ديگر، #پدر و #مادر از دو راه در وضع اخلاقى فرزند اثر مى گذارند: از طريق #تكوين و #تشريع؛ منظور از تكوين در اينجا صفاتى است كه در درون نطفه ثبت است و از طريق ناآگاه منتقل به فرزند مى شود، و منظور از تشريع، تعليم و تربيتى است كه آگاهانه انجام مى گيرد، و منشأ پرورش صفات خوب و بد میشود.
🔹درست است كه هيچكدام از اين دو جبرى نيست، ولى بدون شك زمينه ساز #صفات و #روحيّات انسانها است، و بسيار با چشم خود ديده ايم كه فرزندان افراد پاك و صالح و شجاع و مهربان، افرادى مانند خودشان بوده اند و بعكس، آلوده زادگان را در موارد زيادى آلوده ديده ايم. بى شك اين مسأله در هر دو طرف استثنائاتى دارد كه نشان میدهد تأثير اين دو عامل (وراثت و تربيت) تأثير جبرى غير قابل تغيير نيست. با اين اشاره به #قرآن_مجيد مراجعه میکنیم و مواردى را كه قرآن به آن اشاره كرده است، مورد بررسى قرار ميدهيم.
🔹در سوره نوح آيه ۲۷، سخن از قوم نوح است، كه وقتى تقاضاى نابودى آنها را به عذاب الهى میكند، تقاضاى خود را با اين دليل مقرون مى سازد، كه اگر آنها باقى بمانند ساير بندگان تو را #گمراه ميكنند و جز نسلى فاجر و كافر از آنها متولّد نمیشود؛ «اِنَّكَ اِن تَذَرْهُمْ يُضِلّوُا عِبادَكَ وَ لا يَلِدُوا اِلاّ فاجِراً كَفّاراً». اين سخن ضمن اين كه نشان میدهد #افراد_فاسد و مفسد كه داراى نسل تبهكار هستند، از نظر سازمان خلقت، حقّ حيات ندارند و بايد به عذاب الهى گرفتار شوند و از ميان بروند، اشاره به اين حقيقت است كه #محيط_جامعه، #تربيت_خانوادگى، و حتّى عامل #وراثت مى تواند در #اخلاق و عقيده مؤثّر باشد.
🔹قابل توجّه اين كه نوح پيامبر بطور قاطع مى گويد: تمام فرزندان آنها فاسد و كافر خواهند بود، چرا كه موج فساد در جامعه آنها به قدرى قوى بود كه نجات از آن، كار آسانى نبود؛ نه اين كه اين عوامل صددرصد جنبه جبرى داشته باشد و انسان را بى اختيار به سوى خود بكشاند. بعضى گفته اند آگاهى نوح (عليه السلام) بر اين نكته به خاطر وحى الهى بوده، كه به نوح فرمود: «اَنَّهُ لَنْ يُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِكَ اِلاّ مَنْ قَدْ آمَنَ» [هود، ۳۶] (جز آنها كه [تاكنون] ايمان آورده اند، ديگر هيچكس از قوم تو ايمان نخواهد آورد!).
🔹ولى روشن است اين آيه، شامل نسل آينده آنها نميشود، بنابراين بعيد نيست كه نسبت به نسل آينده بر اساس امور سه گانه (محيط، تربيت خانوادگى و عامل وراثت) قضاوت كرده باشد. در بعضى از روايات، آمده كه فاسدان قوم نوح هنگامى كه فرزند آنها به حدّ تميز ميرسيد، او را نزد نوح (عليه السلام) مى بردند، و به كودك میگفتند اين پيرمرد را مى بينى، اين مرد دروغگويى است، از او بپرهيز، پدرم مرا اين چنين سفارش كرده (و تو نيز بايد فرزندت را به همين امر سفارش كنى)! و به اين ترتيب #نسلهای_فاسد، يكى پس از ديگرى مى آمدند و مى رفتند. [۲] #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ۲، ج۱، ص۲۲۴، ب۷
[۲] مفاتيح الغيب، فخرالدين رازى، دار احياء التراث العربى، چ۳، ج ۳۰، ص۶۵۹، [سورة نوح، آية ۲۷]
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربیت #وراثت #اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا قرآن تربیت خانوادگی و وراثت را در شکل گیری اخلاقیات انسان ها موثر می داند؟ (بخش دوم)
🔸اوّلين مدرسه براى تعليم و تربيت #كودك محيط #خانواده است، و بسيارى از زمينه هاى اخلاقى در آنجا رشد و نمّو مى كند؛ محيط سالم يا ناسالم خانواده تأثير بسيار عميقى در پرورش فضائل اخلاقى، يا رشد رذائل دارد، و در واقع بايد سنگ زيربناى اخلاق انسان در آنجا نهاده شود. اهمّيّت اين موضوع، زمانى آشكار مى شود كه توجّه داشته باشيم اوّلاً #كودك، بسيار اثر پذير است، و ثانياً آثارى كه در آن سنّ و سال در روح او نفوذ مى كند، ماندنى و پا برجا است!
