🔶انسان دائما از راه حواس، اطلاعاتی را از بیرون، وارد وجود خود می کند و از راه زبان، چهره و نوشتن، افکار خود را صادر می کند. عقل، آن نیروی درونی است که این واردات و صادرات را بررسی و تحلیل کرده، درست و نادرست و خوب و بد آنها را تشخیص داده و با توجه به عاقبت امر، آنها را می سنجد. عاقل آن کسی است که این نیرو در او به درستی کار می کند. 🔷در عرف، جهل در مقابل علم است؛ ولی در فرهنگ قرآن، جهل دو معنا دارد؛ یکی در مقابل علم و دیگری در مقابل عقل. لذا در فرهنگ اسلام، عابد جاهل با عالم بی عمل، برابر نهاده شده اند. همچنین باید توجه داشت که روح علمی غیر از علم است. روح علمی آن است که علم از فطرت حقیقت جویی سرچشمه بگیرد. 💢آنکه غرض مدار است و دلیل را طوری ترتیب می دهد که مدعای مورد علاقه او را نتیجه دهد، ممکن است عالم باشد، ولی روح علمی ندارد. صاحب روح علمی و عالم حقیقی کسی است که تابع دلیل و به دنبال کشف حقیقت باشد. لذا در تعلیم و تربیت باید کوشید که متعلم افزون بر قوه استنباط، روح عملی نیز پیدا کند. 📖کتاب #اخلاق_و_فرا_اخلاق، دفتر پانزدهم از مجموعه کتاب‌های چلچراغ حکمت، به کوشش #احمد_ایمانی #علم #عقل 📌@canoon_org

🔰علم النفس 🔶علم النفس چیست و کاربست آن در سایر علوم، چگونه نمایان می شود؟ امروزه یافته‌های علامه طباطبایی، چگونه می تواند بر تبيين و توسعه گفتمان فلسفی و تاثیر آن در حوزه‌های دیگر، کارساز و نقش‌آفرین باشد؟ #علم #نفس #شابک #فلسفه #فرهنگ #اقتصاد #روانشناسی #علم_النفس #فطرت_و_خرد #تفسیر_المیزان #مقاله_تصویری #علامه_طباطبایی #قاسم_اخوان_نبوی 📌@canoon_org

🔶اقتصاددانان درباره دانش اقتصاد و نظام و یا مکتب اقتصادی به سبک واحدی سخن نگفته اند. برخی #مکتب_اقتصادی را نیز از مقوله دانش اقتصاد دانسته و گروهی آنها را تفکیک کرده اند. علم اقتصاد، علم به قوانین طبیعت است آنچنان که هست، و مکتب اقتصادی بیان روابط اقتصادی است آنچنان که باید باشد. 🔷در نگاه اول، اقتصاد، یک علم نظری است و اختلاف نظر در آن از قبیل اختلاف نظر در #علوم_تجربی است و البته کمتر مورد اختلاف خواهد بود. در حالیکه از نگاه دوم، اقتصاد یک مکتب و نظام بوده و از این نظر است که مسئله های عدالت و ظلم و خوب و بد و شایسته و ناشایسته در آن، راه پیدا می کند. 💢برخی اقتصاددانان چون #جورج_ساول، قلمرو علم اقتصاد را توسعه داده و مکتب را هم از مقوله های علم اقتصاد برشمرده اند. ساول می گوید: علم اقتصاد توصیف واقعی و بدون منظور قضایای اقتصادی نیست زیرا کلیه عقاید اقتصادی برای منظورهای خاصی غیر از تجزیه و تحلیل واقعی قضایا از قبیل منظور اخلاقی و منظور مدنی یا دفاع از نظام گذشته یا موجود و یا حتی برای آینده، بیان و ساخته شده است. 📖کتاب #اقتصاد_اسلامی به کوشش #سعید_فراهانی_فرد #علم #نظام #مکتب #اقتصاد 📌@canoon_org

