📸مزار مادر شهریار در قم
🔸️خانم‌ننه خشکنابی، مادر استاد #محمدحسین_شهریار، در روز سه شنبه ۳۱ تیرماه ۱۳۳۱ شمسی فوت کرده و پیکر وی در #قبرستان_نو در قم به خاک سپرده شد.
🔹️شهریار پس از اتمام مراسم خاکسپاری مادرش، شعر معروف خود را در مدح #مادر سرود:
[ آهسته باز از بغل پله‌ها گذشت
در فکر آش و سبزی بیمار خویش بود
امّا گرفته دور و برش هاله‌ای سیاه
او مرده است و باز پرستار حال ماست
در زندگیّ ما همه جا وول می‌خورد
هر کُنج خانه صحنه‌ای از داستان اوست
در ختم خویش هم به سر کار خویش بود
بیچاره مادرم ... ]
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀روزهای آخر نویسنده‌ی مفاتیح‌الجنان
🔸حاج #شيخ_عباس_قمی در اواخر عمر در نجف ساکن بود اما وقتی کربلا می‌آمد مهمان آقای #قمی بود. آقای قمی قوم و خويش آنها بودند.سال آخر عمر ایشان ما برای درک ایام محرم و صفر آمده بودیم #کربلا. در آن ایام ایشان هم کربلا بود.
🔹نزدیک ایام #عرفه خبر آمد حاج شیخ عباس مریض است. پدرم گفت: بیا برویم #عیادت. یک ماشین سوار شدیم و رفتیم برای دیدنشان. ایشان در خانه یک بزّاز ساکن شده بود. خودش #تنها بود. همسرش نبود. نمی دانم شاید فوت کرده بود.
🔸️وقتی وارد خانه شدیم دیدیم همه اتاقها پر است. آن وقت حاج شيخ عباس که از کتاب #مفاتيح او، کتابفروش‌ها در تهران #ميليون‌ها تومان استفاده می‌کردند را در راهروی خانه جا داده بودند. در رختخواب خوابیده بود و #استسقاء داشت و مدام آب می‌خورد. ما را که دید بلند شد نشست و احوالپرسی کرد.
🔹️سه چهار روز بعد از این ملاقات خبر وفات ایشان به ما رسید. تهرانی‌ها شنیده بودند که حاج شیخ فوت شده و خانواده‌اش هیچ #پولی ندارند؛ برای او یک حقوقی قرار دادند. مردم #کربلا تشییع مفصلی کردند.
🔸️حاج آقا حسین #قمی مجلس مفصلی در کربلا گرفت و پدرم در آن مجلس سخنرانی کرد و سابقه دوستی خود با حاج شیخ عباس را تعریف کرد. مردم خیلی متاثر شدند.بعد هم ایشان را به #نجف بردند و در ایوانی که مقابل آن آقای حکیم نماز می خواند دفن کردند.
📚منبع: مصاحبه آیت‌الله محمد واعظ‌زاده خراسانی با مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
📷 تصویر گذرنامه حاج شیخ عباس قمی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 گشت و گذار در محله‌های قدیمی شهرهای زیبایمان #قم و مرور خاطرات کودکی...
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 شاهزاده سرین، پسر رئیس ساواک قم
🔸️سرین بدیعی که با عنوان #شاهزاده_سرین شناخته می‌شود، در سال ۱۳۵۰ در تهران به دنیا آمده است.
او فرزند #حسن_بدیعی رییس ساواک قم در سال ۱۳۴۲ و ۱۳۴۳ است.
🔹️سرین بدیعی در یکی از توئیت‌های خود اعلام کرد که تمامی #قرآن‌های جهان را باید به آتش بکشید و #مسجدها را با خاکستر یکسان کرد. وی پیش از این ویدیوهایی از خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده بود که در آن مخاطبان خود را به #آتش‌زدن قرآن دعوت می‌کرد.
🔸️او که سال گذشته حضور خود در ایران را در صفحه‌ی اینستاگرامش منتشر کرد، به جرم #هتاکی به مقدسات در ششم فروردین ۱۴۰۳ در استان #البرز بازداشت شده است.
