پژوهش اِدمُلّاوَند
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3914
📩شناسه ۱۴۰۳۱۰۰۳۱۴۴۶
(صفحه اول)
⏰#پرسش_و_پاسخ
#پریج #پراجی #پریجا #پرجایی #پریجایی #فیروزجایی #فیروزجاه
💌با سلام
واژه ی #پریجا که در گویش بومی مازنی بخش بندپی بابل همچنان باقیست به چه دلیل با یک تفاوت و چرخش عجیب به #فیروزجا شهرت یافته است؟
آیا ریشه ی کلمه ی فیروزجا همان پریجا است؟
هر چه با اساتید ادبی در این خصوص جستجو کردم پاسخی دریافت نکردم. شفاف بگم اکثریت آنان این دو واژه را متفاوت از هم بر میشمارند.
ممکنه شما ارتباط این دو واژه را از هر حیث ممکن حالا یا با نگاه ادبی و یا متون تاریخی و یا از باب فرهنگ عامه بفرمائید؟
با تشکر
................
📝پاسخ:
بسم الله الرحمن الرحیم
ن و القلم و ما یسطرون
سلام
در پاسخ به سوال شما با توجه به حوزه ی پژوهشی خودم به چند مسئله از دیدگاه اصحاب قلم می پردازم. لطفا با صبر و دقت مطالعه بفرمایید.
📚مستندات پریجایی | پریج| پراجی
🔎سوال : ایل پرجایی یا فیروزجایی؟!
✍در بسباری از اسناد خطی قدیمی تا دوره ی پهلوی دو واژه ی #پرجایی و #فیروزجایی با یک منظور معین و مشخص نگارش شده و شهرت دارند.
📌اما به راستی چرا واژه ی #پریجا به #فیروزجا تغییر کرده است؟ حال آنکه مردم بندپی هنوز از واژه ی پرجایی و پریجا استفاده میکنند‼️
🔲با مطالعه در پژوهش آرتور امانوئل #کریستنسن (به دانمارکی: Arthur Emanuel Christensen) (زادهٔ ۹ ژانویهٔ ۱۸۷۵ در کپنهاگ – درگذشتهٔ ۳۱ مارس ۱۹۴۵ در کپنهاگ) ایرانشناس، لغتشناس و پژوهشگر فرهنگ اهل دانمارک که وی موسیقی #پرجایی_حال را متعلق به هندوکش میداند.
🔲از طرفی جناب #طیار_یزدانپناه_لموکی متولد اسفند ۱۳۳۱ در روستای بالالموک قائمشهر، محقق تاریخ و فرهنگ مازندران، ایران، خاورمیانه (از سال ۲۰۱۰ تا کنون) و حوزه دریای کاسپین (از سال ۲۰۱۵ تا کنون) در آثارش بویژه در کتاب مازندران باستان اصالت طایفه ی #پرجائی را از اقوام #پراجی زبان می رساند.
🔲اما نویسنده و محقق جناب آقای #ابراهیم_درویشی در کتاب ریشه های قومی قبایل سوادکوه [ناشر: شلفین زبان: فارسی | ردهبندی دیویی: 955.2253 | سال چاپ: ۱۳۸۹ | نوبت چاپ: ۱ | تیراژ: ۲۰۰۰ نسخه | تعداد صفحات: ۱۶۰ | قطع و نوع جلد: وزیری (شومیز)
شابک: 9786001000133] پس از سفر میدانی دره ی #پریج در افغانستان اصالت طایفه ی پرجائی را از قوم #پریج یا #پریجا هندوکش افغانستان میداند. ص ۱۰۸
🔲#علامه_جعفر_بن_میرزامحمد_پریجایی مازندرانی، مولف کتاب خطی "رساله خسرویه" در زمان حکومت محمدقلی میرزامُلک ارا در مازندران (۱۲۱۴ _ ۱۲۵۰ قمری) از علما و دانشمندان قرن سیزدهم هجری قمری در مازندران بوده است، خودش را چنین معرفی نموده است: {{این بنده شرمنده جاودانی ابن حاجی میرزا محمد جعفر پریجایی مازندرانی}}
[📗رساله خسرویه در تفسیر فاتحه
نویسنده پریجایی مازندرانی، جعفر، ۱۳ ق. | موضوع تفاسیر شیعه - قرن ۱۳, تفاسیر (سوره فاتحه) | شرح پدیدآور جعفر بن میرزا محمد پریجایی مازندرانی؛ تصحیح و تحقیق ناصر رضایی چراتی؛ با مقدمه رضا استادی | مصحح رضایی چراتی، ناصر، ۱۳۴۸ - | ناشر ذوی القربی | محل نشر قم | تاریخ انتشار ۱۳۹۹ | زبان فارسی | تعداد صفحات ۷۳۹ ص.
