بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖سوره:حمد
📝پیشگفتار
💡4 ـ بر اساس حديثي قدسي، سوره مباركه حمد، كه در مقام #تعليم_ادب_تحميد و #شيوه_اظهار_بندگي است، بين خداي سبحان و عبد سالك تقسيم شده است؛ بخش اوّل آن كه پنج آيه دارد و مشتمل بر حمد و ثناي الهي و خشوع و خضوع در برابر اوست، از آنِ خداست و بخش پاياني سوره كه دو آيه دارد و مشتمل بر دعا و طلب است، سهم عبد سالك است: «قسمت فاتحة الكتاب بينى وبين عبدى فنصفها لى ونصفها لعبدى...».
💎5 ـ عصاره سوره حمد، #سپاس گزاري نسبت به نعمت هاي دريافت شده در زمان گذشته و #مَدَدجويي و كمك خواهي نسبت به رحمت هاي آينده در زمان حال و آتي است؛ چنانكه حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) در برخي خطابه هاي خويش «حمد» و «استعانت» را قرين كرده، مي فرمايد: «#حمده علي ما كان و #نستعينه من أمرنا علي ما يكون ونسأله المعافاة فى الأديان كما نسأله المعافاة فى الأبدان» همچنين مي فرمايد: #أحمده استتماماً لنعمته... و#أستعينه فاقة إلي كفايته»، #نحمده علي آلائه كما نحمده علي بلائه و#نستعينه علي هذه النفوس البِطاء عما أُمرت به السِراع إلي ما نُهيت عنه».
🔮6 ـ مرحوم صدرالمتألّهين مي گويد: سوره مباركه حمد با مقدمه اي كه در نماز بدان افزوده مي شود بر روي هم #هشت_بخش را تشكيل مي دهد كه با درهاي #هشت گانه بهشت مرتبط است و نمازگزاري كه سوره حمد را با آداب ويژه آن در نماز قرائت كند، از همه درهاي هشت گانه بهشت بدان راه يافته است. درهاي مزبور عبارت است از:
1⃣ درِ «معرفت» كه نمازگزار با گفتن (وجّهت وجهي للذي فطر السماوات والأرض...قلبم را متوجه بوجود آورنده آسمان ها و زمین قرار دادم) از آن وارد بهشت مي شود.
2⃣ درِ «ذكر» با تلاوت آيه (بسم الله الرّحمن الرّحيم).
3⃣ درِ «شكر» با آيه كريمه (الحمد لله ربّ العالمين).
4⃣ درِ «رجاء» با قرائت آيه (الرّحمن الرّحيم).
5⃣درِ «خوف» با ذكر آيه (مالك يوم الدّين).
6⃣درِ «اخلاص» با گفتن (إيّاك نعبد وإيّاك نستعين).
7⃣ درِ «دعا و تضرّع» با تلاوت آيه (اهدنا الصّراط المستقيم).
8⃣ درِ «اقتدا به ارواح پاك» با قرائت آيه (صراط الّذين أنعمت عليهم...).
📣تذكّر: با بررسي خطوط كلّي معارف سوره حمد و مباحث محوري آن، روشن شد كه هدف اين سوره #تعليم_و_آموزش ادب تحميد و شيوه اظهار بندگي در برابر خداي سبحان است.
📒 #تعليم شيوه #استعانت و #طلب _هدايت از خداوند و #آشنايي به كيفيّت پيمودن راه نيز هدف ديگر اين سوره است.
🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈🌈
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۳: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🚨 فرق حمد و مدح:
🌈 مشهور اين است كه حمد و مدح #همتا_و_همانند است، همان گونه كه دو واژه مقابل اينها، #قدح_و_هجو(سرزنش) نيز همتا و همانند است، ولي اين دو واژه كه #دو_ريشه متفاوت دارد، داراي #دو_معناي_مختلف است و از اين رو از نظر كاربرد و مورد استعمال نيز يكسان نيست؛ #حمد تنها در برابر صاحب كمالي است كه داراي #عقل_و_انديشه باشد، ولي #مدح كه در مقابل ذمّ است، درباره #غير_عاقل نيز به كار مي رود؛ مثلاً، درباره #گوهري-زيبا و #ارزشمند مي توان گفت ممدوح است، ولي نمي توان گفت #محمود(ستایش شده) است: «يُقال مدحت اللؤلؤ علي صفائه ولا يقال حمدته علي صفائه... مروارید را برای صفاتش تحسین می کنند ولی حمد و سپاسش را نه».