🔹در قرآن مجيد در داستان #حضرت_مريم (سلام الله علیها) زنى كه از مهمترين و با شخصيّت ترين زنان جهان است، تعبيراتى آمده كه نشان ميدهد مسأله #وراثت و #تربيت_خانوادگى و محيط پرورشى انسان در #روحيّات او بسيار اثر دارد، و براى پرورش #فرزندان برومند پاكدامن بايد به تأثير اين امور توجّه داشت. از جمله #روحيّات_مادر اوست كه از زمان باردارى، پيوسته او را از وسوسه هاى شيطان به خدا مى سپرد، و آرزو مى كرد از خدمتگزاران خانه خدا باشد و حتّى براى اين كار نذر كرده بود.
🔹آيه ۳۷ سوره آل عمران مى فرمايد: «فَتَقَبَّلَها رَبُّها بَقَبُول حَسَن وَ اَنْبَتَها نَباتاً حَسَناً» (خداوند او را به #حسن_قبول پذيرفت و به طرز شايسته اى #گياه_وجودش را پرورش داد). تشبيه وجود #انسان_پاك به گياه برومند، اشاره به اين حقيقت است كه همانطور كه براى برخوردارى از يك بوته گل زيبا يا يك درخت پرثمر بايد نخست از بذرهاى اصلاح شده استفاده كرد و سپس وسائل پرورش آن گياه را از هر نظر فراهم ساخت، و باغبان نيز بايد بطور مرتّب در تربيت آن بكوشد، #انسانها نيز چنين اند، هم عامل #وراثت در روح و جان آنها مؤثّر است، و هم #تربيت خانوادگى و هم #محيط.
🔹و قابل توجّه اين كه در ادامه آيه شریفه مى افزايد: «وَ كَفَّلَها زَكَرِيّا» (و خداوند #زكريّا را براى سرپرستى و كفالت او (مريم) برگزيد). [۱] پيداست حال كسى كه در آغوش حمايت پيامبر عظيم الشأنى است كه خداوند او را براى كفالت او برگزيده است. و جاى تعجّب نيست كه با چنين تربيت عالى، #حضرت_مريم (سلام الله علیها) به مقاماتى از نظر ايمان و اخلاق و تقوا برسد كه در ادامه همين آيه به آن اشاره شده:
🔹«كُلَّما دَخَلَ عَلَيْها زَكَرِيّا الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزقاً قالَ يا مَرْيَمُ اَنّى لَكِ هذا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللهِ اِنَّ اللهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِساب» (هر زمان #زكريّا وارد محراب او مى شد، غذاى مخصوصى در آنجا مى ديد؛ از او پرسيد اى #مريم! اين را از كجا آورده اى؟ گفت: اين از سوى خداست؛ خداوند به هر كس بخواهد، بى حساب روزى مى دهد). آرى آن #تربيت_بهشتى نتيجه اش اين اخلاق و غذاى بهشتى است! در سوره آل عمران آیات ۳۳ و ۳۴ باز سخن از تأثير #عامل_وراثت و تربيت در پاكى و #تقوا و فضيلت است؛
🔹مى فرمايد: «اِنَّ اللّهَ اصْطَفى آدَمَ وَ نُوحاً وَ آلَ اِبْراهيمَ وَ آلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمينَ ـ ذُرِيَّةً بَعْضُها مِنْ بَعْض وَ اللّهُ سَميعٌ عَلِيمٌ» (بی تردید خدا آدم و نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را [به خاطر #شایستگی های ویژه ای که در آنان بود] بر جهانیان برگزید - #فرزندانی [را برگزید] که [از نظر پاکی، تقوا، درستی و راستی] برخی از [آنان از نسل] برخی دیگرند؛ و خدا شنوا و داناست).