کنگره BP ۱۰۲/۱۲ /پ ۴،ر ۵ ن.۱ ۱۳۹۹
چاپ اول]
🔲#ناصر_رضایی_چراتی مینویسد:
پریجا، نام قریه ای جَبَلی است که اطراف آن را جنگل های وسیع احاطه نموده و در ارتفاعات بخش بندپی شرقی در حومه شهر گلوگاه یا #گلیا در قسمت جنوب شهرستان بابل در استان مازندران واقع شده است که هم اکنون دارای حدود ۹۰ خانوار و ۳۵۰ نفر جمعیت است و نام دیگر قریه پریجا، فیروزجاهِ ثابت است که در مقابل آن فیروزجاه سیار قرار میگیرد که آن منطقه هم شام بخش پهناور و وسیعی از مراتع ییلاقی و جنگلی با روستاهای فراوان و جمعیت های پراکنده است.
📕مقدمه کتاب رساله خسرویه در تفسیر فاتحه، جعفر بن میرزا محمد پریجایی، ناصر رضایی چراتی، صص۱۷ و ۱۸
🔲رجوع به کتاب بندپی: سرزمین، تاریخ، فرهنگ | #یوسف_الهی و #شهرام_قلی_پور_گودرزی، ۱۳۹۳ واژگان #پرجا #پریجا #پرجایی #فیروزجایی #فیروزجا
📑گردآورنده:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۱۰/۰۳
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3914
🔴 به منظور حفظ حریم شخصی، انتشار نمایه یا اصالت سند و یا نام دارنده ی این اسناد به خودشان واگذار شده است.
📙📘📓📗📒📕📔
📄#منشور_پژوهش_ادملاوند
💌چاپ و نشر مطالب #بدون_نام بردن از منبع#پژوهش_ادملاوند مجاز نبوده و درج منبع الزامی است.
🟠با توجه به نسبی بودن علم تاریخ، این مطالب تا زمانی اعتبار دارد که سند اصیل و متقنی آن را نفی نکند.
در صورتی که اسناد جدید و دارای اصالتی به دست آید که با مطالب موجود در این پژوهش تعارض داشته باشد، نگارنده بدون هیچ گونه تعصبی ، آن را خواهد پذیرفت.
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
ادامه👇👇
📩شناسه ۱۴۰۳۱۰۰۳۱۴۴۶
(صفحه دوم)
⏰#پرسش_و_پاسخ
#پریج #پراجی #پریجا #پرجایی #پریجایی #فیروزجایی #فیروزجاه
🔲در کتاب بندپی: سرزمین، تاریخ، فرهنگ | #یوسف_الهی و #شهرام_قلی_پور_گودرزی، ۱۳۹۳، صفحات ۳۷ آمده است: ((منزل و آبادی های مسیر کوچ. اهالی بندپی در مسیر قشلاق به ییلاق از مراتع، منزل ها و آبادی های عبور میکردند....گلیا...ممرزچشمه⬅️ پیت سره، #پرجا (فیروزجا)... ممرزچشمه ⬅️ سرزمی، کییون دم...)) .
