🎤 تدريس "مصباح الفقاهة" 📖 کتاب البیع ✏️ آیت الله خویی (رحمه الله) 📱درس مجازی هفته‌ای. #مصباح_الفقاهة 📌 ردّ فرمایش مرحوم شیخ انصاری در مورد عدم مالیّت قسم ثالث از حقوق. 📌 بیان دو اشکال فنّی از جانب مرحوم محقق خویی در مورد عدم امکان تحقّق حقیقت بیع و تبدیل، بنا بر فرض ثمن‌بودن حقّ در بیع. ❎ جلسه ۱۲ 📆 ۱۸ دی ۱۴۰۲ ✴️ @fegh_osoul_rafiee

✅ متن جلسه‌ی ۱۲ در فایل pdf شماره ١١ است.

🔳 پاسخ به پرسش برادر عزیز و گرامی آقای محمد صادق مدنی 🔳 ❓مراد مرحوم شیخ انصاری در متن زیر چیست؟ مرحوم شیخ انصاری در کتاب رسائل (ج۲، ص۲۴۴) می‌فرماید: "و لو كان ملاقاة شيء لأحد المشتبهين قبل العلم الإجمالي... . ... عن صاحب الملاقى، و لا يخفى وجهه، فتأمّل جيداً" 📚 پاسخ: مرحوم شیخ انصاری دو فرض را در پایان تنبیه رابع بحث اشتغال بیان می‌فرماید: ✅✅ ۱- فرض اول: ملاقات (ملاقات یک شیء با ظرف ١) ⬅️ فقد مُلاقَا (ظرف ۱) ⬅️ علم اجمالی (بین ظرف ۱ و ۲): در این صورت، اجتناب از ملاقِی و ظرف ۲ واجب است. 📌 در این فرض، در هنگام به وجود آمدن علم اجمالی، ملاقا مفقود بوده است و اصلی هم در مورد او جاری نبوده و نيست، زیرا ملاقا در حال حاضر غیر مبتلاست و مجرای هیچ حکم و قانونی نیست. اما ظرف ملاقِی جانشین ظرف ملاقایی می‌شود که مفقود شده است. ✅✅ ۲- فرض دوم: علم اجمالی (بین ظرف ۱ و ۲) ⬅️ ملاقات ⬅️ فقد ملاقا (ظرف ۱): در این فرض، اجتناب از ظرف ۲ واجب است و ملاقا با اصل طهارت طاهر است. 📌 در این فرض، در هنگام حدوث علم اجمالی هر دو ظرف داخل در علم اجمالی‌اند و به محض علم اجمالی دو اصل طهارت در آن‌ها تعارض و تساقط می‌کند و اجتناب از هر دو واجب می‌شود، و به خاطر عدم وجود اصل سببی اصل طهارت در ملاقِی جاری است. تا این‌جا کار تمام شده است و اگر ملاقا مفقود شود تاثیری در اصل‌های ساقط‌شده ندارد؛ از این رو، اگر ملاقا مفقود شود ظرف ۲ واجب الاجتناب خواهد ماند و ملاقا نیز طاهر خواهد بود. ✴️ @fegh_osoul_rafiee

#فلسفه‌ی_اسلامی #عقل #زبان_گویا #منطق_قویم ✅✅ #فلسفه‌ی اسلامی -غیر از ضرورت ذاتی و مستقلّی که به خودیِ خود و برای خود دارد- زبانِ رسای عقل و منطقِ قویمِ دین است در برابر بی‌دینی و بی‌دینان و خداناباوران. ✅✅ #فلسفه‌ی_اسلامی و فیلسوفان اسلامی زبانِ بُرنده و گویای حوزه در برابر مبانی و فلسفه‌های مادّی و الحادیِ علوم انسانی، طبیعی و تجربی دانشگاهی است. ✅✅ #فلسفه‌ی_اسلامی پل ارتباطی بین تمام عُقلاست؛ برای ایجاد #وحدت یا حتی #ارتباطِ دو سویه بین #حوزه و #دانشگاه راهی جز زبانِ فلسفه و عقل وجود ندارد. 🔴 #فقه و فقیهان، #تفسیر و مفسِّران، #حدیث و مُحدِّثان، و #کلام و متکلّمان، بدون تسلّح به زبان مشترک بین عقل و عقلاء راهی برای گفتگو و تفهیم و تفهّم با جهانِ بیرون از حوزه نخواهند یافت. 🔴 بی‌دینی و بی‌دینان و خداناباوران نه زبانِ تعبّد شرعی می‌دانند، و نه قرآن را معجزه، و نه حدیث را صاف و بی‌غش می‌پندارند، و عقاید دینی را سراسر مشحون از تعصّبات کورکورانه و جاهلانه می‌پندارند... با اینان با چه زبانی باید سخن گفت جز زبانِ همه‌فهمِ عقل و فلسفه؟!؟! 🔴 شبهاتِ فراوانی که همه جا را پر کرده است با چه زبانی باید پاسخ داده شود؟؟؟ با قرآن؟!؟! با حدیث؟!؟! با فقه و تعبّد به وجوب و حرمت شرعی؟!؟! با مسلّمات عقایدی؟!؟! ✴️ @fegh_osoul_rafiee

#فلسفه‌ی_اسلامی #زبان_گویا #منطق_قویم 🔷️ دوستانِ بزرگوارم در رشته‌ی #فلسفه‌ی_اسلامی -چه در حوزه‌ی علمیه و چه در دانشگاه رضوی و چه هر دانشگاه دیگری با رنگ و بوی دینی- امروز یکی از نیازهای اساسی دین در مواجهه‌ی با نواندیشان و دگراندیشان فلسفه‌ای است که شما می‌خوانید و می‌اندیشید... 🔶️ زبانِ گویایِ دین باشید؛ راه علم را بپیمایید و سربازِ دین باشید... نیاز حوزه در این امر، بسیار حیاتی و ضروری است در حدّی که جای هیچ مجامله، تأمّل و تعلّلی را باقی نمی‌گذارد... ✴️ @fegh_osoul_rafiee

#فلسفه‌ی_اسلامی #زبان_گویا #منطق_قویم 📌 پاورقی: کسی که قرار است #زبان_گویا و #منطق_قویم دین باشد از سویی باید زبان عقل و عقلاء را بداند، و از سویی زبان دین را؛ زبان دین یعنی زبان قرآن و سنت؛ زبان قرآن و سنت جز با دو دانش #اصول و #فقه که ستون فقرات حوزه‌های علوم اسلامی است به دست نمی‌آید. ✅✅ این است راه و رازِ فقیه‌بودنِ فلاسفه‌ی بزرگ اسلامی؛ ملاصدرای شیرازی، حاجی سبزواری، امام خمینی، علامه طباطبایی، آیت الله مصباح یزدی، آیت الله جوادی آملی، آیت الله انصاری شیرازی و... (رضوان الله علیهم). ✴️ @fegh_osoul_rafiee

❌❌❌❌ همه‌ی ما گاهی اوقات دیده و شنیده‌ایم حتی برخی روشنفکران و نواندیشان مسلمان دانشگاهی و فلسفه‌دانان متجدّد دانشگاهی با شجاعت و قوّت اظهار می‌کنند که نه تنها به متکلّمان و فقیهان و مفسّران، تعبّدی ندارند، بلکه ایشان را مرتجع و به دور از فکر و تعقّل درست و کافی می‌دانند و البته پر از تعصّب‌های کورکورانه... .

🔳 پرسش برادر عزیز و گرامی آقای محمد عسگری 🔳 ❓ لطفاً دو اشکال "حجیت خبر مع الواسطه" و جواب #شهید_صدر به آن را توضیح دهید. 📚 پاسخ: دو اشکال مطرح‌شده در حجّیت "خبر مع الواسطه" بر اساس قاعده‌ی تقدّم "موضوعِ حکم بر حکم"، و تقدّم "شرطِ حکم بر حکم" است. (الحلقة الثالثة/ص١٧٣/چاپ جامعه‌ی مدرّسین) و اما: 🔷️ ۱- اشکال اول: در خبر با واسطه -که خبری را یونس از زراره، و زراره از امام (علیه السلام) برای ما نقل کند- اصلِ خبر زراره تنها زمانی ثابت می‌شود که خبر یونس برای ما حجّت باشد. و این یعنی تقدّم حکم (حجّیت خبر یونس) بر موضوع (اصلِ خبر زراره). 🔷️ ۲- اشکال دوم: هر خبری تا اثر شرعی نداشته باشد حجّیت به او تعلّق نخواهد گرفت؛ در فرض مذکور تا خبر یونس اثر شرعی‌ای نداشته باشد حجّت نخواهد شد، و تنها اثر شرعی خبر یونس، خودِ خبر زراره است که آن هم هیچ اثر شرعی ندارد مگر همان حجّیتی که -در فرض حجّیت خبر یونس- از خبر یونس می‌گیرد. و این یعنی حکم (حجیت خبر یونس) اثر شرعی‌ِ خودش را به وجود آورده است و این خلاف قاعده‌ی تقدّم حکم بر شرط است. 🔶️ و اما جواب #شهید_صدر: #شهید_صدر در جواب می‌فرماید: حجیّت خبر زراره و حجّیت خبر یونس دو حکم جدا از هم و متفاوت‌اند و موضوع و شرطِ خاصّ به خود را دارند؛ بنا بر این، هیچ اشکالی ندارد که حجّیت خبر یونس، اصلِ خبر زراره را ثابت کند، همان طور که اشکالی ندارد حجّیت خبر زراره (اثر شرعی خبر زراره)، شرط حجّیت خبر یونس از زراره باشد. ✴️ @fegh_osoul_rafiee

