#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#شروط_المتعاقدين
#شرط_الاختیار
#اِکراه
📚 ۱١٣- قوله (ج۳، ص۳١۴): لکنّ الإنصاف أن وقوع الفعل عن الإكراه... .
✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در مورد #اِکراه میآورد: بعید نیست بتوان گفت همین که شخصی دیگری را #اِکراه بر انجامِ فعلی کند به صورتی که اگر #اِکراه نمیبود شخص آن فعل را انجام نمیداد کفایت میکند تا موضوعِ #اِکراه را تحقّقیافته بدانیم، حتی اگر راهی برای خلاصشدن از دستِ #مُکرِه وجود داشته باشد.
🔹️ حال، این که میتوانسته است خود را خلاص کند و نکرده است میتواند به این سبب باشد که #مُکرَه انگیزهی عقلاییای در راهِ خلاصیِ خود نمیبیند، مانند #توریه که عقلاء دلیلی برای انجامِ آن نمیبینند (و حتی برخی اصلاً نمیدانند #توریه چیست)، و یا حتی مانند آن که #مُکرَه انگیزهی عقلایی را در انجامندادنِ آن راهِ خلاصی ببیند.
🔸️ حاصل کلام ایشان این است: بعید نیست معیارِ تحقّقِ #اِکراه را در تمام این حالات همین بدانیم که اگر #اِکراه نبود #مُکرَه آن فعل را انجام نمیداند.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#محقق_خویی
#مصباح_الفقاهة
#کتاب_البیع
#چکیدهی_مباحث
#شروط_المتعاقدین
#اِکراه
#توریه
📖 هل یُعتبَر فی #الإكراه عدمُ إمكان التفصّي عن الضرر؟
✅ مرحوم #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة (ج٢/ص۵۵۴) پیش از آن که دربارهی شرطبودنِ عجز یا امکانِ تفصّی در #اِکراه -که #شیخ_انصاری در مکاسب (ج۳/ص۳۱۲) نیز بیان میکند- در توضیح و تبیینِ #توریه میفرماید:
🔷️🔸️ #توریه در لغت به معنای سَتْر و إخفاء، و القاکردنِ کلام به گونهای که ظاهر در معنایی خلافِ آنچه مقصودِ متکلّم باشد است؛ از این رو، برخی از لغتشناسان نیز آن را به معنای اظهارِ غیرِ مقصود و ایهام دانستهاند.
🔸️ مانند آن که کسی در جواب سوالی دربارهی خلیفهی بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) گفت: "مَن بنتُه فی بیتِه".
و مانند عقیل که گفت: "أمَرَني معاوية أن ألعَنَ عليّاً؛ ألا فالْعَنُوه".
🔶️🔹️ ایشان در ادامه میآورد: #توریه همان طور که در #اقوال و گفتار تحقّق مییابد در #افعال و رفتار نیز تحقّق مییابد، و هیچ وجهی ندارد که آن را تنها در #اقوال جاری بدانیم.
🔹️مانند کسی که در جوابِ سائل دستان خالیاش را نشان میدهد و میگوید: "به خدا قسم که دستانم خالی است".
و مانند ماموری که نمیخواهد به ظلم مردم را شلّاق بزند، و شلّاق را دیوار میزند و وانمود میکند که مردم را شلّاق میزند.
و مانند کسی که ظالمی اکراهش میکند که شراب بخورد، و او نیز وانمود میکند شراب میخورد، اما آن را درون چاه میریزد.
📌 #توریه یعنی همین که متکلّم کلامش را به گونهای بیان کند که عرفاً دارای ایهام و اظهارِ خلاف باشد.
از این رو، اگر در جایی سامع بدفهم و نافهم است و مرادِ روشنِ متکلّم را در نمییابد #توریه نیست.
همچنین در جایی که سامع به قدری باهوش است که میفهمد متکلّم #توریه کرده است نیز #توریه تحقّق دارد.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee