✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در خطبه ۱۰۹ نهج البلاغه «سختی های سکرات موت» را چگونه توضیح داده است؟
🔹حضرت در بخشی از خطبه مذکور، شرح بسيار گويا و تكان دهنده اى درباره #سكرات_موت بيان فرموده است. نخست میفرمايد: «سكرات و شدائد #مرگ و حسرتِ از دست دادنِ همه چيز، بر آنها هجوم آورده است». در واقع دو هجوم سنگين در آستانه #مرگ به انسان ميشود؛ نخست: هجوم #سكرات_موت است، و آن حالتى است شبيه به گيجى مستى كه بر اثر فرا رسيدن مرگ، به انسان دست میدهد و گاه بر عقل او چيره ميشود و او را در اضطراب و #ناآرامی_فوق‌العاده‌اى فرو می‌برد، و ديگر: #حسرت از دست دادن تمام چيزهايى است كه در يك عمر طولانى براى گردآورى آنها زحمت كشيده و رنجها تحمّل نموده است.
🔹امورى كه سخت به آن دلبستگى دارد و گويى جزو وجود او شده و در يك لحظه می‌بيند، بايد با همه آنها وداع كند و بگذارد و بگذرد، و اين بر هيجان و #ناآرامی_شديد او مى افزايد. سپس به شرح آن #سكرات پرداخته میفرماید: «به خاطر آن، اعضاء و پيكرشان سست ميشود و در برابر آن رنگ خود را مى بازند؛ سپس #مرگ تدريجاً در آنها نفوذ ميكند و ميان آنها و زبانشان جدايى مى افكند؛ در حالى كه ميان #خانواده خود قرار دارند، با چشم خود به آنها نگاه ميكنند و با گوش سخنانشان را می شنوند و عقلشان سالم و فكرشان برجاست». از اين تعبير به خوبى استفاده میشود كه معمولا اوّلين چيزى كه از كار مى افتد #زبان است.
🔹سپس در ادامه اين سخن ميفرمايد: (در اين هنگام كه سيلى #سكرات بر صورت او نواخته مى شود، از #خواب_غفلت بيدار مى گردد و عميقاً به فكر فرو مى رود) «فكر ميكند كه #عمرش را براى چه چيزهايى بر باد داده، و روزگارش را در چه راهى سپرى نموده است!». در ادامه حضرت می فرمايد: «به ياد #ثروت هايى مى افتد كه گردآورى كرده است؛ در جمع آورى آن چشم بر هم گذارده و از حلال و #حرام و #مشكوك [هرچه به دستش آمده] در اختيار گرفته است، و #گناهِ جمع آورى آن بر دامان او نشسته و هنگام جدايى از آنها فرا رسيده است». آرى او بيدار ميشود و نخستين كابوسى كه بر وجود او سايه مى افكند كابوس #اموال اوست!
🔹اموالى كه به خاطر دلباختگى و دلبستگى به دنيا در فكر حلال و حرام آن نبود؛ يا با توجيهات نادرست، اجازه تملّك آن را به خود داده بود. #بدبختى اينجاست كه زحمت گردآورى آن اموال و تبعات و #مسئوليّتهای_الهى همه بر دوش او سنگينى ميكند، ولى او ناچار است از همه چشم بپوشد و ديگران از آن بهره گيرند. لذا در ادامه اين سخن ميفرمايد: «تَبْقَى لِمَنْ وَرَاءَهُ يَنْعُمُونَ فِيهَا، وَ يَتَمَتَّعُونَ بِهَا فَيَكُونُ الْمَهْنَأُ لِغَيْرِهِ، وَ الْعِبْءُ عَلَى ظَهْرِهِ، وَ الْمَرْءُ قَدْ غَلِقَتْ رُهُونُهُ بِهَا» [۱] (اين #اموال براى #بازماندگان او به جاى میماند و از آن بهره ميگيرند و متنّعم میشوند. لذّت و آسايش آن براى #ديگران است و سنگينى #گناهانش بر دوش او! و او گروگان اين اموال است!».
🔹تعبير به «رُهُون» در جمله اخير اشاره به اين است كه او در گرو #اموال_حرامى است كه از ديگران گرفته، كه تا گروگان را نپردازد خلاصى و رهايى نمی‌یابد. به همين دليل در جمله بعد ميفرمايد: «او در اين حال، به خاطر امورى كه به هنگام #مرگ براى او روشن شده، دست خود را از #پشيمانى می‌گزد [و انگشت ندامت به دندان ميگيرد!] و نسبت به آنچه در تمام عمر به آن علاقه داشت، بى اعتنا میشود!». در اين حال او به ياد اين مطلب می‌افتد كه در دوران زندگى غالباً در برابر حسودان قرار داشت؛ حسودانى می خواستند اموال و ثروتها را به چنگ آورند و به او اجازه تملّك آنها را ندهند؛
🔹ولى او با زيركى و تلاش و فعاليّت، جلو آنها را گرفت و به آنها اجازه نداد ثروت هايى كه می بايست نصيب او بشود، به چنگ حسودانش بيفتد؛ ولى اكنون كه سرنوشت خود و اموال خود را در آستانه مرگ مى بيند: «آرزو ميكند اى كاش اين اموال به دست آنكس می رسيد كه در گذشته به ثروت او غبطه می خورد و بر آن حسد می ورزيد [تا وبال جانش نگردد]». #امام_علی (علیه السلام) با این تعبيرات تكان دهنده، انسان هايى را كه از اين لحظه فوق العاده غم انگيز #غافل‌اند بيدار ميكند، تا قبل از فرا رسيدن زمانى كه راه برگشت و #جبران و تدارك نيست، به فكر خود باشند و زاد و #توشه لازم را براى اين سفر خوفناك و طولانى فراهم سازند.
پی نوشت:
[۱] جمله «وَ الْمَرْءُ قَدْ غَلِقَتْ رُهُونُهُ بِها» اشاره به اين است كه تمام وثيقه هاى معنوى وجود انسان گويى گروگان اموال او میشود؛ اموالى كه حلال و حرام در آن به هم آميخته است. سعادت انسان، نجات او و سرنوشت آينده او همه در گروِ آن است.
📕پيام امام اميرالمؤمنين، مكارم شيرازى، ناصر، دارالكتب الاسلامية، چ۱، ج۴، ص۵۸۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) با مقداری تلخیص
#مرگ
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) در نامه ۳۱ نهج البلاغه، درباره فواید «سکوت» چه فرموده است؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه خطاب به فرزندش امام حسن مجتبی (علیه السلام) مى فرمايد: «وَ تَلَافِيكَ [۱] مَا فَرَطَ [۲] مِنْ صَمْتِكَ أَيْسَرُ مِنْ إِدْرَاكِكَ مَا فَاتَ مِنْ مَنْطِقِكَ» (جبران آنچه بر اثر #سكوت خود از دست داده اى، آسان تر از جبران آن است كه بر اثر #سخن_گفتن از دست رفته باشد). اشاره به اينكه انسان اگر از گفتن چيزى خوددارى و صرف نظر كند و بعد بفهمد اين #سكوت اشتباه بوده فورا مى تواند آن را تلافى و تدارك كند، در حالى كه اگر #سخنى بگويد و بعد بفهمد اين سخن اشتباه بوده و يا گفتنى نبوده است، #بازگرداندن آن امكان پذير نيست؛ همانند آبى است كه به روى زمين ريخته مى شود و جمع كردن آن عادتا غير ممكن است.