#محقق_خویی #مصباح_الفقاهة #كتاب_البيع #چکیده‌ی_مباحث 📖 ۷- نظرة في بيع الكلي في الذمة (قسمت اول): ✅ مرحوم #محقق_خویی چند نکته را در مورد #کلّی‌_در_ذمه بیان می‌کنند: 🔷️🔹️ مراد از "عین" یعنی آن چیزی که در صورت وجود در عالَم خارج، دارای عرض و طول و جسم است؛ عین در مقابل "منفعت" و "حق" است. 📌 بر این اساس، #کلی_در_ذمه و #کلی_مُشاع و #کلی_در_معین و #کلی_ثابت_در_ذمه‌ی_غیر همه‌ی این موارد به عنوان عین محسوب می‌شود. 🔷️🔹️ #کلّی‌_در_ذمه گاه قبل از بیع بر ذمه‌ی کسی قرار نگرفته است و قرار است ابتداءاً در همان بیع بر ذمه‌ی شخص قرار بگیرد، مانند اغلب پیش‌فروش‌ها؛ این بیع صحیح است. 📌 این که مبیع در چنین فرضی در بیعی مانند پیش‌فروش و #سلَم وجود خارجی ندارد مشکلی برای بیع و ملکیّت ایجاد نمی‌کند، زیرا ملکیّت امری اعتباری است که متعلَّق آن می‌تواند یک امر اعتباریِ دارای ارزش عقلایی باشد، و کلی در ذمه این گونه است. 🔷️🔹️ #کلی_در_ذمه تنها زمانی دارای ارزش عقلایی است که در قالب یک معامله قرار گیرد، و اگر انسان اموال و املاکی را بدون اعتبارِ مُعاملی و در تنهاییِ خودش بر ذمه‌ی خویش بیاورد هیچ اعتبار و ارزش عقلایی ندارد. ادامه دارد... ✴️@fegh_osoul_rafiee

#محقق_خویی #مصباح_الفقاهة #كتاب_البيع #چکیده‌ی_مباحث 📖 ۷- نظرة في بيع الكلي في الذمة (قسمت دوم): ✅ مرحوم #محقق_خویی چند نکته را در مورد #ملکیّت بیان می‌کنند: 📌 ملکیّت، متاصّل و واقعی نبوده و به هیچ وجه قابل تحقّق در عالَم خارج نیست، بلکه همه‌ی حقیقتش اعتبار و قراداد است. 🔷️🔹️ مراتب ملکیّت: 🔹️ ۱- ملکیّت حقیقی و سلطنت تامه‌ی خداوند نسبت به همه‌ی موجودات. 🔹️ ۲- ملکیّت تکوینی انسان نسبت به خود، اعضای خود، افعال خود و ذمه‌ی خود. 🔹️ ۳- ملکیّت و احاطه خارجی: هیات خارجى اشیاء نسبت به یکدیگر، مانند احاطه‌ی بدن با پیراهن و احاطه‌ی سر با عمامه. 🔹️ ۴- ملکیت اعتباری عقلایی: این گونه ملکیّت کاملاً اعتباری است و هیچ مئونه‌‌ای ندارد و به انحاء مختلف قابل تحقّق است. 📌 اعتبار و ارزش چنین ملکیّتی تنها منوط به وجود مصلحت و اغراض عُقلایی است. ✴️@fegh_osoul_rafiee

