#کتاب_البیع_شیخ_انصاری #حاشیة_المكاسب #آخوند_خراسانى #معاطات 📚 ۲۷- قوله (ج۳، ص۴۲): و أما ثبوت السيرة و استمرارها على التوريث... . (مرحوم شیخ انصاری در ردّ استدلال به #سیره -که يكى از ادلّه‌ی نظریه‌ی محقق ثانی است- می‌گوید: ثبوت و استمرار #سیره‌ و روش مردم (در نظام بازار و بده‌بستان‌های روزمره) بر بيع‌دانستنِ #معاطات و انجام‌دادن تصرّفات متوقف بر ملکیّت -مانند بیع و عتق و وطی و توریث و ایصاء- نسبت به اموالی که با #معاطات به دست آمده است، همه‌ی این‌ها ناشی از بی‌مبالاتی و تسامح آن‌ها در امر دین و رعایت احکام شریعت است) ✅ مرحوم آخوند_خراسانی در ردّ فرمایش مرحوم شیخ می‌گوید: اگر سخن شما را قبول کنیم نیز این بی‌مبالاتی و تسامح در دین تنها در مورد سیره‌ی مسلمانان است، اما #سیره‌ی_عقلاء بما هم عقلاء (در بازار و معاملات روزمره‌ی‌شان) به روشنی و بدون هیچ شک و شبهه‌ای بر همین اساس است که #معاطات را کاملاً مانند بیع می‌دانند و تمام آثار بیع را بر آن جاری می‌کنند. ❎ این سیره اختصاص به هیچ ملت و نحله‌ای ندارد (و قطعاً در عصر صدور در مرآی و مسمع و منظر شارع بوده است)، و شارع نیز به هیچ عنوان این سیره‌ی واضح را نفی و ردع نکرده است، چه آن که اگر ردع شده بود قطعاً به ما می‌رسید، زیرا این مساله که مربوط به نظام بازار و معاملات روزمره‌ی عُقلاست و انگیزه‌ها برای نقل آن ردع و نفی‌ها فراوان است. 🔸️ در نتیجه، باید به این #سیره تمسّک کرد، همان طوری که در موارد دیگر می‌توان به #سیره تمسّک کرد، بلکه سالم‌ترین دلیلی که در مساله‌ی #معاطات وجود دارد همین #سیره است. @fegh_osoul_rafiee

#روش_شناسی_فقه #روش_فقه_شیخ #کتاب_البیع #شیخ_انصاری #سیره ✅ مرحوم #شیخ_انصاری در بحث #اشتراط_بلوغ (ج۳/ص۲۸۸) در ردّ نظریه‌ی #صاحب_ریاض -که به #سیره استدلال می‌کند- مانند همیشه #سیره را بر نتابیده و آن را به شدّت ردّ می‌کند. 🔷️🔶️🔸️ نکته‌ی بسیار اساسی -که باید به دقّت واکاوی و تحلیل شود- نوع رفتار فقهیِ #شیخ_انصاری با #سیره است، مخصوصاً در #فقه_معاملات که جایگاه و موقف شارع در آن، جایگاه امضاء و نظارت است، نه تاسیس و اختراع. 🔸️ ایشان در همین بحث (ج۳/ص۲۸۸) می‌فرماید: "... و فیه إشكالٌ من جهة قوّة احتمال كون السيرة ناشئة من عدم المُبالاة في الدّين، كما في كثيرٍ من سِيَرهم الفاسدة". 🔸️ پیش از آن نیز در بحث #معاطات (ج۳/ص۴۲) می‌نویسد: "و أما ثبوت السيرة و استمرارها على التوريث فهي كسائر سيراتهم الناشئة عن المسامحة و قلّة المُبالاة في الدّين ممّا لا يُحصى في عباداتهم و معاملاتهم و سياساتهم، كما لا يخفى". 🔸️ همچنین در ردّ کلام #کاشف_الغطاء در بحث دَیْن‌بودنِ مالی که از ظَلَمه اخذ شده است (ج۲/ص۹۹) می‌آورد: "و ما ادَّعاه من السیرة، فهو ناشٍ من قلّة مُبالاة الناس، كما هو دَيْدَنهم في أكثر السِّيَر التي استمرّوا عليها... " 🔹️ اگر چه در مقابل نیز در برخی موارد در کتاب #مکاسب، #سیره را مُویِّد نظریه‌ی خود دانسته، و از آن به بدی یاد نمی‌کند؛ ایشان در بحث اعتبار #غرر_شخصی (ج۴/ص۲۱۶) می‌فرماید: "... و یؤيِّد ذلك جريان سيرة الناس على المعاملة بها من دون معرفة الأغلب بوزنها". 🔶️🔷️🔹️ از عبارات گوناگون ایشان در کتاب #مکاسب به نظر می‌رسد #شیخ_انصاری حتی در #فقه_معاملات اعتبار چَندانی برای #سیره و بنائاتِ عقلاییِ حاکم بر نظامِ بازار و تجارت معتقد نبوده، و در جایی نیز اگر سخن از #سیره می‌آورد برای تایید و تقویت نظریه‌ای است که پیش از آن با خصوص ادلّه‌‌ای چون روایات، اجماع و شهرت اثبات شده باشد. 🔹️ این بدبینی و بی‌اعتناییِ بسیارِ ایشان به #سیره یکی از نشانه‌های روشنِ نگاهِ تعبّدگرایانه‌ی #شیخ_انصاری در #فقه_معاملات است؛ #تعبّدگرایی. ✴️@fegh_osoul_rafiee