🔶یکی از ویژگی های نظریه علمی از منظر برخی فیلسوفان علم مانند #کارل_پوپر، قدرت پیش بینی است؛ به عبارت دیگر، در علم به مدد روش فرضی #استنتاجی می توان از یک نظریه، نتایجی خاص استنتاج کرد و سپس دید که آیا آن نتایج به وقوع می پیوندد یا خیر. 🔷اما با #نظریه_انتخاب_طبیعی نمی توان چنین کرد. فارغ از اینکه چه عاملی به آن قابلیت بقا می بخشد یا بتوان پیش بینی کرد که کدام تغییرات، بقای آن را بهتر تضمین می کند و چون این نظریه با هر واقعه ای سازگار است، قدرت پیش بینی ندارد؛ در نتیجه انتخاب طبیعی به عنوان یک پارادایم مفسر می تواند با داده های #بیولوژیک سازگار شود. 💢سازگاری مذکور، به نظریه انتخاب طبیعی قدرت تبیین و پیش بینی پذیری نمی دهد. یک نظریه، زمانی به عنوان #نظریه_علمی پذیرفته می شود که واجد این توانایی باشد. امروزه زیست‌شناسان سعی می کنند در سطح خُرد و به عبارتی میکروارگانیسم ها به پیش بینی هایی از طریق اصول #نظریه_فرگشتی دست یابند؛ اما در سطح کلان و ماکروارگانیسمها همچنان این مسئله ناممکن باقی مانده است. 📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به قلم #حمیدرضا_شاکرین #علم #تجربی #فلسفه_علم 📌@canoon_org

🔷بر اساس مبانی معرفت شناسی #لیبرالیسم، تجربه فرد، تنها ملاک شناخت حقیقت است. در این نگاه، حقایق تضمین شده که از خارج به فرد داده می شود، تا زمانیکه به وسیله تجربه شخصی او محک نخورد، معتبر نیست. #لاک، #بارکلی و #هیوم، سه فیلسوف تجربه گرای قرن ۱۸ نیز بر این باور بودند که تنها ابزار رسیدن به حقیقت، تجربه حسی فرد است. 🔶اما اعتماد به تجربه فرد، آزمون قضایای کلی از طریق تجربه و مقایسه با تجربه حسی شخصی، و نیز تمایز میان واقعیات و ارزش های انسانی، فردگرایی #لیبرال را با اصول دانش جدید هماهنگ میسازد. بر این اساس، وظیفه فرد است که هنگام شکل بخشیدن به یک عقیده یا #داوری اخلاقی، قبل از هر چیز، به مشاهده، گردآوری و بررسی واقعیات بپردازد؛ همانگونه که یک دانشمند این کار را می کند. 💢همچنین باید بیشترین دقت خود را به کار گیرد تا مبادا شائبه داوری #ارزشی، بر توصیف واقعی موقعیت، خدشه وارد سازد. پس از شناخت واقعیت خالی از ارزش به وسیله ی تجربه ی شخصی، این فرد است که تصمیم می گیرد آن را خوب یا بد به شمار آورد. 📖کتاب #نظام_اقتصادی_اسلام ، دفتر اول، به قلم #حسین_میرمعزی #علم #تجربی #فردگرایی #معرفت_شناسی 📌@canoon_org

🔷در این نظریه، جهان واقعیات علمی و تجربی، از ارزش ها تهی و از بعد اخلاقی برکنار می باشد و فی نفسه نه خوب است و نه بد. اما وقتی ارزش ها از دنیای تجربی علم جدا می شود، تکلیف اخلاقیات چه می شود؟ جواب لیبرالیسم این است که ارزش های اخلاقی در حوزه انتخاب فرد قرار می گیرد و به نوعی به اراده انسان وابسته است؛ هرچه انسان بخواهد و انتخاب کند، خوب است وگرنه بد است. 🔶بدین ترتیب، ارزش ها به دامان اراده فرد سقوط می کند؛ پذیرش فرمان های اخلاقی دینی یا دنیوی، بر کسی واجب نیست. هرکس مکلف است تنها به ندای وجدانش، درباره ارزش های اخلاقی، گوش فرا دهد. اصل منفعت طلبی که براساس آن «هر چه به نفع فرد باشد خوب است و هر چه به ضرر اوست، بد است» بر همین نظریه تکیه دارد. 💢لیبرالیسم در اصول، الزام های اخلاقی فرد را محترم می شمارد و حقوق اخلاقی فرد در پیروی از فرمان های وجدانی اش را تا جایی که پیامدهای ضداجتماعی شدید نداشته باشد، به رسمیت می شناسد. بنابراین، #نظریه_اخلاقی_لیبرالیسم اساسا فردگرایانه است و ارزش ها را در کالبد جهان تنیده نمی داند. 📖کتاب #نظام_اقتصادی_اسلام به قلم #حسین_میرمعزی #علم #اخلاق #لیبرالیسم 📌@canoon_org