همچنین در ص ۳۹ در نمودار آمده است: ((گلیا...جون سی، بکال سی، #پریجا (فیروزجا، محل توقف تا کاهش سطح آب سجرو) )).
📌اما مولفین در صفحه ۶۱۶ همین کتاب می نویسند:
{{ فیروزجایی (#پرجایی #فیروزجاهی) فیروزجایی ها بلحاظ جمعیتی و تنوع شعبات تباری، تنها ایل منطقه به شمار می آید.... درباره ی وجه تسمیه این طایفه روایت هایی نقل میشود: الف) اهالی خود را منتسب به #فیروزشاه، حکمران منطقه میدانند. البته #تاریخ_طبری بنای فیروزکوه را به فیروزشاه ساسانی نسبت میدهد. که با توجه به همسایگی این دو منطقه این گمانه نیرو میگیرد. با این حال برای تامید بر این نظریه نیاز به مستندات موثق است. ب) برخی معتقدند: #پرجایی های بندپی نیز از #تبار_لفوری ها هستند و بر آن اند که یکی از امیرزادگان قارن وند از پدر خود زمین و محل حکومت میخواست پدر آن سوی #خیرون_رود را در غرب #لپور با دست نشان داد و گفت: "اون پرِ جا تِه" [یعنی] آن جای زیاد و وسیع مال تو. البته این روایت مستند نیست.
لفظ ((فیروزجاه)) در منابع تاریخی دوره ی صفویه آمده است.
اهالی بر آن باورند که محل سکونت نخستین فیروزجایی ها در #قلعه فیروزجاه بود. این گمان هم چندان قوی نیست. چون قلعه ی فیروزجا، دژی نظامی و از خزانه های مستحکم حکمرانان مازندران بود. باید خاستگاه فیروزجایی ها را آبادی فیروزجای ثابت دانست که گورستانی باستانی دارد و کهن ترین سنگ قبر یافته شده در این روستا دارای تاریخ ۱۰۹۷ ق است. این تاریخ زمانی است که هنوز قلعه ی فیروزجا پابرجا بوده و فیروزجایی ها به دور از آن در روستای یاد شده به سر می بردند. این قلعه [شانشیر #لمسوکلا] از ان جهت به فیروزجا شهرت یافت که در منطقه ی فیروزجا قرار داشت.}}
🟤نکته:
✍کتاب بندپی در سال ۱۳۹۳ چاپ و منتشر شده است و این در حالی است که کتاب تاریخ مازندران باستان به قلم لموکی در سال ۱۳۸۵ و کتاب قبایل و طوایف سوادکوه به قلم درویشی در سال ۱۳۸۹ چاپ و منتشر شده اند و در هر دو کتاب به #پرجایی اشاراتی قابل تامل گردیده است که این مسئله ی متفاوت، حتی در قالب نقد از مولفین کتاب بندپی در سال ۱۳۹۳ دور مانده است.
👈البته این نقد به معنای پذیرش یا رد پژوهش، تالیف صاحبان کتاب مذکور نمی باشد.
📜در برخی از #اسنادخطی و #انجامه هایی که در پژوهش ادملاوند رویت و خوانش شده اند واژه ی مقدم و مشهور #پرجایی صراحت دارد.
۱/کتاب السعاده آخوند #ملادرویش_پیران_حاجی در ۲۲ محرم سنه ۱۰۱۸ قمری واژگان: پرجایی ها، خانعلی پریجایی، شیخ یعقوب ولد کاظم پریجا، شاه پریج... (شاه پریج با قامت به سنگ پراشت رجوع کرد...)، قنبرعلی پریج
۲/کتاب خطی تاریخ العزا الحسین علیه السلام فی بلوک البندپی، #ملانورعلی_کرد در سنه ۱۳۳۱ قمری:
نام آخوند ملاعلی پرجایی صراحت دارد.