🔹گرفته شدن بعضى از آنها از بعضى ديگر، يا اشاره به عامل #وراثت است، و يا #تربيت_خانوادگى و يا هر دو، و در هر حال شاهد گويايى براى مسأله مورد بحث، يعنى تأثير وراثت و تربيت در #شخصيّت و #تقوا و فضيلت است. در رواياتى كه ذيل اين آيه نقل شده است، به اين معنى اشاره شده [۲] و به هر حال دلالت آيات فوق، بر اين كه #محيط_تربيتى يك انسان و مسأله #وراثت، تأثير عميقى در #شايستگی ها و لياقت هاى او براى پذيرش مقام رهبرى معنوى خلق دارد، قابل انكار نيست، و هرگز نمى توان، اين گونه افراد را كه از چنين وراثت ها و تربيت هايى برخوردارند، با افراد ديگرى كه از يك #وراثت_آلوده و تربيت نادرست برخوردار بوده اند، مقايسه كرد. #ادامه_دارد...
پی نوشتها؛
[۱] بايد توجّه داشت «كفل» اگر بدون تشديد باشد به معنى به عهده گرفتن سرپرستى و كفالت است، و اگر به صورت ثلاثى مزيد (كفّل با تشديد) استعمال شود، به معنى انتخاب كفيل براى ديگرى است، و طبق تعبير بالا، خداوند زكريّا را براى كفالت مريم برگزيد (بنابراين كفّل در اينجا دو مفعول گرفته، يكى ضمير هاء كه به مريم بر مى گردد، و دوم زكريّا).
[۲] تفسير نور الثقلين، عروسى حويزى، انتشارات اسماعيليان، چ چهارم، ج ۱، ص۳۳۱، [سورة آل عمران، آيات ۳۳ الى ۳۷] ...
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربیت #وراثت #اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️آیا قرآن تربیت خانوادگی و وراثت را در شکل گیری اخلاقیات انسان ها موثر می داند؟ (بخش سوم و پایانی)
🔸اوّلين مدرسه براى تعليم و تربيت #كودك محيط #خانواده است، و بسيارى از زمينه هاى اخلاقى در آنجا رشد و نمّو مى كند؛ محيط سالم يا ناسالم خانواده تأثير بسيار عميقى در پرورش فضائل اخلاقى، يا رشد رذائل دارد، و در واقع بايد سنگ زيربناى اخلاق انسان در آنجا نهاده شود. اهمّيّت اين موضوع، زمانى آشكار مى شود كه توجّه داشته باشيم اوّلاً #كودك، بسيار اثر پذير است، و ثانياً آثارى كه در آن سنّ و سال در روح او نفوذ مى كند، ماندنى و پا برجا است!
🔹در آيه ۶ سوره تحریم، خداوند مؤمنان را مخاطب ساخته و مى گويد: «يا اَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا قُوْا اَنْفُسَكُمْ وَ اَهْليكُمْ ناراً وَقُوْدُهَا النّاسُ وَالحِجارَةُ». (اى كسانى كه ايمان آورده ايد، #خود و #خانواده خويش را از آتشى كه آتش افروزه و هيزمش انسانها و سنگهاست، بركنار داريد!)؛ اين آيه، به دنبال آياتى است كه در آغاز سوره تحريم آمده و به همسران پيامبر (صلی الله علیه و آله) هشدار مى دهد كه دقيقاً مراقب اعمال خويش باشند؛ سپس مطلب را به صورت يك حكم عام مطرح نموده و همه مؤمنان را مخاطب ساخته است.
🔹بديهى است، منظور از آتش در اينجا همان #آتش_دوزخ است، و دور داشتن از آن، جز از طريق #تعليم و #تربيت_خانواده كه موجب #ترك_معاصى و اقبال بر طاعات و #تقوا و پرهيزگارى گردد، نخواهد بود؛ و به اين ترتيب اين آيه هم وظيفه #سرپرست_خانواده را نسبت به خانواده تحت سرپرستى خود روشن مى سازد، و هم #تأثير_تعليم و تربيت را در تقوا و #فضائل_اخلاقى. اين برنامه اى است كه بايد از نخستين سنگ زير بناى خانواده يعنى از #مقدّمات_ازدواج، سپس نخستين لحظه #تولّد_فرزند آغاز گردد و در تمام مراحل با برنامه ريزى صحيح و با نهايت دقّت تعقيب شود.