🔹️وکیل وی در ۱۹ مرداد ۱۴۰۳ اعلام کرد که سرین در رابطه با چندین جرم در مجموع به ۹ سال و ۱ ماه #زندان محکوم شده است.
🔸️پدر او #حسن_بدیعی رئیس ساواک قم و عامل دستگیری #امام_خمینی در سال ۱۳۴۳ بود که پس از بازداشت امام خمینی به درجه #سرتیپی ارتقا یافت. یکی از سمت‌های بدیعی در ساواک مسئولیت #هماهنگی فعالیت‌های سه سرویس امنیتی ساواک، موساد و سیا گفته شده است.
🔹️وی پس از انقلاب در هفته اول شهریور ۱۳۵۸ هنگامی که در خانه‌های #فضل‌آباد شیراز پنهان شده بود، متوجه شد گروه ضربت #سپاه پاسداران محل اختفای وی را شناسایی و محاصره کرده است.
🔸️او قصد داشت با پریدن از دیوار، از محل اختفا بگریزد که با تیراندازی هوایی مأموران و با مساعدت مردم، #دستگیر و تحویل دادگاه انقلاب #شیراز شد تا برای محاکمه به #قم اعزام شود. اما در ۳ آبان ۱۳۵۸ و پیش از #محاکمه به علت سکته #قلبی در زندان درگذشت.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 مسافرخانه #دربگاه_مقدسه
🗓 دوران پیروزی انقلاب اسلامی
📍خیابان آستانه؛ جنب مدرسه فیضیه
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 نویسنده و عکاس #آلمانی به همراه فرزندانش در قم
🗓دوم فروردین ۱۳۶۳
📍میدان آستانه
🔹️نام وی Casey Hugelfink است که با یک ایرانی ازدواج کرد و در سالهای ۵۹ تا ۶۸ چندبار به #قم سفر کرده و عکس‌های جالبی ثبت نموده است.
🔸️جملۀ روی دیوار سمت راست: «برادران از پاسداری خوب #پاسداری کنید»
منبع: (قم‌شناسی)
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
67.55M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
📽 بازیگران زمان طاغوت در مدرسه فیضیه
🔸️#فریاد_مجاهد به کارگردانی مهدی #معدنیان در شهریور سال ۱۳۵۸ به عنوان نخستین دستاورد #سینمای پس از انقلاب به روی پرده رفت.
🔹️ستار #هریسی داداش‌پور تهیه‌کنندۀ فیلم پیش از آن نسخه‌ای از فریاد مجاهد را به قم برد و برای حجت‌الاسلام شهاب #اشراقی، داماد امام، نمایش داد تا بتواند پشتوانه‌ای محکم از جانب روحانیت برای فیلمش دست و پا کند.
🔸️دیداری که موفق هم بود و به جلب نظر اشراقی انجامید، چنانکه با #توصیه‌نامه‌ای به قلم مرحوم اشراقی که به تاریخ ۲۹ مرداد ۵۸ نوشته شده بود به تهران بازگشت و همین توصیه‌نامه ضامن #نمایش عمومی فیلم شد.
🔹️نتیجۀ کار آنها فیلمی نبود که مورد #پسند مدیران سینمایی آن روزگار باشد. شرایطی که باعث شد فیلم به عنوان اثری به شدت #شعاری، عوام‌زده و سطحی که بدون مجوز دولت اکران شده بود، با حکم آیت‌الله #قدوسی از اکران پایین کشیده شود.
🔸️داستان فیلم به واقعهٔ حمله به مدرسهٔ #فیضیه و کشتار طلاب و دستگیری امام #خمینی می‌پردازد که بعد از آن تنی چند از افراد مذهبی در شهر قم تصمیم می‌گیرند تا یک گروه انقلابی و مسلح ایجاد کنند و با رژیم #پهلوی به ستیز برخیزند.
🔹️بهمن #مفید، کیومرث #ملک‌مطیعی، محبوبه #بیات، حسین خالقی، حسین خانی‌بیک، سیروس #گرجستانی و... از جمله بازیگران فریاد مجاهد بودند.