................
🔲محلات و واژگان مشابه:
📎#پراجی
در برخی نوشتار آمده است:
طایفه پراچی ار طایفهٔ آریائی بوده یکی از ملیتهای افغانستان است که دارای فرهنگ و زبان مخصوص بنام پراچی میباشد. مردمان پراچی در ولایات دری پشتو و هندی زبانان ا فغانستان و پاکستان زندگی دارند. مردمان بلند قد و زبیا بوده از نسل آریای میباشد.
🌍#پرچیکلا، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان قائمشهر در استان مازندران ایران.
🌍#پرچیکلا ، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان ساری در استان مازندران ایران. تپه قلعه پرچیکلا در این روستا قرار دارد.
🌍#پارچ، روستایی است از توابع بخش یانهسر دهستان عشرستاق شهرستان بهشهر در استان مازندران ایران.
🌍#پرچی_نک، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان قائمشهر در استان مازندران ایران
📑گردآورنده:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۱۰/۰۳
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3914
📙📘📓📗📒📕📔
📄#منشور_پژوهش_ادملاوند
💌چاپ و نشر مطالب #بدون_نام بردن از منبع#پژوهش_ادملاوند مجاز نبوده و درج منبع الزامی است.
🟠با توجه به نسبی بودن علم تاریخ، این مطالب تا زمانی اعتبار دارد که سند اصیل و متقنی آن را نفی نکند.
در صورتی که اسناد جدید و دارای اصالتی به دست آید که با مطالب موجود در این پژوهش تعارض داشته باشد، نگارنده بدون هیچ گونه تعصبی ، آن را خواهد پذیرفت.
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_اِدمُلّاوَند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
#پریجایی
📚#نسخه_خطی رساله خسرویه در تفسیر فاتحه
🖊علامه جعفر بن میرزامحمد پریجایی مازندرانی
✍تصحیح و تحقیق:
ناصر رضایی رضایی چراتی
📝با مقدمه حضرت آیت الله استادی
🗓سال انتشار ۱۳۹۹
📌پژوهش ادملاوند
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3914
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
پژوهش اِدمُلّاوَند
#پریجایی 📚#نسخه_خطی رساله خسرویه در تفسیر فاتحه 🖊علامه جعفر بن میرزامحمد پریجایی مازندرانی ✍تصح
﷽ن و القلم و ما یسطرون
#علما #پریجایی #بندپی #کتاب
#علامه_جعفر_بن_میرزامحمد_پریجایی
📄توضیحات:
۱.کتاب رساله ی خسرویه در تفسیر حمد اثر علامه جعفر بن حاجی میرزا محمد #پریجایی مازندرانی است که وی از علما و دانشمندان نیمه ی نخست قرن سیزدهم هجری قمری می باشد.
۲. #نویسنده ی این رساله و تفسیر در مقدمه ی کتاب، خود را با صراحت کامل، چنین معرفی نموده است: (( این بنده شرمنده جاودانی، این حاجی میرزامحمد، جعفر پریجایی مازندرانی).
۳.از تاریخ تولد و نیز وفات مرحوم علامه پریجایی مازندرانی سندی رویت نشد و به دست نیامده است.
۴.از شیوه ی نگارش رساله ی خسرویه و گزینش موضوعات و مطالبی که در آن عمل آمده است به روشنی میتوان دریافت که ایشان دانشمندی جامع، و ذوفنون، عالنی ادیب، ففیه، عارفی متشرع و زاهد و متصلّب در اعتقادات شیعه ی امامیه بوده و ارادت شدید نسبت به امامان اهل بیت علیهم السلام داشته است.