🔹در ادامه اين سخن، راه صحيح را براى رسيدن به اين مقصود با ذكر مثالى نشان مى دهد و مى فرمايد: «وَ حِفْظُ مَا فِي الْوِعَاءِ بِشَدِّ الْوِكَاءِ» (نگهدارى آنچه در ظرف است با محكم بستن دهانه آن امكان پذير است). «وِعاء» (ظرف) همان #قلب و #روح_انسان است و «وكاء» (ريسمانى است كه دهانه مشك را با آن مى بندند) اشاره به #زبان و #دهان انسان كه اگر انسان آن را در اختيار خود بگيرد #سخنان_ناموزون يا كلماتى كه موجب #پشيمانى است از او صادر نمى شود. حضرت در بخش دیگری از این نامه به مضرات پر حرفی اشاره کرده، می فرماید: «مَنْ أَكْثَرَ أَهْجَرَ» [۳] (كسى كه #پرحرفى مى كند #سخنان_ناروا و بى معنا فراوان مى گويد).
🔹آرى يكى از فوايد #سكوت، گرفتار نشدن در دام سخنان بى معناست و اين بسيار به تجربه رسيده كه #افراد_پُرحرف پرت و پلا زياد مى گويند؛ زيرا #سخنان_سنجيده و حساب شده، فكر و #مطالعه مى خواهد؛ در حالى كه افراد پر حرف مجالى براى فكر ندارند. #اميرالمؤمنين (عليه السلام) در «کتاب غرر الحكم و درر الکلم» عواقب سوء زيادى براى #افراد_پُرحرف بيان فرموده از جمله اينكه «مَنْ كَثُرَ كَلَامُهُ زَلَّ» [۴] (كسى كه #سخن بسيار گويد #لغزش فراوان خواهد داشت) و همين امر #آبروى او را مى برد و سبب خوارى و #رسوايى مى گردد به عكس كسانى كه كم و #سنجيده سخن مى گويند، سبب #آبرومندى خود مى شوند؛ و به گفته شاعر: كم گوى و گزيده گوى چون دُرّ - تا ز اندك تو جهان شود پر.
پی نوشت‌ها
[۱] «تلافى» از ريشه «لفى» بر وزن «نفى» به معناى جبران كردن است و «الفاء» به معناى يافتن.
[۲] «فرط» از ريشه «فرط» بر وزن «شرط» به معناى كوتاهى كردن و «افراط» زياده روى كردن است.
[۳] «اهجر» از ريشه «هجر» بر وزن «فجر» در اصل به معناى دورى و جدايى است. سپس به معناى هذيان گفتن مريض هم آمده؛ زيرا سخنانش در آن حالت ناخوشايند و دور كننده است.
[۴] غرر الحكم و درر الكلم، تميمى آمدى، دار الكتاب الإسلامی، قم، چاپ: دوم، ص ۵۸۱ (حکمت ۱۸۰)
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۹، ص ۶۳۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت #سخن
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در منابع اسلامی چه ارزش و اهميتی برای «سكوت» بيان شده است؟ (بخش اول)
🔹در روایات اسلامی تاکید زیادی به #سکوت شده است. #امام_على (عليه السلام) در فرازی از خطبه متقين در بيان اوصاف ايشان مى فرمايد: «اگر #پرهيزكار #سكوت كند، سكوت او، او را محزون نمى كند». فرد متقى وقتى سكوت مى كند كه حرفى پسنديده نداشته باشد، و كسى كه بداند اگر بخواهد سخن بگويد، حرف بيهوده و چه بسا باطل كه منجر به گناه مى شود مى زند از #سكوت خود خشنود است.
🔹اگر صاحب مارى، مارى را در سوراخ خود محبوس كرده باشد، مگر ناراحت مى شود؟ نه هرگز!؛ زيرا بيرون آمدن مار همان و نابود كردن انسانها و بلكه خود صاحب مار همان! غصه خوردن بر #سكوت براى كسى است كه زبان خود را به بيهوده گويى و سخنان زائد عادت داده است؛ و #اهل_تقوا به جهت آگاهى از #فواید و ثمرات دنيوى و اخروى #سكوت و #مفاسد و آفات سخن گفتن مثل: خطا و دروغ و غيبت و سخن چينى و نفاق و اهانت و ستيزه جويى و ايذاء خلق و غير اينها، خود را عادت داده اند كه بيشتر از #مقدار_لازم سخن نگويند.
🔹#رسول_اکرم (صلی الله علیه و آله) مى فرمايد: «خوشا به حال كسى كه #زياده‌گويى را از زبانش گرفت و زيادى مال خود را انفاق كرد». [۱] #امام_علی (علیه السلام) مى فرمايد: «اگر كلام تو از نُقره باشد، يقين بدان كه #سكوت [تو] از طلا است». [۲] و در كلمات بزرگان آمده است: «لايق ترين چيزى كه در زندان مى باشد، #زبان است»؛ [۳] و نيز گفته شده: «#زبان كم جِرم (وزن)، ولى بزرگ جُرم است!». [۴]
🔹ابوبكر بن عياش مى گويد: «چهار پادشاه هند و چين و كسرى و قيصر اجتماع كردند [كسرى لقب پادشاهان ايران و قيصر لقب پادشاهان روم بوده است]، يكى از آنها گفت: من بر آنچه #گفته‌ام پشيمانم و بر آنچه نگفته ام پشيمان نيستم. دومى گفت: من هنگامى كه #سخن مى گويم و كلمه اى بر زبانم جارى مى كنم، آن كلمه مالك من است، ولى من مالك و صاحب اختيار او نيستم و وقتى آن كلمه را نگويم مالك آن هستم و آن مالك من نيست. سومى گفت: تعجب مى كنم براى متكلّم كه وقتى #سخن او به سوى او برگردد، كلمه او به او ضرر و #زيان مى زند و اگر رجوع به او نكرد به او نفع نمى رساند [يعنى تعجب از بعضى كه وقتى سخن مى گويد، يا به ضرر او تمام مى شود، يا نفعى براى او ندارد]. چهارمى گفت: من بر برگرداندن آنچه #نگفتم قدرتمندتر هستم، تا آنچه گفتم [آنچه از دهان بيرون آمد ديگر برنمى گردد]». [۵]
🔹گفته اند: «چهار چيز است كه هرگز برنمى گردد: ۱) #سخنى كه گفته شود. ۲) تيرى كه انداخته شود. ۳) ساعتى كه بگذرد. ۴) فرصتى كه از دست برود». [۶] #امام_صادق (عليه السلام) میفرماید: «#سكوت، شعار محققين به حقایق گذشتگان و حقایق ثابت و محقق است (و در آن فوایدى است)؛ ۱) [سكوت] #كليد همه راحتی هاى دنيا و آخرت است. ۲) #رضايت_خداوندى در آن است. ۳) [موجب] سبك كردن حساب. ۴) حفاظت از خطاها و لغزشها. ۵) پوششى بر جاهل است كه جهل و نادانى هاى او آشكار نشود. ۶) زينت و زيبايى و اُبُهّت عالم است. ۷) در #سكوت، گوشه گيرى و انزواى هواى نفسانى است. ۸) رياضت و #مجاهدت با #نفس در آن است. ۹) #شيرينىِ_عبادت. ۱۰) از بين رفتن قساوت قلب. ۱۱) عفت. ۱۲) #جوانمردى و مروّت. ۱۳) #تدبر_صحيح و #فهم و كياست و #عقل، از جمله فوائد آن به شمار مى رود.