📩 لینک دانلود نسخه کامل فیلم
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 مراکز واکسیناسیون #آبله در قم
🗓سال ۱۳۵۱ شمسی
🔹️خیابان بیمارستان: خیابان معلم کنونی
🔸️خیابان محمدرضاشاه پهلوی: خیابان انقلاب کنونی
🔹️خیابان تهران: خیابان امام خمینی کنونی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری از میدان آستانه #قم
🗓سال ۱۳۶۳
🎞عکاس: Caesy Hugelfonk
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 روایت ناصرالدین‌شاه قاجار از عزاداری در #قم
🔸️روز قتل دو دسته راه می‌افتند: یکی از کوچۀ #حرم و یکی از #مسجد_علی. اینها هم آمدند منزل ما مشغول #سینه‌زدن شدند. دستۀ خوبی بودند، تفاوتی که با دستجات #تهران داشت این بود که اینجا شبیه یک #عایشه در میان دستجات آورده بودند.
🔹️شب قتل و روز قتل هم تعزیه‌داری و #روضه‌خوانی کردیم. روضه را شب در مکانی که نماز می‌کردیم و حالت اتصال به #حرم مطهر داشت خواندیم.
🔸️#روضه‌خوان خوب در قم ندارد، ملا موسی #رشتی آمده است در قم متوطن شده است. تعزیه‌خوان خوبی هم ندارد. یکی از سادات #زیارتنامه‌خوان هم تعزیه‌گردان است و هم شبیه امام می‌شود، هم بسیار #بد می‌خواند.
🔹️روز قتل هم صحن تعزیه بود. چون در #تعزیه اسب می‌آوردند که تعزیه بعضی لوازمات دارد که خلاف #احترام حضرت بود من این رسم را #منسوخ کردم، گفتم بعد از این در مدرسۀ #دارالشفاء تعزیه بیاورید.
📚منبع: «سفرنامۀ ناصرالدین‌شاه به قم» به کوشش فاطمه قاضیها
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
❗️ وقتی قمی‌ها در قحطی بزرگ همدیگر را می‌خوردند
🔹️#قحطی_بزرگ ایران در سالهای ۱۲۵۰-۱۲۴۹ شمسی باعث تلفات جانی فراوانی گردید. طبق برآوردها حدود یک دهم #جمعیت ایران در این سال‌ها از گرسنگی مردند.
🔸️ارتش #انگلستان علت اولیه قحطی سال ۱۲۴۹ ش به شمار می‌آید. این وضعیت افزایش شدید بهای غلات و خواربار را در پی داشت که موجب #اعتراض و حتی ایجاد شورش‌هایی در اصفهان، بوشهر، قزوین و سایر شهرها گردید.
🔹️شدت قحطی به حدی رسید که مردم به خوردن #علف ، گوشت حیوانات بارکش ، سگ ، گربه، موش و حتی مردار و #فضولات حیوانی روی آوردند. در بعضی نقاط #آدم‌خواری، بچه دزدی و قتل کودکان نیز شایع گشت.
🔸️به گونه‌ای که در شهر #قم هیچ کس جرأت نمی‌کرد تنها به خیابان‌ها برود، و در بیرون شهر قم اراذل، #زنانِ در جستجوی غذا را به بهانه اینکه می‌خواهند به آنان غذا بدهند فریب می‌دادند، به #قتل می‌رساندند و از گوشت آنها استفاده می‌کردند.
🔹️افغانستانی شیعه مذهبی اوضاع قم را در این روزگار چنین به تصویر می‌کشد: جزئیات سفر #قم دلخراش و مناظر دیده شده وحشتناک بود. اجساد #مردگان جاده‌ها را پوشانده و هوا را با تعفن ناشی از گندیدن آنها مسموم می‌کرد. سرای‌ها از افراد در حال احتضار، که شیون و رنج‌های آنها مناظر غیرقابل وصفی را به وجود آورده، پر بود. دهات خالی و خاموش، همانند خانه #ارواح، توسط دسته‌هایی از سگ‌ها، که با زنده‌ها برای تصاحب مرده‌ها مبارزه می‌کردند، مورد تهاجم قرار گرفته بود.
