↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹ورود باء زائده بر خبر حروف مشبهة بلیسَ🔹
💥گذشت که"باء الزائده"بر خبر افعال ناقصه در صورتی که منفی باشد وارد میشود البته غیر"مازال و اخواتش"
و گفتیم بیشتر جایگاه ورود "باء زائده" خبر لیسَ است.
💥اکنون میگویم از بین حروف مشبهة بلیس،بیشترین جایگاهی که "باء زائده" می اید،خبر "ما" است مثلِ"مَا رَبُّكَ بِظَلَّامٍ لِّلْعَبِيدِ"
#گاه بر خبر"لا عامله" هم باء زائده می آید،درسایر موارد ورود "باء زائده" سماعی است.
#خلاصه صفحه ۴۹۵ تا ۴۹۶
@talcheslkotob
#جرج جرداق مسیحی:ای علی،اگر بگویم تو از مسیح بالاتری،دینم نمی پذیرد،اگر بگویم او از تو بالاتر است، وجدانم نمیپذیرد، نمیگویم تو خدا هستی،پس خودت به ما بگو،ای علی تو کیستی.؟
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹زیادةٌ و تفصیلٌ🔹
💥أ.از جمله اقسام عطف،عطف بر توهم است،مثلِ "لِیسَ زیدٌ عالماً و شاعرٍ"
علت جر "شاعرٍ"به این خاطر است که توهم شده بر"عالماً"حرف جری وارد شده،و شاعرٍ به آن "عالمٍ" که توهم شده،عطف شده است.
#مصنف:بسیار عجیب است چیزی که واقعا وجود ندارد،آن را فرض کردند،و برای او اثر قائل شدند،مثلِ باء حرف جر،که بر عالماً وارد نشده بود،
در ادامه میفرماید:واجب است از چنین عطفی صرفه نظر نمود، و اگر در اسلوب قدیم از چنین عطفی استفاده شده،به همان مواردش اکتفا کنیم و این عطف را قیاسی ندانیم.
💥ب.زمانی که بعد از خبرِ"لیسَ"یا خبر"ما" اسم مشتق و معطوفی ذکر شود،سه صورت دارد.
🌟۱.اسم مشتقی که عطف شده بر خبر این دو(ما و لیس)،وصف "عاملی" باشد که معمول "سببی" ای دارد،مثلِ"لیسَ المستعمرُ أمیناً و لا صادقاً وعدُه"
#در صادقاً علاوه بر نصب،جَر نیز جایز است بنا بر عطف بر توهم،اگر صادق را به صورت منصوب یا مجرور بخوانیم،اسم مرفوع بعد"فاعل" است.
و همچنین رفع صادق جایز است،بنا بر اینکه "مبتدا وصفی" باشد و مابعد فاعل بی نیاز کننده از خبر،یا اینکه "خبر مقدم باشد" و اسم مرفوع "مبتدای موخر" باشد.
🌟۲.معطوف به خبر وصفی باشد و بعد این وصف،اسم اجنبی بیاید، مثلِ"لیس محمودٌ حاظراً و لا غائباً حامدٌ"،کلمه غائباً عطف شده به حاظراً و کلمه حامدٌ عطف شده به کلمه محمودٌ
#جایز است که،این وصف،مرفوع و خبر مقدم شود و"اسم اجنبی"مبتدای موخر شود،و جمله دوم عطف به جمله اول شود.
🌟۳.در صورتی که این وصف،قبلش ما شبیه به لیس باشد و بعدش اسم اجنبی باشد،واجب است این وصف را رفع بدهیم و اسم اجنبی مبتدا موخر است،چه خبر"ما"مجرور باشد چه منصوب،مثلِ"ما محمودٌ حاظراً یا بحاظرٍ و لا غائبٌ حامدٌ"
#منظور از سببی یعنی اسم بعد از وصف ضمیری یا مثل ضمیری داشته باشد،منظور از اجنبی،این است که اسم خالی از ضمیر باشد.
#خلاصه صفحه ۴۹۶ تا ۵۰۰
@talcheslkotob
💥امام عسکری(ع) میفرماید: اگر صد و بیست و چهار هزار پیامبر و "ما چهارده معصوم" در یک صف نشسته باشیم و مؤمنی از مقابل ما عبور کند به احترامش"تمام قد قیام"میکنیم؛ چون آنچه به مؤمن ارزش میدهد"اتصال او به خدا" و"ایمان"به قیامت است.
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹المسألة ۵۰ افعال المقاربَةِ و افعال الشروعِ و افعال الرجاءِ. 🔹
💥.ابتدا "افعال مقاربه" که سه فعل هستند،بررسی میشون(کادَ،کَربَ و أوشکَ)این افعال ناقصه و ناسخه هستند،عملشان رفع به اسم و نصب به خبر است،و مادامی که ناقصه هستند هیچ احتیاجی به "فاعل" یا "مفعول به" ندارند.