🔹در حديثى مى خوانيم هنگامى كه آيه فوق نازل شد، يكى از ياران پيامبر (صلی الله علیه و آله) سؤال كرد: چگونه #خانواده خود را از #آتش_دوزخ حفظ كنيم؟ فرمود: «تَـأْمُـرُهُـمْ بِما اَمَرَ اللهُ وَ تَـنْهاهُمُ عَمّا نَـهاهُمْ اللهُ اِنْ اَطاعُوكَ كُنْتَ قَدْ وَقَيتَهُمْ، وَ اِنْ عَصَوْكَ كُنْتَ قَـدْ قَضَـيْتَ ما عَلَـيْكَ» [۱] (آنها را #امر_به_معروف و #نهى_از_منكر كن، اگر از تو پذيرا شوند، آنها را از آتش دوزخ حفظ كرده اى و اگر نپذيرند، وظيفه خود را انجام داده اى!).
🔹اين نكته نيز روشن است كه #امر_به_معروف يكى از ابزار كار براى دور داشتن خانواده از آتش دوزخ است؛ و براى تكميل اين هدف بايد از هر وسيله استفاده كرد و از تمام جنبه هاى عملى، روانى و قولى كمك گرفت؛ حتّى بعيد نيست آيه، شامل مسائل مربوط به #وراثت نيز بشود؛ مثلاً، به هنگام انعقاد نطفه غذاى حلال خورده باشد، و به ياد خدا باشد تا جنين در حال انعقاد نطفه از وراثت مثبتى برخوردار گردد، چرا كه دور نگه داشتن از آتش، همه آنها را شامل مى شود.
🔹همچنین در آیه ۲۸ سوره مریم، اشاره به داستان #حضرت_مريم (سلام الله علیها) و تولّد #حضرت_مسيح (عليه السلام) بدون پدر مى كند و مى فرمايد هنگامى كه مريم نوزاد خود حضرت مسيح (عليه السلام) را با خود به نزد بستگان و اقوام خويش آورد، آنها از روى تعجّب گفتند تو كار عجيب و بدى انجام دادى؛ «يا اُخْتَ هارُونَ ما كانَ اَبُوكِ امْرَأَ سَوْء وَ ما كانَتْ اُمُكِ بَغِيّاً». (اى خواهر هارون! پدر تو آدم بدى نبود، مادرت نيز هرگز آلودگى به اعمال خلاف نداشت (پس تو چرا بدون همسر صاحب فرزند شدى)!).
🔹اين تعبير (مخصوصاً با توجّه به اين كه قرآن آن را نقل كرده است و عملاً به آن صحّه نهاده) نشان مى دهد كه تأثير #عامل_وراثت از سوى پدر و مادر و همچنين #تربيت_خانوادگى در اخلاق انسانها از مسائلى بوده كه همه مردم آن را به تجربه دريافته بودند و اگر چيزى بر خلاف آن مى ديدند تعجّب مى كردند. از مجموع آيات بالا به خوبى مى توان نتيجه گرفت كه #عامل_وراثت و #تربيت از عوامل مؤثّر و مهم در #مسائل_اخلاقى چه در جنبه هاى مثبت و چه در جنبه هاى منفى مى باشد.
پی نوشت؛
[۱] تفسير نور الثقلين، عروسى حويزى، انتشارات اسماعيليان، چ چهارم، ج ۵، ص ۳۷۲، [سورة التحريم، آيات ۶ الى ۱۲]
📕اخلاق در قرآن، آيت الله العظمى ناصر مكارم شيرازى، مدرسه الامام على بن ابيطالب(ع)، چ اول، ج ۱، ص ۱۶۴
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تربیت #وراثت #اخلاق
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️دیدگاه اسلام در مورد تعلیم و تربیت فرزندان چیست؟
🔹دستور «امر به معروف» و «نهى از منکر»، یک دستور عام است، که همه #مسلمین نسبت به یکدیگر دارند؛ ولى از آیات قرآن، و روایاتى که درباره «حقوق فرزند» و مانند آن در منابع اسلامى وارد شده، به خوبى استفاده مى شود که انسان در مقابل #همسر و #فرزند خویش، #مسئولیت سنگین ترى دارد، و موظف است تا آنجا که مى تواند، در #تعلیم و #تربیت آنها بکوشد، آنها را از #گناه بازدارد و به #نیکیها دعوت نماید، نه این که تنها به تغذیه جسم آنها قناعت کند.