🔹پس تا مجبور و ناچار نشدى، لب به #سخن مگشاى و #زبان فرو بند، خصوصاً اگر شنونده اهليت كلام تو را نداشته باشد». «ربيع بن خثيم» كاغذى در برابر خود مى گذاشت و هر چه تكلم مى كرد مى نوشت و شبانگاه محاسبه مى كرد كه چه به نفع او بوده و چه به ضرر او و مى گفت: «آه آه نَجَا الصَّامِتُونَ وَ بَقِينَا»؛ (آه آه سكوت كنندگان نجات يافتند و ما باقى مانديم [و گرفتار سخن شديم!]).
🔹بعضى از ياران رسول الله (صلی الله علیه و آله) مرتب سنگ در دهان خود مى گذاردند، وقتى مى خواستند حرف بزنند و مى دانستند براى خدا و در راه خدا و براى انجام وظيفه الهى است، سنگ را از دهان بيرون آورده و سخن مى گفتند. بسيارى از صحابه (سكوت مى كردند) و گاهى آه بلندى مثل تنفس انسان غمديده از سينه مى كشيدند و مانند اشخاص مريض (كه به زور حرف مى زند) حرف مى زدند! و جز اين نيست كه سبب هلاكت خلق و نجات آنها در سخن و سكوت است (سخن موجب هلاكت و سكوت موجب نجات است)! پس خوشا به حال كسى كه معرفت عيب كلام و درستى آن و فواید سكوت نصيبش شد که این از اخلاق انبیاء (علیهم السلام) و شعار برگزیدگان است. #ادامه_دارد...
پی نوشت‌ها؛
[۱]منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، هاشمی خویی، حسن زاده آملی، کمره‌ای، مكتبة الإسلامية، چ۴، ج۱۲، ص۱۵۵ [۲]همان [۳]همان [۴]همان [۵]همان [۶]خواندنیهای دلنشین، سعیدی لاهیجی، کتاب سعدی، قم، ۱۳۶۸ش، ج۱، ص۱۰۰
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️در منابع اسلامی چه ارزش و اهميتی برای «سكوت» بيان شده است؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸در روایات اسلامی تاکید زیادی به #سکوت شده است. #امام_على (عليه السلام) در فرازی از خطبه متقين در بيان اوصاف ايشان ميفرمايد: «اگر پرهيزكار سكوت كند، سكوت او، او را محزون نمیكند».
🔹كسى كه ارزش و مقدار #تأثير_كلام را فهميده باشد، #سكوت را شعار خود قرار داده و بدون #دقت و #تفكر سخن نمى گويد، و كسى كه اطلاع و احاطه بر #آثار_لطيف و خصوصيات دقيق و باريك #سكوت پيدا كرده و «سكوت» را نگهبان امين اسرار و حقایق قلبى خود قرار داده است، البته #كلام و #سكوتِ چنين آدمی عبادت خواهد بود و كسى بر اين عبادتِ او آگاهى نمى يابد بجز پادشاه با جبروت كه همان #خداوند_متعال است. [۱]
🔹ابن ابى الحديد در ذيل اين فراز ميگويد: «#پرهيزكار از فوت كلام و سخن نگفتن محزون و ناراحت نمیشود، زيرا #سكوت را غنيمت میداند، نه خسران و زيان». [۲] آرى #پرهيزكاران ساكتان ناطقند، آنها گرچه ساكتند، ولى روش و منش آنها گوياى ارزش هاى اخلاقى است. آنها مجسمه و تابلوى تمام نماى قرآن‌اند. «#قرآن هم امر و هم نهى مى كند و #ساكت_ناطق است». [۳] #رسول_اكرم (صلی الله علیه و آله) ميفرمايد: «چهار چيز است كه فقط #مؤمن دارا است، يكى از آنها #سكوت است و آن اولين عبادت است». [۴]
🔹#امام_صادق (عليه السلام) ميفرمايد: «كسانى كه قبل از شما بودند، #سكوت را فرا گرفتند و شما سخن را، اگر فردى از شما خواست #متعبّد و عبادت كننده [با خلوص نيت] باشد، بايد #سكوت را قبل از آن به مدت ده سال فرا گيرد، اگر اين كار را به خوبى انجام داد و #صبر بر آن كرد، #متعبّد مى شود وگرنه بايد بگويد: «مَا اَنَا لِمَا اَرُومُ بِاَهْلٍ» [۵] (من اهليّت آنچه را در نيت دارم، ندارم).