#معنای این افعال،نزدیکی حصول خبر برای اسم است مثلِ"کادَ زیدٌ یَکْتُبُ َ،نزدیک است که زید بنویسد"
💥خبر افعال مقاربه،باید شرايط زیر را داشته باشد،
💥۱.فعل مضارع که مرفوعش(فاعل یا نائب فاعل)،ضمیر غائبی هست.
💥۲.این مضارع مسبوق به "أَنْ"مصدریه باشد البته همراه فعلِ"اوشکَ"و غیر مسبوق به "أَنْ"مصدریه همرا دو فعل"کادَ و کربَ"
#خیلی نادر است،خبر این افعال به صورت جمله "غیر مضارع"باشد.
#عمل افعال مقاربه،فقط در خصوص فعل ماضی نیست بلکه در مشتقات این افعال نیز این عمل وجود دارد،مثل مضارع برای کادَ(یکاد)و مضارع و اسم فاعل برای أوشکَ(یوشِک،موشکٌ).
💥استعمال"کادَ و کربَ"اکثراً به صورت ناسخ هست،اما "اوشک"جایز است که گاهی به صورت"تامه"استعمال شود به شرطی که فاعل آن"أَنْ مصدریه ای باشد که بعد او فعلی می آید،و مرفوعِ فعل ضمیرِ مستتر است،مثلِ"أوشَکَ أنْ یَنْصُرَ زیداً"
#درصورتی که أَوْشکَ "تامه"استعمال شود،شکل واحدی دارد و ضمیری به او متصل نمیشود،مثلِ"القویانِ أَوْشکَ أنْ یَتْبَعا" یا القویات أَوْشکَ أنْ یَتْبَعْنَ" اما اگر ناقصه استعمال شود،به او ضمیر متناسب با مبتدا متصل میشد،و گفته میشد مثلا،"القویات أَوْشکْنَ أنْ یَتْبَعْنَ"
💥اگر بعد از أَوشَکَ،مضارعِ منصوبی بیاید که اسمِ ظاهری را رفع داده است،"تامَه" و یا "ناقصه" بودنش جایز است،مثلِ"أوشَک أَنْ یفوزَ القویُّ"
#خلاصه صفحه ۵۰۰ تا ۵۰۳
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹زیادةٌ و تفصیل🔹
💥أ-"کادَ" اگر"نفی"بر او مقدم شود،منفی میشود و اگر نفی مقدم نشود،معنایش مثبت است،مثلِ"کادَ زیدٌ یکتُبُ"(زید نزدیک است که بنویسد) و اگر گفته شود"ما کادَ زیدٌ یکتُبُ"(نزدیک نیست که زید بنویسد).
💥ب-افعال مقاربه از اخوات "کان ناسخه" محسوب میشوند،ولی افعال مقاربه مخالفتهای زیر را با"کان"دارند.
۱.هرگز خبر افعال مقاربه بر خودشان مقدم نمیشود.
۲.اگر خبر همراه با"أنْ مصدریه"باشد،جایز نیست خبر بین این افعال و اسم بیاید،و اگر خبر همراه با"أنْ مصدریه نیاید،وسط آمدن خبر جایز است.
۳.جایز است حذف خبر"کادَ" در صورت علم،و این در خبر "کادَ" کثیر است و در خبر کان کم است،هر چند جایز است.
۴.افعال مقاربه حتما خبرش جمله مضارع است،و این جمله ضمیری را "رفع" داده که به اسم بر میگردد.
۵.فعلی از افعال مقاربه زائد واقع نمیشد.
💥ج-بعضی نحوی ها،معتقدند که"أوشَکَ"از افعال مقاربه نیست بلکه از افعال رجاء است،ولی قول اصح این است که "أوشَکَ" از افعال مقاربه است.
#خلاصه صفحه ۵۰۳ تا ۵۰۵
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹افعالُ الشروع🔹
💥معنای افعال شروع این است،که اسم شروع نموده به معنای خبر و تازه این اسم به خبر مشغول شده است،مثلِ"أنشأ زیدٌ أنْ یَکْتُبَ"(زید شروع به نوشتن کرد)
#مشهور ترین افعال شروع:شرع-أَنشَأَ-طَفِقَ-أَخَذَ-عَلِقَ-هَبَّ-قامَ-هَلْهلَ-جعلَ.
💥غیر از طَفِقَ و جَعَلَ،که مضارع دارند،سایر افعال فقط به صورت ماضی استعمال شده اند،عملشان،دائما "رفع به اسم" و "نصب به خبر است"،این افعال هم از اخوات"کانَ"محسوب میشوند.
💥خبر افعال شروع جمله"مضارع"است که ضمیری(چه فاعل،چه نائب فاعل) را رفع داده،و این فعل مضارع، هرگز بر او "أنْ" ناصبه مقدم نمیشود،"تاخیر" این خبر و یا "وسط"آمدنش بین"فعل و اسم" جایز نیست،و حذف خبر در صورتی که دلیلی باشد جایز است.
#بعضی از این افعال،با اینکه برای شروع هستند ولی به صورت"تامه"استعمال میشوند،مثل فعل"شَرَعَ"
#خلاصه صفحه ۵۰۵ تا ۵۰۶
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹افعالُ الرجاء🔹
💥معنای افعال رجاء،امیدواری حصول خبر برای اسم است،مشهورترین این افعال،عسی،حَرَی و اخْلَولقَ است.
💥عمل این افعال.
این افعال "جامد" و در لفظ،"ماضی" هستند،و غالبا ناسخ هستد که رفع به اسم و نصب به خبر میدهند.
#خبر این افعال مضارع منصوب به"أَن" و فاعل این مضارع ضمیر مستتر است و البته در عسی جایز است که خبر مسبوق به "أَن"نباشد همانطور که جایز است این خبر فاعلش اسم ظاهر باشد مثلِ"عسیٰ الوطنُ یدومُ عزّه"
💥حکم این افعال.
#تقدیم این"افعال"بر معمولشان واجب است،پس صحیح نیست تقدیم معمولِ این افعال یا تقدیم یکی از این معمول ها بر این افعال.
#واجب است طبق یک نظر تاخیر خبر مسبوق به"أَنْ"
#حذف خبر به کمک دلیلی،جایز است.
#غالبا استعمال این افعال به صورت ناقصه است،اما جایز است،"عسی" و "اخلولقَ" به صورت تامه استعمال شوند،و فاعلشان،"أنْ"مصدریه و "فعل مضارع" بعد باشد،در صورت تامه بودن این افعال،به آنها ضمیر ملحق نمیشود مثلِ"الرجلانِ عسیٰ انْ یَقُوما" یا "الرجالُ عسیٰ أنْ یقُوموا"
و در صورت ناقصه بودن،به عسی یا اخلولقَ ضمیر مطابق با اسم ملحق میشود.
#اگر فاعلِ فعل مضارع "اسمِ ظاهر" باشد،در عسیٰ یا اخلولقَ تامه بودن یا ناقصه بودن،جایز است.
#خلاصه صفحه ۵۰۶ تا ۵۰۹
@talcheslkotob
↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹زیادةُ و تفصیل🔹
💥الف-اگر،اسمِ ظاهری #مقدم شود بر عسیٰ،اخلولَقَ و أوْشَکَ،مثلِ"الصدیقُ عسیٰ أنْ یَحْضُرَ "دو ترکیب" جایز است
۱."أَنْ یَحْضُرَ"،تاویل به مصدر میرود فاعل برای عسیٰ و در این صورت،"عسیٰ" فعل تامه است،و جملهِ"عسیٰ أَنْ یَحْضُر" خبر برای "الصدیق" است،و در عسیٰ،ضمیر مستتر وجود ندارد.
۲.این افعال ناقصه باشند،در این صورت مشتمل بر ضمیرِ مستتری هستند،که عائد است به مبتدای سابق،و در جنسیت(تذکیر،تانیث) و افراد(مفرد،مثنی،جمع)،مطابق هستند با اسمِ مقدم.
مثلِ"النساءُ عسینَّ أنْ یَحْضُرْنَ"
اما اگر #اسم ظاهر،موخر شود،بر این افعال،مثلِ"عسیٰ أنْ یَحْضُرَ الولدُ"،چهار ترکیب جایز است.
۱.اسم موخر با وجود تاخیرش،مبتدا باشد،عسیٰ فعلِ ماضیِ تام،و فاعلش"أَنْ یَحْضُرَ"است
۲.اسم موخر با وجود تاخیرش،مبتدا باشد،و عسیٰ فعل ماضی ناقص،اسم او مستتر،و خبرش" أَنْ یَحْضُرَ"است.
۳.عسیٰ فعل تامه باشد،و مابعدش(أنْ یَحْضُرَ والدٌ)،فاعل برای عسیٰ باشد،و البته والدٌ فاعل هست برای یَحْضُرَ.
۴.عسی فعل ناقصه،و اسم آن "والدٌ" و خبر آن"أَنْ تَحْضُرَ"
#اخلولَقَ و أَوشَکَ،نیز،دقیقا مانند،عسیٰ هستند.
#خلاصه صفحه ۵۰۹ تا ۵۱۰
@talcheslkotob