🔶یقین از موضوعات مهم در حوزه #معرفت_شناسی است که #کارل_پوپر براساس اصول نقدگرایانه نظریه اش، نقش آن را مورد تحلیل قرار داده است. پوپر در تحلیل مسئله #یقین، دو مقام را از هم جدا می کند: یکی مقام زندگی عادی و عرفی ما و دیگری مقام معرفتی و معرفت شناختی. 🔷وی معتقد است که #یقین_مطلق وجود ندارد چرا که معرفت های ما همواره حدسی اند. از این رو، به صحت و اعتبار آن ها نمی توان قطع و یقین داشت. این مربوط به جنبه #معرفت_شناختی است اگرچه مربوط به زندگی عملی ماست و برای گذران امور کفایت می کند ولی ارزش معرفت شناختی ندارد. 💢#پوپر هیچ ارزشی برای یقین قائل نیست و آن را امری #روان_شناختی می داند و می گوید: تجربه های درونی یا احساس یقین، هرگز نمی تواند هیچ گزاره علمی را تصویب کند و در #علم، منزلتی ندارد جز آنکه موضوع پژوهش روان شناختی قرار گیرد. احساس یقین هر اندازه هم شدید باشد، نمی تواند هیچ گزاره ای را تصویب کند. او در پایان کتاب #منطق_اکتشافات_علمی، یقین را مانع پیشرفت علم دانسته و همگان را در مسیر حقیقت، به سوی بی نهایت فرا می خواند. 📖کتاب #علم_شناسی_پوپر به قلم #سید_عبدالحمید_ابطحی #معرفت #حقیقت 📌@canoon_org

🔹از گذشته دور، دیدگاه های مختلفی درباره مسئله منشأ #حیات، وجود داشته است. این دیدگاه ها به طورکلی به دو دسته تقسیم می شوند: یکی دیدگاه #خلقت_گرایان که به دفعی بودن خلقت معتقد بوده و بر این باور بودند که انواع موجودات به همین صورت کنونی موجود شده اند و دیدگاه دیگر توسط #تکامل_گرایان که به پدید آمدن تدریجی حیات در زمین باور داشته و آغاز حیات را خود به خودی می دانستند؛ در واقع برای شکل گیری انواع #موجودات، سیر تدریجی قائل بودند. 🔶يکي از مسائل چالش برانگيز در مناسبات #علم و #دين يا علم #الهيات، ارائه #نظريه_تکامل بر اساس انتخاب طبيعی از سوی #داروين است که به #داروينيسم شناخته می‌شود. در این زمینه، کتاب #انسان_میمون_نیست به قلم #قاسم_اخوان_نبوی به رشته تحریر درآمده و به بررسی و نقد داروینیسم پرداخته است. این اثر که محصول نشر کانون اندیشه جوان است، دارای چهار فصل می باشد: فصل اول: زمینه ها و ارکان مفهومی نظریه داروین فصل دوم: دیدگاه های مخالف دربارۀ نظریه تکاملی داروین فصل سوم: نقد مهمترین دیدگاه های داروینیستی معاصر فصل چهارم: بررسی نظریه داروین در جهان اسلام #انسان #آفرینش #معرفی_کتاب @canoon_org

