بسم الله الرحمن الرحیم
📚تفسیر #کامل_ و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
☄اشتراك لفظي و تغاير معنوي
🐚آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) كه سر فصل #113 سوره قرآن كريم است و در سوره مباركه «نمل» افزون بر آغاز سوره، در #طليعه(ابتداء) نامه حضرت سليمان (عليه السلام) به ملكه سبأ نيز آمده است پس #114 بار نازل شده است، نه اين كه #يك_بار نازل شده باشد و به #دستور پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) سرفصل سور قرآني قرار گرفته باشد.
🦋در عصر نزول وحي، فرود آمدن آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) به عنوان اولين #آيه_سوره_جديد، نشانه پايان پذيرفتن سوره پيشين و آغاز نزول سوره پس از آن بود: «وإنما كان يُعرف انقضاء السورة بنزول «بسم الله الرحمن الرحيم» ابتداءً للأخري*زمان پایان سوره ای را بوسیله نزول بسم الله سوره بعد می فهمیدند. ».
✨نزول مكرّر آيه (بسم الله...) نشانه #اختلاف_معنا و #تفسير آن در هر سوره است. آيات (بسم الله...) در سراسر قرآن كريم گرچه از نظر لفظي #يكسان است، ليكن از نظر #معنوي_و_تفسيري #گوناگون و در نتيجه«مشترك لفظي» است.
🍥اختلاف معنوي و اشتراك لفظي آياتِ (بسم الله الرّحمن الرحيم) از آن روست كه «بسم الله» هر سوره #جزئي از آن سوره و با محتواي آن #هماهنگ و به منزله عنوان و #تابلو آن سوره است و چون مضامين و معارف سوره هاي قرآن با يكديگر #متفاوت است، معناي «بسم الله» نيز در سوره ها مختلف خواهد بود و در هر سوره #درجه اي از درجات و #شأني از شئون #الوهيت خداي سبحان و رحمانيت و رحيميّت او را بازگو مي كند و از اين جهت همانند اسماي خداوند در #پايان آيات است كه با محتواي آيات هماهنگ و به منزله #برهاني بر محتواي آن است.
🔊بر اين اساس، اگر محتواي سورهاي به خوبي #تبيين شود، تفسير «بسم اللهِ» آن سوره نيز روشن خواهد شد.
✏️توضيح اين كه، در آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) هم سخن از «الله» است كه #اسم_جامع و_اعظم خداي سبحان است و ساير #اسماي_حسناي_الهي را زير پوشش داشته، در هر سوره ظهوري خاصّ دارد و هم سخن از «رحمت رحمانيه» است كه همه صفات خداي سبحان زير پوشش آن است و در هر مظهري با اسمي خاصّ ظهور مي كند؛ در سوره هايي كه محتوايي #مهر_آميز دارد و اوصاف #جماليه خداوند را مطرح مي كند، در چهره «جمال» و در سوري كه مضاميني قهر_آميز دارد و غضب الهي را بازگو مي كند، در چهره #جلالیه تجلّي مي كند و از اين رو برخي گفته اند: كلمه #الرحمن نيز همانند كلمه #الله، #اسم#اعظم است.
🔊بنابراين، تفسير «بسم الله...» به #اختلاف_سوره_ها #متفاوت است.
🏵احكام #فقهي آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) نيز شاهد #اشتراك_لفظي اين آيه است مانند اين كه:
🥇حرمت قرائت #سور_عزائم(سجده دار) بر #صاحبان_عذر(فرد جُنب و...) شامل تلاوت «بسم الله...» به قصد سوره هاي مزبور نيز مي شود.
🥈 «بسم اللهِ...» هر سوره، در نماز بايد به قصد #همان_سوره اي باشد كه نمازگزار #قصد_تلاوت آن را دارد.
🥉 در صورت #عدول نمازگزار از سورهاي به سوره ديگر، بايد «بسم الله...» را به قصد سوره جديد #تكرار كند.
🌧لزوم تلاوت «بسم اللهِ» هر سوره به قصدِ #همان سوره، نشانه #تعدّد_مقصود است؛ زيرا تعدّد قصد، تابع تعدّد و تكثر مقصود است وگرنه مقصودي كه هيچ كثرتي در آن نيست تا هر يك از واحدهاي آنْ نشانه خاصي داشته باشد و با آن نشانه، از واحدهاي ديگر متمايز گردد، قصد نمي تواند فارق و منشاي تكثر آن باشد؛ مگر اين كه قصد، خود مقصود آفرين باشد.
🔊بنابراين، «بسم الله...» هر سوره معنا و تفسيري #ويژه خود دارد و با معناي «بسم الله» در ساير سوره ها #متفاوت است.
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
🧠استفاده برای #عموم_مردم
🎙علامه جوادی آملی
📖تفسیر سوره: حمد
💎آیه: (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ)
🌧لطايف و اشارات
1 ـ ادب الهي در شروع كار
❄️سوره مباركه #حمد كه اولين سوره كتاب خداست، با آيه كريمه (بسم الله الرّحمن الرحيم) كه حاوي #اسم_ذات و برخي اسماي صفات الهي است، آغاز مي شود. بنابراين، «بسم الله» همدر #طليعه سوره و هم در #آغاز كتاب الهي آمده است و اين گونه، خداي سبحان #ادب_دينيِ ورود به #كار و شروع عمل را به ما مي آموزد.
🕊پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نيز در مقام تبيين همين ادب ديني فرمودند: هر كاري كه با نام خدا آغاز نگردد #ابتر است: «كلّ أمر ذى بال لم يُبداي فيه باسم الله فهو أبتر». ابتر به معناي «منقطع الآخر» و #بي_فرجام است و چون فاعل با پايان يافتن كار به هدف خود مي رسد، كاري كه به #هدف_نرسد، ابتر است و از اين رو به زيركي و هوشي كه در #راه_حق به كار نيايد، چون به هدف اصيل خويش نرسيده است، «فطانت بَتراء» (زيركي بي فرجام) گفته مي شود.
💢آغاز كردن كار با نام خدا و ابتداي به اسم «الله» اشارتي لطيف و رمزگونه به لزوم #حق_بودن_فعل و #پاك_بودن_فاعل، يعني جمع بين «حُسن فعلي*کار خوب» و «حُسن فاعلي*از قلب پاک» دارد. بنابراين، كاري را ميتوان با نام خدا آغاز كرد كه هم حسن فعلي داشته باشد و هم حسن فاعلي؛ يعني هم #کار حق باشد و هم از #قلب_پاك و نيّت خالص فاعل برخاسته باشد و اگر عملي #فاقد هر دو حسن يا يكي از آن دو باشد، قابل #شروع با نام خدا نيست و به #مقصد نيز نمي رسد؛ زيرا كار باطل به باطل ختم ميشود.
☸پس براي #منتهي شدن كار به #مقصد اصيل خود كه حق است و مصونيّت از نافرجامي كه آفت فعل است، بايد كار را با #نام_خدا و به حق آغاز كرد و از اين رو خداي سبحان مسئلتِ ورود صادقانه به كار و خروج پيروزمندانه از آن را به پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) مي آموزد: (وقل ربّ أدخلني مدخل صدق وأخرجني مخرج صدق.....و بگو خدایا مرا به کار خوب داخل و از کار خوب خارج کن).
⛱انساني كه با نام خدا وارد كاري شد و در #حدوث و #بقا آن نام را حفظ كرد، هرگز در بين راه نمي ماند: (ومن يتّق الله يجعل له مخرجاً ويرزقه من حيث لا يحتسب...هر کس که تقوای الهی پیشه کند راه خروج را برای او قرار می دهیم و روزی اش را از کجایی که گمان آنرا نمی برد می فرستیم). خداي سبحان در اين سوره به ما مي آموزد كه حتي حمد و عبادت او نيز اگر با «اسم الله» آغاز نگردد، گرچه حسن فعلي دارد، ولي چون #فاقد (حسن فاعلي*از قلب پاک بیرون نیامده) است، اَبْتر است.
🗼در فرهنگ ديني، «ابتر» بودن و نافرجامي هم به #فعل اسناد داده شده است؛ مانند آنچه در حديث پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) گذشت، و هم به #فاعل؛ مانند: (إنّ شانئك هو الأبتر...قطعا که دشمن تو ابتر است).
⌛️انسان #آلودهاي كه كار باطل مي كند، يعني هم «قُبح فعلي» دارد و هم «قُبح فاعلي»، ابتر است و هرگز به مقصد #نمي_رسد.
🔮مراد از ابتر بودن فاعل، تنها #انقطاع_نسل نيست. فاجعه #دردبار آن است كه انسان به مقصد و مقصود اصيل #آفرينش خود دست #نيابد وگرنه #عقيم_شدن و انقطاع نسل فاجعه بار #نيست؛ به ويژه در جهان آخرت كه سخني از روابط #نَسَبي(قوم و خویشی) نيست: (فلا #أنساب بينهم يومئدٍ...) و هر كس #مهمان عقايد، اخلاق و كارهاي خويش است.
🔊حاصل آن كه، خداي سبحان با آغاز كردن كتاب وحي به نام خود، #ادبِ_ ديني در آغاز كردن كارها را به ما مي آموزد.
#اللّهُمَ_عَجِّل_لِوَلیِّکَ_الفَرَج
🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄🍄
📚تفسیر #کامل_و_روان تسنیم
📬ایتا:https://eitaa.com/bourhan
📮سروش:http://sapp.ir/javadiamoli1
🗞وات ساپ:https://chat.whatsapp.com/CAYrOJatiFj21OhB8lua7i