🍥 #تفاوت ديگر حمد و مدح آن است كه حمد تنها در برابر كارهاي #اختياري است، اما مدح درباره امور #خارج_از_اختيار نيز به كار مي رود؛ مثلا ً #بلندي_قامت و #زيبايي_چهره در انسان با اين كه اختياري نيست قابل #مدح است، ولي قابل #حمد_نيست، برخلاف #انفاق و #علم_آموزي او كه #هم ممدوح است و هم محمود. #پس هر حمدي مدح است، اما چنين نيست كه هر مدحي حمد باشد.
🗯برخي گفته اند: در #مفهوم_حمد، «وصولِ اثرِ كمال محمود به #غير» نهفته است و به اصطلاح حمد آن است كه نه تنها از فضايل، بلكه از #فواضل(بخشش های بزرگ) نيز باشد، برخلاف مدح كه از اين جهت نيز #اعمّ است. اين سخن تام نيست؛ زيرا در قرآن كريم و برخي ادعيه، خداي سبحان بر كمالاتي كه اثر آن به #غير_نمي رسد نيز حمد شده است؛ مانند: اوّليت، آخريّت، تجرّد و...: (الحمد لله الذي لم يتّخذ ولداً ولم يكن له شريك في الملك ولم يكن له وليّ من الذُلّ...سپاس خدای راست که نه فرزندی دارد و نه در فرمانرواییش شریکی و نه به هنگام در ماندگی یار و یاوری).
🖌«الحمد لله الأوّل بلا أوّل كان قبله والآخر بلا آخر يكون بعده، الذى قصرت عن رؤيته أبصار الناظرين وعجزت عن نعته أوهام الواصفين.... #سپاس خدایی را که اول است بدون اینکه قبلش اولی باشد و آخر است بدون اینکه آخری بعد از او باشد، او کسی است که چشم نظارت کننده ها از رویتش بی نصیب و عاجزند بر ستایشش خیال های توصیف کنندگان» و #معلوم است كه بي آغاز بودن در اوّليت و بي انجام بودن در آخريّت، تجرّد، نداشتن فرزند و وليّ و شريك و مانند آن از #كمالاتي #نيست كه #اثر آن به #ديگري برسد.
🌻برخي نيز گفته اند: #حمد تنها در #ستايش _به_حق به كار مي رود، اما مدح در ستايش هاي #باطل نيز به كار مي رود؛ مانند: «أُحثُوا فى وجوه المدّاحين التراب...در روی #ستایش_گران، خاک بریزید». اين فرق نيز تامّ نيست؛ زيرا حمد در مورد ستايش #باطل نيز به كار رفته است؛ مانند: (ويحبّون أن #يُحمدوا بما لم يفعلوا...بعضی دوست دارند بخاطر کاری که انجام نداده اند #ستایش شوند) ، «واُبتلي بحمد من أعطانى...و مُبتلا گردم به #ستایش کسی که به من عطایی کند».
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
🔍فرق حمد و شكر:
🎲 #شكر كه در مقابل كفران است به معناي #سپاس در برابر كاري است كه اثر آن به #غير برسد و دريافت كننده اثر نيز همان شخص #شاكر(موجودات) باشد و به عبارتي ديگر: شكر، سپاس بر #نعمتي است كه از منعم به شاكر مي رسد، نه بر كمالاتي كه اثرش به ديگران نمي رسد يا به غير شاكر مي رسد.
🔔 بنابراين در #شكر، هم وصول اثر به #غير نقش دارد و هم #اتحاد_متنعّم و #شاكر؛ در صورتي كه هيچ يك از اين #دو_قيد در #حمد مطرح نيست و از اين رو شكر از دو جهت اخصّ از حمد است و هر شكري حمد است، ولي چنين نيست كه هر حمدي شكر باشد.
🔆آنچه در #فرق ميان حمد و شكر گفته شد، ويژگي هايي است كه اهل لغت براي فرق گذاري ميان اين دو واژه گفته اند؛ اما با عنايت به #كاربُردهاي_قرآني واژه #شكر بايد گفت: وصول اثر نعمت و كمال به #غير، #مُقوّم شكر نيست وگرنه اطلاق شاكر بر خداي سبحان #مَجاز خواهد بود.
🌙توضيح اين كه، #شاكر_بودن گاهي به برخي از اسماي حق اسناد داده مي شود و مراد از آن #تأثير اسماي الهي در يكديگر است. در اين صورت قيد «وصول اثر به غير» مي تواند در #قوام شكر #نقش داشته باشد؛ اما اگر شاكر بودن به «ذات» #اقدس_خداوند كه كامل محض و غني صرف است اسناد داده شد، وصول اثر نقشي در #گوهر_شكر ندارد؛ زيرا ذات خداي سبحان نه تنها به #غير خود نيازمند و از او متأثر نيست، كه به #خود نيز نيازمند نيست و از خود نيز اثر نمي پذيرد.