🔷هر علمی افزون بر موضوع و مسائل، روش خاص خود را نیز دارد. انتخاب روش نامناسب در مواجهه با یک مسأله، باعث ایجاد ناکامی و خطا در وصول به مقصود می شود. به عقیده شهید مطهری، تفاوت روش ها در علوم به سبب تفاوت آنها در موضوع است؛ چرا که اسلوب و روش فکری ویژه هر علمی عبارت است از یک نوع ارتباط فکری خاص که بین انسان و موضوع آن علم باید برقرار شود. 🔶بدیهی است که نوع ارتباط فکری بین انسان و شی، به نحوه وجود و واقعیت آن شیء بستگی دارد؛ بر این اساس، فلسفه نیز برای خود اسلوب و روش ویژه ای دارد که هنگام انجام فعالیتهای فلسفی باید از آن پیروی کرد. روش فلسفه، روش عقلانی است؛ چرا که موضوع اصلی آن یعنی مفهوم وجود یا موجود و دیگر مفاهیم فلسفی، همگی از راه فرایند عقلی به دست می آیند. 💢«بدیهی است که بررسی و کنجکاوی درباره موضوعی که عقل با عالی ترین اعمال خویش آن را یافته است، جز با بررسی های عقلانی میسر نیست»؛ بنابراین، کشف و فهم دقیق مسائل فلسفی را از شیوه های دیگر مثل روش تجربی و جست وجو در آزمایشگاه یا روش عرفانی و سیر و سلوک نمی توان انتظار داشت. 📖کتاب #طهور_در_ساغر به قلم #حسینعلی_رحمتی #علم #فلسفه 📌@canoon_org

🔶با ابتنا بر اینکه علم تجربی از مبادی غیر تجربی خود، مستقل نیست و آن مبادی غیر تجربی - که همان گزاره های کلان نسبت به آدم و عالم است - علم است و آن گزاره های کلان، نگاهی #قدسی به عالم داشته باشند (یعنی متافیزیک قدسی داشته باشیم) در این صورت این علم، دینی است؛ چرا که علوم جزئی و علوم انسانی و از جمله علوم تربیتی از #متافیزیک بی نیاز نیستند. 🔷حال اگر این علوم از متافیزیک قدسی بهرمند شدند، ساختار درونی علم هم به لحاظ آن متافیزیک تغییر می کند و مصداق #علم_دینی می شوند. البته باید توجه داشت که این سخن به این معنا نیست که این علم، دین است؛ همان طور که علم به خدا دین نیست. برخی گمان میکنند قائلان به «علم دینی» آن را جزء دین می دانند که صحیح نیست. 💢در واقع، دین کاری است که باید انسان انجام دهد؛ یعنی کار #متدین است؛ بنابراین شناخت دین، دین نیست؛ یعنی این طور نیست که چون دین را خوب شناختم، پس متدین هستم؛ اتفاقاً بدترین کافران به این دلیل بدترین #کافران هستند که دین را شناختند؛ زیرا اگر نشناخته باشند که حجت بر آنها تمام نیست و معذورند. 📖کتاب #تربیت_سکولار به کوشش #سید_نقی_موسوی #علم #دین #معرفت 📌@canoon_org

🔶اگر بگوییم ساختار علوم تربیتی فقط در داد و ستد حس به وجود می آید، چنین علمی اصلاً وجود ندارد؛ زیرا حس اگر با محسوس خارجی ارتباط داشته باشد، گزاره های دیگری هم باید باشد؛ حال اگر آن گزاره های دیگر را «علم» ننامیم و آنها را فقط «پیش فرض» و «پادوهای علم» بدانیم. چنین نگرشی مشکلاتی برای دیندار بودن هم ایجاد می کند؛ 🔷زیرا در این صورت، گزاره های متافیزیکی و دینی هم در حد «پادو» شده و ارزش اصلی در ارائه جهان واقع ندارند بلکه از سنخ ایدئولوژی و فرهنگ می شوند و دین هم هویت فرهنگی پیدا می کند. در این دیدگاه، علوم تربیتی دارای گزاره های میدانی است که مبادی آن از حس و تجربه به دست نیامده بلکه غیر علم است و آن غير علم، فرهنگ است. 💢آن وقت، علوم تربیتی هویت فرهنگی پیدا می کند و هر فرهنگ و تاریخی به تناسب پارادایم و مبادی و اصول موضوعه خودش، یک سازه های تربیتی ایجاد می کند که همان علم متناسب با فرهنگ خودش است. به این معنا، «علم دینی» و «علوم تربیتی دینی» خواهیم داشت؛ اما به قیمت اینکه دین را به افق فرهنگ تنزل دهیم و آن را یک پدیده تاریخی بدانیم. 📖کتاب #تربیت_سکولار به کوشش #سید_نقی_موسوی #علم #دین 📌@canoon_org