۵.از آنجا که علامه پریجایی این رساله را در زمان حکومت محمدقلی میرزا مُلک آرا در مازندران (۱۲۱۴_۱۲۵۰ ه ق) نوشته و به نام ایشان موسوم و به وی تقدیم داشته است به یقین معلوم میشود که نویسنده رساله ی خسرویه از علما و دانشمندان قرن سیزدهم هجری قمری در مازندران بوده است و نگارش این رساله در نیمه نخست قرن سیزدهم قمری در زمان حکومت محمد قلی میرزا مُلک آرا در مازندران واقع شده است چرا که علامه پریجایی مازندرانی نویسنده رساله ی خسرویه رابطه ی دوستی و مخالطت با محمدقلی میرزا مُلک آرا حاکم وقت مازندران از سال ۱۲۱۴ تا ۱۲۵۰ قمری داشته و مورد توجه و التفات و انعام وی بوده است، به همین دلیل ایشان این کتاب را برای او به رشته ی تحریر درآورده و به نام او موسوم کرده و به ایشان تقدیم نمود چنانکه خود گفته است:
((به تخصیص، این بنده صَمیم و فَدَویّ قدیم که لطف و انعام آن حضرت درباره حقیر، اَکمَل و جُود و احسانش اَشمل آمد...و چون حصول نعمت به یُمن دولت آن خسرو و والا نَهمَت شده و به برکت نام نامی آن خسرو عالم گیر به انجام رسید و هم این که آن حضرت را در انشا اشعار اَبکار که از نتایج افکار آن گزیده حضرت آفریدگار است به تلخص خسروی است او را به ((رساله خسرویه در تفسیر فاتحه)) موسوم ساخته، تحفه بارگاه عرش اشتباه و هدیه سُدَّه سنیه سِدره مرتبه نموده، مَرجوّ آنکه مقبول طبع اشرف دقیق پسند شده...)).
۶.سبک تفسیری این کتاب از سبک تفسیری ادبی، اخلاقی و عرفانی پیروی نموده است چنانکه کاشفی سبزواری دارای همین شیوه است.
۷.این رساله مشتمل بر یک خطبه، یک مقدمه، سه مقصد و یک خاتمه است.
۸.نسخه ی خطی آن در ۲۶۱ برگ به ابعاد ۱۹۰×۱۳۴ پیلی مار، دارای جلد مقوایی با روکش تیماج قهوه ای تیره ایت که در وسط هر یک از لَت های آن یک ترنج و دو سر ترنج ضربی با نقوش گل و بوته اسلیمی حک شده است.
۹.خطوط آن اغلب با نستعلیق خوش تحریری است ولی آیات، احادیث و عبارتهای عربی به خط نسخ پخته ای نگارش شده است.
۱۰.جنس کاغذ این کتاب فرنگی الوان (آبی) و نخودی است که این نوع کاغذ از روسیه به ایران وارد میشده است.
۱۱. مرکب تحریر رساله اغلب از مشگی استکه حسب مورد از دور رنگ شنگرف و لاجورد استفاده شده است.
۱۲.مهرها: در روی برگهای ۲ و ۱۸۰ نقش مهر چارگوش با متن ((الهم صل علی محمد و آل محمد)) آمده است که به خط ثلث زیبای حکامی شده است.
۱۳.نسخه خطی این کتاب در کتابخانه ی شخصی مرحوم حجت الاسلام شیخ احمد احمدی فیروزجایی [پریجایی] قرار داشت.
💠#بازنگری:
🖊#محسن_داداش_پور_باکر
۱۴۰۳/۰۵/۲۱
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3256
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3914
🟡تمامی حقوق برای محسن داداش پور باکر محفوظ است .
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
💥#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─
🎼#پرجایی_حال
#پرجی #پراجی #پرجا #پریجا
📚#کتاب تاریخ مازندران باستان
🖊#طیار_یزدان_پناه_لموکی
چاپ اول تابستان ۱۳۸۳ تهران
چاپ دوم زمستان ۱۳۸۵ تهران
صفحات ۷۳_۷۴_۷۵_۷۶
https://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3914
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─