🔹از #نبى_اكرم (صلی الله علیه و آله) نقل شده كه: «حضرت به مردى كه نزد ايشان آمده بود فرمود: آيا تو را به امرى كه وارد #بهشت میكند، راهنمایى كنم؟ گفت: بله يا رسول الله! فرمود: از آنچه خدا به تو داده به ديگرى بده؛ گفت: اگر محتاجتر از ديگرى بودم چطور؟! فرمود: مظلوم را يارى كن؛ گفت: اگر ضعيفتر از كسى باشم كه ياريش میكنم؟! فرمود: راهنماى انسان جاهل و احمق باش؛ گفت: اگر خود، جاهلتر از ديگرى بودم؟! فرمود: «#زبان خود را #ساكت كن، جز براى خير»؛ تو را خوشحال نمیكند اينكه در وجودت خصلتى از اين خصال باشد كه تو را به سوى بهشت سوق دهد؟». [۶]
🔹#امام_على (عليه السلام) نيز درباره #صفات_مؤمن در «نهج البلاغه» میفرمايد: «#مؤمن، #سكوتش زياد و وقتش مشغول است». [۷] آنقدر به دنبال كار خير است كه ديگر، وقتى براى كلام و #سخن_بيهوده ندارد. «كم گوى و بجز مصلحت خويش مگوى - چيزى كه نپرسند تو خود پيش مگوى ؛ گوش تو دو دادند و زبان تو يكى - يعنى كه دو بشنو و يكى بيش مگوى». [۸]
🔹«آنرا كه شراب معرفت نوش كنند - از هرچه به جز اوست فراموش كنند ؛ آنرا كه زبان دهند، ديده ندهند - و آن را كه دهند ديده خاموش كنند». [۹] #امام_صادق (عليه السلام) ميفرمايد: «در حكمت آل داود (عليه السلام) چنين آمده است: «بر فرد #عاقل لازم است كه عارف به زمان خود باشد و روى آورنده به شأن و امورات خود گردد و بررسى احوال خود كند و #حافظ_زبان خود باشد». [۱۰] «وَشّا» ميگويد: «شنيدم از #امام_رضا (عليه السلام) كه میفرمود: اگر مردى از بنى اسرائيل میخواست عابد بشود مى بايست ده سال قبل از آن #سكوت اختيار كند». [۱۱]
🔹پيرگوى (گوينده اى كه پيرمرد بود) درباره خودستايى نزد حكيمى لاف میزد، كه بر سه زبان مسلط است و میتواند با آن زبانها نطق كند؛ حكيم گفت: بفرمائيد كه به چه زبانى ميتوانيد #سكوت كنيد. [۱۲] در مجلس معاويه يكى از بزرگان خاموش بود و هيچ نمیگفت، معاويه گفت: «چرا سخن نمیگويى؟ آن مرد فاضل گفت: چه گويم، اگر راست گویم از تو بترسم و اگر دروغ گويم از خدا بترسم، پس در اين مقام #سكوت اولاتر [از سخن گفتن است]». [۱۳]
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربی، چ۲ ج۶۸ ص۲۸۴ باب۷۸. [۲] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، چ۱ ج۱۰ ص۱۳۸ ص۱۶۰. [۳] بحارالأنوار، همان، ج۸۹ ص۲۰ باب۱. [۴] همان، ج۷۴ ص۸۸ باب۴. [۵] همان، ج۷۵ ص۲۸۸ باب۲۴. [۶] همان، ج۶۸ ص۲۹۶ باب۷۸. [۷] همان، ج۶۴ ص۳۰۵ باب۱۴. [۸] مصباح الشريعة و مفتاح الحقيقة، امام صادق (ع)، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چ۱ ص۱۲۱. [۹] همان [۱۰] الكافی، دار الكتب الإسلامية، چ۴ ج۲ ۱۱۶. [۱۱] الكافی، همان، ج۲ ص۱۱۶. [۱۲] مجله پاسدار اسلام، ش۹۰، ص۳۸ [۱۳] خواندنی های دلنشین، سعیدی لاهیجی، کتاب سعدی، ۱۳۶۸ش، ج۱ ص۹۱
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ۱، ج۲، ص۵۶۹
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت #سخن #کلام
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌جایزنمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️چرا «سکوت» به عنوان داروی بیماری زبان معرفی شده است؟
🔹در روايات به ما دستور داده اند در جايى كه لازم نيست، #سخن مگوئيد؛ زيرا #حرف_زياد زدن احتمال #خطا و #گناه در آن را بيشتر می کند، همچنان كه نوشتن زياد باعث خطا و اشتباه بيشتر نيز مى شود. اگر انسان دست به قلم نشود و چيزى ننگارد اشتباهی هم ندارد و اگر حرفى هم نزند دچار لغزش و خطا و معصيت هم نمى گردد. #پيامبر_اكرم (صلى الله عليه و آله) فرمودند: «لَا يَسْلَمُ أَحَدٌ مِنَ الذُّنُوبِ حَتَّى يَخْزُنَ لِسَانَه» (احدى از #گناهان سالم و مصون نمى گردد، مگر اين كه #زبانش را پنهان كند).
🔹از اين روايت استفاده مى شود كه #زبان منشاء و كليد #تمام_ذنوب است، زيرا حضرت فرمودند: «الذُّنُوبِ» و می دانيم جمع مُحَلّى و مزيّن به الف و لام، افاده عموم مى كند؛ يعنى #تمام_گناهان را چه از زبان صادر شود و چه از غير زبان، همه را كنترل می كند. اشتباه نشود كسى نمی خواهد بگويد در جايى كه وظيفه، #سخن_گفتن است، خاموش بودن نيكوست، بلكه مى گوئيم ترك «مَا لَا يَعنِيهِ»؛ يعنى #حرف_بی‌فايده و «كلام زيادى» را كه لازم به ذكر نيست بايد ترك كرد؛
🔹زيرا «اَلمَرءُ مَخبُوءٌ تَحتَ لِسَانِهِ» [۱] (#مرد زير #زبانش پنهان است)، و اگر سخن بگويد فضائل و رذائل او مشخص مى شود و به قول شاعر: «گر ندارى معرفت خاموش بنشين دم مزن - پسته بى مغز اگر لب وا كند رسوا شود». يكی از موارد #كلام_بی‌فايده اين است كه گاهى ديده مى شود در ميان افراد مخصوصاً زنان، وقتى دور هم می نشينند و حرفى براى زدن ندارند شروع به تحليل دعواى خانوادگى فلان خانواده می كنند و #هزارگونه‌گناه مرتكب مى شوند. بايد در مقابل اين طور سخنان گفت: مگر شما چه كاره مردم هستيد كه دعواى خانوادگى ديگران را مطرح مى كنيد؟
🔹آيا هيچ حرف منطقى و مورد ابتلاى ديگرى جز دعواى آن زن و شوهر نيست؟ آيا تمام مسائل و مشكلات علمى، اخلاقى و اجتماعى جامعه ما عموماً، و مشكلات همين افرادى كه دور هم نشسته و چنين می گويند خصوصاً، برطرف شده است؟ خداوند درك و فهم ما را بيشتر نمايد تا مسائل و مشكلات مورد ابتلاء خود را بهتر درك كنيم و در رفع آنها بيشتر بكوشيم. علمای اخلاق می گويند: «ميوه سكوت»، #نورانيّت_قلب است و سرازير شدن اسرارى به قلب كه قبلاً نبود؛ ولى متأسفانه بايد گفت: هرچه جلوتر مى رويم، نورانيت ما كمتر می شود.