🔶وحی راستين الهى، جلوه حق است. بدین سبب از استواری و درستی برخوردار است و انسان را به حقیقت رهنمون می سازد. از آن جا که علم و وحی دو راه معرفت است، هر دو انسان را به حقیقت رهنمون می کند و حقیقت هم یکی بیش نیست؛ در می یابیم که هرگز نباید میان ره آورد دانش و تعارض پدید آید. در چنین موقعیتی وجود تعارض، نشان دهنده وحى اشتباه انسان ها در فهم دین یا مقدمات مطلب علمی است. 🔷گاه موهومات و خرافات در دین رخنه می کند به گونه ای که بخشی از دین شمرده می شود. در این هنگام ره آورد دانش با دین ناسازگار می نماید و ممکن است کسانی که با حقیقت و اصول اصیل ادیان الهی آشنایی ندارند، چنان بپندارند که میان علم و دین تعارض پدید آمده است. 💢پس وظیفه دانشمندان دین است که خرافات را از دامن دین بزدایند تا با حقایق دینی اشتباه نشود و توهم تعارض علم و دین را به وجود نیاورد اما به واقع چگونه خرافات به دین راه می یابد؟ و علل و اسباب آن چیست و چگونه می‌توان مرز خرافات و حقایق اصیل دین را مشخص کرد؟ 📖کتاب #رابطه_علم_و_دین_در_غرب به قلم #محمدعلی_رضایی_اصفهانی #دین #علم #خرافات #یهودیت #مسیحیت 📌@canoon_org

🔶 یکی از مباحث مهم در میان روان شناسان رشد و شخصیت این است که انسان تا چه سن و مرحله ای می تواند رشد یابد و متحول شود برخی روان شناسان مانند #فروید، تحول آدمی را تنها در سنین کودکی یا کمی بالاتر امکان پذیر میدانند و معتقدند پس از آن رشد و تحول شخصيت تقريباً غير ممکن میگردد در مقابل برخی دیگر مانند #یونگ و #آلپورت معتقدند مسیر رشد و تکامل آدمی هیچگاه به روی او بسته نمی شود. 🔷 مشاهدات بالینی و نیز مطالعات نظری انجام شده غالباً دیدگاه دوم را تایید می کنند و می توان این دیدگاه را به اسلام نیز نسبت داد؛ هر چند که با بالارفتن سن، امکان تحول نیز کاهش می یابد. در این میان عوامل متعددی می توانند امکان رشد و تحول را برای افراد در سنین بالا نیز باز نگاه دارند. تفکر، کسب #علم و دانش روی آوردن به خدا و معنویات و اتخاذ مسیر درست در ابعاد گوناگون زندگی از عوامل مهم در این زمینه اند. یکی از ابعاد زندگی کسب درآمد و #ثروت و مسیری است که فرد برای کسب درآمد و ثروت بر می گزیند. 💢کسی که از مسیر مشروع اقدام به کسب درآمد میکند، از جهتی میتوان گفت هدفی فراتر از آن را در نظر دارد و به سوی آن حرکت میکند. فردی که به رعایت موازین شرعی در زمینه های مختلف خود را متعهد می داند در واقع تلاش دارد با این کار وجود خود را ارتقا بخشد و پیوسته کامل تر شود. او همواره در جست وجوی کمال شخصیت خود است و حاضر نیست برای رسیدن به متاع ناچیز دنیوی مانع از رشد شخصیت خود شود؛ چراکه میداند با در پیش گرفتن کسب دارایی و ثروت به هر قیمتی و لو به کار گرفتن روش نامشروع نه تنها مانع از ارتقای شخصیت خود میشود، بلکه آن را در مسیر سقوط قرار می دهد. بدین ترتیب، این شخص علاوه بر حرکت در مسیر کسب ثروت امکان رشد و #تکامل شخصیت خود را نیز فراهم ساخته و در مسیر کمال در حرکت می باشد. 📖 کتاب #روان_شناسی_ثروت به قلم #مجتبی_حیدری #معرفی_کتاب #کانون_اندیشه_جوان 📌@canoon_org