📚 منبع: درآمدی بر بررسی علل اجتماعی قحطی‌ها در ایران اثر احمد کتابی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 حال و هوای بهاری حرم حضرت معصومه (س) در #نوروز سال ۱۳۶۳
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🎙 خاطره آیت‌الله مکارم شیرازی از پیاده‌روی اربعین:
🗓سال ۱۳۲۹-۱۳۳۰
🔹️ظهر که می‌شد زیر درختان نخل #اطراق می‌کردیم و همراه خودمان یک مقدار نان خشک و ماست آب گرفته و یک چراغ #نفتی می‌بردیم و چایی و بساط و اینها.
🔸️ظهرها جایی نمی‌رفتیم، خودمان کنار شط، در آن سایه می‌نشستیم، منتها آب #فرات، گل آلود بود و نمی‌شد از آن برای خوردن استفاده کرد. باید ته نشینش کنی، ما هم که نمی‌توانستیم ته‌نشین کنیم.
🔹️زوار از روشی استفاده می‌کردند، ماده‌ای هست به نام «#زاق» که این را در آب، با دست حرکت می‌دادند، تمام آن چیزها را ته نشین می‌کرد و از آب #صاف، استفاده می‌کردند، به همین دلیل یک خورده زاق همراهمان می‌بردیم. شب را در #مضیف‌ها می‌ماندیم، طبعاً صبح هم آنجا بودیم.
🔸️در یکی از سفرها ما ظهر اطراق کردیم و استراحت و دیگر بعد از ظهر باید راه می‌رفتیم. شروع کردیم به راه رفتن، چند تا از جوان‌های #عرب، مال یکی از مضیف‌ها آمدند به ما پیشنهاد کردند که امشب را اینجا باشید.
🔹️گفتیم ما تازه راه افتادیم، تا شب خیلی وقت است، ما باید برویم. یکی‌شان گفت #علاج ندارد. از او اصرار و از ما انکار، یک وقت دیدیم #خنجر کشید که باید پیش ما بمانید! یعنی اینقدر #علاقه به زوار داشتند.
🔸️من گفتم ما قول می دهیم که از طرف شما هم زیارت می‌کنیم، بنابراین اجازه #مرخصی ما را بدهید. دیگر هر طوری بود راضی‌شان کردیم و اجازه مرخصی را گرفتیم و حرکت کردیم.
🎞از سمت راست: آیت‌الله سبحانی، آیت‌الله مکارم شیرازی
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎞 گرانیِ گوشت در زمان پهلوی
🔹️قصاب : رویمان نمی‌شود بگوییم #گوشت ۲۲ تومان است.
خبرنگار: چرا رویتان نمی‌شود؟
قصاب: چون #مشتری‌ها نمی‌خرند...
🔸️خبرنگار: #حقوق شما چقدر است؟
رفتگر: روزی ۱۰ تومان که ۳ تومانش را #کرایه ماشین می‌دهم! روزی چقدر گوشت بگیرم؟ روزی یک تومان؟ با چهار و پنج سر #عائله!
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 محله‌ی گمشده‌ی قم
✏️سیدمحسن حسینی؛ قم‌پژوه
🔹️در اواسط روزگار قاجار شهر قم به ۱۰ محله تقسیم شده بود. یکی از این محلات #اسحاقیه نام دارد. این محله در خیابان‌کشی‌های دوره پهلوی اول تقریبا تخریب و نام و موقعیت محل نیز از یادها رفت. حتی معمرین/دیرسالان نیز این محل را نمی‌شناسند و به یاد نمی‌آورند.
🔸️علت موسوم بودن به اسحاقیه وجود مزار منسوب به احمد بن اسحاق #اشعری نمایندۀ امام حسن عسکری(ع) است که بعد به همت کجویی اردستانی صاحب انوارالمشعشعین معلوم شد که مزار #ناصرالدین علی از احفاد امام حسن مجتبی(ع) است.
🔹️#مفلس_قمی(شیخ ارده شیره) حدود این محل را چنین می‌گوید: «محله دهم: محلۀ اسحاقیه است. ابتدای او دروازه #خاکفرج است و انتهای او #چاله_خروس باجک است. گذر #کولیخان و بازار #مسگرها و حمام چال و کوچه جوب پاها، داخل این محل است.» (تحفه الفاطمیین، چاپ بنیاد قم پژوهی، ج۲، ص ۳۴۹)
♦️توضیحات:
۱. دروازه خاکفرج ابتدای بازار بزرگ و بر سر پل #علیخانی کنونی بوده است. در زمان رضا شاه تخریب شد.
۲. گذر کولیخان در ادامه بازار در چهار راه فعلی #بازار بوده است. در زمان رضا شاه تخریب شد.
۳. قسمتی از بازار #مسگرها بازمانده که تا حدود سی سال پیش فعال بود و کنون مشاغل دیگر آنجا است.
۴. چال خروس کوچه شماره ۳ #باجک فعلی است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📽 آب‌انبار شادقلی‌خان
🗓 دوره‌ی قاجار
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 پسرِ مجاهدین خلقیِ آیت‌الله جنتی - بخش اول
🔹️حسین جنتی لادانی، در سال ۱۳۳۰ در #قم به دنیا آمد. تحصیلات متوسطه را در دبیرستان #حکمت گذراند و هم‌زمان وارد فعالیت‌های #سیاسی شد و پس از اخذ دیپلم به دلیل فروش توضیح المسائل امام #خمینی، در قم دستگیر و به سه ماه حبس تأدیبی محکوم شد ولی شش ماه در #زندان به سر برد.
🔸️وی اصالتاً متعلق به محله #لادان اصفهان که مابین خیابان آتشگاه و خیابان شهید اشرفی اصفهانی (کهن‌دژ) #اصفهان است. او در زندان در جمع اعضای هیئت #مؤتلفه حضور داشت و به پای درس و بحث حبیب‌الله #عسگراولادی می‌نشست. پس از آزادی فعالیت‌هایش را از سر گرفت و با #عزت‌شاهی مرتبط شد و به کمک او به توزیع و تکثیر اعلامیه‌های امام خمینی و جزوات سیاسی در قم می‌پرداخت.
🔹️او از سال ۵۲ به دلیل ارتباط با عزت شاهی و عضویت در سازمان #مجاهدین_خلق تحت تعقیب بود و با استفاده از اسامی مستعار عبداللهی و احمد زمانی در زندگی مخفی به سر می‌برد. حسین جنتی لادانی ۲۸ مرداد سال ۱۳۵۴ بعد از کشته شدن مجید #شریف_واقفی، توسط وحید #افراخته لو رفت و زیر شکنجه قرار گرفت و در دادگاه به حبس #ابد محکوم شد.
ادامه دارد...
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 پسرِ مجاهدین خلقیِ آیت‌الله جنتی - بخش دوم
🔹️در زندان به‌دلیل اختلاف‌هایی که با سازمان داشت حدود شش ماه در خود بود ولی بعداً به #مجاهدین (جمعی که ادامه دهندگان خط #حنیف_نژاد بودند) پیوست. او در آبان ۵۷ از زندان آزاد شد و به فعالیت در سازمان مجاهدین خلق ادامه داد و در شمار رهبران و فرماندهان قرار گرفت.
🔸️او در سال ۵۹ با دختر دانشجویی به نام فاطمه #سروری، متولد گلپایگان و دانشجوی دانشگاه #اصفهان و از اعضای سازمان مجاهدین خلق ازدواج کرد. حسین جنتی لادانی برای مدتی مسئول دفتر جنبش مجاهدین در #اصفهان بود و از طرف این سازمان به همراه فردی به نام فضل‌الله #تدین نامزد نمایندگی در دوره اول مجلس شورای اسلامی شد که رأی نیاورد.
🔹️او پس از اعلام جنگ #مسلحانه مجاهدین خلق علیه نظام جمهوری اسلامی ایران از سازمان #حمایت نمود و فعالیتش را بیشتر کرد. او با همسرش به زندگی #مخفی روی آورد و در روز ۲۳ خرداد سال ۱۳۶۱ در درگیری #مسلحانه کشته شد.
ادامه دارد...
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 پسرِ مجاهدین خلقیِ آیت‌الله جنتی - بخش آخر
🔸️همسر وی، یعنی فاطمه سروری، بعدها به #عراق رفت و به فعالیت خود در سازمان مجاهدین خلق ادامه داد و تا #رده‌های_بالای سازمان پیش رفت و در سال ۱۳۶۴ از مسئولان #نشریه و #رادیو صدای مجاهد بود و سرانجام در عملیات #مرصاد ( فروغ جاویدان) کشته شد.
🔹️فرزند حسین و فاطمه پسری بود به نام #عاصف (محسن) و زمانی که در خرداد سال ۱۳۶۱ محل استقرار مادرش (فاطمه) مورد #هجوم قرار گرفت، عاصف ۱۸ ماه داشت و به پدربزرگش آیت‌الله جنتی سپرده‌شد.
🔸️ وی در ۱۷ یا ۱۸ سالگی هنگامی که به عنوان یک بسیجی #فعال در ستاد امر به معروف و نهی از منکر در حال انجام وظیفه بود در یک حادثه #رانندگی درگذشت. هم‌اینک #خیابانی در ضلع شمالی میدان انقلاب، به نام عاصف جنتی نامگذاری شده‌است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویری از پل #علیخانی که دروازه ورودی به قم بود
🗓 دوره قاجار
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 قدیمی‌ترین فیلم موجود از کربلا
🗓 سال ۱۳۰۶ شمسی
🔹️این فیلم کوتاه توسط #فردریک_گادمر در سال ۱۹۲۷ میلادی تهیه شده است. او یک عکاس و فیلمبردار #فرانسوی بوده که به کشورهای مختلفی سفر کرده و تصاویر بسیاری را ثبت نموده است.
🔸️تصویربردار تلاش کرده پلان های مناسبی برای معرفی حرم امام #حسین و حضرت #ابالفضل (علیهم السلام) نمایش بدهد اما به جهت محدودیت هایی که برای غیرمسلمانان وجود داشته نتوانسته است که دوربین خود را به #داخل حرمها ببرد.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
📸 تصویر خدام و فراشان حرم حضرت معصومه (س)
🗓دوره قاجار- ۱۳۱۳ قمری
🎞عکاس: #عبدالله_قاجار
📍آرشیو عکس کاخ گلستان
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom
🌀 یک دروازه و پنج اسم
✏️سیدمحسن محسنی؛ قم‌پژوه
🔸️#دروازه‌ای که در مدخل بازار قدیم از سمت غرب و بر لب پل #علیخانی گویا در دوران #قاجار ساخته و در زمان #رضا_شاه در حدود سالهای ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۴ تخریب شد، پنج نام به شرح زیر داشته است:
1️⃣ دروازه ساوه
به اعتبار اینکه مردم از این قسمت به #آوه و #ساوه می‌رفته‌اند و گویا قدیمی‌ترین نام این دروازه باشد.
2️⃣دروازه عراق
ظاهرا به این دلیل که از این قسمت با #سلطان_آباد_عراق (اراک فعلی) و منطقه مرکزی ایران (که عراق عجم می‌گفته‌اند) آمد و شد داشته‌اند.
3️⃣دروازه معصومه
گویا به این علت که نزدیک #حرم حضرت معصومه (ع) بوده است.
4️⃣دروازه خاکفرج
به این دلیل که از اینجا به مزار شاهزاده احمد و #خاکفرج می‌رفته‌اند.
5️⃣دروازه تهران
به این دلیل که مردم بعد از برگردان راه قدیم قم - ری به دست #امین‌السلطان به سمت غرب، مردم به جای راه قدیم از اینجا با شهر #ری و تهران رفت و آمد می‌کرده‌اند.
🔹️هر پنج اسم تا اواخر دوران قاجار رایج بوده است و عبارت «#بیرون_دروازه» و «#بیرون_شهر» در تداول مردم قدیم قم (تا دوران پهلوی دوم و هم‌چنان در زبان پاره‌ای از کهن‌سالان فعلی قمی) ناظر بر بیرون از این دروازه تا سه‌راهی #حاج_زینل (میدان سعیدی کنونی) است.
🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید:
@tarikhqom