🔹#سكوت نشانه عقل است، البته سكوتى كه بر طبق موازين و در جاى خود باشد، براى همين جهت است كه #امام_على (عليه السلام) مى فرمايد كه: «اِذَا تَمَّ العَقلُ نَقَصَ الكَلَامُ» [۱] (زمانى كه #عقل كامل شد، كلام كم مى شود)؛ يعنى بين «كمال عقل» و بين «قلت كلام» رابطه مستقيم برقرار است. #عقل و #كلام مثل دو كفه ترازويند كه هر چه عقل بالاتر رود كلام پائين تر مى آيد، پس روى #معيارى كه #اميرالمؤمنين (عليه السلام) ارائه مى دهند، كامل ترين افراد از حيث عقل، كم حرف ترين آنها است.
🔹#سكوت، «نشانه پختگى» و «آبديده شدن» فرد است، و چه خوش سروده: «اين ديگ ز خامى است كه در جوش و خروش است - گر پخته شد و لذت دم ديد خموش است». وقتى نخود يا مواد ديگر را براى تهيه غذا در ديگ مى ريزند تا مادامى كه خام و نپخته است دائماً در حال جنب و جوش و حركت و بالا و پائين رفتن است، ولى وقتى پخته شد و لذت دم كشيدن را چشيد خموش و آرام در ته ديگ ته نشين مى شود. آرى #انسانى كه وجودش با #سكوت انس گرفته و لذت دم بستن را چشيده و شيوه خموشى و سكوت را برگزيده، اين #نشان_پختگى او است.
پی نوشت؛
[۱] نهج البلاغة، صبحی صالح، هجرت، قم، چ ۱، ص ۴۸۰، حکمت [۶۹] ۷۱. وسائل الشيعة، مؤسسة آل البيت(ع)، قم، چ ۱، ج ۱۲، ص ۱۹۲، باب ۱۱۹؛ بحار الأنوار، دار إحياء التراث العربى، چ ۲، ج ۱، ص ۱۵۹، باب ۴
📕اخلاق اسلامى در نهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ج ۱، ص ۱۰۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سکوت #سخن
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«زبان» چه ویژگی هایی دارد که از پیچیده ترین اعضای بدن انسان معرفی شده است؟
🔹#زبان_ظاهرى، يعنى قطعه گوشتى كه در دهان انسان است و كارهاى مهم و پيچيده اى بر عهده دارد؛ و همچنين #زبان_فكرى به معناى قدرت بر اداى كلمات و جمله بندى ها و بيان مقاصد خويش از اين طريق. هر دو از #مواهب_عظيم خداوند است، لذا فلاسفه و دانشمندان فصل مميّز انسان را همان #نطق [زبانى و فكر] شمرده و انسان را «حيوان ناطق» معرّفى مى كنند.
🔹درباره اين دو هر چه دقيق تر شويم عجايب بيشترى بر ما ظاهر مى شود. جالب اينكه #زبان تقريباً تمام فضاى ميان دندانها را پر كرده، هنگام #غذا_خوردن مواد غذايى را به سرعت به زير دندانها مى فرستد و خودش را با مهارت به عقب مى كشد، بى آنكه آسيبى ببيند. پزشكان مى گويند: غذا چهار هضم دارد: هضم اوّل آن در دهان است كه كاملا نرم مى شود و با بزاق دهان آميخته مى گردد و تغييرات فراوانى از نظر فيزيكى و شيميايى در آن ظاهر مى شود.
🔹سپس روانه معده مى گردد و ما عمدتا بى آنكه توجه کنيم #زبان به هنگام #غذا_خوردن چه نقش مهمى دارد شب و روز از آن بهره مى گيريم. كار مهم تر #زبان انسان، #خلق_كلمات و مقاطع حروف و كنار هم چيدن جمله ها و #بيان تمام مقاصد كوچك و بزرگ و ساده و پيچيده و بسيار پيچيده است كه راستى از #شگفتیهای_آفرينش بشمار مى آيد.
📕پيام امام امير المومنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۸، ص ۵۲۵
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️امام علی (علیه السلام) نقش «زبان» در تجلی «شخصیت انسان» را چگونه تبیین می کنند؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در حکمت ۱۴۸ #نهج_البلاغه درباره نقش زبان در تجلی #شخصیت_انسان مى فرمايد: «الْمَرْءُ مَخْبُوءٌ تَحْتَ لِسَانِهِ» (انسان زير #زبان خود پنهان است [و تا سخن نگفته باشد عيب و هنرش نهفته باشد]). منظور از «مرء» (انسان) در اينجا #شخصيت و ارزش انسان است و منظور از «مخبوء» (نهفته بودن) در زير زبان اين است كه هنگامى كه #سخن بگويد «شخصيت» او آشكار مى شود، چرا كه #سخن، ترجمان #عقل و دريچه اى به سوى روح آدمى است، و هر چه در #روح اوست از خوب و بد، والا و پست، بر #زبان و كلماتش ظاهر مى شود.
🔹گاه انسان به افرادى برخورد مى كند كه از نظر ظاهر بسيار آراسته و پُر ابهت اند، اما همين كه زبان به #سخن مى گشايند، مى بيند كه چقدر توخالى است؛ و بر عكس به افرادى برخورد مى كند كه ابداً ظاهرى آراسته ندارند، اما هنگامى كه زبان به #سخن مى گشايند، انسان احساس مى كند شخص دانشمند و حكيمى است.
🔹مرحوم علامه مجلسى اين كلام را از «مصباح الشريعة» با اضافه اى از امام صادق از اميرمؤمنان امام على (عليهم السلام) نقل كرده است و آن اين كه امام (عليه السلام) به دنبال اين جمله مى فرمايد: «فَزِنْ كَلاَمَكَ وَ اعْرِضْهُ عَلَى الْعَقْلِ وَ الْمَعْرِفَةِ فَإِنْ كَانَ لِلَّهِ وَ فِي اللَّهِ فَتَكَلَّمْ بِهِ وَ إِنْ كَانَ غَيْرَ ذَلِكَ فَالسُّكُوتُ خَيْرٌ مِنْه» [۱] (حال كه چنين است #كلام خود را بسنج، و بر #عقل و #معرفت عرضه دار، هرگاه رضای خدا در آن است آن را بر زبان جارى كن، و اگر غير از آن است، #سكوت از چنين سخن گفتنى بهتر است).