🔳 پرسش دوستان عزیز و گرامی آقای علی کیانی و آقای سید علیرضا امامی 🔳 ❓ حالت دوم تواتر را در بحث اقسام تواتر حلقه‌ی ثالثه، و همچنین تفاوت دو فرض مصالح شخصیه‌ای که ایشان در ذیل این قسم بیان می‌کنند را توضیح دهید. 📚 پاسخ: مرحوم #شهید_صدر در بحث اقسام #تواتر سه حالت را برای تواتر توضیح می‌دهد که قسم دوم همان #تواتر_معنوی است. (الحلقة الثالثة/ص١۴۱ تا ۱۴۳/چاپ جامعه‌ی مدرسین) ✅ تعریف #تواتر_معنوی: گزاره‌ی مشترک بین معانی و مدلولات خبر‌هایی که مدالیل مطابقی‌شان متفاوت و متکثّر است؛ این گزاره‌ی مشترک (الف ب است)، خودْ یا مدلول تضمّنی آن خبرهاست و یا مدلول التزامی آن‌ها. 🔷️ شکّی در وجود #مُضعِّف_کمّی و عددی در این نوع تواتر نیست؛ یعنی عدد خبر‌ها و تکرار این گزاره‌ی تضمّنی یا التزامی بی‌شکّ در تحقّق تواتر لازم است. 🔷️ در این نوع تواتر، مضعِّف دیگری نیز وجود دارد که #مُضعِّف_کیفی است؛ یعنی وقتی تحلیل می‌کنیم می‌بینیم بسیار بعید است که همه‌ی مُخبِرین دارای مصلحت و انگیزه‌ای شخصی بودند که بر اساس آن انگیزه، هر کدام از تک‌تکِ آن‌ها به گونه‌ای خبرِ خود را جعل کرده‌است که مدلول تضمّنی یا التزامی خبرهایشان یکی شده و مَردُم‌باور شود. 🔶️🔸️ در این جا #شهید_صدر با توجّه به مصالح و انگیزه‌های شخصیِ مُخبِرین دو تحلیل برای #مُضعِّف_کیفی بیان‌ می‌کند: 🔸️ ۱- صورت اول: اگر فرض کنیم انگیزه‌ها و مصلحت‌های شخصیِ تک تکِ مُخبِرین به جعل همان گزاره‌ی مشترک (مدلول تضمّنی یا التزامی) تعلّق گرفته باشد معنای این سخن این است که مُخبِرین علی رغم شرایط و عقاید و دیدگاه‌ها و خاستگاه‌ها و اهواء مختلف و متکثّر که قطعاً بین‌شان وجود داشته است به صورت اتفاقی انگیزه و هدف و مصلحت تک‌تک‌ِشان به کذب‌بافتن و جعل خبری کاملاً متماثل و همسو تعلّق گرفته است، بدون آن که هم‌دستی کرده باشند. (📌 بر این اساس، بسیار بعید است که مثلاً ۵۰ نفر که علایق و سلایق و عقاید مختلف و حتی متضادّی داشته‌اند در مورد جعل گزاره‌ی خاصّی مانند"الف ب است" یک‌نظر، یک‌سخن و همسو بودند و در این نقطه اختلافی نداشته‌اند و همه به دنبال این بودند که این گزاره را به دروغ به امام معصوم ببندند و جعل کنند؛ این بسیار بسیار بعید است) 🔸️ ۲- صورت دوم: اگر فرض کنیم انگیزه‌ها و مصالح شخصی تک‌تکِ مُخبِرین به این تعلّق گرفته است که هر کدام از آن‌ها بر اساس انگیزه و مصلحت شخصیِ خود خبری را جعل کند که -مدلول مطابقی‌اش منطبق بر مدلول مطابقی دیگران نیست- اما مدلول تضمّنی یا التزامی‌اش مثل مدلول تضمّنی یا التزامیِ سایر مُخبِرین است؛ این یعنی در هر حال، مدلول مطابقی همه‌ی مخبِرین نزدیک و متقارب بوده است. (📌 بر این اساس، بسیار بسیار ابعد از صورت اول آن است که بگوییم هر کدام از آن ۵۰ نفر هدف و غرض شخصی‌ای داشته است که مدلول مطابقی‌ای جعل و وضع کند که مدلول تضمّنی یا التزامی‌اش "الف ب است" باشد به صورتی که تک‌تکِ مخبرین به همین صورت مدلول مطابقی‌ای غیر از مدلول مطابقیِ شخص دیگر جعل کند که مدلول تضمّنی یا التزامی‌اش آن گزاره باشد؛ این بسیار بسیار ابعد است) ✳️ مرحوم #شهید_صدر در پایان می‌فرماید: تحلیلی که در دو صورت بالا توضیح داده شد در کنار بالارفتن عدد مُخبِرین و خبرها می‌تواند -بنا بر حساب احتمالات- کار را به جایی برساند که ما یقین به واقعیت و صحّت خبر‌های مُخبِرین نسبت به آن گزاره‌ی مشترک پیدا کنیم. ✴️@fegh_osoul_rafiee

بر اساس اطلاعیه‌ی بیت حضرت استاد آیت الله سید حسن مرتضوی (دام ظله)، ایشان دچار حادثه شدند و تحت عمل جراحی قرار گرفتند؛ برای شفای عاجل و کامل این استاد بزرگوار و تمام کسانی که حقّ به گردن ما داشته و نیاز به شفای خداوند شافی دارند دعا بفرمایید. سوره‌ی حمدی به نیت شفا قرائت بفرمایید.