🔷 هر یک از علوم گوناگون با ویژگی های خاص خود، اهداف و مقاصد معینی را مد نظر داشته اند. تنوع و گوناگونی علوم و رشد و تکامل آن، به موازات پیشرفت های اعجاز آمیز بشر در عرصه های مختلف، تا اندازه زیادی معلول تنوع و گوناگونی غایاتی است که انسان ها از طریق پژوهش در رشته های مختلف علوم، به جست و جوی آنها پرداخته اند. 🔶 هر مقدار که نیازها، خواست ها و مقاصد بشر افزوده شده است، به همان میزان رشته ها و تخصص های موجود در علوم نیز افزوده شده است. این افزایش به طور منطقی مبتنی بر این حقیقت است که هر حوزه علمی، به تناسب توان و قلمرو و ویژگی های خاصش، تنها از عهده اهداف و مقاصد مشخص و مورد انتظار همان حوزه بر می آید و اهداف و مقاصد تازه، به اقتضای نوعشان، نیازمند تأسیس حوزه جدید علمی یا شاخه جدیدی هستند. 💢 بنابراین تفاوت نوع خواست ها، مقاصد و هدف ها از یک سو، ایجاد و تأسیس حوزه ها، رشته ها و شاخه های جدید علمی را در پی دارد و از دیگر سوی، کارآیی و نتیجه بخشی مفید و مستقیم هر حوزه را در حدود اهداف و مقاصد همان حوزه، محدود می سازد. 📖 کتاب #تکامل_زیستی_و_آیات_آفرینش به قلم #ابراهیم_کلانتری #علم #انسان #تکامل #معرفی_کتاب 📌@canoon_org

🔶یکی از ویژگی هایی که سهروردی به آن توجه داشته، حیات و علم خدای تعالی است. وی در حکمت خود به این نتیجه می رسد: موجودی که برای خود آشکار باشد، نور و روشنایی است. اگر موجودی تنها به خودش وابسته باشد نه به موجود دیگری، در اوج علم و آگاهی قرار دارد. بنابراین، موجود آگاه، در درجه اول باید وجود داشته باشد تا علم و آگاهی یابد. این دو ویژگی بیرون از وجود او نبوده بلکه با او متحد هستند. 🔷سهروردی علم الهی را به دو نوع تقسیم می کند که شامل علم خداوند به ذات خود و علم خداوند به غیر از خود می شود و عدم غیبت خداوند را امر سلبی دانسته و مبنای علم خدای تعالی به ذات خود را نور مجرد بودن می داند که مساوی با ظهور و آشکار بودن برای خودش است. 💢شیخ اشراق می گوید: علم حق تعالی به موجودات به معنای عدم وجود حجاب میان وی و مخلوقات است نه به معنای صورت های ذهنی. مبنای علم خدای تعالی به مخلوقات، حضور همه آنها نزد خداوند است. او این نوع علم را به علم نفس انسان به صورت های ادراکی تشبیه می کند که نفس بر آنها احاطه داشته و علم حضوری پیدا می کند. 📖کتاب #آواز_عقل_سرخ به قلم #عباس_بخشنده_بالی #علم #اشراق #سهروردی 📌@canoon_org