🔹درباره اهميت اين جمله كوتاه و تاثير آن در شناخت انسانها، دانشمندان اسلامی، سخن هاى برجسته اى گفته اند، از جمله ابن‌ابى‌الحديد (عالم اهل سنت) در ذيل همين كلام حكمت آميز مى گويد: «مفهوم اين كلام در عبارات مختلفى آمده، اما تعبيرى كه در اينجا آمده از نظر كوتاه بودن و پرمعنا بودن نظير و مانند ندارد». [۲]
🔹مرحوم مغنيه در «شرح نهج البلاغه» خود مى گويد: «اديب، فقيه و فيلسوف تنها با سخنانشان شناخته مى شوند، و همچنين وكلا و اخترشناسان؛ ولى طبيب و مهندس و مانند آنها، هم با سخنانشان شناخته مى شوند و هم با كارهايشان، و به هر حال هر انسانى كه سخنان تازه و مفيدى در اختيار برادر هم نوعش بگذارد، عاقل، عالم، اديب، فقيه و فيلسوف است، اما سخنوران فصيحى كه اثر با ارزشى از خود به يادگار نگذارده اند، سوفسطائيانى بيش نيستند، هر چند هزاران جلد نثر و نظم نوشته باشند». [۳]
🔹تأثير اين سخن امام (عليه السلام) به قدرى است که در شعر شعرا و اديبان به خوبی نمايان است؛ سعدى مى گويد: «تا مرد #سخن نگفته باشد - عيب و هنرش نهفته باشد»؛ نيز مى گويد: «#زبان در دهان اى خردمند چيست - كليد در گنج صاحب هنر - چو در بسته باشد چه داند كسى - كه گوهر فروش است يا پيله ور». شاعر ديگرى مى گويد: «آدمى مخفى است در زير #زبان - اين #زبان پرده است بر درگاه جان». شاعر ديگرى مى گويد: «مرد، ار خزف و طلاى كان است - در زير #زبان خود نهان است».
پی نوشت‌ها؛
[۱] بحارالأنوار، دار إحياء التراث العربى، چ۲، ج ۶۸، ص ۲۸۵، باب ۷۸. [۲] شرح نهج البلاغة، ابن أبی الحديد، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، قم، چ ۱، ج ۱۸، ص ۳۵۳، ۱۴۴. [۳] فی ظلال نهج البلاغة، مغنية، محمد جواد، دارالعلم للملايين، چ۳، ج ۴، ص ۳۱۶
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ۱۳۸۶ش، چ ۱، ج ۱۳، ص ۲۲۱
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#سخن #کلام #زبان
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
⭕️امام على (عليه السلام):
🔸«الكلامُ فی وَثاقِكَ ما لم تَتَكلَّمْ بهِ، فإذا تَكَلَّمتَ بهِ صِرتَ فی وَثاقِهِ، فَاخزُنْ لِسانَكَ كما تَخزُنُ ذَهَبَكَ و وَرِقَكَ، فَرُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَت نِعمَةً و جَلَبَت نِقمَةً».
🔹«تا #سخن را به #زبان نياورده اى، سخن در بند توست، همين كه آن را به زبان آوردى، تو در بند سخن در مى آيى؛ پس همانگونه كه زر و سيم خود را در #گنجينه مى نهى، #زبانت را نيز در گنج‌خانه دهان نگاهدار، كه بسا سخنى #نعمتى را از كف برده و #خشم و كيفرى [الهى] را آورده است».
📕نهج البلاغه، حكمه ۳۸۱
#امام_على #اميرالمؤمنين
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) هنگام ورود به ماه «رمضان» چه سفارشی به مومنین می فرمایند؟ (بخش دوم و پایانی)
🔸در فصلى از حديث (ى که در بخش اول این نوشتار آورده شده)، #پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) #ده_دستور مى‌دهد كه پنج #دستور_اجتماعى و مردمى، و پنج #دستور_الهى و #سازنده است. با دقّت به اين حديث متوجّه مى‌شويم كه #ماه_رمضان بايد سازنده باشد، هم رابطه خلق با خلق و هم رابطه انسان با خالق را روشن مى‌سازد و در ضمن معلوم مى‌شود كه #اسلام، آيين محبّت است.
1⃣دستورات اجتماعى:
🔹۱) كمك به فقرا و #بيچارگان: هميشه بايد در فكر فقرا و #مستمندان باشيم؛ ولى اين يك سفارش مضاعف است.
🔹۲) احترام به بزرگترها: #بزرگترها را بزرگ بداريد، نه اينكه وقتى استقلال فكرى و جسمى پيدا مى‌كنيد، #پدر و #مادر را كنار بگذاريد؛ به طورى كه پدر و مادر را به خانه سالمندان بفرستيم. گويا #فرزندان خيال مى‌كنند كه هميشه جوان خواهند بود و غم و #پيرى سراغ آنان نخواهد آمد و سرنوشت #مادران و #پدران براى آنها پيش نخواهد آمد. متأسّفانه اين #فرهنگ_غربى كم كم در كشور ما هم رواج پيدا كرده است؛ ولى #بدعاقبتى انتظار اين گونه افراد را مى‌كشد.
🔹۳) ترحّم بر كوچكترها: #كوچكترها را #ترحّم كنيد و به آنها ارزش قائل شويد، تا بتوانند راه استقلال را پيدا كنند.
🔹۴) صله رحم: ماه #رمضان، ماه #صله_رحم است؛ البتّه در ماه‌هاى ديگر هم صله رحم #واجب است؛ ولى در ماه #رمضان تأكيد بيشترى شده است. نبايد #فرهنگ_غربى به جامعه ما هم نفوذ كند كه #فرزندان از پدر و مادر، و يا به عكس #پدر و #مادر از حال فرزندان و بقيّه #بستگان از يكديگر بى‌اطّلاع باشند؛ ما كه داراى فرهنگ و مكتب غنى #اسلامى هستيم نبايد غربى‌ها را در اخلاق الگو قرار دهيم.
🔹۵) محبّت به يتيمان: يكى از آثار وضعيّه محبّت به #ايتام اين است كه اگر اكرام ايتام مردم كرديد، مردم هم يتيمان شما را اكرام مى‌كنند كه ثمره اين عمل در اين دنيا ديده مى شود.
2⃣دستورات خودسازى
🔹۱) حفظ زبان: گام اوّل #خودسازى و سير و سلوك الى الله، #اصلاح_زبان است و تا زبان اصلاح نشود هيچ چيز اصلاح نخواهد شد. #زبان، بزرگترين عامل قرب الى الله و بزرگترين وسيله براى شيطان است. زبان را از ريختن آبروى مردم حفظ كنيد.
🔹۲) چشم‌پوشى از حرام: گاهى يك #نگاه، زندگى انسان را عوض كرده و باعث #گرفتارى مى‌شود و خلاف‌هاى متعدّدى به دنبال مى‌آورد، كه اگر آن نگاه اوّل نبود، كار به اينجا نمى‌رسيد. جوان‌هايى كه گرفتار شده‌اند، از ما راه حل مى‌خواهند و ما براى آنها نسخه‌اى داريم و مى‌گوييم: «به فيلم‌هاى مستهجن نگاه نكنيد، در #مجالس_آلوده شركت نكنيد، با #رفقاى_منحرف دوستى نكنيد، #چشم_چرانى نكنيد، و خود را به خدا بسپاريد و هميشه خود را به #ورزش و #مطالعه مشغول كنيد كه اين باعث مى‌شود خود را حفظ كنيد تا توفيق #ازدواج پيدا كنيد».
🔹۳) گوش نكردن به صداى حرام؛ #گوش‌ها را هم از شنيدن صداهايى مانند #موسيقى_حرام، #غيبت، #تهمت، تشويق به گناه و... حفظ كنيد.
🔹۴) توبه كردن از گناهان: از گناهان #توبه كنيد، البتّه هميشه بايد توبه كرد؛ ولى بهار توبه، ماه مبارك #رمضان است.
🔹۵) دعا و مناجات با خدا.
📕مشكات هدايت، مكارم شيرازى، ناصر، تهيه و تنظيم: مكارم، مسعود، حامدى، محمد رضا، مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، ۱۳۸۵ش، چ اول، ص ۱۰۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#رمضان #توبه #خودسازی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
تبیین
⭕️آستان طلب
💠آیت الله العظمی بهجت (ره):
🔹 #سالک در سیر به سوی الله ـ که خطرهاست در آن ـ خود را به #سلاح‌های_کارآمدی مجهز می‌کند و با #توکل‌به‌خدا هیچ‌ترسی به دل راه نمی‌دهد و حرکت به سوی او را از ماه مبارک #رمضان آغاز می‌کند که «الدُّعا سِلاحُ المُؤْمِن» [۱] و «سِلاحُهُ البُکاء». [۲]
🔹«آيا ما كه در اسلحه‌سازى و تجهيزات نظامى از كفار عقبيم، بايد در #دعا هم مؤخّر باشيم؟! در #روايات آمده است: «أَلُّدعآءُ سِلاحُ الْمُؤْمِنِ» و در بعضى #دعاها داريم: «أَلّلهُمُّ، إِنَّكَ أَقْرَبُ مَنْ دُعِىَ»؛ [۳] (خدايا، تو #نزديکترين كسى هستى كه مى‌توان از او چيزى خواست)؛ يعنى خدا #قريب و #مجيب است.
🔹خیلی از مؤمنین #دعا می‌کنند و از خدا #حاجت میخواهند، ولی اگر #دعا و #تضرع از #عمق‌جان‌آدمی بر نیاید کارگر نیست. #دعا شرایطی دارد که اگر آنها رعایت شوند، قطعاً #مستجاب است؛ مگر میشود با #زبان از خدا چیزی را خواست و با #عمل آن را رد کرد.
🔹«استجابت دعا شرطش #توبه است. اگر #شرايط_دعا جمع باشد، #استجابت دعا حتمى خواهد بود. البته استجابت به اين معنا نيست كه تا دعا كرديم فوراً نتيجه‌اش را ببينيم، بلكه گاهى #استجابت بعد از #دعاى_خاص خالص و مُخلَص مى‌شود كه جزو اخيرِ علّت تامّه است. ما بايد #دعا كنيم تا توفيق حال دعا را پيدا كنيم».
🔹 #مناسک_دعا را باید یک‌به‌یک به‌جا آورد: «جهت #دعا اين امور لازم است: ۱) #ثنا و #تعظيم و #تمجيد ساحت مقدس حضرت حق تبارك و تعالى؛ ۲) اقرار به #گناهان و اظهار #ندامت از آن، كه تقريباً به‌منزله‌ى #توبه يا ملازم آن است؛ ۳) #صلوات بر محمد و آل‌محمد عليهم السلام، كه #وسيله و #واسطه_فيض هستند؛ ۴) بكا و #گريه، و اگر نشد #تباكى، و لو خيلى مختصر.
🔹و بعد از اينها درخواست #حاجت كه در اين صورت، #برآورده‌شدن حاجت برو‌برگرد ندارد. البته اگر اين مطالب در #سجده باشد، مناسب‌تر است و تأثير #بكا در اين ميان به جايى مى‌رسد كه در عمل ام‌داوود و نيز در قنوت وتر آمده: «فَإِنَّ ذلِكَ عَلامَةُ الْإجابَةِ» [۴] (اين نشانه‌ى #مستجاب‌شدن است)؛ يعنى راه تكوينى به خدا، و ارتباط با #غيب است، البتّه براى كسى كه اين مطالب را باور كند».
پی نوشت‌ها؛
[۱] کافی، ج۲، ص۴۶۸؛ عیون أخبار الرضا (ع)، ج۲، ص۳۷. [۲] إقبال الأعمال، ج۲، ص۷۱۰؛ مصباح کفعمی (جنة‌الأمان‌الواقية)، ص۵۶۰. [۳] إقبال الأعمال، ج۱، ص۳۴۶؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۲۲۳. [۴] إقبال الأعمال، ج۲، ص۶۶۳؛ بحار الأنوار، ج۹۵، ص۴۰۴.
منبع: وبسایت مرکز تنظیم و نشر آثار آیت الله العظمی بهجت (ره)
#آیت_الله_بهجت
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️مفهوم «کفران نعمت» چیست؟
🔹#كفر در اصل به معنى پوشانيدن چيزى است؛ و از آنجا كه #شخص_ناسپاس، در پوشانيدن ارزش #نعمت تلاش مى كند، به این عمل #كفران مى گويند. بديهى است «كافران نعمت»، گاه در قلب و گاه با زبان و گاه در عمل است. انسانهای ناسپاس #نعمت ها را در #قلبِ خود بى مقدار يا كم اهميت مى شمرند،
🔹و با #زبان در بی ارزش بودن آن نعمت سخن مى گويند، و در #عمل نیز به جاى حسن استفاده، از آن سوء استفاده مى كنند. به همين دليل بزرگان علم اخلاق فرموده اند: «اَلشُّكْرُ صَرْفُ الْعَبْدِ جَمِيْعَ ما اَنْعَمَهُ اللّهُ تَعالَى فى ما خُلِقَ لاَجْلِهِ»؛ (#شكر_نعمت آن است كه بندگان خدا، نعمت هايى را كه خداوند به آنها بخشيده است، در همان راهى مصرف كنند كه براى آن آفريده شده).
🔹بنابراين «كفران» و «ناسپاسى» آن است كه #نعمت‌ها را نابجا مصرف كنند، چشمى را كه خدا براى ديدن آثار عظمت او در عالم هستى و تشخيص راه از چاه و مشاهده آيات الهى آفريده در طريق #حرام به كار گيرد، همچنين گوش، زبان، دست و پا يا مال و ثروت را.
🔹گويى اين سخن بر گرفته از حديث #امام_صادق (عليه السلام) است که می فرماید: «شُكْرُالنِّعْمَةِ اِجْتِنابُ الْمحارِمِ» [۱] (#شكر_نعمت آن است كه از #گناهان پرهيز شود). و به اين ترتيب معنى سپاس و ناسپاسى هر دو روشن مى شود.
پی نوشت:
[۱] الكافی، كلينى، دار الكتب الإسلامية، تهران، ، چ۴، ج۲، ص۹۵، باب الشكر، ح ۱۰؛ و...
📕اخلاق در قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع)، قم، ۱۳۷۷ش، چ اول، ج ۳، ص ۷۳
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#کفران_نعمت #ناسپاسی
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️منظور از «مشارطه» كه برای جهاد با نفس لازم است چيست؟
🔹علمای‌اخلاق براى #جهاد_با_نفس امورى را بيان كرده اند كه التزام به آنها لازم است و یکی از آنها #مشارطه است. درباره «مشارطه» فرموده اند #عقل_انسان مثل تاجر است، #عمر و وقت خود را میدهد تا #اعمال_صالح و نيكو كسب كند، واين اعمال صالح با #تزكيه_نفس حاصل میشود، ربح و سود او تزكيه نفس است؛ زيرا به سبب آن به فلاح و #رستگارى میرسد: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا - وَ قَدْ خَابَ مَنْ دَسَّاهَا» (#رستگار شد كسى كه #نفس را تزكيه و پاك كرد، و متضرّر شد كسى كه آن را تباه كرد).
🔹در اين معامله، #عقل شريكى دارد بنام #نفس و بايد مثل شريكها در معاملات دنيوى با او برخورد شود. اول از همه بايد با او #شروطى در نظرگرفت كه مبادا #خيانت كند و سرمايه را به باد فنا دهد، چنانكه شريك جنايتكار ممكن است در امور دنيوى چنين كند و اين شرط كردن، [همان] #مشارطه است. اين تجارت سودش #بهشت و رسيدن به «سدرة المنتهى» و بودن با انبيا و شهداست. پس دقت در محاسبه و دقت در كار اين #شريك_نفسانى، بايد بيشتر از دقت در ربح و سود دنيوى باشد؛ زيرا سودها قابل مقايسه نيست.
🔹#ربح_اخروى، خيریست كه دوام دارد و #ربح_دنيوى دوام ندارد، و گفته اند: «لَا خَيرَ فِى خَيرٍ لَا يَدُومُ بَل شَرٌّ لَا يَدُومُ خَيرٌ مِنْ خَيرٍ لَا يَدُومُ» (در امر خيرى كه دوام ندارد خير و بركتی نيست؛ بلكه شرّى كه دوام ندارد بهتر از خيری است كه دوام ندارد)؛ زيرا شرّى كه دوام ندارد وقتى قطع شد، شادى به همراه دارد، چون شرّ پشت سر گذاشته شد، ولى خيرى كه دوام ندارد، تأسف را به خاطر انقطاعش به همراه دارد! پس هر صاحب نفسى نبايد #غافل باشد كه هر نَفَسى از عمر، گوهر گرانبهایی است كه عوض ندارد و ممكنست گنجى از گنجهاى بهشتى باآن بدست آيد كه #نعمتش ابدى است.
🔹بنابراين هرشخصى بايد وقتى از نمازصبح فارغ شد، ساعتى با نفسش خلوت كند، براى #مشارطه آن چنانكه تاجر با شريكش میكند وبه نفس بگويد به جز كالاى #عمر چیز دیگری ندارم، و اگرآن [كالا] از بين رود، سرمايه ام از بين رفته، و از تجارت مأيوس میشوم، و ربحى و #سودى بدست نمى آورم. خداوندامروز را به من مهلت داده، و اگر میمُردم از خدا میخواستم مرا به اندازه يكروز به دنيا برگرداند، تا #عمل_صالح انجام دهم، پس فرض كن مُرده اى و امروز برگشته اى، و به تو مهلت داده شده، پس بپرهيز از اينكه اين روز پرقيمت را ضايع كنى.
🔹در احوال يكى از زهاد است كه گويند قبرى كنده بود و صبحها در آن مى خوابيد و آيه «رَبِّ ارْجِعُونِ - لَعَلِّی أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ» را میخواند؛ يعنى سخن كسانى را كه در قيامت از خدا میخواهند به دنيا برگردند، و عمل صالح انجام دهند را میگفت و بلند میشد، و به خود میگفت: توامروز به دنيا برگردانده شدى، برو ببينم چه کار میكنى! در خبرى آمده «براى بنده درهر شبانه روز ۲۴ خزانه پشت سر هم است كه خزانه اى از آن باز میشود، و ميبيند پر از نور است كه در اثر #اعمال_صالح است كه در آن موقع انجام داده، خوشحال میشود،
🔹بقدرى كه اگرآن خوشحالى را بين اهل آتش توزيع كنند، به وحشت مى‌افتند، سپس خزانه و جعبه ديگرى باز میشودكه سياه و تاريك است، و بوى بد ازآن بلند میشود، و آن ساعتى است كه #عصيان خدا كرده و آنچنان ترس و فزعى به او دست میدهد كه اگر بين اهل بهشت تقسيم شود، عيش آنهارا از بين مى برد، و جعبه اى ديگر بازمیشود كه خالى است، نه مايه خوشحالى و نه ناراحتى است و آن ساعتى است كه خوابيده و #غافل بوده يا مشغول به مباحات دنيوى بوده، پس حسرت میخورد و متضرّر میشود».
🔹به #نفس بگو امروز خزائن ۲۴گانه را خالى مگذار، و مرا به كسالت و بيحالى مينداز و مغبون و حسرت بارم مكن، كه خداوند فرموده: «يَوْمَ يَجْمَعُكُمْ لِيَوْمِ الْجَمْعِ ذَلِكَ يَوْمُ التَّغَابُنِ» (روزى شمارا جمع میكند براى روز جمع شدن [كه روزقيامت باشد] و آن، #روز_خسران و ضرراست). اين سفارشات براى خود نفس بود، سپس سفارشى به نفس در مورد #اعضاء_هفتگانه كند: چشم و گوش و زبان و شكم و فرج [كنايه از شهوت جنسى] و دست و پا به اين كه اينها خدمتكاران و رعيّت تو هستند كه با اينها تجارت میكنى.
🔹براى #جهنم هفت درب است كه براى هر دربى عده اى از مردم مشخص شده اند كه وارد شوند، و اين هفت درب براى كسانى است كه با اعضاء هفتگانه عصيان كنند. پس #چشم را از نظر به نامحرم بپوشان ونظر تحقیرآمیز به مؤمنى مكن، بلكه نظرى زائد بر ضرورت مكن. خداوند همچنان كه از كلام زيادى بازخواست كند، از نظر زيادى نيز سؤال كند، و همينطور براى هر عضوى خصوصاً #زبان و #شكم توصيه به نفس كند.
📕اخلاق اسلامى درنهج البلاغه، مكارم شيرازى، ناصر،تهيه وتنظيم: اكبر خادم الذاكرين، نسل جوان، قم، ۱۳۸۵ش چ۱ ج۲ص۲۸۷
منبع: وبسایت آیت الله مکارم شیرازی
#مشارطه
@tabyinchannel
#انتشاربدون‌لینک‌موردرضایت‌نمیباشد