🕯 او #غني_محض است، نه مستغني(طلب کننده بی نیازی) و خودكفا، تا با فيض خود نياز خويش را تأمين كند: «الهى تقدّس رضاك أن تكون له علة منك فكيف تكون له علة منّى...خدایا! رضای تو بالاتر از آناست که #خودت #علتی برای آن ایجاد کنی با این وجود ، چگونه ممکن است #کار_من علت رضای تو باشد.
⭐️ الهى أنت الغنىّ بذاتك أن يصل إليك النفع منك فكيف لاتكون غنيّاً عنّى...الهی تو بی نیاز تر از آن هستی که سودی از خود تو به تو برسد، چه برسد که سودی از من به تو برسد »[دعاي عرفه].
📣بنابراين، «وصول اثر به غير» ويژگي #برخي از مصاديق شكر است و نه #مقوّم گوهر شكر و اگر در تعريف شكر مطرح مي شود از باب «زيادت حدّ برمحدود» است.
🔊حاصل اين كه، براساس اين تحليل در #فرق حمد و شكر بايد گفت: اگر مقصود امتياز حمد از شكر در مورد موجودهاي امكاني باشد، فرق آن است كه در حمد، #وصول اثر كمال محمود به حامد #شرط_نيست، ولي در #شكرْ وصول اثر مشكور به شاكر #معتبر_است و اگر مقصود اعم از موارد وجوب و امكان باشد به طوري كه شاكر بودن #خداوند هم منظور باشد، شايد از اين جهت، شكر به لحاظ #مصداق #همان حمد باشد، #بدون_تفاوت.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه۲: (اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِين)
💥6 ـ #حمد_بهشتيان
🌼بهشتي انكه جز به #اذن ذات اقدس الهي #سخن نمي گويند: (#لا_يتكلمون إلاّ من #أذن له الرّحمن وقال صواباً) #همواره به ياد #نعمت هاي الهي هستند و به حمد و شكر او زبان مي گشايند.
🌲قرآن كريم در تبيين اوصاف اهل بهشت در آياتي چند، از #حمد_مكرّر آنان در برابر نعمت هاي الهي ياد مي كند:
🌾الف: در برابر #تطهير_دلهايشان از #كينه، كه از بهترين نعمت هاي #معنوي است و جريان نهرهاي بهشتي كه از نِعَم ظاهري است و #بدون_وحي و #تنها با تكيه بر #عقلْ راهيابي به آن هرگز ميسور نيست، خدا را حمد مي كنند.
🍃خداوندي كه هم نعمت سنگين #وحي و #رسالت و #تشريع را به بشر ارزاني داشت (هدايت تشريعي)و هم نعمت توفيق #معرفت و #عمل را عطا كرد (هدايت تكويني): (ونزعنا ما في صدورهم من غلٍّ تجري من تحتهم الأنهار وقالوا الحمد لله الّذي هدانا لهذا وما كنا لنهتدي لولا أن هدانا الله..و ما از سینه هایشان کینه و خشم را بَر می کنیم و در بهشت که نهرها جاری است و می گویند سپاس مخصوص خدایی است که ما را به این نعمت هدایت کرد که اگر ما را هدایت نمی کرد هدایت نمی یافتیم.).
🕊ب: از #صدق وعده الهي و نعمت هاي بهشتي، كه شكر #عملي خداوند در برابر كار آنان است، سخن گفته، خدايي را حمد مي كنند كه #زمين_بهشت را به آنان سپرد تا در هر #نقطه_اي از آن بخواهند مأوي گزينند[چه بسیار نیکوست پاداش عمل کننده ها]: (وقالوا الحمد لله الذي صدقنا وعده و #أورثنا_الأرض نتبوّأ من الجنة #حيث_نشاء فنعم أجر العاملين).
❄️ج: خداي را بر #زدودن هر گونه #اندوهي از دلهايشان سپاس مي گويند: (وقالوا الحمد لله الذي #أذهب عنّا #الحَزَن إن ربّنا لغفور شكور).
🍁د: آخرين سخن اهل بهشت نيز #حمد و #سپاس پروردگار جهان است: (دعواهم فيها سبحانك اللّهم وتحيّتهم فيها سلام وآخر دعواهم أن #الحمد_لله_ربّ_العالمين).
🌈#سرّ #حمد_مكرّر بهشتيان اين است كه عوامل و موجبات حمد (كه حدّ وسط براهين اثبات حمد براي خداي سبحان قرار گرفت)، #مانند «جامع كمالات بودن»، «ربوبيّت مطلق» و «اِنعام و رحمت خدا بر بندگان»، #همگي در بهشت #ظهور_و_تجلّي روشن و فراگيرتري دارد.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i