🔹در حقیقت، اجتماع بزرگ از واحدهاى کوچکى تشکیل مى شود که #خانواده نام دارد، و هرگاه این واحدهاى کوچک، که رسیدگى به آن آسانتر است #اصلاح گردد، کل #جامعه اصلاح مى شود، و این مسئولیت در درجه اول بر دوش #پدران و #مادران است. مخصوصاً در عصر ما که امواج کوبنده #فساد در بیرون خانواده ها بسیار قوى و خطرناک است، براى خنثى کردن آنها از طریق تعلیم و #تربیت_خانوادگى، باید برنامه ریزى اساسى تر و دقیق تر انجام گیرد. نه تنها آتش هاى قیامت، که آتش هاى دنیا نیز از درون وجود انسان ها سرچشمه مى گیرد، و هر کس موظف است #خانواده خود را از این آتش ها حفظ کند.
🔹در حدیثى مى خوانیم: هنگامى که آیه: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمْ ناراً وَقُودُهَا النّاسُ وَ الْحِجارَةُ» [۱] (اى کسانى که #ایمان آورده اید! #خود و #خانواده خویش را از آتشى که هیزم آن انسان ها و سنگ ها هستند نگاه دارید)، نازل شد، کسى از یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله) سؤال کرد: چگونه #خانواده خود را از آتش دوزخ حفظ کنم؟ حضرت فرمود: «تَأْمُرُهُمْ بِما أَمَرَ اللّهُ، وَ تَنْهاهُمْ عَمّا نَهاهُمُ اللّهُ، إِنْ أَطاعُوکَ کُنْتَ قَدْ وَقَیْتَهُمْ، وَ إِنْ عَصُوکَ کُنْتَ قَدْ قَضَیْتَ ما عَلَیْکَ» [۲] (آنها را #امر_به_معروف و #نهى_از_منکر مى کنى، اگر از تو پذیرفتند آنها را از آتش دوزخ حفظ کرده اى، و اگر نپذیرفتند وظیفه خود را انجام داده اى).
🔹در حدیث جامع و جالب دیگرى از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) آمده است: «أَلا کُلُّکُمْ راع، وَ کُلُّکُمْ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، فَالاْ َمِیْرُ عَلَى النّاسِ راع، وَ هُوَ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ، وَ الرَّجُلُ راع عَلى أَهْلِ بَیْتِهِ، وَ هُوَ مَسْؤُلٌ عَنْهُمْ، فَالْمَرْئَةُ راعِیَةٌ عَلى أَهْلِ بَیْتِ بَعْلِها وَ وَلَدِهِ، وَ هِىَ مَسْؤُلَةٌ عَنْهُمْ، أَلا فَکُلُّکُمْ راع، وَ کُلُّکُمْ مَسْؤُلٌ عَنْ رَعِیَّتِهِ» [۳] (بدانید! همه شما نگهبانید، و همه در برابر کسانى که مأمور نگهبانى آنها هستید، #مسئولید، امیر و رئیس حکومت اسلامى نگهبان مردم است و در برابر آنها مسئول است، #مرد، نگهبان #خانواده خویش است و در مقابل آنها مسئول، #زن نیز، نگهبان خانواده شوهر و فرزندان است و در برابر آنها مسئول مى باشد؛ بدانید! همه شما نگهبانید و همه شما در برابر کسانى که مأمور نگهبانى آنها هستید مسئولید!).
🔹این بحث دامنه دار را با حدیثى از #اميرالمؤمنين (علیه السلام) پایان مى دهیم؛ امام علی (علیه السلام) در تفسیر آیه فوق فرمود: «عَلِّمُوا أَنْفُسَکُمْ وَ أَهْلِیکُمُ الْخَیْرَ، وَ أَدِّبوُهُمْ» [۴] (منظور این است که خود و #خانواده خویش را #نیکى بیاموزید و آنها را ادب کنید).
پی نوشتها؛
[۱] سوره تحریم، آیه ۶
[۲] «نور الثقلين»، ج ۵، ص ۳۷۲
[۳] «مجموعه ورّام»، ج ۱، ص ۶
[۴] «درّ المنثور»، ج ۶، ص ۲۴۴
📕تفسیر نمونه، آيت الله العظمی مکارم شيرازى، دار الکتب الإسلامیه، چاپ ۲۶، ج ۲۴، ص ۳۰۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تعلیم #تربیت #خانواده
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد