بسم الله 📢#آشنایی_با_خطبه 5 #خطبه_5 1️⃣فضای صدور خطبه بعد از آنکه بیعت با ابوبکر، در سقیفه، پایان یافت، #عباس و ابوسفيان به امیرالمومنین علیه السلام عرض كردند كه آماده‏اند با او براى #خلافت بيعت كنند، حضرت نپذيرفته، اين خطبه را ايراد فرموده و در آن، نهى از فتنه و آشوب نمودند. (پیام امام، ج1، ص433) بر اساس روایات، امیرالمومنین علیه السلام بعد از جریان #سقیفه، به دنبال استیفای حق خود بودند و نپذیرفتن درخواست این دو نفر می‌تواند ناشی از این عوامل باشد: 1) آن دو را در یاری خود، دارای استقامت و پای مردی نمی دیدند. 2) درخواست آندو، پس از تلاشهای حضرت و ناامیدی ایشان از امکان استیفای حق خود- بدون آسیب رسیدن به کیان اسلام- بود. 3) نداشتن یاوران کافی که خود حضرت، در این خطبه، به صورت ضمنی به این امر اشاره کرده اند. 4) انگیزه صحیح و ایمانی در پس این دعوت وجود نداشت که این نکته در مورد #ابوسفیان، قریب به واقع است. 2️⃣اهمیت خطبه 1. اين خطبه از معدود خطبه‏هايى است كه از «على» (ع) در غير زمان خلافتش نقل شده است. 2. این خطبه بیانگر بصیرت و ایمان بی بدیل علی بن ابی طالب علیه السلام است که هیچ امری را بر مصالح اسلام و مسلمین ترجیح نداده، خالی از منیت، ذوب در عبودیت و سرشار از روح ایثار در طریق حضرت حق است.(و ما ینطق عن الهوی) 3. وجود استعارات و تشبیهات بدیع و شورانگیز در آن. 4. وجود برخی عبارات کلیدی چون «وَ اللَّهِ لَابْنُ أَبِي طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْيِ أُمِّهِ» در آن. 3️⃣مضامین خطبه 1. نهی از نزاع و فتنه انگیزی. 2. اشاره ضمنی به اینکه اگر یار و یاوری داشت، قیام می‌کرد ولی اکنون که یاران خالصی ندارد، باید از امر خلافت کناره‌گیری نماید. 3. #تشبیه حکومت به آب گندیده و لقمه گلوگیر که می تواند اشاره به غاصبانه بودن حکومت خلیفه اول باشد. 4. اشاره به اینکه اکنون زمان مناسبی برای پی‌جویی حق خود نیست، در قالب یک #استعاره زیبا. 5. شِکوه از بی‌خردی و طعنه مردم که اگر در پی حق خود باشد، وی را متهم به ریاست‌طلبی کرده و اگر دست از مطالبه حق خود بردارد، او را متهم به ترس می‌کنند. 6. پاسخ به شبهه ترس از مرگ با استناد به دو امر: اشاره به سابقه درخشان خود در مواجهه با سختی ها در قالب یک ضرب المثل، و دیگری، بیان این نکته که انس حضرت با موت بیش از انس طفل با سینه مادر است. 7. پاسخ به دلیل کناره‌گیری و سکوت با بیان یک تشبیه بسیار زیبا مبتنی بر #علم_غیب که البته در تفسیر آن اختلاف نظر وجود دارد. (بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَى مَكْنُونِ عِلْمٍ لَوْ بُحْتُ بِهِ لَاضْطَرَبْتُمْ اضْطِرَابَ الْأَرْشِيَةِ فِي الطَّوِيِّ الْبَعِيدَةِ) 4️⃣مصادر خطبه تذکرة الخواص سبط ابن جوزی/ الإحتجاج طبرسی/ المحاسن و المساوی بیهقی ✍️استادعلی رحیمی؛ حوزه علمیه شیراز https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله وَ مَنْ عَلِمَ أَنَّ كَلَامَهُ مِنْ عَمَلِهِ قَلَّ كَلَامُهُ إِلَّا فِيمَا يَعْنِيه (#حکمت_349) هرکس بداند سخنش نیز جزء اعمالش است، جز در آنچه که برایش مهم است سخن نخواهد گفت. 📚دو نکته: 1️⃣حرف «مِن» دراینجا تبعیضیه است اما برخی شارحان و مترجمان آن را به معناهای دیگری پنداشته و ترجمه متفاوتی ارائه کرده‌اند. (مثلا مترجمان کتاب شرح نهج البلاغه #ابن_میثم نوشته‌اند: « و هر كس بداند كه گفتارش برخاسته از كردار اوست...»! مرحوم فیض‌الاسلام نیز نوشته است: «و هر كه بداند گفتار او از روى كردار او است...»! 2️⃣کلمه «قَلّ» در اینجا به معنای نفی است نه به معنای قلّت. با اینحال برخی گمان کرده‌اند «قلّ» به معنای قلت است و در ترجمه هم همان را معنا کرده‌اند (مثلا جناب انصاریان در ترجمه نوشته است: «... سخنش مگر در آنچه او را مهم است كم مى‏شود») #حرف_جر #کلمه_قلّ #با_مترجمان_نهج،‌ شماره47 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵نحوه تامین نیازهای مردم توسط حاکمیت #حکومت گاهی نیازهای مردم را تأمین نمی‌کند تا آنکه مردم جانشان به لب می‌رسد و اعتراض می‌کنند و حق خودشان را با سختی و تلخی به دست می‌آورند! درآموزه‌های امیرالمؤمنین علیه‌السلام حکومت باید نیازهای مردم را به گونه‌ای برآورده کند که برایشان گوارا و دلنشین باشد. این دو جمله از امیرالمؤمنین خیلی زیبا است:👇 1️⃣ به قُثَم بن عباس فرماندار حجاز نوشت: «... هیچ نیازمندی را از ملاقات با خودت محروم نکن چون اگر در آغاز مراجعه‌اش رانده شود [حتی اگر بعدا نیازش را برآورده بکنی] دیگر برآورده کردن نیازش عمل قابل ستایشی نخواهد بود.» (...وَ لَا تَحْجُبَنَّ ذَا حَاجَةٍ عَنْ لِقَائِكَ بِهَا فَإِنَّهَا إِنْ ذِيدَتْ عَنْ أَبْوَابِكَ فِي أَوَّلِ وِرْدِهَا لَمْ تُحْمَدْ فِيمَا بَعْدُ عَلَى قَضَائِه) #نامه_67 2️⃣ در نامه به #مالک_اشتر نیز نوشت: «آنچه را که به مردم می‌دهی به صورت گوارا و دلچسب به آنان بده» (وَ أَعْطِ مَا أَعْطَيْتَ هَنِيئاً) #نامه_53 #قثم_بن_عباس #والی_حجاز #حق_الناس #با_معارف_نهج، شماره 125 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵جهل دینی مردم و#اولویت اول حکومت علی علیه السلام وقتی علی علیه السلام قدرت را به دست گرفت، جهل دینی مردم در حدی بود که؛ 1. مسلمانان #بصره حتی معنای کلمه «زکاة فطره» را نمی‌دانستند (وقتی #ابن_عباس از آنها خواست که فطریه‌شان را بدهند چون تا آن روز کلمه زکات فطره را نشنیده بودند، بِرّ و برّ یکدیگر را نگریستند)! (موسوعة عبد الله بن عبّاس؛ لخرسان، السيد محمد مهدي ؛ج : 4 صه : 57) 2. درباره نماز که روزی پنج مرتبه خوانده می‌شد، آگاهی مسلمانان در حدی بود که در یکی از جنگهای فتوحات، فرمانده دستور داد جارچی‌ها بین لشکریان اسلام اعلام کنند که «برای نماز باید وضو گرفت»! 3. در مسجد کوفه وقتی امام مجتبی علیه السلام به دستور پدر، مسلمانان را از اینکه نماز مستحبی را به جماعت بخوانند نهی کرد، کسی نگفت: ما گمان می‌کردیم این سنت پیامبر است بلکه یکصدا فریاد زدند: «وا سنّة عُمَراه!» این عمق فاجعه است که مردم سنّت پیامبر را واگذارند و برای حفاظت از #بدعت #خلفا فریاد بزنند. 🔻علی ـ‌اماـ از بین همه‌ی این مشکلات رنگارنگ،#مبارزه_با_فساد را در اولویت قرار داد و در اولین خطبه‌ای که برای مردم ایراد کرد مانیفست حکومتی خود را بیان کرد. در این مانیفست نه از بازگرداندن فدک سخنی گفت، نه از فاجعه تبدیل شدن امامت به خلافت شکوه‌ای کرد، نه از جهل مردم به مناسک و وضو و زکات فطره حرفی به میان آورد و نه از....! بلکه رسما اعلام کرد که #رانتخواران باید رانتها را پس بدهند حتی اگر به عنوان مهریه به زنانشان پرداخته باشند! (وَ اللَّهِ لَوْ وَجَدْتُهُ قَدْ تُزُوِّجَ بِهِ النِّسَاءُ وَ مُلِكَ بِهِ الْإِمَاءُ لَرَدَدْتُه) #خطبه_15 #مصلحت #تشخیص_اولویتها #رانت #با_معارف_نهج، شماره 126 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵کتابت نهج البلاغه برای رفع گرفتاری و طلب آمرزش یکی از بزرگان شیعه که در سده هفتم، در حمص می زیست، شاعری به نام ابوالحسن علی بن محمود تنوخی حمصی، معروف به ابن حَکَم است. 📚صاحب کتاب قلائد الجمان، در ضمن بیان فضائل ابن‌حَکَم به وجود نسخه‌ای از نهج البلاغه با خط او اشاره کرده که او در پشت نسخه، ابیاتی از سروده‌های خود را نوشته و در این ابیات، کتابت نهج‌البلاغه را وسیله‌ای برای «رفع گرفتاری» و «پوشش گناهان» خود از سوی خداوند قرار داده و دوستی اهل بیت (ع) را همه‌ی نصیب و بهره خود از دنیا دانسته بود. 🔻متن این اشعار به شرح زیر است: كتبتُ هذا الكتابَ لمّا * غَرِقْتُ في لُجَّةِ الذُّنوبِ أرجو مِنَ اللهِ كَشْفَ ضُرّي * وَسَتْرَ ما بي من العُيُوبِ فَمَنْ لَهُ في الوَرى نَصيبٌ * فَحُبُّ أهْلِ الوَرى نَصيبي ✍️قلائد الجمان فی فرائد شعراء هذا الزمان، ابن الشعّار، ج4، ص۴۸-۴۹. (نقل ما از احمد خامه‌یار ، مجله میراث شهاب، شماره 92) #با_شیفتگان_نهج، شماره 43 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵علی علیه‌السلام و #سیره_خلفا #ابوبکر وقتی بر منبر می‌نشست یک پله پایینتر می‌نشست. #عمر نیز در زمانی که خلیفه بود، همین سیره را ادامه داد. #عثمان نیز در مدت خلافتش به همین شیوه عمل کرد. امیرالمؤمنین علیه‌السلام، اما، وقتی به #خلافت رسید بر روی بالاترین پله منبر نشست. در مسجد مدینه سروصدایی به پا شد! (فسُمِع من الناس ضوضاءٌ) 🔸حضرت فرمودند: این چه صدایی است که می‌شنوم؟ با تعجب گفتند: به خاطر اینکه بر بالاترین مرتبه‌ی منبر که جای رسول الله است و خلفای پیش از تو به آنجا ننشسته بودند، نشستی! 🔻فرمود: از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، شنیدم که فرمود: «کسی که به جای من بنشیند و به شیوه من عمل نکند، خداوند او را با صورت به آتش می‌اندازد» ولی من به خدا سوگند به شیوه او عمل می‌کنم، فرمانهای او را اطاعت می‌کنم و به حکم او حکم می‌کنم. برای این است که در جای او نشسته‌ام. (بحار الانوار ج 38 ص 77 و 78) #سیره_شیخین #شیخین ↩️پ ن: اینجا #مدینه بود! مدینه شهر اهل بیت پیامبر بود! شهری که در آن حدیث متواتر منزلت صادر شده بود! راویان حدیث غدیر در آن میزیستند! احادیث فضائل علی در آن صادر شده بود! آیات فضائل علی در آن نازل شده بود! حتی در مدینه هم منزلت علی ع را نمیدانستند!!!! سی سال حکمرانی فاسد با آن همه بلندگوی فریبنده اش، با ذهن مردم چه کرده بود؟!!!! #با_معارف_نهج، شماره 127 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

#غدیر آیت الله #خامنه_ای #الغدیر https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵جذبه سخن علی ع روزی یکی از #خوارج به مسجد آمد تا مانند همیشه با شعار دادن مجلس را به هم بریزد، اما دید امیرالمؤمنین در حال سخن گفتن است. چنان تحت تأثیر سخنان امیرالمؤمنین قرار گرفت که ساکت نشست و گوش کرد. 📌او که نمی‌توانست کینه‌توزی درونی خود را نهان دارد پس از پایان یافتن سخنان حضرت، شعار داد که خدا تو را بکُشد که این چنین زیبا سخن می‌گویی! امیرالمؤمنین به اطرافیان گفت: به او اعتنا نکنید. 📚 تاریخ طبری، ذیل حوادث سال ۳۷. نقل ما از کتاب استناد نهج البلاغه و کتابشناسی #اقناع_مردم #اعجاز_تأثیری #منطق_بهت_آور_امیرالمومنین #بازیباییهای_نهج، شماره 42 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵علی علیه‌السلام آیینه‌ی قاطعیت در عین مدارا 🔹«لقد نَقَمتُما یَسیراً و أرجَأتُما کَثیراً» #خطبه_205 امام ع خطاب به #طلحه و #زبیر فرمودند: از امور ناچيز خشم گرفتيد، و خوبيهاى فراوانى را پشت سر انداختيد و ناديده انگاشتيد! حضرت اینجور می‌فرماید: «لقد نقمتما یسیرا و ارجأتما کثیرا»؛[یعنی] شما یک چیز کوچک را وسیله و مایه‌‌‌‌‌ی اختلاف قرار دادید، این همه نقاط مثبت را نادیده گرفتید؛ دم از دشمنی می‌زنید، دم از مخالفت می‌زنید. با اینها متواضعانه امیرالمؤمنین حرف می‌زند و توضیح می‌دهد؛ میگوید: من دنبال دشمن نمی‌گردم. این مدارا را دارد. اما آن وقتی که این #مدارا اثر نکند، آن وقت جای #قاطعیت علوی است؛ آن جائی است که امیرالمؤمنین نشان می‌دهد که با کسانی مثل #خوارج، آنجور رفتار می‌کند که خودش فرمود: «انا فقأت عین الفتنة»؛(۲) چشم فتنه را من در آوردم. و کسی دیگر غیر از علی نمی‌توانست - به گفته‌‌‌‌‌ی خود آن بزرگوار در نهج‌‌‌‌‌البلاغه - این کار را بکند. ۱۳۸۸/۰۶/۲۰ آیت‌الله #خامنه_ای #با_معارف_نهج، شماره 128 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 🔵ترجمه #کلمه_خضوع «خَضَعَتِ الْأَشْيَاءُ لَهُ وَ ذَلَّتْ مُسْتَكِينَةً لِعَظَمَتِه» #خطبه_186 اغلب مترجمان و شارحان و مفسران کلمه «خضوع» را با تواضع مترادف می‌دانند در حالیکه کلمه «خضوع» بویژه وقتی با «لام» به کار می‌رود معنای «انقیاد و تسلیم متواضعانه» را می‌رساند. برای همین است که در آیه «إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِمْ مِنَ السَّماءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْناقُهُمْ لَها خاضِعِين» نیز خضوع را به انقیاد برگردانده‌اند. 🔸در عبارت «فلا تخضعن بالقول فیطمع الذی فی قلبه مرض» (احزاب: 32) نیز آنچه مورد نهی قرار گرفته، "ترقیق صوتی است که ناخواسته مشعر به تسلیم و تمکین و انقیاد زن در برابر مردان باشد" (التحقیق فی کلمات القرآن). ◀️در جمله «خَضَعَتِ الْأَشْيَاءُ لَهُ وَ ذَلَّتْ مُسْتَكِينَةً لِعَظَمَتِه» #خطبه_186 بسیاری از مترجمان کلمه «خضعت» را به معنای فروتنی برگردانده‌ و آن را از معنای اصلی اش (انقیاد تکوینی اشیاء در برابر اراده الاهی) دور کرده اند. #با_مترجمان_نهج،‌ شماره48 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله ◀️#میرزای_شیرازی و مداومت بر مطالعه عهدنامه#مالک_اشتر ✍️محقق نائینی ره در کتاب #تنبیه_الامه نوشته است همانطور که میرزای شیرازی ره به مطالعه دائمی #نامه_53 نهج البلاغه مواظبت داشت و سعی می‌کرد از آن الگو بگیرد، شایسته است همه کسانی که به هر نحوی در مرجعیت امور شرعی یا سیاسی هستند بر خواندن این نامه مواظبت داشته باشند. 📚عبارت میرزای #نائنیی ره در تنبیه الامة⬇️ چقدر سزاوار است چنانچه مرحوم حضرت آية اللّه العظمى سيّدنا الاستاد العلّامة آقاى ميرزاى شيرازى قدّس سرّه غالبا به مطالعۀ اين فرمان مبارك و سرمشق گرفتن از آن مواظبت مى‌فرمود، همين طور تمام مراجع امور شرعيّه و سياسيّه هر كس به اندازۀ مرجعيّتش اين سيرۀ حسنه را از دست نداده، اين فرمان مبارك را كه به نقل موثّقين، اروپائيان ترجمه‌ها نموده و در استنباط قوانين سرمشق خود ساخته‌اند، كان لم يكن نشمارند. #با_شیفتگان_نهج، شماره 44 https://eitaa.com/banahjolbalaghe

بسم الله 📚کتاب و مقاله رایگان درباره نهج البلاغه 📖«مکتبة الروضة الحیدریة» 🔻 کتابخانه‌ای غنی با امکان دانلود🔻 سایت با عنوان «دراسات وبحوث حول الإمام أمير المؤمنين عليه السلام - مكتبة الروضة الحیدریة» https://www.haydarya.com/?id=1648&maktaba_moktasah=17 متاسفانه بعضی وقتها سایت بالا نمیاد! باید حوصله داشته باشید و مجددا امتحان کنید. #معرفی_سایت #معرفی_کتاب https://eitaa.com/banahjolbalaghe